तथाहि — केवलज्ञानादिगुणास्पदनिजशुद्धात्मैवोपादेयं इति रुचिरूपं निश्चयसम्यक्त्वं यत्पूर्वं
तपश्चरणावस्थायां भावितं तस्य फलभूतं समस्तजीवादितत्त्वविषये विपरीताभिनिवेश-
रहितपरिणतिरूपं परमक्षायिकसम्यक्त्वं भण्यते । पूर्वं छद्मस्थावस्थायां भावितस्य
निर्विकारस्वसंवेदनज्ञानस्य फलभूतं युगपल्लोकालोकसमस्तवस्तुगतविशेषपरिच्छेदकं
केवलज्ञानम् । निर्विकल्पस्वशुद्धात्मसत्तावलोकनरूपं यत्पूर्वं दर्शनं भावितं तस्यैव फलभूतं
युगपल्लोकालोकसमस्तवस्तुगतसामान्यग्राहकं केवलदर्शनम् । कस्मिंश्चित्स्वरूपचलनकारणे जाते
सति घोरपरीषहोपसर्गादौ निजनिरञ्जनपरमात्मध्याने पूर्वं यत् धैर्यमवलम्बितं तस्यैव
फलभूतमनन्तपदार्थपरिच्छित्तिविषये खेदरहितत्वमनन्तवीर्यम् । सूक्ष्मातीन्द्रियकेवलज्ञान-
विषयत्वात्सिद्धस्वरूपस्य सूक्ष्मत्वं भण्यते । एकदीपप्रकाशे नानादीपप्रकाशवदेकसिद्धक्षेत्रे
सङ्करव्यतिकरदोषपरिहारेणानन्तसिद्धावकाशदानसामर्थ्यमवगाहनगुणो भण्यते । यदि सर्वथा
गुरुत्वं भवति तदा लोहपिण्डवदधःपतनं, यदि च सर्वथा लघुत्वं भवति तदा
‘kevaḷagnānādi guṇonā sthānarūp nij shuddhātmā ja upādey chhe’ evī ruchirūp
nishchayasamyaktva je pahelān tapashcharyānī avasthāmān bhāvit karyun hatun. (bhāvyun hatun – anubhavyun
hatun) tenā phaḷabhūt, samasta jīvādi tattvonā viṣhayamān viparīt - abhinivesharahit
pariṇatirūp ‘param kṣhāyikasamyaktva’ kahevāy chhe. 1.
pūrve chhadmastha avasthāmān bhāvit karelā (bhāvanāmān āvelā, anubhavelā) nirvikār
svasamvedanagnānanā phaḷabhūt, yugapad lok ane alokanī samasta vastuonā visheṣhone
jāṇanār ‘kevaḷagnān’ chhe. 2. je nirvikalpa evā svashuddhātmasattānā avalokanarūp darshan pūrve
bhāvit karyun hatun tenā ja phaḷabhūt, yugapad lokālokanī samasta vastuonā sāmānyane grahaṇ
karanār ‘kevaḷadarshan’ chhe. 3. ātmasvarūpathī chalit thavānun koī kāraṇ utpanna thatān ghor
pariṣhah ke upasargādine viṣhe nijanirañjan paramātmānā dhyānamān pūrve je dhairyanun avalamban
karyun hatun tenā ja phaḷabhūt, anant padārthone jāṇavāmān khedanā abhāvarūp ‘anantavīrya’
chhe. 4. sūkṣhma atīndriy kevaḷagnānano viṣhay hovāne līdhe siddhonā svarūpane ‘sūkṣhmatva’
kahevāy chhe. 5. ek dīvānā prakāshamān jem anek dīvāno prakāsh samāī jāy chhe, tem
ek siddhanā kṣhetramān saṅkar
- vyatikar doṣh vinā anant siddhone avakāsh devānun sāmarthya te
‘avagāhan’ guṇ kahevāy chhe. 6. jo siddha sarvathā guru hoy to loḍhānā piṇḍanī jem te
nīche paḍe; ane jo sarvathā laghu hoy to pavanathī prerit ākoliyānā rūnī jem sadāy
ūḍyā ja kare; paṇ em nathī. tethī temane ‘agurulaghu’ guṇ kahevāmān āve chhe.
ṣhaḍdravya-pañchāstikāy adhikār [ 49
7