‘विण्णेया’ e jANavA joIe. tenA keTalA bhed chhe? ‘‘पण पण पणदस तिय चदु कमसो
भेदा दु’’ mithyAtva AdinA anukrame pAnch, pAnch, pandar, traN ane chAr bhed chhe.
teno vistAra — (‘‘एयंतबुद्धदरसी विवरीओ बह्म तावसो विणओ । इन्दो विय संसइदो
मक्कडिओ चेव अण्णाणी ।। bauddhamat ekAntamithyAtvI chhe. yAgnik - brahma viparItamithyAtvI chhe,
tApas vinayamithyAtvI chhe, indrAchArya sanshayamithyAtvI chhe ane mashkarI agnAnamithyAtvI
chhe.)’’ — e gAthAmAn kahelAn lakShaN pramANe pAnch prakAranun mithyAtva chhe. hinsA, asatya,
chorI, abrahma ane parigrahanI AkAnkShArUp avirati paN pAnch prakAranI chhe, athavA
manasahit pAnch indriyanI pravRutti ane pRithvI Adi chhakAyanI virAdhanAnA bhedathI bAr
prakAranI chhe. ‘‘chAr vikathA, chAr kaShAy, pAnch indriy, nidrA ek ane sneh ek — e
rIte pandar pramAd kahyA chhe.’’ – e 1gAthAmAn kahyA pramANe pandar pramAd chhe. man, vachan ane
kAyAnA vyApAranA bhedathI traN prakArano yog chhe athavA vistArathI pandar prakArano yog
chhe. krodh, mAn, mAyA ane lobhanA bhedathI kaShAy chAr chhe; athavA kaShAy ane nokaShAyanA
bhedathI pachIs prakAranA chhe. A badhA bhed konA chhe? ‘पुव्वस्स’ pahelI gAthAmAn kahelAn
bhAvAsravanA chhe. 30.
have, dravyAsravanun svarUp kahe chhe —
‘‘विण्णेया’’ विज्ञेया ज्ञातव्याः । कतिभेदास्ते ? ‘‘पण पण पणदस तिय चदु कमसो भेदा
दु’’ पञ्चपञ्चपञ्चदशत्रिचतुर्भेदाः क्रमशो भवन्ति पुनः । तथाहि ‘‘एयंतबुद्धदरसी विवरीओ
बह्म तावसो विणओ । इन्दो विय संसइदो मक्कडिओ चेव अण्णाणी ।१।’’ इति
गाथाकथितलक्षणं पञ्चविधं मिथ्यात्वम् । हिंसानृतस्तेयाब्रह्मपरिग्रहाकाङ्क्षारूपेणाविरतिरपि
पञ्चविधा । अथवा मनःसहितपञ्चेन्द्रियप्रवृत्तिपृथिव्यादिषट्कायविराधनाभेदेन द्वादशविधा ।
‘‘विकहा तहा कसाया इन्दियणिद्दा तहेव पणयो य । चदु चदु पणमेगेगं हुंति पमादाहु
पण्णरस ।१।’’ इति गाथाकथितक्रमेण पञ्चदश प्रमादाः । मनोवचनकायव्यापारभेदेन त्रिविधो
योगः, विस्तरेण पञ्चदशभेदो वा । क्रोधमानमायालोभभेदेन कषायाश्चत्वारः,
कषायनोकषायभेदेन पञ्चविंशतिविधा वा । एते सर्वे भेदाः कस्य सम्बन्धिनः ‘‘पुव्वस्स’’
पूर्वसूत्रोदितभावास्रवस्येत्यर्थः ।।३०।।
अथ द्रव्यास्रवस्वरूपमुद्योतयति : —
1. gommaTasAr jIvakAnD gAthA 34.
100 ]
bRuhad – dravyasangrah