TIkA — ‘‘मिच्छत्ताविरदिपमादजोगकोधादआe’’ mithyAtva, avirati, pramAd, yog
ane krodhAdi kaShAy AsravanA bhed chhe. antarangamAn je vItarAg nijAtmatattvanI
anubhUti ane ruchi viShe viparIt abhinivesh utpanna karAve chhe ane bahAramAn
anyanA shuddhAtmatattva vagere samasta dravyomAn viparIt abhinivesh utpanna karAve chhe;
tene mithyAtva kahe chhe.
antarangamAn nij paramAtmasvarUpanI bhAvanAthI utpanna param sukhAmRutamAn je
rati ( – lInatA) tenAthI vilakShaN ane bAhya - viShayamAn avratarUp (arthAt vrat dhAraN
na karavAno bhAv) te avirati chhe.
antarangamAn pramAdarahit shuddhAtmAnI anubhUtimAn chalanarUp (chaLapaNArUp) ane
bAhya - viShayamAn mUL ane uttaraguNomAn maL utpanna karanAr te pramAd chhe.
nishchayathI paramAtmA niShkriy chhe, topaN tene vyavahArathI vIryAntarAyakarmanA
kShayopashamathI utpanna evo, man - vachan - kAyavargaNAne avalambanAro, karmavargaNAnun grahaN
karavAmAn hetubhUt evo Atmapradeshono je parispand hoy chhe; tene yog kahevAy chhe.
antarangamAn param – upashamamUrti, kevaLagnAnAdi anantaguNasvabhAvI paramAtma-
svarUpamAn kShobh utpanna karanAr ane bAhya - viShayamAn anya padArthonA sambandhathI krUratA
Adi AvesharUp, te krodhAdi – kaShAy chhe.
e rIte, upar kahelA lakShaNavALA pAnch Asravo chhe. ‘अथ’ have,
व्याख्या — ‘‘मिच्छत्ताविरदिपमादजोगकोधादओ’’ मिथ्यात्वाविरतिप्रमादयोगक्रोधादयः ।
अभ्यन्तरे वीतरागनिजात्मतत्त्वानुभूतिरुचिविषये विपरीताभिनिवेशजनकं बहिर्विषये तु
परकीयशुद्धात्मतत्त्वप्रभृतिसमस्तद्रव्येषु विपरीताभिनिवेशोत्पादकं च मिथ्यात्वं भण्यते ।
अभ्यन्तरे निजपरमात्मस्वरूपभावनोत्पन्नपरमसुखामृतरतिविलक्षणा बहिर्विषये पुनरव्रतरूपा
चेत्यविरतिः । अभ्यन्तरे निष्प्रमादशुद्धात्मानुभूतिचलनरूपः, बहिर्विषये तु मूलोत्तरगुणमल-
जनकश्चेति प्रमादः । निश्चयेन निष्क्रियस्यापि परमात्मनो व्यवहारेण वीर्यान्तरायक्षयोपशमोत्पन्नो
मनोवचनकायवर्गणावलम्बनः कर्मादानहेतुभूत आत्मप्रदेशपरिस्पन्दो योग इत्युच्यते । अभ्यन्तरे
परमोपशममूर्तिकेवलज्ञानाद्यनन्तगुणस्वभावपरमात्मस्वरूपक्षोभकारकाः बहिर्विषये तु परेषां
संबंधित्वेन क्रूरत्वाद्यावेशरूपाः क्रोधादयश्चेत्युक्तलक्षणाः पञ्चास्रवाः । ‘‘अथ’’ अथो
saptatattva-navapadArtha adhikAr [ 99