੨੯੨ ਔਰ ਜੋ ਮਤਿ-ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨੀ ਹੈ ਵਹ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤਾ. ਇਸਲਿਯੇ ਭੂਤ, ਵਰ੍ਤਮਾਨ, ਭਵਿਸ਼੍ਯਕਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤਾ. ਵਹ ਭਗਵਾਨਕੇ ਲਿਯੇ ਹੈ-ਭੂਤ, ਵਰ੍ਤਮਾਨ, ਭਾਵਿ. ਸਮ੍ਯਗ੍ਦ੍ਰੁਸ਼੍ਟਿ ਹੋ ਅਥਵਾ ਮਤਿ-ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨੀ ਹੋ, ਵਹ ਭੀ ਥੋਡਾ ਜਾਨ ਸਕਤਾ ਹੈ. ਉਸੇ ਭੂਤਕਾ ਅਨਨ੍ਤ, ਭਵਿਸ਼੍ਯਕਾ ਅਨਨ੍ਤ ਔਰ ਵਰ੍ਤਮਾਨ ਵਹ ਸਬ ਅਨਨ੍ਤ ਕਾਲਕਾ ਨਹੀਂ ਜਾਨਤਾ. ਕਿਸੀਕੋ ਐਸਾ ਜ੍ਞਾਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਤੋ ਮਰ੍ਯਾਦਿਤ ਜ੍ਞਾਨ ਜਾਨ ਸਕਤਾ ਹੈ.
ਬਚਪਨ-ਸੇ ਬਡਾ ਹੁਆ ਤੋ ਬਚਪਨਕਾ ਹੋ ਉਤਨਾ ਯਾਦ ਕਰ ਸਕੇ. ਭਵਿਸ਼੍ਯਮੇਂ ਐਸਾ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਹੈ, ਐਸਾ ਅਨੁਮਾਨ ਪ੍ਰਮਾਣ-ਸੇ ਜਾਨ ਸਕਤਾ ਹੈ. ਐਸੇ ਭੂਤ, ਵਰ੍ਤਮਾਨ, ਭਵਿਸ਼੍ਯਕੋ ਜਾਨੇ. ਵਰ੍ਤਮਾਨਕਾ ਜਾਨ ਸਕੇ, ਐਸੇ ਜਾਨ ਸਕਤਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੀ ਤੋ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਐਸਾ ਹੀ ਹੋਗਾ, ਐਸਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਜਾਨ ਸਕਤੇ ਹੈਂ. ਬਾਕੀ ਮਤਿ-ਸ਼੍ਰੁਤ ਜਿਸੇ ਹੈ, ਵਹ ਬਚਪਨ-ਸੇ ਅਬ ਤਕ ਬਡਾ ਹੁਆ, ਬਚਪਨਮੇਂ ਕ੍ਯਾ ਬਨਾ ਵਹ ਸਬ ਜਾਨਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਸਕੀ ਸ੍ਮਰਣ ਸ਼ਕ੍ਤਿ ਹੋ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ. ਔਰ ਅਨੁਮਾਨ-ਸੇ ਭਵਿਸ਼੍ਯਮੇਂ ਐਸਾ ਹੋਗਾ, ਐਸਾ ਅਨੁਮਾਨ-ਸੇ ਜਾਨਤਾ ਹੈ. ਕਿਤਨੋਂਕੋ ਐਸਾ ਜ੍ਞਾਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿਸ਼੍ਯਮੇਂ ਐਸਾ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਹੈ. ਐਸਾ ਭੀ ਕਿਸੀਕੋ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਥੋਡੇ ਸਮਯ ਬਾਦ ਐਸਾ ਹੋਨੇਵਾਲਾ ਹੈ. ਐਸਾ ਜ੍ਞਾਨ ਉਸਕਾ ਸਚ੍ਚਾ ਭੀ ਹੋ. ਐਸਾ ਭੀ ਕਿਸੀਕੋ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ ਸਬ ਮਰ੍ਯਾਦਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ ਪਰੋਕ੍ਸ਼ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੀਕੋ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਹੋਤਾ ਹੈ.
ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੀ ਤੋ ਜਹਾਁ ਵੀਤਰਾਗ ਦਸ਼ਾ ਹੁਯੀ ਤੋ ਉਸਕਾ ਜ੍ਞਾਨ ਨਿਰ੍ਮਲ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਭੂਤਕਾ ਅਨਨ੍ਤ ਔਰ ਭਵਿਸ਼੍ਯਕਾ ਅਨਨ੍ਤ ਕਾਲ ਪਰ੍ਯਂਤਕਾ ਅਨਨ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕਾ, ਉਸਕੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ-ਗੁਣ-ਪਰ੍ਯਾਯ, ਚੈਤਨ੍ਯ, ਜਡ, ਜਗਤਮੇਂ ਜਿਤਨੀ ਵਸ੍ਤੁ ਹੈ, ਉਸਕੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯ-ਗੁਣ-ਪਰ੍ਯਾਯ, ਸਮਯ-ਸਮਯਮੇਂ ਕ੍ਯਾ ਪਰਿਣਮਨ ਚਲ ਰਹਾ ਹੈ, ਵਹ ਸਬ ਏਕ ਸਮਯਮੇਂ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੀ ਜਾਨਤੇ ਹੈਂ. ਅਪਨਾ ਜਾਨਤੇ ਹੈਂ. ਸ੍ਵਯਂ ਭੂਤਕਾਲਮੇਂ ਕੈਸੇ ਪਰਿਣਮੇ? ਵਰ੍ਤਮਾਨਮੇਂ ਕੈਸੇ ਪਰਿਣਮਤੇ ਹੈਂ, ਭਵਿਸ਼੍ਯਮੇਂ ਕ੍ਯਾ ਪਰਿਣਤਿ ਹੋਨੇਵਾਲੀ ਹੈ? ਅਪਨੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕੀ. ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ ਔਰ ਪਰ੍ਯਾਯ ਕੈਸੇ ਪਰਿਣਮੇਂਗੇ, ਐਸਾ ਭਵਿਸ਼੍ਯਮਕਾ ਅਪਨਾ ਜਾਨੇ. ਔਰ ਅਨ੍ਯ ਅਨਨ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ. ਯਹ ਜੀਵ ਇਤਨੇ ਸਮਯ ਬਾਦ ਮੋਕ੍ਸ਼ ਜਾਯਗਾ. ਨਰ੍ਕਕਾ, ਸ੍ਵਰ੍ਗਕਾ ਸਬ ਜੀਵੋਂਕੇ ਭਾਵ, ਉਸਕੇ ਭਵ, ਅਨਨ੍ਤ-ਅਨਨ੍ਤ ਕਾਲਕਾ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨੀ ਜਾਨਤੇ ਹੈਂ. ਉਨ੍ਹੇਂ ਐਸਾ ਪ੍ਰਤ੍ਯਕ੍ਸ਼ ਜ੍ਞਾਨ ਹੈ. ਇਚ੍ਛਾ ਨਹੀਂ ਕਰਤੇ ਹੈਂ, ਇਚ੍ਛਾ ਬਿਨਾ ਜਾਨਤੇ ਹੈਂ. ਐਸਾ ਉਨਕਾ ਸ੍ਵਪਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਜ੍ਞਾਨ ਹੈ.
ਮੁਮੁਕ੍ਸ਼ੁਃ- ਉਸ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਮਾਹਾਤ੍ਮ੍ਯ ਬਤਾਈਯੇ.
ਸਮਾਧਾਨਃ- ਜ੍ਞਾਨਕੀ ਐਸੀ ਮਹਿਮਾ ਔਰ ਜ੍ਞਾਨਕਾ ਐਸਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੈ. ਮਾਤ੍ਰ ਮਹਿਮਾ ਨਹੀਂ ਬਤਾਨੀ ਹੈ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਉਸਕਾ ਸ੍ਵਭਾਵ ਹੀ ਐਸਾ ਹੈ. ਉਸਕਾ ਨਾਮ ਕਹੇਂ ਕਿ ਉਸਮੇਂ ਮਰ੍ਯਾਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ. ਜ੍ਞਾਨਸ੍ਵਭਾਵ ਆਤ੍ਮਾਕਾ ਹੈ, ਉਸਕੀ ਮਰ੍ਯਾਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਤਨਾ ਹੀ ਜਾਨੇ ਔਰ ਉਤਨਾ ਨ ਜਾਨੇ. ਵਹ ਜਬ ਨਿਰ੍ਮਲ ਹੋ, ਤਬ ਪੂਰ੍ਣ ਜਾਨੇ. ਅਨਨ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ, ਅਨਨ੍ਤ ਗੁਣ, ਅਨਨ੍ਤ ਪਰ੍ਯਾਯ, ਅਨਨ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ, ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰ, ਕਾਲ, ਭਾਵ ਸਬ ਅਨਨ੍ਤ ਜਾਨੇ. ਉਸਕਾ ਨਾਮ ਜ੍ਞਾਨ ਕਹਨੇਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ.