shubh ane ashubh karmonun āvavun, te ‘āsrav’ chhe. ‘बंधण’ bandharahit shuddhātmatattvanī
upalabdhirūp bhāvanāthī bhraṣhṭa1 thayel jīvane karmanā pradesho sāthe sanshleṣh (sambandh) thāy
chhe, te ‘bandh’ chhe. ‘संवर’ karmanā āgamanane rokavāmān samartha svānubhavarūpe pariṇamelā
jīvane shubhāshubh karmonā āgamanano nirodh te ‘samvar’ chhe. ‘णिज्जर’ shuddhopayoganī
bhāvanānā sāmarthyathī nīras thayelān karmapudgalonun ekadesh kharī javun, te ‘nirjarā’ chhe.
‘मोक्खो’ jīv ane pudgalanā sanshleṣharūp bandhano nāsh karavāne samartha nij shuddhātmānī
upalabdhirūp pariṇām, te ‘mokṣha’ chhe. ‘सपुण्णपावा जे’ je (uparokta āsravādi padārtho)
puṇya – pāpasahit chhe. ‘ते वि समासेण पभणामो’ jem pahelān jīv ane ajīv padārthonun
vyākhyān karyun chhe, tem te āsravādi padārthone paṇ saṅkṣhepamān kahīe chhīe. te kevā
chhe? ‘जीवाजीवविसेसाः’ jīv ane ajīvanā visheṣho chhe — chaitanyabhāvarūp chhe, te jīvanā
visheṣho chhe ane chaitanyanā abhāvarūp chhe, te ajīvanā visheṣho chhe. ‘visheṣh’no sho artha
chhe? ‘visheṣh’ no artha paryāy chhe. chaitanyarūp ashuddha pariṇāmo jīvanā (paryāyo) chhe,
achetanarūp karmapudgalanā paryāyo chhe, te ajīvanā (paryāyo) chhe. ā rīte adhikār
sūtrarūp gāthā pūrī thaī. 28.
कर्मागमनमास्रवः । ‘‘बंधण’’ बंधातीतशुद्धात्मतत्त्वोपलम्भभावनाच्युतजीवस्य कर्मप्रदेशैः सह
संश्लेषो बन्धः । ‘‘संवर’’ कर्मास्रवनिरोधसमर्थस्वसंवित्तिपरिणतजीवस्य शुभाशुभकर्मागमन-
संवरणं संवरः । ‘‘णिज्जर’’ शुद्धोपयोगभावनासामर्थ्येन नीरसीभूतकर्मपुद्गलानामेकदेशगलनं
निर्जरा । ‘‘मोक्खो’’ जीवपुद्गलसंश्लेषरूपबन्धस्य विघटने समर्थः स्वशुद्धात्मोपलब्धि-
परिणामो मोक्ष इति । ‘‘सपुण्णपावा जे’’ पुण्यपापसहिता ये, ‘‘ते वि समासेण पभणामो’’
यथा जीवाजीवपदार्थौ व्याख्यातौ पूर्वं तथा तानप्यास्रवादिपदार्थान् समासेण संक्षेपेण प्रभणामो
वयं; ते च कथंभूताः ? ‘‘जीवाजीवविसेसा’’ जीवाजीवविशेषाः । चैतन्यभावरूपा जीवस्य
विशेषाः । चैतन्याभावरूपा अजीवस्य विशेषाः । विशेषा इत्यस्य कोऽर्थः ? पर्यायाः । चैतन्याः
अशुद्धपरिणामा जीवस्य, अचेतनाः कर्मपुद्गलपर्याया अजीवस्येत्यर्थः । एवमधिकारसूत्रगाथा
गता ।।२८।।
1. ahīn mukhyapaṇe mithyādraṣhṭi jīvone līdhā chhe kemake, teo ‘shuddhātmatattvanī upalabdhirūp bhāvanāthī bhraṣhṭa
chhe.’ ashuddhanishchayanayathī je rāgādirūp bhāvabandh chhe, te paṇ shuddhanishchayanayathī pudgalano ja bandh chhe.
dravyasaṅgrah gāthā 16 ṭīkā.
96 ]
br̥uhad – dravyasaṅgrah