अथैकप्रदेशस्यापि पुद्गलपरमाणोरुपचारेण कायत्वमुपदिशति : —
एयपदेसो वि अणू णाणाखंधप्पदेसदो होदि ।
बहुदेसो उवयारा तेण य काओ भणंति सव्वण्हु ।।२६।।
एकप्रदेशः अपि अणुः नानास्कन्धप्रदेशतः भवति ।
बहुदेशः उपचारात् तेन च कायः भणन्ति सर्वज्ञः ।।२६।।
व्याख्या — ‘‘एयपदेसो वि अणू णाणाखंधप्पदेसदो होदि बहुदेसो’’ एकप्रदेशोऽपि
पुद्गलपरमाणुर्नानास्कन्धरूपबहुप्रदेशतः सकाशाद्बहुप्रदेशो भवति । ‘‘उवयारा’’ उपचाराद्
व्यवहारनयात्, ‘‘तेण य काओ भणंति सव्वण्हु’’ तेन कारणेन कायमिति सर्वज्ञा
भणन्तीति । तथाहि — यथायं परमात्मा शुद्धनिश्चयनयेन द्रव्यरूपेण शुद्धस्तथैकोऽप्यनादिकर्म-
बन्धवशात्स्निग्धरूक्षस्थानीयरागद्वेषाभ्यां परिणम्य नरनारकादिविभावपर्यायरूपेण व्यवहारेण
have, pudgal paramāṇu ekapradeshī chhe topaṇ upachārathī tene kāyatva chhe, em upadeshe
chheḥ —
gāthā 26
gāthārthaḥ — ekapradeshī paṇ paramāṇu anek skandharūp bahupradeshī thāy chhe te kāraṇe
sarvagnadev upachārathī paramāṇune ‘kāy’ kahe chhe.
ṭīkāḥ — ‘‘एयपदेसो वि अणू णाणाखंदप्पदेसदो होदि बहुदेसो’’ pudgal – paramāṇu
ekapradeshī chhe, topaṇ judājudā skandharūp bahupradeshī thāy chhe; ‘‘उवयारा’’ upachār eṭale
vyavahāranayathī; ‘‘तेण य काओ भणंति सव्वण्हु’’ te kāraṇe sarvagnadevo paramāṇune ‘kāy’ kahe
chhe.
visheṣhaḥ — jevī rīte ā paramātmā shuddha nishchayanayathī dravyarūpe shuddha tathā ek
chhe, topaṇ anādi karmabandhanā vashe snigdha - rūkṣhaguṇasthānīy rāg - dveṣharūp pariṇamīne
vyavahārathī nar - nārakādi vibhāv paryāyarūpe anek prakārano thāy chhe, tevī ja rīte
pudgal-aṇū ek paradesh, khandh rūkṣha - chīkaṇatain vesh;
bahudeshī upachār kahāv, kāyarūp im kahyau svabhāv. 26.
ṣhaḍdravya-pañchāstikāy adhikār [ 81
11