Chha Dhala-Gujarati (English transliteration). Gatha: 12 (poorvaradh) (Dhal 4),12 (uttarardh) (Dhal 4),13 (Dhal 4),14 (Dhal 4),15 (Dhal 4),1 (Dhal 5),2 (Dhal 5); Chothi Dhalano Saransh; Chothi Dhalano Bhed-sangrah; Chothi Dhalano Lakshan-sangrah; Chothi Dhalanu Antar-pradarshan; Chothi Dhalani Prashnavali; Panchmi Dhal.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 8 of 12

 

Page 119 of 205
PDF/HTML Page 141 of 227
single page version

background image
digvrat kahe chhe. temAn dishAonI maryAdA nakkI karavAmAn AvatI
hovAthI tene ‘digvrat’ kahevAy chhe. 11.
deshavrat (deshAvagAshik) nAmanA guNavratanun lakShaN
tAhUmen phir grAm galI gRuh bAg bajArA,
gamanAgaman pramAN ThAn, an sakal nivArA. 12. (pUrvArdha)
anvayArtha(phir) pachhI (tAhUmen) temAn [koI prasiddha-
prasiddha] (grAm) gAm (galI) sherI (gRuh) makAn (bAg) bagIchA
ane (bajArA) bajAr sudhI (gamanAgaman) javA-AvavAnun
(pramAN) mAp (ThAn) rAkhIne (an) anya-bIjA (sakal)
badhAno (nivArA) tyAg karavo [tene deshavrat athavA
deshAvagAshikavrat kahe chhe.]
bhAvArthadigvratamAn jindagI sudhI karavAmAn AvelI javA-
AvavAnA kShetranI maryAdAmAn paN (ghaDI, kalAk, divas, mahinA
vagere kALanA niyamathI) koI prasiddha gAm, rasto, makAn ane
bajAr sudhI javA-AvavAnI maryAdA karIne tenAthI adhik hadamAn
na javun te deshavrat kahevAy chhe. (12 pUrvArdha.)
anarthadanMvratanA bhed ane tenun lakShaN
kAhUkI dhanahAni, kisI jay hAr na chintai,
dey na so upadesh, hoy agh vanaj-kRuShItain. 12. (uttarArdha)
(2) nishchay samyagdarshan-gnAnapUrvak prathamanA be kaShAyano abhAv thayo
hoy te jIvane sAchA aNuvrat hoy chhe, nishchay samyagdarshan na hoy
tenA vratane sarvagne bALavrat (agnAnavrat) kahel chhe.
chothI DhAL ][ 119

Page 120 of 205
PDF/HTML Page 142 of 227
single page version

background image
kar pramAd jal bhUmi, vRukSha pAvak na virAdhai,
asi dhanu hal hinsopakaraN nahin de yash lAdhai;
rAgadveSh-karatAr, kathA kabahUn na sunIjai,
aur hu anarathadanD,-hetu agh tinhain na kIjai. 13.
anvayArtha1. (kAhUkI) koInI (dhanahAni) dhananA
nAshano, (kisI) koInI (jay) jItano [agar] (hAr) koInI
hArano (na chintai) vichAr na karavo [tene apadhyAn anarthadanDavrat
kahe chhe.] 2. (vanaj) vyApAr ane (kRuShItain) khetIthI (agh) pAp
(hoy) thAy chhe tethI (so) eno (upadesh) upadesh (na dey) na
devo [tene pApopadesh anarthadanDavrat kahevAy chhe.] 3. (pramAd kar)
pramAdathI [prayojan vagar] (jal) jalakAyik (bhUmi) pRithvIkAyik
(vRukSha) vanaspatikAyik (pAvak) agnikAyik [ane vAyukAyik]
jIvono (na virAdhai) ghAt na karavo [te pramAdacharyA anarthadanDavrat
kahevAy chhe.] 4. (asi) talavAr (dhanu) dhanuShya (hal) haL
[vagere] (hinsopakaraN) hinsA thavAmAn kAraNabhUt padArthone (de)
ApIne (yash) jash (nahi lAdhai) na levo [te hinsAdAn
120 ][ chha DhALA

Page 121 of 205
PDF/HTML Page 143 of 227
single page version

background image
anarthadanDavrat kahevAy chhe.] 5. (rAg-dveSh karatAr) rAg ane dveSh
utpanna karavAvALI (kathA) kathA (kabahUn) kyAre paN (na sunIjai)
sAmbhaLavI nahi [te dushruti anarthadanDavrat kahevAy chhe.] (aurahu)
ane bIjA paN (aghahetu) pApanA kAraNo (anarathadanD) anarthadanD
chhe (tinhain) tene paN (na kIjai) karavAn nahi.
bhAvArthakoInA dhanano nAsh, hAr athavA jIt
vagereno nindya vichAr na karavo te pahelun apadhyAn anarthadanDavrat
kahevAy chhe.
*
1. hinsArUp pApajanak vyApAr ane khetI vagereno upadesh na
Apavo te pApopadesh anarthadanDavrat chhe.
2. pramAdane vash thaIne pANI DhoLavun, jamIn khodavI, jhAD
kApavA, Ag lagADavI e vagereno tyAg karavo arthAt
pAnch sthAvarakAyanA jIvonI hinsA na karavI tene pramAdacharyA
anarthadanDavrat kahevAy chhe.
3. jash meLavavA mATe, talavAr vagere hinsAnA kAraNabhUt
hathiyArone bIjA koI mAge to na ApavA tene hinsAdAn
anarthadanDavrat kahevAy chhe.
4. rAg-dveSh utpanna karavAvALI vikathA, navalakathA ke shRungArI
chothI DhAL ][ 121
* anarthadanDavrat bIjA paN ghaNAn chhe. pAnch batAvyA te
sthULatAnI apekShAe chhe athavA digdarshan mAtra chhe. A sarve
pApajanak chhe mATe teno tyAg karavo joIe. pApajanak niShprayojan
kArya anarthadanD kahevAy chhe.

Page 122 of 205
PDF/HTML Page 144 of 227
single page version

background image
vArtA vagere sAmbhaLavAno tyAg karavo te dushruti anartha-
danDavrat kahevAy chhe. 13.
sAmAyik, pauShadhA, bhogopabhogaparimAN ane
atithisamvibhAgavrat
dhar ur samatAbhAv sadA sAmAyik kariye,
parav chatuShTayamAhin, pAp taj proShadh dhariye;
bhog aur upabhog, niyamakari mamat nivArai,
muniko bhojan dey pher nij karahi ahArai. 14
122 ][ chha DhALA

Page 123 of 205
PDF/HTML Page 145 of 227
single page version

background image
chothI DhAL ][ 123
anvayArtha(ur) manamAn (samatAbhAv) nirvikalpatA
arthAt shalyanA abhAvane (dhar) dhAraN karIne (sadA) hammeshAn
(sAmAyik) sAmAyik (kariye) karavun [te sAmAyikashikShAvrat chhe.]
(parav chatuShTayamAhin) chAr parvanA divasomAn (pAp) pApakAryone
(taj) chhoDIne (proShadh) pauShadh-upavAs (dhariye) karavo [te
pauShadh-upavAs shikShAvrat chhe] (bhog) ekavAr bhogavAy tevI
vastuonun (aur) ane (upabhog) vAramvAr bhogavAy tevI
vastuonun (niyamakari) parimAN karI-mAp karI (mamat) moh
(nivArai) kADhI nAnkhe [te bhog-upabhog parimANavrat chhe.]
(muniko) vItarAgI munine (bhojan) AhAr (dey) daIne (pher)
pachhI (nij ahArai) pote bhojan (karahi) kare [te
atithisamvibhAgavrat kahevAy chhe.]
bhAvArthasvasanmukhatA vaDe potAnA pariNAmone visheSh
sthir karI, dararoj vidhipUrvak sAmAyik karavun te sAmAyik
shikShAvrat chhe. darek ATham tathA chaudashanA roj kaShAy ane
vyApAr vagere kAryone chhoDIne (dharmadhyAnapUrvak) pauShadhasahit
upavAs karavo te pauShadhaupavAs shikShAvrat kahevAy chhe. parigrah-
parimAN aNuvratamAn mukarar karel bhogopabhoganI vastuomAn
jindagI sudhInA mATe athavA koI mukarar karelA samay sudhInA
mATe niyam karavo tene bhogopabhogaparimAN shikShAvrat kahevAy
chhe. nirgranthamuni vagere satpAtrone AhAr karAvyA pachhI pote
bhojan kare te atithisamvibhAg shikShAvrat chhe.

Page 124 of 205
PDF/HTML Page 146 of 227
single page version

background image
124 ][ chha DhALA
niratichAr shrAvakavrat pALavAnun phaL
bArah vrat ke atIchAr, pt. pt. na lagAvai,
maraN samai sannyAs dhAri, tasu doSh nashAvai;
yon shrAvakavrat pAl, svarga solam upajAvai;
tahantain chay narajanma pAy, muni hvai shiv jAvai. 15.
anvayArthaje jIv (bArah vrat ke) bAr vratanA (pt.
pt.) pAnch-pAnch (atIchAr) atichArone (na lagAvai) lagADato
nathI, ane (maraN samai) maraN vakhate (sannyAs) samAdhi (dhAri)
dhAraN karIne (tasu) tenA (doSh) doShone (nashAvai) dUr kare chhe
te (yon) A prakAre (shrAvakavrat) shrAvakanA vrato (pAl) pALIne
(solah) soLamA (svarga) svarga sudhI (upajAvai) upaje chhe,
[ane] (tahantain) tyAnthI (chay) maraN pAmIne (narajanma)
manuShyaparyAy (pAy) pAmIne (muni) muni (hvai) thaIne (shiv)
mokSha (jAvai) jAy chhe.
bhAvArthaje jIv shrAvakanA upar kahelAn bAr vratone
vidhipUrvak jIvanaparyant pALatAn tenAn pAnch-pAnch atichArone paN
TALe chhe ane mRutyu vakhate pUrva avasthAmAn upArjan karelAn doSho

Page 125 of 205
PDF/HTML Page 147 of 227
single page version

background image
chothI DhAL ][ 125
nAsh karavA mATe vidhipUrvak samAdhimaraN (sanllekhanA)* dhAraN
karIne tenA pAnch atichArone paN dUr kare chhe; te AyuShya pUrNa
thatAn marIne soLamAn svarga sudhI Upaje chhe, ane devanun AyuShya
pUrNa thatAn manuShyasharIr pAmI, munipad angIkAr karI mokSha (pUrNa
shuddhatA) prApta kare chhe.
samyakchAritranI bhUmikAmAn rahelA rAganA kAraNe te jIv
svargamAn devapad pAme chhe, dharmanun phaL sansAranI gati nathI paN
samvar-nirjarArUp shuddhabhAv chhe; dharmanI pUrNatA te mokSha chhe.
chothI DhALano sArAnsh
samyagdarshananA abhAvamAn je gnAn hoy chhe tene kugnAn
(mithyAgnAn) kahevAmAn Ave chhe. samyagdarshan thayA pachhI te ja
gnAnane samyaggnAn kahevAy chhe. A rIte joke e banne
(samyagdarshan ane samyaggnAn) sAthe ja hoy chhe, topaN tenAn
lakShaNo judA judA chhe ane kAraN-kArya bhAvano taphAvat chhe arthAt
samyagdarshan, samyaggnAnanun nimittakAraN chhe.
potAne ane paravastuone jevI rIte chhe tevI rIte
svasanmukhatApUrvak jANe te samyaggnAn kahevAy chhe, tenI vRuddhi thatAn
*jyAn krodh vagerene vash thaIne jher, shastra athavA annatyAg vagerethI
prAN chhoDavAmAn Ave chhe tyAn ‘ApaghAt’ kahevAy chhe; paN
‘sanllekhanA’mAn samyagdarshan sahit AtmakalyAN (dharma)nA hetuthI
kAyA ane kaShAyane kRush karatA thakAn samyak ArAdhanApUrvak
samAdhimaraN thatun hovAthI te ApaghAt nathI paN dharmadhyAn chhe.

Page 126 of 205
PDF/HTML Page 148 of 227
single page version

background image
126 ][ chha DhALA
chhevaTe kevaLagnAn prApta thAy chhe. samyaggnAn sivAy sukhadAyak
vastu bIjI koI nathI ane te ja janma, jarA ane maraNano nAsh
kare chhe. mithyAdraShTi jIvane samyaggnAn vinA karoDo janmo sudhI
tap tapavAthI jeTalAn karmo nAsh pAme teTalAn karmo samyaggnAnI
jIvane triguptithI kShaNamAtramAn nAsh thaI jAy chhe. pUrve je jIv
mokShamAn gayA chhe, bhaviShyamAn jashe ane hAl mahAvideh kShetrathI
jaI rahyA chhe te badho prabhAv samyaggnAnano chhe. jevI rIte
mUshaLadhAr varasAd vananA bhayankar agnine kShaNamAtramAn naShTa kare
chhe tevI rIte A samyaggnAn viShayavAsanAone kShaNamAtramAn nAsh
kare chhe.
puNya-pApanA bhAv te jIvanA chAritraguNanA vikArI
(ashuddha) paryAyo chhe, te rahenTanA ghaDAnI mAphak UlaTapAlaT thayA
kare chhe; te puNya-pApanA phaLomAn je sanyogo prApta thAy temAn harSha-
shok karavo te mUrkhatA chhe. prayojanabhUt vAt to e chhe ke puNya-
pAp, vyavahAr ane nimittanI ruchi chhoDIne svasanmukh thaI
samyaggnAn prApta karavun.
AtmA ane par vastuonun bhedavignAn thatAn samyaggnAn
thAy chhe; tethI sanshay, viparyay ane anadhyavasAyano tyAg karIne
tattvanA abhyAs vaDe samyaggnAn prApta karavun joIe, kAraN ke
manuShyaparyAy, uttam shrAvakakuL ane jinavANInun sAmbhaLavun vagere
suyog-jem samudramAn DUbelun ratna pharI hAth Avatun nathI tem
vAramvAr maLato nathI. evo durlabh suyog pAmIne samyagdharma
pragaT na karavo te mUrkhatA chhe.

Page 127 of 205
PDF/HTML Page 149 of 227
single page version

background image
chothI DhAL ][ 127
samyaggnAnane prApta karIne* samyakchAritramAn pragaT karavun
joIe; tyAn samyakchAritranI bhUmikAmAn je kaI rAg rahe chhe te
shrAvakane aNuvrat ane munine mahAvratanA prakArano hoy chhe, tene
samyagdraShTi puNya mAne chhe, dharma mAnatA nathI.
je shrAvak niratichAr samAdhimaraNane dhAraN kare chhe te
samatApUrvak AyuShya pUrun thavAthI yogyatA pramANe soLamAn svarga
sudhI utpanna thAy chhe, ane tyAnthI AyuShya pUrNa thatAn manuShya
paryAy pAme chhe; pachhI munipad pragaT karI mokSha pAme chhe. mATe
samyagdarshan-gnAnapUrvak chAritranun pAlan karavun te darek Atma-
hitaiShI jIvanun kartavya chhe.
nishchayasamyakchAritra te ja kharun chAritra chheem shraddhA
karavI ane te bhUmikAmAn je shrAvak ane muninA vratanA
vikalpa UThe chhe te kharun chAritra nathI paN chAritramAn thato doSh
chhe, paN te bhUmikAmAn tevo rAg AvyA vinA raheto nathI
ane te samyakchAritramAn evA prakArano rAg nimitta hoy tene
sahachar gaNIne tene vyavahArasamyakchAritra kahevAmAn Ave chhe.
vyavahAr samyakchAritrane kharun samyakchAritra mAnavAnI shraddhA
chhoDavI joIe.
न हि सम्यग्व्यपदेशं चारित्रमज्ञानपूर्वकं लभते
ज्ञानान्तरमुक्तं, चारित्राराधनं तस्मात् ।।३८।।
nondhaagnAnapUrvak chAritra samyak kahevAtun nathI. tethI chAritranun ArAdhan
gnAn thayA pachhI kahel chhe. [puruShArthasiddhyupAy gA. 38]

Page 128 of 205
PDF/HTML Page 150 of 227
single page version

background image
128 ][ chha DhALA
chothI DhALano bhed-sangrah
kALanishchayakAL ane vyavahArakAL; athavA bhUt, bhaviShya
ane vartamAn.
chAritramoh-kShobh rahit AtmAnA shuddha pariNAm,
bhAvalingI shrAvakapad ane bhAvalingI munipad.
gnAnanA doShasanshay, viparyay ane anadhyavasAy
(achokkasatA).
dishApUrva, pashchim, uttar, dakShiN, ishAn, vAyavya, naiRUtya,
agnikoN, Urdhva ane adhoe dash chhe.
parva chatuShTayadarek mAsanI be ATham tathA be chaudash.
munisamasta vyApArathI virakta, chAr prakAranI ArAdhanAmAn
tallIn, nirgranth ane nirmoh evA sarva sAdhu hoy
chhe. (niyamasAr-gA. 75) ‘te nishchayasamyagdarshan
sahit, virAgI thaIne, samasta parigrahano tyAg
karIne, shuddhopayogarUp munidharma angIkAr karIne,
antarangamAn shuddhopayogarUp dvArA potAnA AtmAno
anubhav kare chhe. paradravyamAn ahambuddhi karatA nathI,
gnAnAdi svabhAvane ja potAnA mAne chhe, parabhAvomAn
mamatva karatA nathI, koIne iShTa-aniShTa mAnI temAn
rAg-dveSh karatA nathI. hinsAdi ashubh upayoganun to
tene astitva ja maTI gayun hoy chhe. anekavAr sAtamA

Page 129 of 205
PDF/HTML Page 151 of 227
single page version

background image
chothI DhAL ][ 129
guNasthAnanA nirvikalpa AnandamAn lIn thAy chhe.
jyAre chhaThThA guNasthAnamAn Ave chhe tyAre tene 28
mULaguNone akhanDitapaNe pALavAnA shubhavikalpa Ave
chhe. tene traN kaShAyanA abhAvarUp nishchayasamyakchAritra
hoy tathA traNe kAL bhAvalingI munine nagna-
digambar dashA hoy chhe temAn kadI apavAd hoto nathI,
mATe vastrAdi sahit muni hoy nahi.
vikathAstrI, bhojan, desh ane rAjya e chAranI ashubh-
bhAvarUp kathA te vikathA chhe.
shrAvakavrata5 aNuvrat, 3 guNavrat ane 4 shikShAvrat e bAr
vrat chhe.
rogatrayatraN rogjanma, jarA ane maraN.
hinsA1. kharekhar rAgAdi bhAvonun pragaT na thavun te ahinsA
chhe, ane te rAgAdi bhAvonI utpatti thavI te hinsA
chhe. evun jainashAstranun TUnku rahasya chhe.
2. sankalpI, ArambhI, udyoginI ane virodhinI e chAr
athavA dravyahinsA ane bhAvahinsA e be.
chothI DhALano lakShaN-sangrah
aNuvrata1-nishchayasamyagdarshan sahit chAritraguNanI Anshik
shuddhi thavAthI (anantAnubandhI tathA apratyAkhyAnI

Page 130 of 205
PDF/HTML Page 152 of 227
single page version

background image
130 ][ chha DhALA
kaShAyonA abhAvapUrvak) utpanna AtmAnI shuddhi
visheShane deshachAritra kahe chhe. A shrAvak dashAmAn pAnch
pApono sthULarUp ekadesh tyAg hoy chhe tene aNuvrat
kahevAmAn Ave chhe.
atichAravratanI apekShA rAkhavA chhatAn teno ekadesh bhang
thavo te atichAr kahevAy chhe.
anadhyavasAya(moh)‘k kchhe’ paN shun chhe tenA
nishchayarahit gnAnane anadhyavasAy kahe chhe.
anarthadanDaprayojan vagaranI man, vachan, kAyA taraphanI
ashubh pravRutti.
anarthadanDavrataprayojan vagaranI man, vachan, kAyA taraphanI
ashubh pravRuttino tyAg.
avadhignAnadravya-kShetra-kAL-bhAvanI maryAdApUrvak rUpI
padArthone spaShTa jANanArun gnAn.
upabhogavAramvAr bhogavI shakAy tevI vastu.
guNadravyanA Ashraye, dravyanA badhA bhAgamAn ane tenI badhI
hAlatamAn je hameshAn rahe te.
guNavrataaNuvrato ane mULaguNone puShTa karanArun vrat.
paraAtmAthI (jIvathI) judI vastuone par kahevAy chhe.

Page 131 of 205
PDF/HTML Page 153 of 227
single page version

background image
parokShaindriy vagere paravastu jemAn nimittamAtra chhe evA
gnAnane parokSha kahe chhe.
pratyakSha(1) AtmAnA Ashraye thatun atIndriy gnAn.
(2) akShapratiakSha = AtmA athavA gnAn; prati = (akShanI)
sAme-nikaTamAn. prati+akSha= AtmAnA sambandhamAn hoy
evun.
paryAyaguNonA visheSh kAryane (pariNamanane) paryAy kahe chhe.
bhogaek ja vAr bhogavI shakAy tevI vastu.
matignAna(1) parAshrayanI buddhi chhoDIne darshanaupayog pUrvak
svasanmukhatAthI pragaT thavAvALA nij AtmAnA gnAnane
matignAn kahe chhe.
(2) indriy ane man jemAn nimittamAtra chhe evA gnAnane
matignAn kahe chhe.
mahAvratahinsA, vagere pAnch pApono sarvathA tyAg.
[nishchayasamyagdarshan-gnAn ane vItarAgachAritra rahit
ekalA vyavahAravratanA shubh bhAvane mahAvrat kahel nathI
paN bALavrat-agnAnavrat kahel chhe.]
manaparyayagnAnadravya-kShetra-kAL-bhAvanI maryAdAthI bIjAnA
manamAn rahel saral athavA gUDh, rUpI padArthone
jANavAvALun gnAn.
kevaLagnAnaje traNakAL ane traNalokavartI sarva padArthone
chothI DhAL ][ 131

Page 132 of 205
PDF/HTML Page 154 of 227
single page version

background image
(anantadharmAtmak *sarva dravya-guN-paryAyane) pratyek
samayamAn yathAsthit, paripUrNarUpe spaShTa ane ekasAthe
jANe chhe tene kevaLagnAn kahe chhe.
viparyayaUndhun gnAn; jemake chhIpane chAndI jANavI, chAndIne chhIp
jANavI.
vratashubh kArya karavAn ashubh kArya chhoDavA te; athavA hinsA,
asatya, chorI, maithun ane parigrahe pAnch pApothI
bhAvapUrvak virakta thavun tene vrat kahe chhe. (samyagdarshan
thayA pachhI vrat hoy chhe.)
shikShAvratamunivrat pALavAnI shikShA denArun vrat.
*dravya, guN, paryAyone kevaLagnAnI bhagavAn jANe chhe paN tenA apekShit
dharmone jANI shakatA nathI---em mAnavun te asatya chhe. ane te anantane
athavA mAtra potAnA AtmAne ja jANe paN sarvane na jANe em
mAnavun te paN nyAyathI viruddha chhe. (laghu jain si. praveshikA pra0 87,
pA0 26) kevaLagnAnI bhagavAn kShAyopashamik gnAnavALA jIvonI
mAphak avagrah, ihA, avAy ane dhAraNArUp kramathI jANatA nathI
parantu sarva dravya-kShetra-kAL-bhAvane yugapat (ekasAthe) jANe chhe e rIte
temane badhuy pratyakSha varte chhe(pravachanasAr gA0 21 nI TIkA bhAvArtha)
ati vistArathI bas thAo. anivArit (rokI na shakAy evo
amaryAdit) jeno phelAv chhe evA prakAshavALun hovAthI kShAyikagnAn
(kevaLagnAn) avashyamev, sarvadA, sarvatra, sarvathA, sarvane jANe chhe.
(pravachanasAr gA. 47 nI TIkA)
nondha---shrutagnAn, avadhignAn, manaparyayagnAn ane kevaLagnAnathI siddha
thAy chhe ke pratyek dravyamAn nishchit ane kramabaddha paryAy thAy chhe
ADAavaLA thatA nathI.
132 ][ chha DhALA

Page 133 of 205
PDF/HTML Page 155 of 227
single page version

background image
shrutagnAna1-matignAnathI jANelA padArthonA sambandhathI anya
padArthone jANavAvALA gnAnane shrutagnAn kahe chhe.
2 AtmAnI shuddha anubhUtirUp shrutagnAnane bhAvashrutagnAn
kahe chhe.
sannyAsa(sanllekhanA)-AtmAno dharma samajIne potAnI shuddhatA
mATe kaShAyone ane sharIrane kRush karavAn (sharIr taraphanun
lakSha chhoDI devun) te samAdhi athavA sanllekhanA kahevAy
chhe.
sanshayavirodhatA sahit anek prakArone avalamban karanArun
gnAn jemake-A chhIp hashe ke chAndI hashe? AtmA
potAnun ja kArya karI shakato hashe ke paranun paN karI
shakato hashe? dev-shAstra-guru, jIvAdi sAt tattva
vagerenun svarUp Avun ja hashe ke anya matamAn kahe chhe
tevun hashe?
chothI DhALanun antar-pradarshan
1. digvratanI maryAdA to jindagI sudhIne mATe chhe paN deshavratanI
maryAdA ghaDI, kalAk vagere mukarar karel vakhat sudhInI chhe.
2. parigrahaparimAN vratamAn parigrahanun jeTalun pramAN (maryAdA)
karavAmAn Ave chhe tenAthI paN ochhun pramAN bhogop-
bhogaparimAN vratamAn karavAmAn Ave chhe.
3pauShadhamAn to Arambh ane viShay-kaShAyAdino tyAg karavA
chothI DhAL ][ 133

Page 134 of 205
PDF/HTML Page 156 of 227
single page version

background image
chhatAn ekavAr bhojan karavAmAn Ave chhe, upavAsamAn to
anna-jaL-khAdya ane svAdya e chAre AhArano sarvathA
tyAg hoy chhe, ane pauShadh-upavAsamAn Arambh, viShay-
kaShAy ane chArey AhArano tyAg tathA tenA dhAraNA
(uttarapAraNA) ane pAraNAnA divase eTale te AgaL-
pAchhaLanA divase paN ekAsaNun karavAmAn Ave chhe.
4. bhog to ek ja vAr bhogavavA yogya hoy chhe paN
upabhog vAramvAr bhogavI shakAy chhe. (AtmA paravastune,
vyavahArathI paN bhogavI shakato nathI paN moh vaDe hun Ane
bhogavun chhun em mAne chhe ane te sambandhI rAgane, harSha-shokane
bhogave chhe. te batAvavA mATe tenun kathan karavun te vyavahAr
chhe.)
chothI DhALanI prashnAvalI
1. achauryavrat, aNuvrat, atichAr, atithisamvibhAg,
anadhyavasAy, anarthadanD, anarthadanDavrat, apadhyAn,
avadhignAn, ahinsANuvrat, upabhog, kevaLagnAn, guNavrat,
digvrat, dushrut, deshavrat, deshapratyakSha, parigrahaparimANANu-
vrat, parokSha, pApopadesh, pratyakSha pramAdacharyA, pauShadh upavAs,
brahmacharyANuvrat, bhog-upabhogaparimANavrat, bhog, mati-
gnAn, manaparyayagnAn, viparyay, vrat, shikShAvrat, shrutagnAn,
sakalapratyakSha, samyaggnAn, satyANuvrat, sAmAyik, sanshay,
svastrIsantoShavrat ane hinsAdAn e vagerenA lakShaN batAvo.
134 ][ chha DhALA

Page 135 of 205
PDF/HTML Page 157 of 227
single page version

background image
2. aNuvrat, anarthadanDavrat, kAL, guNavrat, deshapratyakSha, dishA,
parokSha, parva, pAtra, pratyakSha, vikathA, vrat, rogatray, shikShAvrat,
samyakchAritra, samyaggnAn, samyaggnAnanA doSho ane
sanllekhanA doSh, vagerenA bhed batAvo.
3. aNuvrat, anarthadanDavrat, guNavrat, evA nAm rAkhavAnun
kAraN, avichal gnAnaprApti, graiveyako sudhI javA chhatAn
sukhano abhAv, digvrat, deshavrat, pApopadesh evA nAmanun
kAraN, puNya-pApanA phaLamAn harSha-shokano niShedh, shikShAvrat
nAmanun kAraN, samyaggnAn, gnAn, gnAnonI parokShatA-
pratyakShatA-deshapratyakShatA ane sakalapratyakShatA, e vagerenA
kAraN batAvo.
4. aNuvrat ane mahAvratamAn, digvrat ane deshavratamAn
parigrahaparimANANuvrat ane bhogopabhog parimANavratamAn,
pauShadhamAn upavAsamAn ane pauShadhopavAsamAn, bhog ane
upabhogamAn, yam ane niyamamAn, gnAnI ane agnAnInA
karmanAshamAn tathA samyagdarshan ane samyaggnAnamAn sho taphAvat
chhe te batAvo.
5. anadhyavasAy, manuShyaparyAy AdinI durbalatA, viparyay,
viShay-ichchhA, samyaggnAn ane sanshay tenA draShTAnt batAvo.
6. anarthadanDonun pUrNa parimAN, avichaL sukhano upAy,
AtmagnAnanI prAptino upAy, janma-maraN dUr karavAno
upAy, darshan ane gnAnamAn pahelI utpatti, dhanAdikathI
chothI DhAL ][ 135

Page 136 of 205
PDF/HTML Page 158 of 227
single page version

background image
lAbh na thavo, niratichAr shrAvakavrat pALavAthI lAbh,
brahmacharyANuvratIno vichAr, bhedavignAnanI jarUr, manuShya-
paryAyanI durlabhatA tathA tenI saphaLatAno upAy, maraN
vakhatanun kartavya, vaidya-DokTar vagere dvArA maraN thAy chhatAn
ahinsA, shatruno sAmano karavo-na karavo, samyaggnAn,
samyaggnAn thavAno vakhat ane teno mahimA, sanllekhanAno
vidhi ane kartavya, gnAn vagar muktino tathA sukhano
abhAv, gnAnanun phaL tathA gnAnI-agnAnInA karmanAsh ane
viShayanI ichchhAne shAnt karavAno upAy
e vagerenun varNan
karo.
7. aTal padArtha, atithisamvibhAganun bIjun nAm, traN rogano
nAsh karanAr vastu, mithyAdraShTi muni, vartamAnamAn mukti thaI
shake evun kShetra, vratadhArIne maLanArI gati, prayojanabhUt
vAt, badhun jANanAr gnAn ane sarvottam sukh ApanAr
vastunun phakta nAm batAvo.
8. amuk shabda, charaN athavA padyano artha ane bhAvArtha
batAvo. chothI DhALano sArAnsh kaho.
9. aNuvrat, digvrat, bAravrat, shikShAvrat ane deshachAritra
sambandhI je jANatA ho te kaho.
136 ][ chha DhALA

Page 137 of 205
PDF/HTML Page 159 of 227
single page version

background image
137
pAnchamI DhAl
bAr bhAvanA chintavavAnun kAraN, tenA adhiAkArI
ane tenun phaL
(chAl chhand)
muni sakalavratI baDabhAgI, bhav-bhoganatain vairAgI;
vairAgya upAvan mAI, chintai anuprekShA bhAI. 1.
anvayArtha(bhAI) he bhavya jIv! (sakalavratI)
mahAvratanA dhArak (muni) bhAvalingI munirAj (baDabhAgI)
mahAn puruShArthI chhe, kAraN ke teo (bhav-bhoganatain) sansAr
ane bhogothI (vairAgI) virakta hoy chhe ane (vairAgya)
vItarAgatAne (upAvan) utpanna karavA mATe (mAI) mAtA
samAn (anuprekShA) bAr bhAvanAonun (chintai) chintavan kare chhe.
bhAvArthapAnch mahAvratone dhAraN karanAr bhAvalingI
munirAj mahApuruShArthavAn chhe, kemake teo sansAr, sharIr ane

Page 138 of 205
PDF/HTML Page 160 of 227
single page version

background image
138 ][ chha DhALA
bhogothI atyant virakta hoy chhe; ane jevI rIte koI mAtA
putrane janma Ape chhe tevI rIte A bAr bhAvanAo
vairAgyane pedA kare chhe tethI munirAj A bAr bhAvanAonun
chintavan kare chhe.
bhAvanAonun phaL ane mokShasukhaprAptino samay
in chintat samasukh jAgai, jimi jvalan pavanake lAgai;
jabahI jiy Atam jAnai, tabahI jiy shivasukh ThAnai. 2.
anvayArtha(jimi) jevI rIte (pavanake) pavananA (lAgai)
lAgavAthI (jvalan) agni (jAgai) bhabhUkI UThe chhe. [tevI rIte
A bAr bhAvanAonun
] (chintat) chintavan karavAthI (samasukh)
samatArUpI sukh (jAgai) pragaT thAy chhe. (jabahI) jyAre (jiy)
jIv (Atam) AtmasvarUpane (jAnai) jANe chhe (tabahI) tyAre ja
(jiy) jIv (shivasukh) mokShasukhane (ThAnai) prApta kare chhe.
bhAvArthajevI rIte pavan lAgavAthI agni ekadam
bhabhUkI UThe chhe tevI rIte A bAr bhAvanAonun vAramvAr