ਉਸਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯਮੇਂ ਸਾਧਨਾਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਤੋ ਚਾਲੂ ਹੀ ਰਹਤੀ ਹੈ. ਐਸਾ ਕੋਈ ਵਸ੍ਤੁਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ ਕਿ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਔਰ ਪਰਿਣਤ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਹੀ ਰਹਤੇ ਹੈਂ.
ਉਸਮੇਂ ਆਗੇ ਆਤਾ ਹੈ ਕਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯ ਦੋਨੋਂ ਯੁਗ੍ਮ ਹੈ. ਵਹ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਹੀ ਰਹਤੇ ਹੈਂ. ਪਰਿਣਾਮੀ ਔਰ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਉਸਮੇਂ ਸਾਧਨਾ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਵਹ ਸਾਧਕ ਅਵਸ੍ਥਾਵਾਲੇ ਜੀਵਨੇ ਹੀ ਬਰਾਬਰ ਜਾਨਾ ਹੈ. ਬੁਦ੍ਧਿ- ਸੇ ਜਾਨਾ ਵਹ ਅਲਗ ਬਾਤ ਹੈ. ਯੇ ਤੋ ਅਂਤਰ ਪਰਿਣਤਿਰੂਪ-ਸੇ ਜਾਨਾ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ- ਸੇ ਉਸਕਾ ਆਤ੍ਮਾ, ਉਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਯੀ, ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਪਰ ਜੋ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਸ੍ਥਾਪਿਤ ਕੀ ਇਸਲਿਯੇ ਵਹ ਵਾਸ੍ਤਵਿਕ ਰੂਪ-ਸੇ ਵਹ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕਾ ਕਰ੍ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਤੋ ਭੀ ਸਾਧਨਾਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਤੋ ਉਸੇ ਚਾਲੂ ਹੈ.
ਇਸਲਯੇ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਐਸਾ ਕਹਤੇ ਹੈਂ, ਪਰਿਣਤ, ਪਰਿਣਤ ਅਰ੍ਥਾਤ ਜੀਵਕਾ ਏਕ ਸ੍ਵਭਾਵ ਪਰਿਣਾਮੀ ਭੀ ਹੈ ਔਰ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਭੀ ਹੈ. ਦੋਨੋਂ ਵਸ੍ਤੁ ਸ੍ਵਭਾਵਕੋ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵ ਸਾਬਿਤ ਕਰਤੇ ਹੈਂ. ਜੋ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਹੈ ਉਸੇ ਪਰਿਣਤਵਾਲੇ ਜੀਵਨੇ ਹੀ ਜਾਨਾ ਹੈ. ਔਰ ਉਸਨੇ ਹੀ ਸਾਧਨਾਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀ ਹੈ. ਵਾਸ੍ਤਵਿਕ ਰੂਪ-ਸੇ ਪਰਿਣਤ ਔਰ ਅਪਰਿਣਤਕੇ ਬੀਚ ਜੋ ਸਾਧਕ ਜੀਵ ਹੈ ਵਹੀ ਉਸੇ ਬਰਾਬਰ ਜਾਨਤਾ ਹੈ. ਔਰ ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਮੇਂ ਤੋ ਮਤਿ-ਸ਼੍ਰੁਤ ਜ੍ਞਾਨਕੇ ਭੇਦ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਯਾ ਉਪਸ਼ਮ, ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮ, ਕ੍ਸ਼ਾਯਿਕ ਆਦਿਕੇ ਭੇਦ ਭੀ ਉਸਮੇਂ ਨਹੀਂ ਹੈ. ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਤੋ ਐਸੀ ਅਖਣ੍ਡ ਅਭੇਦ ਹੈ. ਫਿਰ ਭੀ ਵਹ ਅਖਣ੍ਡਕੋ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰੇ ਤੋ ਭੀ ਭੇਦ ਉਸਮੇਂ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਉਸ ਭੇਦਕੋ ਜ੍ਞਾਨ ਜਾਨਤਾ ਹੈ. ਭੇਦ ਔਰ ਅਭੇਦ ਸਾਥਮੇਂ ਰਹਤੇ ਹੈਂ. ਫਿਰ ਭੀ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਵਸ੍ਤੁ ਅਖਣ੍ਡ ਔਰ ਗੁਣ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਉਸਮੇਂ ਭੇਦ, ਪਰ੍ਯਾਯ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ-ਸੇ ਭੇਦ (ਹੈ). ਵਹ ਦੋਨੋਂ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਏਁ ਭਿਨ੍ਨ- ਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ.
ਪਰਿਣਾਮੀ, ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਵਿਰੁਦ੍ਧ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਰਹਤੇ ਹੈਂ. ਔਰ ਉਨ ਦੋਨੋਂਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਏਁ ਅਲਗ-ਅਲਗ ਹੈ. ਮੁਕ੍ਤਿਕੇ ਮਾਰ੍ਗਮੇਂ ਵਹ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਹੀ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਪਰ ਜੋਰ ਔਰ ਉਸ ਪਰ ਉਸ ਜਾਤਕੀ ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਸ੍ਥਾਪਿਤ ਕੀ ਹੈ ਤੋ ਭੀ ਸਾਧਨਾ ਭੀ ਵੈਸੇ ਹੀ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਸਾਧਨਾਕਾ ਜੋ ਪਰਿਣਾਮੀਪਨਾ ਹੈ ਵਹ ਭੀ ਅਪਰਿਣਾਮੀ ਤਰਫਕੀ ਮੁਖ੍ਯਤਾ-ਸੇ ਹੀ ਪਰਿਣਾਮੀ ਸਾਧਨਾ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਐਸਾ ਉਸਕਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਹੈ. ਔਰ ਜ੍ਞਾਨ ਉਸੇ ਬਰਾਬਰ ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਤਾ ਹੈ.
ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯ ਦੋਨੋਂ ਸਾਥਮੇਂ ਹੀ ਹੋਤੇ ਹੈਂ. ਇਸਲਿਯੇ ਆਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਕਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਪਰਿਣਤਵਾਲਾ ਜੀਵ ਹੈ, ਵਹੀ ਬਨ੍ਧ-ਮੋਕ੍ਸ਼ਕੋ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ ਹੈ. ਜੋ ਪਰਿਣਾਮੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਧਨਾਰੂਪ ਪਰਿਣਮਾ ਹੈ, ਉਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਯੀ ਹੈ. ਔਰ ਵਹੀ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੈ. ਵਹ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਜ੍ਞਾਯਕ ਹੈ ਔਰ ਪਰਿਣਾਮੀ ਜੀਵ ਹੈ, ਜਿਸੇ ਸਮ੍ਯਗ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨ, ਜ੍ਞਾਨ, ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ, ਵਹ ਪਰਿਣਾਮੀਪਨਾ ਜਿਸੇ ਹੈ, ਉਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਸਾਥਮੇਂ ਹੀ ਰਹਤੀ ਹੈ. ਉਸੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿਪੂਰ੍ਵਕ ਸਾਧਨਾਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯ ਸਾਥਮੇਂ ਹੋਤੀ ਹੈ. ਵਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ-ਸੇ ਸਰ੍ਵ ਭੇਦਕੋ ਨਿਕਾਲ ਦੇਤਾ ਹੈ ਤੋ ਭੀ, ਵਹ ਨਿਕਾਲ ਦੇਤਾ ਹੈ ਉਸੀਮੇਂ