ane prakRitinA gnAnamAn kushaL, lAbh – alAbh, mAn – apamAnamAn samAn manovRuttivALI,
lokanindya kuLamAn (gharamAn) na janArI, chandramAnI gatinI peThe ochhAn ke adhik gharomAn
javAnI maryAdAvALI, vishiShTa prakAranAn sthAno – jevAn ke garIb ane anAth mATenI
dAnashALA, vivAhanA ke yagnanA prasangavALAn ghar vagere sthAnonA tyAgarUp lakShaNavALI,
dInavRutti vinAnI, prAsuk (nirdoSh) AhAr shodhavAnI ichchhAvALI, AgamamAn kahelA
nirdoSh bhojanathI prANayAtrA TakAvanArI hoy chhe. 5. pratiShThApanashuddhi — nakh, rom,
nAsikA – maL, kaph, vIrya, maL ane mUtranA tyAgamAn tathA sharIranI UThavA – besavAnI kriyA
karavAmAn jantuone pIDA na thAy, tem karavAne kahe chhe. 6. shayanAsanashuddhi — strI, kShudra puruSh,
chor, dArUDiyA, jugArI, kalAl, pAradhi vagere pApI janone rahevA yogya sthAno chhoDavAn
ane akRutrim parvatanI guphA, vRukShanI bakhol vagere tathA kRutrim sUnA AvAso vagere chhoDI
dIdhelAn ke chhUTI gayelAn raheThANo, je potAnA mATe banAvyAn na hoy tevA sthAnone sevavAn
te. 7. vAkyashuddhi — pRithvIkAyAdinA Arambh AdinI preraNArahit, kaThor, nirday vagere
bIjAne pIDA devAvALA prayogo vinAnI, vrat – shIl vagereno pradhAnapaNe upadesh ApanArI,
hitakArI, maryAdit, madhur, manohar ane sanyamIne yogya evI hoy chhe. 8. e rIte
sanyamamAn samAyelI ATh shuddhio chhe. 6.
karmano kShay karavA mATe je tapavAmAn Ave chhe te tap chhe. te tap be prakAranA chhe,
bAhyatap ane abhyantar tap. temAnthI darek chha prakAranun chhe. 7. parigrahanI nivRutti te tyAg
chhe. chetan ane achetanasvarUp parigrahanI nivRutti te tyAg athavA sanyamIne yogya
मनोवृत्तिः, लोकगर्हितकुलपरिवर्जनपरा, चन्द्रगतिरिवहीनाधिकगृहा, विशिष्टोपस्थानादीनानाथ-
दानशालाविवाहयजनगेहादि परिवर्जनोपलक्षिता, दीनवृत्तिविगमा, प्रासुकाहारगवेषणप्रणिधाना,
आगमविहित निरवद्याशनपरिप्राप्तप्राणयात्राकला । प्रतिष्ठापनशुद्धिः, नखरोमसिङ्घाणकनिष्ठी-
वनशुक्रोच्चारप्रस्रवणशोधने देहपरित्यागे च जंतूपरोधविरहिता । शयनासनशुद्धिः,
स्त्रीक्षुद्रचौरपानाक्षशौण्डशाकुनिकादिपापजनवासा वर्ज्याः, अकृत्रिमगिरिगुहातरुकोटरादयः
कृत्रिमाश्च शून्यागारादयो मुक्तमोचितावासा अनात्मोद्देशनिर्वर्तिताः सेव्याः । वाक्यशुद्धिः,
पृथ्वीकायिकारम्भादिप्रेरणरहिता, परुषनिष्ठुरादिपरपीडाकरप्रयोगनिरुत्सुका, व्रतशीलदेशनादि-
प्रधानफला, हितमितमधुरमनोहरा, संयतस्ययोग्या, इति संयमान्तर्गताष्टशुद्धयः ।।६।।
कर्मक्षयार्थं तप्यत इति तपः । तद्द्विविधं, बाह्यमभ्यन्तरं च, तत्प्रत्येकं षड्विधम् ।।७।।
परिग्रहनिवृत्तिस्त्यागः । परिग्रहस्य चेतनाचेतनलक्षणस्य निवृत्तिस्त्याग इति निश्चीयते अथवा
116 ]
bRuhad – dravyasangrah