पुण्यं भविष्यतीति मत्वा संशयरूपेण भक्तिं कुरुते निश्चयो नास्ति । मिश्रस्य पुनरुभयत्र
निश्चयोऽस्तीति विशेषः ।’’ स्वाभाविकानन्तज्ञानाद्यनन्तगुणाधारभूतं निजपरमात्मद्रव्यमुपादेयम्,
इन्द्रियसुखादिपरद्रव्यं हि हेयमित्यर्हत्सर्वज्ञप्रणीतनिश्चयव्यवहारनयसाध्यसाधकभावेन मन्यते परं
किन्तु भूमिरेखादिसदृशक्रोधादिद्वितीयकषायोदयेन मारणनिमित्तं तलवरगृहीततस्कर-
वदात्मनिन्दासहितः सन्निन्द्रियसुखमनुभवतीत्यविरतसम्यग्दृष्टेर्लक्षणम् । यः पूर्वोक्तप्रकारेण
सम्यग्दृष्टिः सन् भूमिरेखादिसमानक्रोधादिद्वितीयकषायोदयाभावे सत्यभ्यन्तरे निश्चय-
नयेनैकदेशरागादिरहितस्वाभाविकसुखानुभूतिलक्षणेषु बहिर्विषयेषु पुनरेकदेशहिंसानृतास्तेया-
ब्रह्मपरिग्रहनिवृत्तिलक्षणेषु ‘‘दंसणवयसामाइयपोसहसचित्तराइभत्ते य । बम्हारंभपरिग्गह
अणुमण उद्दिट्ठ देसविरदो य ।१।’’ इति गाथाकथितैकादशनिलयेषु वर्तते स
पञ्चमगुणस्थानवर्ती श्रावको भवति ।५। स एव सद्दृष्टिर्धूलिरेखादिसदृशक्रोधादि-
तृतीयकषायोदयाभावे सत्यभ्यन्तरे निश्चयनयेन रागाद्युपाधिरहितस्वशुद्धात्मसंवित्तिसमुत्पन्न-
सुखामृतानुभवलक्षणेषु बहिर्विषयेषु पुनः सामस्त्येन हिंसानृतस्तेयाब्रह्मपरिग्रहनिवृत्तिलक्षणेषु च
sādhya - sādhakabhāve māne chhe, parantu bhūmimān paḍelī rekhā samān krodhādi apratyākhyān
kaṣhāyanā udayathī, māravāne māṭe koṭavāḷe pakaḍel choranī jem, ātmanindā sahit vartato
thako indriyasukhane anubhave1 chhe te ‘avirat samyagdraṣhṭi’ nun lakṣhaṇ chhe. 4. je pūrvokta prakāre
samyagdraṣhṭi vartato thako bhūminī rekhā samān krodhādi apratyākhyānāvaraṇarūp dvitīy kaṣhāyanā
udayano abhāv hotān, ‘‘दंसणवयसामाइय पोसहसचित्तराइभत्ते य । बम्हारंभपरिग्गह अणुमय उद्दिट्ठ
देसविरदो य ।१।’ (darshan, vrat, sāmāyik, proṣhadh, sachittavirat, rātribhojanatyāg, brahmacharya,
ārambhatyāg, parigrahatyāg, anumatityāg ane uddiṣhṭatyāg)’ e gāthāmān kahelān
(shrāvakonān) agiyār sthānomān — (1) antaraṅgamān nishchayanayathī ekadesh rāgādirahit
svābhāvik sukhanī anubhūti jemanun lakṣhaṇ chhe, ane (2) bāhya viṣhayomān (vyavahārathī)
hinsā, asatya, chorī, abrahma tathā parigrahanī ekadesh nivr̥utti jemanun lakṣhaṇ chhe temān —
varte chhe, te pañcham guṇasthānavartī shrāvak chhe. 5. jyāre te ja samyagdraṣhṭi, dhūḷanī rekhā samān
krodhādi pratyākhyānāvaraṇ trījā kaṣhāyano uday hotān, pāñch mahāvratomān — (1) antaraṅgamān
nishchayanayathī rāgādi – upādhirahit svashuddhātmasamvedanathī utpanna sukhāmr̥utano anubhav jemanun
lakṣhaṇ chhe, ane (2) bāhya viṣhayomān (vyavahārathī) hinsā, asatya, chorī, abrahma tathā
1. ā anubhav – bhogavaṭo anīhit vr̥uttie – viyogabuddhie hoy chhe ane tenun svāmitva chaturthaguṇasthānavartī
jīvane hotun nathī.
40 ]
br̥uhad – dravyasaṅgrah