pachhī paramparāe mokṣhanī prāpti karāve chhe. kahyun chhe keḥ — ‘tap karavāthī svarga sau koī
meḷave chhe, parantu dhyānanā yogathī je svarga pāme chhe te āgāmī bhavamān akṣhay sukh pāme1
chhe.’ ā rīte ekatvabhāvanānun phaḷ jāṇīne nirantar nij shuddhātmānā ekatvanī bhāvanā
karavī. — ām, ‘ekatva – anuprekṣhā’ pūrṇa thaī. 4.
have, anyatva – anuprekṣhā kahe chhe. te ā pramāṇe — pūrvokta deh, sagāno,
suvarṇādi artha ane indriyasukhādi karmone ādhīn hovāthī, vinashvar tem ja hey2 paṇ
chhe. te badhān, je ṭaṅkotkīrṇa gnāyak ek svabhāvapaṇāne līdhe nitya ane sarva prakāre
upādeyabhūt chhe evā, nirvikār paramachaitanyarūp chitchamatkārasvabhāvavāḷā nij
paramātmapadārthathī nishchayanaye anya2 – bhinna chhe, ātmā paṇ temanāthī anya – bhinna chhe.
ahīn, bhāv (āshay) em chhe ke — ekatva – anuprekṣhāmān ‘‘hun ek chhun’’ ityādi prakāre
vidhirūp vyākhyān chhe ane anyatva – anuprekṣhāmān ‘dehādi padārtho mārāthī bhinna chhe,
mārā nathī’ — em niṣhedharūpe vyākhyān chhe. e rīte ekatva ane anyatva e banne
anuprekṣhāomān vidhi ane niṣhedharūp ja antar chhe; bannenun tātparya ek ja chhe. — e
मोक्षं प्रापयतीत्यर्थः । तथा चोक्तम् — ‘‘सग्गं तवेण सव्वो, वि पावए तहि वि झाणजोयेण ।
जो पावइ सो पावइ, परलोए सासयं सोक्खं ।१।’’ एवमेकत्वभावनाफलं ज्ञात्वा निरन्तरं
निजशुद्धात्मैकत्वभावना कर्तव्या । इत्येकत्वानुप्रेक्षा गता ।।४।।
अथान्यत्वानुप्रेक्षां कथयति । तथा हि — पूर्वोक्तानि यानि देहबन्धुजन-
सुवर्णाद्यर्थेन्द्रियसुखादीनि कर्माधीनत्वे विनश्वराणि तथैव हेयभूतानि च, तानि सर्वाणि
टङ्कोत्कीर्णज्ञायकैकस्वभावत्वेन नित्यात्सर्वप्रकारोपादेयभूतान्निर्विकारपरमचैतन्यचिच्चमत्कार-
स्वभावान्निजपरमात्मपदार्थान्निश्चयनयेनान्यानि भिन्नानि । तेभ्यः पुनरात्माप्यन्यो भिन्न इति ।
अयमत्र भावः — एकत्वानुप्रेक्षायामेकोऽहमित्यादिविधिरूपेण व्याख्यानं, अन्यत्वानुप्रेक्षायां तु
देहादयो मत्सकाशादन्ये, मदीया न भवन्तीति निषेधरूपेण । इत्येकत्वान्यत्वानुप्रेक्षायां
विधिनिषेधरूप एव विशेषस्तात्पर्यं तदेव । इत्यन्यत्वानुप्रेक्षा समाप्ता ।।५।।
1. mokṣhapāhuḍ gāthā. 23.
2. parapadārtho ātmāthī anya chhe – bhinna chhe ane āshray karavā yogya nathī. parapadārthomān nimitta paṇ
āvī jāy chhe, temanī sanmukhatāthī rāg – dveṣh utpanna thāy chhe, māṭe te hey chhe arthāt ātmasanmukhatā
vaḍe temanī sanmukhatā (temano āshray) chhoḍavā yogya chhe. sarva prakāre upādeyabhūt evā nij paramātma-
padārthano āshray thatān par padārthano āshray chhūṭī jāy chhe eṭale ke, teo heyarūp thaī jāy chhe.
124 ]
br̥uhad – dravyasaṅgrah