Bruhad Dravya Sangrah-Gujarati (English transliteration). Gatha: 34 : Kshayopashamanu Lakshan.

< Previous Page   Next Page >


Page 111 of 272
PDF/HTML Page 123 of 284

 

background image
gnAn) kShAyopashamik ja chhe. jo netrapaTalanA ekadesh nirAvaraNanI jem (arthAt netrapaTal
thoDun khullun hoy tenI mAphak) kevaLagnAnanA ansharUp te gnAn hoy to te ekadeshathI
paN lokAlokanun pratyakShapaNun thAt; paN em to jovAmAn Avatun nathI. parantu khUb
vAdaLAnothI AchchhAdit sUryanA bimbanI jem athavA nibiD netrapaTalanI jem te
nigodiyAnun gnAn thoDun jANe chhe, em tAtparya chhe.
have, kShayopashamanun lakShaN kahe chhe — sarva prakAre AtmAnA guNonun AchchhAdan karanAr
karmanI shaktione ‘sarvaghAtI sparddhako’ kahe chhe ane vivakShit ekadeshathI AtmAnA guNonun
AchchhAdan karanAr karmanI shaktione ‘deshaghAtI sparddhako’ kahe chhe. sarvaghAtI sparddhakonA
udayanA abhAvane ja kShay ane temanI ja satrUp avasthAne upasham kahe chhe. sarvaghAtI
sparddhakono udayAbhAvI kShay sahit upasham ane temanA ekadeshaghAtI sparddhakono uday —
e rIte e traNenA samudAyathI kShayopasham kahevAmAn Ave chhe. kShayopashamamAn hoy tene
kShAyopashamikabhAv kahe chhe athavA deshaghAtI sparddhakono uday hotAn jIv ekadesh gnAnAdi
guN prApta kare chhe, te kShAyopashamik bhAv chhe. tenAthI shun siddha thayun? pUrvokta sUkShmanigodanA
jIvamAn gnAnAvaraNakarmanA deshaghAtI sparddhakono uday hotAn ekadeshe gnAnaguN prApta hoy chhe
te kAraNe te kShAyopashamikagnAn chhe, kShAyikagnAn nathI. shA mATe? kAraN ke, tyAn karmanA
ekadesh udayano sadbhAv chhe.
पुनर्लोचनपटलस्यैकदेशनिरावरणवत्केवलज्ञानांशरूपं भवति तर्हि तेनैकदेशेनापि
लोकालोकप्रत्यक्षतां प्राप्नोति, न च तथा दृश्यते । किन्तु प्रचुरमेघप्रच्छादितादित्यबिम्ब-
वन्निविडलोचनपटलवद्वा स्तोकं प्रकाशयतीत्यर्थः ।
अय क्षयोपशमलक्षणं कथ्यते — सर्वप्रकारेणात्मगुणप्रच्छादिकाः कर्मशक्तयः
सर्वघातिस्पर्द्धकानि भण्यन्ते, विवक्षितैकदेशेनात्मगुणप्रच्छादिकाः शक्तयो देशघातिस्पर्द्धकानि
भण्यन्ते, सर्वघातिस्पर्द्धकानामुदयाभाव एव क्षयस्तेषामेवास्तित्वमुपशम उच्यते
सर्वघात्युदयाभावलक्षणक्षयेण सहित उपशमः तेषामेकदेशघातिस्पर्द्धकानामुदयश्चेति समुदायेन
क्षयोपशमो भण्यते । क्षयोपशमे भवः क्षायोपशमिको भावः । अथवा देशघातिस्पर्द्धकोदये सति
जीव एकदेशेन ज्ञानादिगुणं लभते यत्र स क्षायोपशमिको भावः । तेन किं सिद्धं ?
पूर्वोक्तसूक्ष्मनिगोदजीवे ज्ञानावरणीयदेशघातिस्पर्द्धकोदये सत्येकदेशेन ज्ञानगुणं लभ्यते तेन
कारणेन तत् क्षायोपशमिकं ज्ञानं, न च क्षायिकं, कस्मादेकदेशोदयसद्भावादिति ।
saptatattva-navapadArtha adhikAr [ 111