Page 99 of 205
PDF/HTML Page 121 of 227
single page version
““
“
sva-par artha bahudharmajut, jo pragaTAvan bhAn. 1.
samyaggnAn] (bahu dharmajut) anek dharmAtmak (sva-par artha)
potAnun ane bIjA padArthonun (pragaTAvan) gnAn karAvavAmAn
(bhAn) sUrya samAn chhe.
tem batAve chhe tevI rIte je anek dharmayukta potepotAne
(AtmAne) ane padArthone
Page 100 of 205
PDF/HTML Page 122 of 227
single page version
lakShaN shraddhA jAn, duhUmen bhed abAdhau;
samyak kAraN jAn, gnAn kAraj hai soI,
yugapat hote hU, prakAsh dIpakatain hoI. 2.
(arAdhau) samajavAn joIe; kAraN ke (lakShaN) te bannenAn lakShaN
[anukrame] (shraddhA) shraddhA karavI ane (jAn) jANavun chhe tathA
(samyak) samyagdarshan (kAraN) kAraN chhe ane (gnAn) samyaggnAn
(kAraj) kArya chhe. (soI) A paN (duhUmen) bannemAn (bhed) antar
(abAdhau) nirbAdh chhe. [jem] (yugapat) ek sAthe (hote hU) hovA
chhatAn paN (prakAsh) ajavALun (dIpakatain) dIpakanI jyotithI
(hoI) thAy chhe tem.
Page 101 of 205
PDF/HTML Page 123 of 227
single page version
samyagdarshan shraddhAguNano shuddhaparyAy chhe, ane samyaggnAn
gnAnaguNano shuddhaparyAy chhe, vaLI samyagdarshananun lakShaN viparIt
abhiprAy rahit tattvArthashraddhAn chhe ane samyaggnAnanun lakShaN
sanshay Adi doSh rahit sva-parano yathArthapaNe nirNay chhe.-e rIte
beunAn lakShaN judAn judAn chhe. vaLI samyagdarshan nimittakAraN chhe,
ane samyaggnAn naimittik kArya chhe. Am te bannemAn kAraN-
kAryabhAvathI paN taphAvat chhe.
chhe, topaN dIpak hoy to prakAsh hoy; tethI dIpak kAraN chhe ane
prakAsh kArya chhe. e ja pramANe gnAn-shraddhAn paN chhe.
samyaggnAnanun kAraN chhe.
Page 102 of 205
PDF/HTML Page 124 of 227
single page version
mati-shrut doy parokSha, akSha-manatain upajAhIn;
avadhignAn manaparjay do hain desh-pratachchhA,
dravya-kShetra-parimAN liye jAnai jiy svachchhA. 3.
temAn (mati-shrut) matignAn ane shrutagnAn (doy) e banne
(parokSha) parokShagnAn chhe. [kAraN ke te] (akSha manatain) indriyo
ane mananA nimittathI (upajAhIn) utpanna thAy chhe.
(avadhignAn) avadhignAn ane (manaparjay) manaparyayagnAn (do)
e banne gnAn (desh-pratachchhA) deshapratyakSha (hain) chhe, [kAraN ke te
gnAnathI] (jiy) jIv (dravya-kShetra parimAN) dravya ane kShetranI
maryAdA (liye) laIne (svachchhA) spaShTa (jAnai) jANe chhe.
Page 103 of 205
PDF/HTML Page 125 of 227
single page version
vastune aspaShTa jANe chhe. samyagmati-shrutagnAn svAnubhavakALe
pratyakSha hoy chhe temAn indriy ane man nimitta nathI.
Page 104 of 205
PDF/HTML Page 126 of 227
single page version
maryAdApUrvak jANe chhe.
jAnai ekai kAl, pragaT kevali bhagavantA;
gnAn samAn na An jagatamen sukhako kAran,
ihi paramAmRut janmajarAmRutirog-nivAran. 4.
(gun) guNone ane (anantA) anant (parajAy) paryAyone (ekai
kAl) ek sAthe (pragaT) spaShTa (jAnai) jANe chhe [te gnAnane]
(sakal) sakalapratyakSha athavA kevaLagnAn kahe chhe. (jagatamen) A
Page 105 of 205
PDF/HTML Page 127 of 227
single page version
padArtha (sukhako) sukhanun (na kAraN) kAraN nathI. (ihi) A
samyaggnAn ja (janmajarAmRutirog) janma-jarA ane maraNanA
rogone (nivAran) dUr karavAne mATe (paramAmRut) utkRuShTa amRut
samAn chhe.
samayamAn yathAsthit, paripUrNarUpathI spaShTa ane ekasAthe jANe chhe
te gnAnane kevaLagnAn kahe chhe. je sakalapratyakSha chhe.
jANe chhe, parantu sarvane na jANe
pratyek vastune pratyakSha jANe chhe. (laghu jai. si. pra. prashna 87)
rogono nAsh karavA mATe uttam amRut samAn chhe.
gnAnIke chhinamen, triguptitain sahaj Tarain te;
Page 106 of 205
PDF/HTML Page 128 of 227
single page version
pai nij AtamagnAn vinA, sukh lesh na pAyau. 5.
(je karma) jeTalA karmo (jharain) nAsh thAy chhe (te) teTalAn karmo
(gnAnIke) samyaggnAnI jIvane (trigupti tain) man, vachan ane kAyA
taraphanI jIvanI pravRuttine rokavAthI [nirvikalpa shuddha svAnubhavathI]
(chhinamen) kShaN mAtramAn (sahaj) sahelAIthI (Tarain) nAsh pAme chhe.
[A jIv] (munivrat) munionAn mahAvratone (dhAr) dhAraN karIne
(anant bAr) anant vAr (grIvak) navamI graiveyak sudhI
(upajAyau) utpanna thayo, (pai) parantu (nij Atam) potAnA
AtmAnA (gnAn vinA) gnAn vagar (lesh) jarApaN (sukh) sukh
(na pAyau) pAmI shakyo nahi.
nAsh kare chhe teTalAn karmono nAsh samyaggnAnI jIv svasanmukh
Page 107 of 205
PDF/HTML Page 129 of 227
single page version
A jIv, muninA (dravyalingI muninA) mahAvratone dhAraN karIne
tenA prabhAvathI navamI graiveyak sudhInA vimAnomAn anantavAr
utpanna thayo, parantu AtmAnA bhedavignAn (samyaggnAn athavA
svAnubhav) vinA te jIvane tyAn paN leshamAtra sukh maLyun nahi.
sanshay-vibhram-moh tyAg, Apo lakh lIje;
yah mAnuShaparyAy, sukul, sunivau jinavAnI,
ihavidhi gaye na mile, sumaNi jyon udadhi samAnI. 6.
(karIje) karavo joIe, ane (sanshay) sanshay, (vibhram) viparyay
tathA (moh) anadhyavasAy [achokkasatA] ne (tyAg) chhoDIne
(Apo) potAnA AtmAne (lakh lIje) lakShamAn levo joIe
Page 108 of 205
PDF/HTML Page 130 of 227
single page version
tene sanshay kahe chhe.
viparyay chhe.
jinavANInun (sunivau) sAmbhaLavun (ihavidhi) evo suyog (gaye)
vItI gayA pachhI, (udadhi) samudramAn (samAnI) samAyelAn
kaThaN chhe.
karavun joIe; ane
Page 109 of 205
PDF/HTML Page 131 of 227
single page version
joIe; kAraN ke jevI rIte samudramAn DUbelun amUlya ratna pharIne
hAth Avatun nathI tevI rIte manuShyasharIr, uttam shrAvakakuL ane
jinavachanonun shravaN vagere suyog paN vItI gayA pachhI pharI
pharIne prApta thatA nathI; tethI A apUrva avasar na gumAvatAn
AtmasvarUpanI oLakhAN (samyaggnAnanI prApti) karIne A
manuShya janma saphaL karavo joIe.
gnAn Apako rUp bhaye, phir achal rahAvai;
tAs gnAnako kAran, sva-par vivek bakhAnau,
koTi upAy banAy bhavya, tAko ur Anau. 7.
Avai) AvatA nathI; paN (gnAn) samyaggnAn (Apako rUp)
AtmAnun svarUp chhe-je (bhaye) prApta thayA (phir) pachhI (achal)
achaL (rahAvai) kahe chhe. (tAs) te (gnAnako) samyaggnAnanun
Page 110 of 205
PDF/HTML Page 132 of 227
single page version
bhedavignAn (bakhAnau) kahyun chhe, [tethI] (bhavya) he bhavya jIvo!
(koTi) karoDo (upAy) upAyo (banAy) karIne (tAko) te
bhedavignAnane (ur Anau) hRudayamAn dhAraN karo.
samyaggnAn AtmAnun svarUp chhe, te ekavAr prApta thayA pachhI
akShay thaI jAy chhe-kadI nAsh pAmatun nathI, achaL ekarUp rahe
chhe. AtmA ane par vastuonun bhedavignAn ja te samyaggnAnanun
kAraN chhe; tethI Atmahitechchhu bhavya jIvoe karoDo upAy karIne
A bhedavignAn dvArA samyaggnAn prApta karavun joIe.
so sab mahimA gnAn-tanI, muninAth kahain hain;
viShay-chAh dav-dAh, jagat-jan-arani dajhAvai,
tAs upAy na An, gnAn-ghanaghAn bujhAvai. 8.
(Age) bhaviShyamAn (jaihain) jAshe. (so) e (sab) badho
(gnAnatanI) samyaggnAnano (mahimA) prabhAv chhe-em (muninAth)
Page 111 of 205
PDF/HTML Page 133 of 227
single page version
ichchhArUpI (dav-dAh) bhayankar dAvAnaL (jagat-jan) sansArI
jIvorUpI (arani) araNya
(na) nathI; [mAtra] (gnAn-ghanaghAn) gnAnarUpI varasAdano samUh
(bujhAvai) shAnt kare chhe.
pAme chhe te A samyaggnAnano ja prabhAv chhe, em pUrvAchAryoe
batAvyun chhe. jevI rIte dAvAnal (vanamAn lAgelI Ag) tyAnnI
Page 112 of 205
PDF/HTML Page 134 of 227
single page version
sambandhI viShayonI ichchhA sansArI jIvone bALe chhe-dukh Ape chhe,
ane jevI rIte dhodhamAr varasAd te dAvAnaLane bujhAvI nAkhe chhe
tevI rIte A samyaggnAn te viShayonI ichchhAne shAnt kare chhe
lAkh bAtakI bAt yahI, nishchay ur lAo,
tori sakal jagadand-phand, nit Atam dhyAo. 9.
(pAp-phalamAhin) pApanA phaLomAn (vilakhau mat) dveSh na kar
[kAraN ke A puNya ane pAp] (pudgal parajAy) pudgalanA
paryAy chhe. [te] (upaji) utpanna thaIne (vinasai) nAsh pAmI
jAy chhe ane (phir) pharIne (thAI) utpanna thAy chhe. (ur)
potAnA antaramAn (nishchay) nishchayathI kharekhar (lAkh bAtakI
bAt) lAkho vAtano sAr (yahI) A ja pramANe (lAo) grahaN
karo ke (sakal) puNya-pAparUp badhAy (jagadand-phand) janma-
maraNanA dvandva [rAg-dveSh] rUp vikArI-malinabhAvo (tori) toDI
(nit) hameshAn (Atam dhyAo) potAnA AtmAnun dhyAn karo.
Page 113 of 205
PDF/HTML Page 135 of 227
single page version
lAbh chhe tathA tenA viyogathI potAne nukashAn chhe em na mAno;
kemake parapadArtha sadA bhinna chhe, gneyamAtra chhe, temAn koIne anukUL
athavA pratikUL, iShTa athavA aniShTa gaNavA te mAtra jIvanI
bhUl chhe, mATe puNya-pApanA phaLamAn harSha-shok karavo nahi.
Page 114 of 205
PDF/HTML Page 136 of 227
single page version
ahitakar mAnyA chhe teNe anantA parapadArtha pratye rAg-dveSh karavA
jevA mAnyA chhe, ane anant par padArtha mane sukh-dukhanA kAraN
chhe em paN mAnyun chhe; mATe e bhUl chhoDIne nij gnAnAnand
svarUpano nirNay karI svasanmukh gnAtA rahevun te sukhI thavAno
upAy chhe.
jeTalo kAL te najIk rahe teTalo kAL te sukh-dukh ApavA
samartha nathI.
samyagdarshan-gnAnapUrvak nijaAtmasvarUpamAn ekAgra (lIn) thavun te
ja jIve karavA yogya chhe.
ekadesh aru sakaladesh, tasu bhed kahIjai;
trasahinsAko tyAg, vRuthA thAvar na sanhArai,
par-vadhakAr kaThor nindya nahin vayan uchArai. 10.
Page 115 of 205
PDF/HTML Page 137 of 227
single page version
(aru) ane (sakaladesh) sarvadesh [evA be] (bhed) bhed (kahIjai)
kahevAmAn AvyA chhe. [temAn] (trasahinsAko) trasajIvonI hinsAno
(tyAg) tyAg karavo ane (vRuthA) kAraN vagar (thAvar) sthAvar
Page 116 of 205
PDF/HTML Page 138 of 227
single page version
chhe]; (par-vadhakAr) bIjAne dukhadAyak, (kaThor) kaThor [ane]
(nindya) nindavA yogya (vachan) vachan (nahi uchArai) na bolavAn
te [satya-aNuvrat kahevAy chhe.]
temAn sakalachAritranun pAlan munirAj kare chhe ane deshachAritranun
pAlan shrAvak kare chhe. A chothI DhALamAn deshachAritranun varNan
karavAmAn Avyun chhe. sakalachAritranun varNan chhaThThI DhALamAn Avashe.
tras jIvonI sankalpI hinsAno sarvathA tyAg karI niShprayojan
sthAvar jIvono ghAt na karavo te
jIvanI sankalpI hinsA karato nathI. parantu A vratano dhArak ArambhI,
udyoginI ane virodhinI hinsAno tyAgI hoto nathI.
hovA chhatAn paN hinsAno doSh lAgato nathI. jem pramAd rahit
muni gaman kare chhe; vaid-DokaTar rogIno karuNAbuddhithI upachAr kare
chhe; tyAn sAme nimittamAn prANaghAt thatAn hinsAno doSh nathI.
tenA vratane sarvagnadeve bALavrat (agnAnavrat) kahel chhe.
Page 117 of 205
PDF/HTML Page 139 of 227
single page version
bIjA pAse na bolAvavA) te satya-aNuvrat chhe.
nij vanitA vin sakal nArison rahai virattA;
apanI shakti vichAr, parigrah thoro rAkhai,
dash dish gaman pramAN ThAn, tasu sIm na nAkhai. 11.
(nAhin) na (gahain) levI [tene] achauryANuvrat kahe chhe. (nij)
potAnI (vanitA vin) strI sivAy (sakal nArison) bIjI sarva
strIothI (virattA) virakta (rahai) rahe [te brahmacharyANuvrat chhe].
Page 118 of 205
PDF/HTML Page 140 of 227
single page version
parigrah (thoro) maryAdit (rAkhai) rAkhavo [te parigrahaparimANA-
Nuvrat chhe]. (dash dish) dash dishAomAn (gaman) javA-AvavAnI
(pramAN) maryAdA (ThAn) rAkhIne (tasu) tenI (sImA) hadanun (na
nAkhai) ullanghan na karavun [te digvrat nAmanun vrat chhe.]
vastu sivAyanI-potAnI mAlikI na hoy evI-pArakI vastune
tenA mAlike dIdhA vagar na levI [tathA upADIne bIjAne na devI]
tene achauryANuvrat kahe chhe. potAnI paraNelI strI sivAy bIjI
sarva strIothI virakta rahevun te brahmacharyANuvrat chhe. [puruShoe
anya strIone mAtA, bahen ane putrI samAn mAnavI ane
strIoe potAnA svAmI sivAy sarva puruShone pitA, bhAI ane
putra samAn samajavA.]
(maryAdA) karIne tenAthI vadhArenI ichchhA na karavI tene
mAnavAmAn Ave chhe teno A vratomAn ekadesh (sthULapaNe) tyAg
karavAmAn Avyo chhe ane tene lIdhe ja te aNuvrat kahevAy chhe.