Bruhad Dravya Sangrah (Gujarati). Nishchay Ane Vyavahar Mokshamargane Anuroop.

< Previous Page   Next Page >


Page 219 of 272
PDF/HTML Page 231 of 284

 

background image
એ પ્રમાણે બીજા સ્થળમાં આઠ ગાથાઓ પૂરી થઈ.
એ પ્રમાણે મોક્ષમાર્ગનું પ્રતિપાદન કરનાર ત્રીજા અધિકારમાં નિશ્ચય
વ્યવહારરૂપ
મોક્ષમાર્ગના સંક્ષેપકથનથી બે ગાથા, ત્યારપછી તે જ મોક્ષમાર્ગના અવયવરૂપ સમ્યગ્દર્શન
જ્ઞાનચારિત્રના વિશેષ વ્યાખ્યાનરૂપે છ ગાથાએમ બે સ્થળોના સમુદાયરૂપ આઠ
ગાથાઓ દ્વારા પ્રથમ અંતરાધિકાર સમાપ્ત થયો.
હવે, આગળ ધ્યાન, ધ્યાતા, ધ્યેય અને ધ્યાનફળના (ધ્યાનના ફળના) કથનની
મુખ્યતાથી પ્રથમ સ્થળમાં ત્રણ ગાથા, ત્યારપછી પંચ પરમેષ્ઠિના વ્યાખ્યાનરૂપે બીજા
સ્થળમાં પાંચ ગાથા અને ત્યારપછી તે જ ધ્યાનના ઉપસંહારરૂપ વિશેષ વ્યાખ્યાન દ્વારા
ત્રીજા સ્થળમાં ચાર ગાથાઓ છે; એ રીતે ત્રણે સ્થળોના સમુદાય વડે બાર ગાથાઓ સંબંધી
બીજા અંતરાધિકારની સમુદાયરૂપ ભૂમિકા છે.
હવે, નિશ્ચય અને વ્યવહાર મોક્ષમાર્ગનું જે ધ્યાન તેનો અભ્યાસ કરો, એમ ઉપદેશ
આપે છેઃ
इति द्वितीयस्थले गाथाष्टकं गतम्
एवं मोक्षमार्गप्रतिपादकतृतीयाधिकारमध्ये निश्चयव्यवहारमोक्षमार्गसंक्षेपकथनेन
सूत्रद्वयम्, तदनन्तरं तस्यैव मोक्षमार्गस्यावयवभूतानां सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणां विशेष-
विवरणरूपेण सूत्रषट्कं चेति स्थलद्वयसमुदायेनाष्टगाथाभिः प्रथमोऽन्तराधिकारः समाप्तः
अतः परं ध्यानध्यातृध्येयध्यानफलकथनमुख्यत्वेन प्रथमस्थले गाथात्रयं, ततः परं
पञ्चपरमेष्ठिव्याख्यानरूपेण द्वितीयस्थले गाथापञ्चकं, ततश्च तस्यैव ध्यानस्योपसंहार-
रूपविशेषव्याख्यानेन तृतीयस्थले सूत्रचतुष्टयमिति स्थलत्रयसमुदायेन द्वादशसूत्रेषु
द्वितीयान्तराधिकारे समुदायपातनिका
तथाहिनिश्चयव्यवहारमोक्षमार्गसाधकध्यानाभ्यासं कुरुत यूयमित्युपदिशति :
दुविहं पि मोक्खहेउं झाणे पाउणदि जं मुणी णियमा
तह्मा पयत्तचित्ता जूयं झाणं समब्भसह ।।४७।।
ઇમ દો વિધિ ચારિત મુનિરાજ, ધ્યાનયોગ પાવૈ સુ સમાજ;
જાતૈં યત્ન ધારિ યહ ધરો, નિયમ રૂપ ભાષૈ મુનિવરો. ૪૭
મોક્ષમાર્ગ અધિકાર [ ૨૧૯