‘‘विगतिगचदुपंचक्खा तसजीवा’’ द्वित्रिचतुः पञ्चाक्षास्त्रसनामकर्मोदयेन त्रसजीवा भवन्ति । ते
च कथंभूताः ? ‘‘संखादी’’ शङ्खादयः । स्पर्शनरसनेन्द्रियद्वययुक्ताः । शङ्खशुक्तिकृम्यादयो
द्वीन्द्रियाः । स्पर्शनरसनघ्राणेन्द्रियत्रययुक्ताः कुन्थुपिपीलिकायूकामत्कुणादयस्त्रीन्द्रियाः,
स्पर्शनरसनघ्राणचक्षुरिन्द्रियचतुष्टययुक्ता दंशमशकमक्षिकाभ्रमादयश्चतुरिन्द्रियाः, स्पर्शन-
रसनघ्राणचक्षुःश्रोत्रेन्द्रियपञ्चयुक्ता मनुष्यादयः पञ्चेन्द्रिया इति । अयमत्रार्थः —
विशुद्धज्ञानदर्शनस्वभावनिजपरमात्मस्वरूपभावनोत्पन्नपारमार्थिकसुखमलभमाना इन्द्रिय-
सुखासक्ता एकेन्द्रियादिजीवानां वधं कृत्वा त्रसस्थावरा भवन्तीत्युक्तं पूर्वं
तस्मात्त्रसस्थावरोत्पत्तिविनाशार्थं तत्रैव परमात्मनि भावना कर्त्तव्येति ।।११।।
तदेव त्रसस्थावरत्वं चतुर्दशजीवसमासरूपेण व्यक्तीकरोति : —
समणा अमणा णेया पंचिंदिय णिम्मणा परे सव्वे ।
बादरसुहमेइंदी सव्वे पज्जत्त इदरा य ।।१२।।
thatā. ‘‘विगतिगचदुपंचक्खा तसजीवा’’ be, traṇ, chār tathā pāñch indriyovāḷā, trasanāmakarmanā
udayathī, trasajīvo paṇ thāy chhe. te kevā chhe? ‘‘संखादी’’ shaṅkh vagere. sparshan ane rasanā
— e be indriyavāḷā shaṅkh, chhīp, kr̥umi vagere be indriy jīvo chhe; sparshan, rasanā,
ghrāṇ — e traṇ indriyovāḷā kanthavā, kīḍī, jū , mākaḍ vagere triindriy jīvo chhe; sparshanā,
rasanā, ghrāṇ ane chakṣhu e chār indriyavāḷā ḍāns, machchhar, mākhī, bhamarā vagere chaturindriy
jīvo chhe; sparshan, rasanā, ghrāṇ, chakṣhu ane shrotrendriy — e pāñch indriyavāḷā manuṣhyādi
pañchendriy jīvo chhe.
sārānsh e chhe ke — vishuddhagnānadarshanasvabhāvī nij paramātmānā svarūpanī bhāvanāthī
utpanna pāramārthik sukhane prāpta na karatān, indriyasukhamān āsakta jīvo ekendriyādi
jīvono vadh karīne tras ane sthāvar thāy chhe — em pūrve kahyun chhe, tethī tras ane sthāvaramān
utpatti na thāy te māṭe te ja paramātmāmān bhāvanā karavī joīe. 11.
have te ja tras ane sthāvarapaṇun chaud jīvasamāsarūpe pragaṭ kare chheḥ —
man - bin ar man - sahit sujān, pañchendriy par sab man - hāni;
bādar sūkṣham ekahi akṣha, sab paryāpat itar pratyakṣha. 12.
34 ]
br̥uhad – dravyasaṅgrah