तद्यथा — स्वसंवित्तिसमुत्पन्नसुखामृतरूपं परमस्वास्थ्यं यद्यपि निश्चयेन स्वरूपे स्थितिकारणं
भवति तथा ‘‘सिद्धोऽहं सुद्धोऽहं अणंतणाणाइगुणसमिद्धोऽहं । देहपमाणो णिच्चो असंखदेसो
अमुत्तो य ।१।’’ इति गाथाकथितसिद्धभक्तिरूपेणेह पूर्वं सविकल्पावस्थायां सिद्धोऽपि यथा
भव्यानां बहिरङ्गसहकारिकारणं भवति तथैव स्वकीयोपादानकारणेन स्वयमेव तिष्ठतां
जीवपुद्गलानामधर्मद्रव्यं स्थितेः सहकारिकारणम् । लोकव्यवहारेण तु छायावद्वा पृथिवीवद्वेति
सूत्रार्थः । एवमधर्मद्रव्यकथनेन गाथा गता ।।१८।।
अथाकाशद्रव्यमाह : —
अवगासदाणजोग्गं जीवादीणं वियाण आयासं ।
जेण्हं लोगागासं अल्लोगागासमिदि दुविहं ।।१९।।
अवकाशदानयोग्यं जीवादीनां विजानीहि आकाशम् ।
जैनं लोकाकाशं अलोकाकाशं इति द्विविधम् ।।१९।।
sukhAmRutarUp param svAsthya joke nishchayanayathI svarUpamAn sthitinun kAraN chhe tathA ‘‘सिद्धोऽहं
सुद्धोऽहं अणंतणाणाइगुणसमिद्धोऽहं । देहपमाणो णिच्चो असंखदेशो अमुत्तो च’’ । (hun siddha chhun, hun
shuddha chhun, anantagnAnAdi guNono hun dhArak chhun, hun dehapramAN, nitya, asankhyapradeshI ane amUrtta
chhun.)’’ e gAthAmAn kahel siddhabhaktirUpe pahelAn savikalpa avasthAmAn siddha paN jem bhavyone
bahirang sahakArI kAraN hoy chhe, tevI ja rIte potAnA upAdAnakAraNathI svayamev sthiti
dharatAn jIv ane pudgalone adharmadravya sthitinun sahakArI kAraN chhe; lokavyavahArathI chhAnyA
athavA pRithvInI mAphak. Am sUtrArtha chhe.
e pramANe adharmadravyanA kathananI gAthA pUrI thaI. 18.
have, AkAshadravyanun kathan kare chhe –
gAthA 19
gAthArtha — je jIvAdi dravyone avakAsh devAne yogya chhe tene jinendradeve kahelun
AkAshadravya jANo. lokAkAsh ane alokAkAsh e rIte AkAsh be prakAranun chhe.
jIvAdik sabakU avakAsh, dey dravya so ginUn AkAsh;
lok - alok doy vidhi akhyA, dev jineshvar jaisain lakhyA. 19.
64 ]
bRuhad – dravyasangrah