Page 119 of 205
PDF/HTML Page 141 of 227
single page version
hovAthI tene ‘digvrat’ kahevAy chhe. 11.
gamanAgaman pramAN ThAn, an sakal nivArA. 12. (pUrvArdha)
ane (bajArA) bajAr sudhI (gamanAgaman) javA-AvavAnun
(pramAN) mAp (ThAn) rAkhIne (an) anya-bIjA (sakal)
badhAno (nivArA) tyAg karavo [tene deshavrat athavA
deshAvagAshikavrat kahe chhe.]
vagere kALanA niyamathI) koI prasiddha gAm, rasto, makAn ane
bajAr sudhI javA-AvavAnI maryAdA karIne tenAthI adhik hadamAn
na javun te deshavrat kahevAy chhe. (12 pUrvArdha.)
tenA vratane sarvagne bALavrat (agnAnavrat) kahel chhe.
Page 120 of 205
PDF/HTML Page 142 of 227
single page version
asi dhanu hal hinsopakaraN nahin de yash lAdhai;
rAgadveSh-karatAr, kathA kabahUn na sunIjai,
aur hu anarathadanD,-hetu agh tinhain na kIjai. 13.
hArano (na chintai) vichAr na karavo [tene apadhyAn anarthadanDavrat
kahe chhe.] 2. (vanaj) vyApAr ane (kRuShItain) khetIthI (agh) pAp
(hoy) thAy chhe tethI (so) eno (upadesh) upadesh (na dey) na
devo [tene pApopadesh anarthadanDavrat kahevAy chhe.] 3. (pramAd kar)
pramAdathI [prayojan vagar] (jal) jalakAyik (bhUmi) pRithvIkAyik
(vRukSha) vanaspatikAyik (pAvak) agnikAyik [ane vAyukAyik]
jIvono (na virAdhai) ghAt na karavo [te pramAdacharyA anarthadanDavrat
kahevAy chhe.] 4. (asi) talavAr (dhanu) dhanuShya (hal) haL
[vagere] (hinsopakaraN) hinsA thavAmAn kAraNabhUt padArthone (de)
ApIne (yash) jash (nahi lAdhai) na levo [te hinsAdAn
Page 121 of 205
PDF/HTML Page 143 of 227
single page version
utpanna karavAvALI (kathA) kathA (kabahUn) kyAre paN (na sunIjai)
sAmbhaLavI nahi [te dushruti anarthadanDavrat kahevAy chhe.] (aurahu)
ane bIjA paN (aghahetu) pApanA kAraNo (anarathadanD) anarthadanD
chhe (tinhain) tene paN (na kIjai) karavAn nahi.
kahevAy chhe.
pAnch sthAvarakAyanA jIvonI hinsA na karavI tene pramAdacharyA
anarthadanDavrat kahevAy chhe.
anarthadanDavrat kahevAy chhe.
pApajanak chhe mATe teno tyAg karavo joIe. pApajanak niShprayojan
kArya anarthadanD kahevAy chhe.
Page 122 of 205
PDF/HTML Page 144 of 227
single page version
danDavrat kahevAy chhe. 13.
parav chatuShTayamAhin, pAp taj proShadh dhariye;
bhog aur upabhog, niyamakari mamat nivArai,
muniko bhojan dey pher nij karahi ahArai. 14
Page 123 of 205
PDF/HTML Page 145 of 227
single page version
(sAmAyik) sAmAyik (kariye) karavun [te sAmAyikashikShAvrat chhe.]
(parav chatuShTayamAhin) chAr parvanA divasomAn (pAp) pApakAryone
(taj) chhoDIne (proShadh) pauShadh-upavAs (dhariye) karavo [te
pauShadh-upavAs shikShAvrat chhe] (bhog) ekavAr bhogavAy tevI
vastuonun (aur) ane (upabhog) vAramvAr bhogavAy tevI
vastuonun (niyamakari) parimAN karI-mAp karI (mamat) moh
(nivArai) kADhI nAnkhe [te bhog-upabhog parimANavrat chhe.]
(muniko) vItarAgI munine (bhojan) AhAr (dey) daIne (pher)
pachhI (nij ahArai) pote bhojan (karahi) kare [te
atithisamvibhAgavrat kahevAy chhe.]
shikShAvrat chhe. darek ATham tathA chaudashanA roj kaShAy ane
vyApAr vagere kAryone chhoDIne (dharmadhyAnapUrvak) pauShadhasahit
upavAs karavo te pauShadhaupavAs shikShAvrat kahevAy chhe. parigrah-
parimAN aNuvratamAn mukarar karel bhogopabhoganI vastuomAn
jindagI sudhInA mATe athavA koI mukarar karelA samay sudhInA
mATe niyam karavo tene bhogopabhogaparimAN shikShAvrat kahevAy
chhe. nirgranthamuni vagere satpAtrone AhAr karAvyA pachhI pote
bhojan kare te atithisamvibhAg shikShAvrat chhe.
Page 124 of 205
PDF/HTML Page 146 of 227
single page version
maraN samai sannyAs dhAri, tasu doSh nashAvai;
yon shrAvakavrat pAl, svarga solam upajAvai;
tahantain chay narajanma pAy, muni hvai shiv jAvai. 15.
nathI, ane (maraN samai) maraN vakhate (sannyAs) samAdhi (dhAri)
dhAraN karIne (tasu) tenA (doSh) doShone (nashAvai) dUr kare chhe
te (yon) A prakAre (shrAvakavrat) shrAvakanA vrato (pAl) pALIne
(solah) soLamA (svarga) svarga sudhI (upajAvai) upaje chhe,
[ane] (tahantain) tyAnthI (chay) maraN pAmIne (narajanma)
manuShyaparyAy (pAy) pAmIne (muni) muni (hvai) thaIne (shiv)
mokSha (jAvai) jAy chhe.
TALe chhe ane mRutyu vakhate pUrva avasthAmAn upArjan karelAn doSho
Page 125 of 205
PDF/HTML Page 147 of 227
single page version
thatAn marIne soLamAn svarga sudhI Upaje chhe, ane devanun AyuShya
pUrNa thatAn manuShyasharIr pAmI, munipad angIkAr karI mokSha (pUrNa
shuddhatA) prApta kare chhe.
samvar-nirjarArUp shuddhabhAv chhe; dharmanI pUrNatA te mokSha chhe.
gnAnane samyaggnAn kahevAy chhe. A rIte joke e banne
(samyagdarshan ane samyaggnAn) sAthe ja hoy chhe, topaN tenAn
lakShaNo judA judA chhe ane kAraN-kArya bhAvano taphAvat chhe arthAt
samyagdarshan, samyaggnAnanun nimittakAraN chhe.
prAN chhoDavAmAn Ave chhe tyAn ‘ApaghAt’ kahevAy chhe; paN
‘sanllekhanA’mAn samyagdarshan sahit AtmakalyAN (dharma)nA hetuthI
kAyA ane kaShAyane kRush karatA thakAn samyak ArAdhanApUrvak
samAdhimaraN thatun hovAthI te ApaghAt nathI paN dharmadhyAn chhe.
Page 126 of 205
PDF/HTML Page 148 of 227
single page version
vastu bIjI koI nathI ane te ja janma, jarA ane maraNano nAsh
kare chhe. mithyAdraShTi jIvane samyaggnAn vinA karoDo janmo sudhI
tap tapavAthI jeTalAn karmo nAsh pAme teTalAn karmo samyaggnAnI
jIvane triguptithI kShaNamAtramAn nAsh thaI jAy chhe. pUrve je jIv
mokShamAn gayA chhe, bhaviShyamAn jashe ane hAl mahAvideh kShetrathI
jaI rahyA chhe te badho prabhAv samyaggnAnano chhe. jevI rIte
mUshaLadhAr varasAd vananA bhayankar agnine kShaNamAtramAn naShTa kare
chhe tevI rIte A samyaggnAn viShayavAsanAone kShaNamAtramAn nAsh
kare chhe.
kare chhe; te puNya-pApanA phaLomAn je sanyogo prApta thAy temAn harSha-
shok karavo te mUrkhatA chhe. prayojanabhUt vAt to e chhe ke puNya-
pAp, vyavahAr ane nimittanI ruchi chhoDIne svasanmukh thaI
samyaggnAn prApta karavun.
tattvanA abhyAs vaDe samyaggnAn prApta karavun joIe, kAraN ke
manuShyaparyAy, uttam shrAvakakuL ane jinavANInun sAmbhaLavun vagere
suyog-jem samudramAn DUbelun ratna pharI hAth Avatun nathI tem
vAramvAr maLato nathI. evo durlabh suyog pAmIne samyagdharma
pragaT na karavo te mUrkhatA chhe.
Page 127 of 205
PDF/HTML Page 149 of 227
single page version
shrAvakane aNuvrat ane munine mahAvratanA prakArano hoy chhe, tene
samyagdraShTi puNya mAne chhe, dharma mAnatA nathI.
sudhI utpanna thAy chhe, ane tyAnthI AyuShya pUrNa thatAn manuShya
paryAy pAme chhe; pachhI munipad pragaT karI mokSha pAme chhe. mATe
samyagdarshan-gnAnapUrvak chAritranun pAlan karavun te darek Atma-
hitaiShI jIvanun kartavya chhe.
vikalpa UThe chhe te kharun chAritra nathI paN chAritramAn thato doSh
chhe, paN te bhUmikAmAn tevo rAg AvyA vinA raheto nathI
ane te samyakchAritramAn evA prakArano rAg nimitta hoy tene
sahachar gaNIne tene vyavahArasamyakchAritra kahevAmAn Ave chhe.
vyavahAr samyakchAritrane kharun samyakchAritra mAnavAnI shraddhA
chhoDavI joIe.
Page 128 of 205
PDF/HTML Page 150 of 227
single page version
chhe. (niyamasAr-gA. 75) ‘te nishchayasamyagdarshan
sahit, virAgI thaIne, samasta parigrahano tyAg
karIne, shuddhopayogarUp munidharma angIkAr karIne,
antarangamAn shuddhopayogarUp dvArA potAnA AtmAno
anubhav kare chhe. paradravyamAn ahambuddhi karatA nathI,
gnAnAdi svabhAvane ja potAnA mAne chhe, parabhAvomAn
mamatva karatA nathI, koIne iShTa-aniShTa mAnI temAn
rAg-dveSh karatA nathI. hinsAdi ashubh upayoganun to
tene astitva ja maTI gayun hoy chhe. anekavAr sAtamA
Page 129 of 205
PDF/HTML Page 151 of 227
single page version
jyAre chhaThThA guNasthAnamAn Ave chhe tyAre tene 28
mULaguNone akhanDitapaNe pALavAnA shubhavikalpa Ave
chhe. tene traN kaShAyanA abhAvarUp nishchayasamyakchAritra
hoy tathA traNe kAL bhAvalingI munine nagna-
digambar dashA hoy chhe temAn kadI apavAd hoto nathI,
mATe vastrAdi sahit muni hoy nahi.
chhe. evun jainashAstranun TUnku rahasya chhe.
Page 130 of 205
PDF/HTML Page 152 of 227
single page version
visheShane deshachAritra kahe chhe. A shrAvak dashAmAn pAnch
pApono sthULarUp ekadesh tyAg hoy chhe tene aNuvrat
kahevAmAn Ave chhe.
Page 131 of 205
PDF/HTML Page 153 of 227
single page version
evun.
matignAn kahe chhe.
ekalA vyavahAravratanA shubh bhAvane mahAvrat kahel nathI
paN bALavrat-agnAnavrat kahel chhe.]
jANavAvALun gnAn.
Page 132 of 205
PDF/HTML Page 154 of 227
single page version
jANe chhe tene kevaLagnAn kahe chhe.
thayA pachhI vrat hoy chhe.)
dharmone jANI shakatA nathI---em mAnavun te asatya chhe. ane te anantane
athavA mAtra potAnA AtmAne ja jANe paN sarvane na jANe em
mAnavun te paN nyAyathI viruddha chhe. (laghu jain si. praveshikA pra0 87,
pA0 26) kevaLagnAnI bhagavAn kShAyopashamik gnAnavALA jIvonI
mAphak avagrah, ihA, avAy ane dhAraNArUp kramathI jANatA nathI
parantu sarva dravya-kShetra-kAL-bhAvane yugapat (ekasAthe) jANe chhe e rIte
temane badhuy pratyakSha varte chhe(pravachanasAr gA0 21 nI TIkA bhAvArtha)
ati vistArathI bas thAo. anivArit (rokI na shakAy evo
amaryAdit) jeno phelAv chhe evA prakAshavALun hovAthI kShAyikagnAn
(kevaLagnAn) avashyamev, sarvadA, sarvatra, sarvathA, sarvane jANe chhe.
(pravachanasAr gA. 47 nI TIkA)
ADAavaLA thatA nathI.
Page 133 of 205
PDF/HTML Page 155 of 227
single page version
lakSha chhoDI devun) te samAdhi athavA sanllekhanA kahevAy
chhe.
potAnun ja kArya karI shakato hashe ke paranun paN karI
shakato hashe? dev-shAstra-guru, jIvAdi sAt tattva
vagerenun svarUp Avun ja hashe ke anya matamAn kahe chhe
tevun hashe?
bhogaparimAN vratamAn karavAmAn Ave chhe.
Page 134 of 205
PDF/HTML Page 156 of 227
single page version
anna-jaL-khAdya ane svAdya e chAre AhArano sarvathA
tyAg hoy chhe, ane pauShadh-upavAsamAn Arambh, viShay-
kaShAy ane chArey AhArano tyAg tathA tenA dhAraNA
(uttarapAraNA) ane pAraNAnA divase eTale te AgaL-
pAchhaLanA divase paN ekAsaNun karavAmAn Ave chhe.
vyavahArathI paN bhogavI shakato nathI paN moh vaDe hun Ane
bhogavun chhun em mAne chhe ane te sambandhI rAgane, harSha-shokane
bhogave chhe. te batAvavA mATe tenun kathan karavun te vyavahAr
chhe.)
avadhignAn, ahinsANuvrat, upabhog, kevaLagnAn, guNavrat,
digvrat, dushrut, deshavrat, deshapratyakSha, parigrahaparimANANu-
vrat, parokSha, pApopadesh, pratyakSha pramAdacharyA, pauShadh upavAs,
brahmacharyANuvrat, bhog-upabhogaparimANavrat, bhog, mati-
gnAn, manaparyayagnAn, viparyay, vrat, shikShAvrat, shrutagnAn,
sakalapratyakSha, samyaggnAn, satyANuvrat, sAmAyik, sanshay,
svastrIsantoShavrat ane hinsAdAn e vagerenA lakShaN batAvo.
Page 135 of 205
PDF/HTML Page 157 of 227
single page version
samyakchAritra, samyaggnAn, samyaggnAnanA doSho ane
sanllekhanA doSh, vagerenA bhed batAvo.
sukhano abhAv, digvrat, deshavrat, pApopadesh evA nAmanun
kAraN, puNya-pApanA phaLamAn harSha-shokano niShedh, shikShAvrat
nAmanun kAraN, samyaggnAn, gnAn, gnAnonI parokShatA-
pratyakShatA-deshapratyakShatA ane sakalapratyakShatA, e vagerenA
kAraN batAvo.
pauShadhamAn upavAsamAn ane pauShadhopavAsamAn, bhog ane
upabhogamAn, yam ane niyamamAn, gnAnI ane agnAnInA
karmanAshamAn tathA samyagdarshan ane samyaggnAnamAn sho taphAvat
chhe te batAvo.
upAy, darshan ane gnAnamAn pahelI utpatti, dhanAdikathI
Page 136 of 205
PDF/HTML Page 158 of 227
single page version
brahmacharyANuvratIno vichAr, bhedavignAnanI jarUr, manuShya-
paryAyanI durlabhatA tathA tenI saphaLatAno upAy, maraN
vakhatanun kartavya, vaidya-DokTar vagere dvArA maraN thAy chhatAn
ahinsA, shatruno sAmano karavo-na karavo, samyaggnAn,
samyaggnAn thavAno vakhat ane teno mahimA, sanllekhanAno
vidhi ane kartavya, gnAn vagar muktino tathA sukhano
abhAv, gnAnanun phaL tathA gnAnI-agnAnInA karmanAsh ane
viShayanI ichchhAne shAnt karavAno upAy
shake evun kShetra, vratadhArIne maLanArI gati, prayojanabhUt
vAt, badhun jANanAr gnAn ane sarvottam sukh ApanAr
vastunun phakta nAm batAvo.
Page 137 of 205
PDF/HTML Page 159 of 227
single page version
vairAgya upAvan mAI, chintai anuprekShA bhAI. 1.
mahAn puruShArthI chhe, kAraN ke teo (bhav-bhoganatain) sansAr
ane bhogothI (vairAgI) virakta hoy chhe ane (vairAgya)
vItarAgatAne (upAvan) utpanna karavA mATe (mAI) mAtA
samAn (anuprekShA) bAr bhAvanAonun (chintai) chintavan kare chhe.
Page 138 of 205
PDF/HTML Page 160 of 227
single page version
putrane janma Ape chhe tevI rIte A bAr bhAvanAo
vairAgyane pedA kare chhe tethI munirAj A bAr bhAvanAonun
chintavan kare chhe.
jabahI jiy Atam jAnai, tabahI jiy shivasukh ThAnai. 2.
A bAr bhAvanAonun
jIv (Atam) AtmasvarUpane (jAnai) jANe chhe (tabahI) tyAre ja
(jiy) jIv (shivasukh) mokShasukhane (ThAnai) prApta kare chhe.