Bruhad Dravya Sangrah-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 44 of 272
PDF/HTML Page 56 of 284

 

background image
सत्यासत्योभयानुभयभेदेन चतुर्विधो मनोयोगो वचनयोगश्च, औदारिकौदारिकमिश्र-
वैक्रियिकवैक्रियिकमिश्राहारकाहारकमिश्रकार्मणकायभेदेन सप्तविधो काययोगश्चेति समुदायेन
पञ्चदशविधा वा योगमार्गणा ।४। वेदोदयोद्भवरागादिदोषरहितपरमात्मद्रव्याद्भिन्ना
स्त्रीपुंनपुंसकभेदेन त्रिधा वेदमार्गणा ।५। निष्कषायशुद्धात्मस्वभावप्रतिकूलक्रोध-
लोभमायामानभेदेन चतुर्विधा कषायमार्गणा, विस्तरेण कषायनोकषायभेदेन पञ्चविंशतिविधा
वा ।६। मत्यादिसंज्ञापञ्चकं कुमत्याद्यज्ञानत्रयं चेत्यष्टविधा ज्ञानमार्गणा ।७।
सामायिकच्छेदोपस्थापनपरिहारविशुद्धिसूक्ष्मसांपराययथाख्यातभेदेन चारित्रं पञ्चविधम्,
संयमासंयमस्तथैवासंयमश्चेति प्रतिपक्षद्वयेन सह सप्तप्रकारा संयममार्गणा ।८।
चक्षुरचक्षुरवधिकेवलदर्शनभेदेन चतुर्विधा दर्शनमार्गणा ।९। कषायोदयरञ्जितयोगप्रवृत्ति-
विसदृशपरमात्मद्रव्यप्रतिपन्थिनी१ कृष्णनीलकापोततेजःपद्मशुक्लभेदेन षड्विधा
लेश्यामार्गणा ।१०। भव्याभव्यभेदेन द्विविधा भव्यमार्गणा ।११। अत्राह शिष्यः —
ane anubhayarUp bhedathI chAr prakAranA manoyog chhe, e ja rIte (satya, asatya, ubhay
ane anubhay em) chAr prakAranA vachanayog chhe, audArik, audArikamishra, vaikriyik,
vaikriyikamishra, AhArak, AhArakamishra ane kArmaN — evI rIte kAyayoganA sAt prakAr chhe.
e pramANe badhI maLIne pandar prakAranI yogamArgaNA thaI. 4. vedanA udayathI utpanna thatA
rAgAdidoSh rahit paramAtmadravyathI bhinna evI vedamArgaNA strI, puruSh ane napunsakavedanA
bhedathI traN prakAranI chhe. 5. niShkaShAy shuddhAtmasvabhAvathI pratikUL krodh, mAn, mAyA ane
lobhanA bhedathI chAr prakAranI kaShAyamArgaNA chhe; vistArathI kaShAy ane nokaShAyanA bhedathI
pachchIs prakAranI kaShAyamArgaNA chhe. 6. mati, shrut, avadhi, manaparyay ane kevaLagnAn tathA
kumati, kushrut ane kuavadhi — e rIte ATh prakAranI gnAnamArgaNA chhe. 7. sAmAyik,
chhedopasthApan, parihAravishuddhi, sUkShmasAmparAy ane yathAkhyAtarUp bhedathI chAritra pAnch
prakAranun tathA sanyamAsanyam ane asanyam e be pratipakSharUp bhed maLIne sAt prakAranI
sanyamamArgaNA chhe. 8. chakShu, achakShu, avadhi ane kevaLadarshananA bhedathI chAr prakAranI
darshanamArgaNA chhe. 9. kaShAyodayaranjit yogapravRuttithI visadrash (kaShAyanA udayathI ranjit
yoganI pravRuttithI viparIt) evA paramAtmadravyano virodh karanArI leshyAmArgaNA kRiShNa, nIl,
kApot, tejo, padma ane shuklaleshyAnA bhedathI chha prakAranI chhe. 10. bhavya ane abhavyanA
bhedathI be prakAranI bhavyamArgaNA chhe. 11.
१. ‘प्रतिपक्षी’ इति पाठान्तरं.
44 ]
bRuhad – dravyasangrah