तथा चोक्तं सप्तसमुद्घातलक्षणम् — ‘‘वेयणकसायवेउव्वियो मारणंतिओ समुग्घादो । तेजाहारो
छट्ठो सत्तमओ केवलीणं तु ।।१।।’’ तद्यथा — ‘मूलसरीरमछंडिय उत्तरदेहस्स जीवपिंडस्स ।
णिग्गमणं देहादो हवदि समुग्घादयं णाम ।।१।।’’ तीव्रवेदनानुभवान्मूलशरीरमत्यक्त्वा
आत्मप्रदेशानां बहिर्निर्गमनमिति वेदनासमुद्घातः ।१। तीव्रकषायोदयान्मूलशरीरमत्यक्त्वा परस्य
घातार्थमात्मप्रदेशानां बहिर्गमनमिति कषायसमुद्घातः ।२। मूलशरीरमपरित्यज्य किमपि
विकर्तुमात्मप्रदेशानां बहिर्गमनमिति विक्रियासमुद्घातः ।३। मरणान्तसमये मूलशरीरमपरित्यज्य
यत्र कुत्रचिद्बद्धमायुस्तत्प्रदेशं स्फु टितुमात्मप्रदेशानां बहिर्गमनमिति मारणान्तिकसमुद्घातः ।४।
स्वस्य मनोनिष्टजनकं किञ्चित्कारणान्तरमवलोक्य समुत्पन्नक्रोधस्य संयमनिधानस्य
महामुनेर्मूलशरीरमपरित्यज्य सिन्दूरपुञ्जप्रभो दीर्घत्वेन द्वादशयोजनप्रमाणः सूच्यङ्गुल-
संख्येयभागमूलविस्तारो नवयोजनाग्रविस्तारः काहलाकृतिपुरुषो वामस्कन्धान्निर्गत्य वाम-
‘‘वेयणकसायवेउव्वियो मारणंतिओ समुग्घादो ।
तेजाहारो छट्ठो सत्तमओ केवलीणं तु’’ ।।१
‘‘(1) vedanā, (2) kaṣhāy, (3) vikriyā, (4) māraṇāntik, (5) taijas, (6)
āhār ane (7) kevaḷī — e sāt samudghāt chhe.’’ te ā rīte — ‘‘potānun mūḷ sharīr2
chhoḍyā vinā (taijas ane kārmaṇarūp) uttar dehanī sāthe sāthe jīvapradeshonā sharīr bahār
nīkaḷavāne samudghāt kahe chhe.’’ tīvra pīḍāno anubhav thavāthī, mūḷ sharīr chhoḍyā vinā,
ātmapradeshonun bahār nīkaḷavun tene vedanāsamudghāt kahe chhe. 1. tīvra kaṣhāyanā udayathī, mūḷ
sharīrane chhoḍyā vinā, bījāno ghāt karavā māṭe ātmapradeshonun bahār nīkaḷavun tene
kaṣhāyasamudghāt kahe chhe. 2. mūḷ sharīr chhoḍyā vinā, koī paṇ prakāranī vikriyā karavā
māṭe ātmapradeshonun bahār nīkaḷavun tene vikriyāsamudghāt kahe chhe. 3. mr̥utyu vakhate, mūḷ
sharīrane chhoḍyā vinā, jyān ā ātmāe kyāṅkanun āgāmī āyuṣhya bāndhyun hoy te pradeshane
sparshavā māṭe ātmapradeshonun bahār nīkaḷavun tene māraṇāntikasamudghāt kahe chhe. 4. potānā
manane aniṣhṭa utpanna karanār koī anya kāraṇ joīne jemane krodh utpanna thayo chhe tevā
sanyamanā nidhānarūp mahāmuninā mūḷ sharīrane chhoḍyā vinā, sindūranā ḍhagalā jevā
prakāshavāḷun, bār yojan lāmbu, sūchyaṅgulanā saṅkhyātamā bhāg jeṭalā mūḷavistāravāḷun ane
nav yojananā agra – vistāravāḷun, bilāḍānā ākāravāḷun ek pūtaḷun ḍābā khabhāmānthī
nīkaḷīne ḍābī taraph pradakṣhiṇā daīne hr̥udayamān rahel viruddha vastune bhasmībhūt karīne, te
1. gommaṭasār jīvakāṇḍ gāthā – 6662. gommaṭasār jīvakāṇḍ gāthā – 667
30 ]
br̥uhad – dravyasaṅgrah