Chha Dhala-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Antar-pradarshan; Panchami Dhalani Prashnavali; Chhathi Dhal; Gatha: 1-7 (Dhal 6).

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 10 of 12

 

Page 159 of 205
PDF/HTML Page 181 of 227
single page version

background image
pāñchamī ḍhāḷ ][ 159
puṇyadayā, dān, pūjā, bhakti, vratādinā shubhabhāv-mand
kaṣhāy te jīvanā chāritraguṇanī ashuddha avasthā chhe;
puṇya-pāp bey āsrav chhe. bandhananā kāraṇo chhe.
bodhsamyagdarshan-gnān-chāritranī ekatā.
muni (sādhu parameṣhṭhī)samasta vyāpārathī vimukta, chār
prakāranī ārādhanāmān sadā līn, nirgranth ane nirmoh
evā sarva sādhu hoy chhe, badhā bhāvaliṅgī munine nagna
digambar dashā tathā sādhunā 28 mūḷaguṇ hoy chhe.
yogman, vachan, kāyānā nimittathī ātmānā pradeshonun kampan
thavun tene dravyayog kahevāy chhe; karma ane nokarmane grahaṇ
karavāmān nimittarūp jīvanī shaktine bhāvayog kahevāy
chhe.
shubh upayogdevapūjā, svādhyāy, dayā, dān vagere
shubhabhāvarūp ācharaṇ.
sakalavrat5-mahāvrat, 5-samiti, 6-āvashyak, 5-indriyajay,
7-keshaloch, asnān, bhūmishayan, adantadhovan,
ūbhāūbhā bhojan, dinamān ek vakhat āhārapāṇī
tathā nagnatā vagerenun pālan te vyavahārathī sakalavrat
chhe; ane ratnatrayanī ekatārūp ātmasvabhāvamān sthir
thavun te nishchayathī sakalavrat chhe.
sakalavratī(sakalavratanā dhārak) ratnatrayanī ekatārūp

Page 160 of 205
PDF/HTML Page 182 of 227
single page version

background image
160 ][ chha ḍhāḷā
svabhāvamān sthir rahenār mahāvratanā dhārak digambar
muni te nishchayathī sakalavratī chhe.
antar-pradarshan
1. anuprekṣhā ane bhāvanā te paryāyavāchak shabdo chhe, temān kāī
taphāvat nathī.
2. dharmabhāvanāmān to vāramvār vichāranī mukhyatā chhe ane
dharmamān nijaguṇomān sthir thavānī pradhānatā chhe.
3. vyavahār-sakalavratamān to pāpono sarvadesh tyāg karavāmān
āve chhe ane vyavahār aṇuvratamān teno ekadesh tyāg
karavāmān āve chhe; eṭalo e bannemān taphāvat chhe.
pāñchamī ḍhāḷanī prashnāvalī
1. anitya bhāvanā, anyatva bhāvanā, avipāk nirjarā,
akām nirjarā, asharaṇ bhāvanā, ashuchi bhāvanā, āsrav
bhāvanā, ekatva bhāvanā, dharma bhāvanā, nishchay dharma,
bodhidurlabhabhāvanā, lok, lokabhāvanā, samvar bhāvanā,
sakām nirjarā, savipāk nirjarā vagerenān lakṣhaṇ samajāvo.
2. sakalavratamān ane vikalavratamān, anuprekṣhāmān ane bhāvanāmān,
dharmamān ane dharmadravyamān, dharmamān ane dharma bhāvanāmān tathā
ekatvabhāvanā ane anyatvabhāvanāmān taphāvat batāvo.
3. anuprekṣhā, anityatā, anyatva ane asharaṇapaṇānun svarūp
draṣhṭānt sahit batāvo.

Page 161 of 205
PDF/HTML Page 183 of 227
single page version

background image
pāñchamī ḍhāḷ ][ 161
4. akām nirjarānun niṣhprayojan, achal sukhanī prāpti, karmanā
āvavāno nirodh, puṇyanā tyāgano upadesh ane sānsārik
sukhonī asāratā vagerenān kāraṇo batāvo.
5. amuk bhāvanāno vichār ane lābh, ātmagnānanī
prāptino samay ane lābh, indradhanuṣhya, auṣhadhisevananun
sārthakapaṇun, nirarthakapaṇun, bār bhāvanāonā chintavanathī
lābh, mantrādinun sārthakapaṇun ane nirarthakapaṇun, vairāgyanī
vr̥uddhino upāy, indradhanuṣhya tathā vījaḷīnun draṣhṭānt shun
samajāve chhe? lokanā kartā-hartā-dhartā mānavāthī nukashān,
samatā na rākhavāthī nukashān, sānsārik sukhanun pariṇām
ane mokṣhasukh prāptino vakhat vagerenun spaṣhṭa varṇan karo.
6. amuk shabda, charaṇ ane chhandano artha athavā bhāvārtha kaho.
lokano nakasho banāvo. ā pāñchamī ḍhāḷano sārānsh batāvo.

Page 162 of 205
PDF/HTML Page 184 of 227
single page version

background image
chhaÕī ḍhāḷ
muni ane arhant-siddhanun svarup tathā
shīghār ātmahit karavāno upadesh
(harigīt chhand)
ahinsā, satya, achaurya, braÙcharya mahāvratanān lakṣhaṇo
ṣhaṭkāy jīv na hananatain, sabavidh daravahinsā ṭarī,
rāgādi bhāv nivāratain, hinsā na bhāvit avatarī;
jinake na lesh mr̥uṣhā na jal, mr̥uṇ hū vinā dīyo gahain,
aṭhadashasahasavidh shīladhar, chidbrahmamen nit rami rahain. 1.
anvayārtha[pāñchamī ḍhāḷamān kahyā te munirājone]
(ṣhaṭkāy jīv) chha kāyanā jīvone (na hananatain) ghāt nahi
karavānā bhāvathī (sab vidh) sarva prakāranī (daravahinsā) dravyahinsā
(ṭarī) dūr thaī jāy chhe, ane (rāgādi bhāv) rāg-dveṣh, kām,
krodh, mān, māyā, lobh vagerenā bhāvone (nivāratain) dūr
karavāthī (bhāvit hinsā) bhāvahinsā paṇ (na avatarī) thatī
nathī. (jinake) te munione (lesh) jarā paṇ (mr̥uṣhā) jūṭhun (na)
hotun nathī, (jal) pāṇī ane (mr̥uṇ) māṭī (hū) paṇ (vinā
dīyo) dīdhā vagar (na gahain) grahaṇ karatā nathī, tathā
(aṭhadashasahas) aḍhār hajār (vidh) prakāranā (shīl) shiyaḷane-
brahmacharyane (dhar) dhāraṇ karī (nit) hammeshān (chidbrahmamen)
chaitanyasvarūp ātmāmān (rami rahain) līn rahe chhe.
bhāvārthanishchayasamyagdarshanapūrvak sva-svarūpamān nirantar

Page 163 of 205
PDF/HTML Page 185 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 163
ekāgratārūp ramī rahe chhe e ja munipaṇun chhe. evī bhūmikāmān
nirvikalpa dhyānadashārūp sātamun guṇasthān vāramvār āve ja chhe.
chhaṭhṭhā guṇasthānanā kāḷe temane pāñch mahāvrat, nagnatā, samiti
vagere 28 mūlaguṇanā shubhabhāv hoy chhe paṇ tene teo dharma
mānatā nathī. tathā te kāḷe paṇ temane traṇ kaṣhāy-chokaḍīnā
abhāvarūp shuddha pariṇati nirantar varte ja chhe.
chha kāy (pr̥ithvīkāy vagere pāñch sthāvar kāy tathā ek tras

Page 164 of 205
PDF/HTML Page 186 of 227
single page version

background image
164 ][ chha ḍhāḷā
kāy)nā jīvono ghāt karavo te dravyahinsā chhe ane rāg-dveṣh, kām,
krodh, mān ityādi bhāvonī utpatti thavī te bhāvahinsā chhe.
vītarāgī muni (sādhu) ā be prakāranī hinsā karatā nathī, tethī
temane (1)
*ahinsā-mahāvrat hoy chhe. sthūḷ ke sūkṣhma e banne
prakāranun jūṭhun bolatā nathī tethī tene (2) satya-mahāvrat hoy chhe,
ane bījī koī vastunī to vāt ja shun, parantu māṭī ane pāṇī
paṇ dīdhā vagar grahaṇ karatā nathī tethī temane (3)
achauryamahāvrat hoy chhe. shiyaḷanā aḍhār hajār bhedonun sadā
pālan kare chhe ane chaitanyarūp ātmasvarūpamān līn rahe chhe tethī
tene (4) brahmacharya (ātmasthiratārūp) mahāvrat hoy chhe. 1.
parigrahatyāg mahāvrat, £ryāsamiti+ ane bhāṣhāsamiti
antar chaturdas bhed bāhir, saṅg dasadhātain ṭalain,
paramād taji chaukar mahī lakhi, samiti iryātain chalain;
jag-suhitakar sab ahitahar, shruti sukhad sab sanshay harain,
bhramarog-har jinake vachan, mukhachandratain amr̥ut jharain. 2.
anvayārtha[te vītarāgī digambar jain muni] (chaturdas
* nondhahīn vākyo badalavāthī anukrame mahāvratonun lakṣhaṇ bane chhe.
jemake, banne prakāranī hinsā na karavī te ahinsā-mahāvrat chhe e vagere.
+ adatta vastuonun pramādathī grahaṇ karavun te ja chorī kahevāy chhe, tethī pramād
na hovā chhatān munirāj nadī ane jharaṇā vagerenun prāsuk thaī gayel pāṇī,
bhasma (rākh) tathā potānī meḷe paḍī gayelān prāsuk semaranā phaḷ ane
tumbīphaḷ vagerenun grahaṇ karī shake chhe em shlokavartikālaṅkārano abhimat
chhe. pr̥u. 463.

Page 165 of 205
PDF/HTML Page 187 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 165
bhed) chaud prakāranā (antar) antaraṅg tathā (dasadhā) das prakāranā
(bāhir) bahiraṅg (saṅg) parigrahathī (ṭalain) rahit hoy chhe.
(paramād) pramād-asāvadhānī (taji) chhoḍī daīne (chaukar) chār
hāth (mahī) jamīn (lakhi) joīne (iryā) iryā (samiti tain)
samitithī (chalai) chāle chhe, ane (jinake) je munirājonā
(mukhachandratain) mukharūpī chandrathī (jag suhitakar) jagatanun sāchun hit
karavāvāḷān ane (sab ahitahar) badhā ahitano nāsh karavāvāḷān
(shruti sukhad) sāmbhaḷatān priy lāge evān, (sab sanshay) badhān
sandehono (harain) nāsh kare evān ane (bhramarog-har) mithyātvarūpī
rogane haranār (vachan amr̥ut) vachanorūpī amr̥ut (jharain) jhare chhe.
bhāvārthavītarāgī muni chaud prakāranā antaraṅg ane dash
prakāranā bahiraṅg parigrahothī rahit hoy chhe tethī tene pāñchamun
parigrahatyāg mahāvrat hoy chhe. divasanā bhāgamān sāvadhānī pūrvak
āgaḷanī chār hāth jamīn joīne chālavāno vikalpa ūṭhe te pahelī
iryā samiti chhe. tathā jem chandramānthī amr̥ut jhare chhe tem te muninā
mukhachandrathī jagatanun hit karavāvāḷā, badhān ahitano nāsh

Page 166 of 205
PDF/HTML Page 188 of 227
single page version

background image
166 ][ chha ḍhāḷā
karavāvāḷā, sāmbhaḷatān sukh āpanārā, sarva prakāranī shaṅkāone
dūr karanārā ane mithyātva (viparītatā ke sandeh) rūpī rogano
nāsh karanār evā amr̥ut vachano nīkaḷe chhe. e pramāṇe samitirūp
bolavāno vikalpa munine ūṭhe chhe te bījī bhāṣhā samiti chhe.
nondh
upar bhāvārthamān vākya badalāvāthī krame karīne parigrahatyāg
mahāvrat tathā iryāsamiti ane bhāṣhāsamitinun lakṣhaṇ thaī shake.
prashnasāchī samiti kone kahe chhe?
uttarpar jīvonī rakṣhā arthe yatnāchār pravr̥uttine
agnānī jīv samiti māne chhe, paṇ hinsānā pariṇāmothī to
pāpabandh thāy chhe. jo rakṣhānā pariṇāmothī samvar kahesho to
puṇyabandhanun kāraṇ shun ṭharashe?
vaḷī muni eṣhaṇā samitimān doṣh ṭāḷe chhe tyān rakṣhānun
prayojan nathī, māṭe rakṣhāne arthe ja samiti nathī. to samiti kevī
rīte hoy? munine kiñchit
rāg thatān gamanādi kriyā thāy chhe,
tyān te kriyāomān ati āsaktinā abhāvathī pramādarūp pravr̥utti
thatī nathī, tathā bījā jīvone duḥkhī karī potānun gamanādi
prayojan sādhatā nathī; tethī temanāthī svayam dayā paḷāy chhe.
e
pramāṇe sāchī samiti chhe.* (mokṣhamārga pra0 pr̥u.-232)
eṣhaṇā, ādān-nikṣhepaṇ ane pratiÌāpan samiti
chhyālīs doṣh vinā sukul, shrāvakatanen ghar ashanako,
lain tap baḍhāvan hetu, nahin tan poṣhate taji rasanako;
*iryā bhāṣhā eṣhaṇā, puni kṣhepaṇ ādān;
pratiṣhṭhāpanā jut kriyā; pāñchon samiti vidhān.

Page 167 of 205
PDF/HTML Page 189 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 167
shuchi gnān-sanyam upakaraṇ, lakhikain gahain, lakhikain dharain,
nirjantu thān viloki tan-mal mūtra shleṣham pariharain. 3.
anvayārtha[vītarāgī muni) (sukul) uttam kuḷavāḷā
(shrāvakatanen) shrāvakanā (ghar) ghare ane (rasanako) chhae ras
athavā ek-be rasane (tajī) chhoḍīne, (tan) sharīrane (nahi

Page 168 of 205
PDF/HTML Page 190 of 227
single page version

background image
168 ][ chha ḍhāḷā
poṣhate) puṣhṭa nahi karatān mātra (tap) tapanī (baḍhāvan hetu) vr̥uddhi
karavānā hetuthī [āhāranā] (chhyālīsh) chhentālīs (doṣh vinā)
doṣhane ṭāḷīne (ashanako) bhojanane (lain) grahaṇ kare chhe.
*
(shuchi) pavitratānā (upakaraṇ) sādhan [kamaṇḍalane] (gnān)
gnānanā (upakaraṇ) sādhan [shāstrane] ane (sanyam) sanyamanā
(upakaraṇ) sādhan [pīñchhīne] (lakhikain) joīne (gahain) grahaṇ kare
chhe [ane] (lakhikain) joīne (dharain) rākhe chhe; [ane] (mūtra)
peshāb (shleṣham) līṇṭ vagere (tan-mal) sharīranā melane
(nirjantu) jīv rahit (thān) sthān (viloki) joīne (pariharain)
tyāge chhe.
bhāvārthavītarāgī jain muni-sādhu uttam kuḷavāḷā
shrāvakanā ghare, āhāranā chhentālīs doṣhone ṭāḷī ane amuk
raso chhoḍīne (athavā svādano rāg nahi karatān), sharīrane puṣhṭa
karavāno abhiprāy nahi rākhatān, mātra tapanī vr̥uddhi karavā māṭe
āhār le chhe, tethī teone trījī eṣhaṇā samiti hoy chhe.
pavitratānun sādhan kamaṇḍaḷane, gnānanun sādhan shāstrane ane sanyamanun
sādhan pīñchhīne
jīvonī virādhanā bachāvavā arthe, joī-
nondhte āhāranā doṣhonun visheṣh varṇan ‘anagār dharmāmr̥ut’ ane
‘mūlāchār’ vagere shāstrothī jāṇavun. te doṣhone ṭāḷavānā hetuthī
digambar sādhuone koī koī vakhat mahināo sudhī bhojan na
maḷe chhatān paṇ muni jarāy khed karatā nathī; anāsakti ane
nirmoh haṭh vagaranā sahaj hoy chhe. [kāyar janone-agnānīone
āvun munivrat duḥkhamay lāge chhe-gnānīne sukhamay lāge chhe.]

Page 169 of 205
PDF/HTML Page 191 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 169
sambhāḷīne rākhe chhe ane upāḍe chhe; tethī teone chothī ādān-
nikṣhepaṇ samiti hoy chhe. maḷ-mūtra, kaph vagere sharīranā melane
jīvarahit sthān joīne chhoḍe chhe tethī temane pāñchamī vyutsarga
arthāt
pratiṣhṭhāpan samiti hoy chhe. 3.
munione traṇ gupti ane pāñch £ndriy par vijay
samyak prakār nirodh man-vach-kāy, ātam dhyāvate,
tin suthir mudrā dekhi mr̥ugagaṇ upal khāj khujāvate;
ras rūp gandh tathā pharas aru shabda shubh asuhāvane,
tinamen na rāg-virodh pañchendriy-jayan pad pāvane. 4.
anvayārtha[vītarāgī muni] (man vach kāy) man-
vachan-kāyāne (samyak prakār) bhalī rīte-barābar (nirodh)
nirodh karīne, jyāre (ātam) potānā ātmānun (dhyāvate)
dhyān kare chhe, tyāre (tin) te munionī (suthir) shānt (mudrā)
mudrā (dekhi) joīne (upal) paththar jāṇīne (mr̥ugagaṇ) haraṇ

Page 170 of 205
PDF/HTML Page 192 of 227
single page version

background image
170 ][ chha ḍhāḷā
athavā chaupagā prāṇīonun ṭoḷun (khāj) potānī khañjavāḷ-
khujalīne (khujāvate) khañjavāḷe chhe. [je] (shubh) priy ane
(asuhāvane) apriy [pāñch indriy sambandhī] (ras) pāñch ras,
(rūp) pāñch varṇa, (gandh) be gandh, (pharas) āṭh prakāranā sparsha
(aru) ane (shabda) shabda (tinamen) te badhāmān (rāg-virodh)
rāg ke dveṣh (na) munine thatān nathī, [tethī te muni] (pañchendriy
jayan) pāñch indriyone jītavāvāḷān eṭale ke jitendriy (pad
pāvane) padane pāme chhe.
bhāvārthaā gāthāmān nishchayaguptinun tathā bhāvaliṅgī
muninā 28 mūḷaguṇomān pāñch indriyanā jayanā svarūpanun varṇan
kare chhe.
bhāvaliṅgī muni jyāre ugra puruṣhārtha vaḍe shuddhopayogarūpe
pariṇamī nirvikalpapaṇe svarūpamān gupta thāy chhe te nishchayagupti
chhe; ane te vakhate man-vachan-kāyānī kriyā svayam rokāī jāy
chhe; temanī shānt ane achaḷ mudrā joīne temanā sharīrane paththar
samajī mr̥uganā ṭoḷā
* (pashuo) khujalī khañjavāḷe chhe, chhatān te
munio potānā dhyānamān nishchal rahe chhe. te bhāvaliṅgī munine
traṇ gupti chhe.
*ā sambandhamān sukumāl muninun draṣhṭānt chheḥ---jyāre teo dhyānamān
hatā tyāre ek shiyāḷī ane tenān be bachchāno temano ardho pag
khāī gayā paṇ teo potānā dhyānathī jarāpaṇ chalāyamān thayā
nahi. (sanyogathī duḥkh thatun ja nathī, sharīrādimān mamatā kare to
te mamatvabhāvathī ja duḥkhano anubhav thāy chhe---em samajavun.)

Page 171 of 205
PDF/HTML Page 193 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 171
prashnagupti kone kahe chhe?
uttarman-vachan-kāyānī bāhya cheṣhṭā maṭāḍavā māge,
pāp chintavan na kare, maun dhāre, tathā gamanādi na kare, tene
agnānī jīv gupti māne chhe. have manamān to bhakti ādirūp
anek prakāranā shubh rāgādi vikalpo thāy chhe, eṭale pravr̥uttimān
to guptipaṇun bane nahi. (samyagdarshan-gnān ane ātmāmān
līnatā vaḍe) vītarāgabhāv thatān jyān man-vachan-kāyānī cheṣhṭā
thāy nahi e ja sāchī gupti chhe.
(mokṣhamārga pra0 pr̥u. 231-32)
munio priy (anukūḷ) pāñch indriyonā pāñch ras, pāñch
rūp, be gandh, āṭh sparsha ane shabdarūp pāñch viṣhayomān rāg karatā
nathī ane apriy (pratikūḷ) upar kahelān pāñch viṣhayomān dveṣh
karatā nathī. e rīte pāñch indriyone jītavānā kāraṇe teo
jitendriy kahevāy chhe. 4.
munionā chha āvashyak ane bākīnā
sāt mūḷaguṇ
samatā samhārain, thuti uchārain, vandanā jinadevako,
nit karain shrutirati karain pratikram, tajain tan ahamevako;
jinake na nhaun, na dantadhovan, lesh ambar-āvaran,
bhūmāhin pichhalī rayanimen kachhu shayan ekāsan karan. 5.

Page 172 of 205
PDF/HTML Page 194 of 227
single page version

background image
172 ][ chha ḍhāḷā
anvayārtha[vītarāgī muni] (nit) hammeshān (samatā)
sāmāyik (samhārain) sambhārīne kare chhe, (thuti) stuti (uchchārain)
bole chhe, (jinadevako) jinendra bhagavānane (vandanā) vandan kare chhe,
(shrutarati) svādhyāyamān prem (karain) kare chhe, (pratikram) pratikramaṇ
(karain) kare chhe, (tan) sharīranī (ahamev ko) mamatāne (tajain) chhoḍe
chhe, (jinake) jinamunione (nhaun) snān ane (dantadhovan) dānt
sāph karavāpaṇun (na) hotā nathī; (ambar āvaran) sharīrane
ḍhāṅkavā māṭe kapaḍun (lesh) jarā paṇ teone (na) hotun nathī; ane
(pichhalī rayanimen) rātrinā pāchhaḷanā bhāgamān (bhūmāhin) pr̥ithvī
upar (ekāsan) ek paḍakhe (kachhu) thoḍo vakhat (shayan) shayan
(karan) kare chhe.
bhāvārthavītarāgī muni hammeshān (1) sāmāyik, (2)
sāchā dev-shāstra-gurunī stuti, (3) jinendrabhagavānane vandan,

Page 173 of 205
PDF/HTML Page 195 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 173
(4) svādhyāy, (5) pratikramaṇ, tathā (6) kāyotsarga (sharīr
uparanī mamatāno tyāg) kare chhe, tethī teone chha āvashyak hoy
chhe; ane te munio kyāre paṇ (1) snān karatā nathī, (2)
dānt sāph karatā nathī, (3) sharīrane ḍhāṅkavā māṭe jarāpaṇ kapaḍun
rākhatā nathī tathā (4) rātrinā pāchhalā bhāgamān ek paḍakhe
jamīn upar thoḍo vakhat shayan kare chhe. 5.
munionān bākīnā guṇo tathā rāg-dveṣhano abhāv
ik bār dinamen lain ahār, khaḍe alap nij-pānamen,
kachaloñch karat, na ḍarat pariṣhahason, lage nij dhyānamen;
ari mitra, mahal masān, kañchan kāñch, nindan thutikaran,
arghāvatāran asi-prahāranamen sadā samatādharan. 6.
anvayārtha[te vītarāgī muni] (dinamen) divasamān (ik
vār) ekavār (khaḍe) ūbhā rahīne ane (nij-pānamain) potānā

Page 174 of 205
PDF/HTML Page 196 of 227
single page version

background image
174 ][ chha ḍhāḷā
hāthamān rākhīne (alap) thoḍo (ahār) āhār (lain) le chhe,
(kachaloñch) keshaloñch (karat) kare chhe. (nij dhyānamen) potānā
ātmānā dhyānamān (lage) tatpar thaīne (pariṣhah son) bāvīs
prakāranā pariṣhahothī (na ḍarat) ḍaratā nathī, ane (ari mitra)
shatru ke mitra, (mahal masān) mahel ke smashān, (kañchan kāñch)
sonun ke kāñch (nindan thuti karan) nindā karanār ke stuti karanār,
(arghāvatāran) pūjā karanārā ane (asi-prahāran men) taravārathī
prahār karavāvāḷā e sarvamān (sadā) hameshān (samatā) samatābhāv
(dharan) dhāraṇ kare chhe.
bhāvārtha[te vītarāgī muni] (5) divase ekavār (6)
ūbhā ūbhā potānā hāthamān rākhīne thoḍo āhār le chhe, (7)
keshano loch kare chhe; ātmadhyānamān magna rahī pariṣhahothī ḍaratā
nathī, arthāt
bāvīs prakāranā pariṣhaho upar jay meḷave chhe, tathā
shatru-mitra, sundar mahel athavā smashān, sonun-kāch, nindak ane
stuti karanār, pūjā-bhakti karanār athavā taravār ādithī

Page 175 of 205
PDF/HTML Page 197 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 175
prahār karanār e badhāmān samabhāv (rāg-dveṣhano abhāv) rākhe
chhe arthāt
koīnā upar rāg-dveṣh karatā nathī.
prashnasācho pariṣhahajay kone kahe chhe?
uttarkṣhudhā, tr̥uṣhā, shīt, uṣhṇa, ḍāns-machchhar, charyā,
shayyā, vadh, rog, tr̥uṇasparsha, mal, nagnatā, arati, strī, niṣhadyā,
ākrosh, yāchanā, satkār-puraskār, alābh, adarshan, pragnā ane
agnān
e bāvīs prakāranā pariṣhaho chhe. bhāvaliṅgī munine
darek samaye traṇ kaṣhāyano (anantānubandhī vagereno) abhāv
hovāthī svarūpamān sāvadhānīnā kāraṇe jeṭalā anshe rāg-dveṣhanī
utpatti thatī nathī, teṭalā anshe temane nirantar pariṣhahajay hoy
chhe. vaḷī kṣhudhādik lāgatān tenā nāshano upāy na karavo tene te
(agnānī jīv) pariṣhahasahanatā kahe chhe. have upāy to na karyo
ane antaraṅgamān kṣhudhādi aniṣhṭa sāmagrī maḷatān duḥkhī thayo tathā
rati ādinun kāraṇ maḷatān sukhī thayo, paṇ e to duḥkh-sukharūp
pariṇām chhe, ane e ja ārtta-raudradhyān chhe, evā bhāvothī samvar
kevī rīte thāy?
prashnatyāre kevī rīte pariṣhahajay thāy?
uttartattvagnānanā abhyāsathī koī padārtha iṣhṭa-aniṣhṭa
na bhāse, duḥkhanā kāraṇo maḷatān duḥkhī na thāy tathā sukhanā
kāraṇo maḷatān sukhī na thāy paṇ gneyarūpathī teno jāṇavāvāḷo
ja rahe; e ja sācho pariṣhahajay chhe. 6.
(mokṣhamārga pra0 pr̥u. 232)

Page 176 of 205
PDF/HTML Page 198 of 227
single page version

background image
176 ][ chha ḍhāḷā
munionān tap, dhārma, vihār tathā svarupācharaṇachāritra
tap tapain dvādash, dharain vr̥uṣh dash, ratanatray sevain sadā,
muni sāthamen vā ek vicharain, chahain nahin bhavasukh kadā;
yon hai sakalasanyam-charit, suniye svarūpācharan ab,
jis hot pragaṭai āpanī nidhi, miṭai parakī pravr̥uti sab. 7.
anvayārtha[te vītarāgī muni hameshān] (dvādash) bār
prakāranā (tap tapain) tap kare chhe. (dash) dash prakāranā (vr̥uṣh)
dharmane (dharain) dhāraṇ kare chhe, ane (ratanatray) samyagdarshan-
samyaggnān ane samyakchāritranun (sadā) hameshān (sevain) sevan
kare chhe, (muni sāthamen) munionā saṅghamān (vā) athavā (ek)
ekalā (vicharain) vichare chhe, ane (kadā) koī paṇ vakhat
(bhavasukh) sansāranā sukhone (nahin chahain) chāhatā nathī. (yon)
ā prakāre (sakalasanyam-charit) sakal sanyam chāritra (hai) chhe;
(ab) have (svarūpācharan) svarūpācharaṇ chāritra (suniye)
sāmbhaḷo. (jis) je svarūpācharaṇ chāritra [svarūpamān ramaṇatārūp
chāritra] (hot) pragaṭ thatān (āpanī) potānā ātmānī
(nidhi) gnānādik sampatti (pragaṭai) pragaṭ thāy chhe, tathā (parakī)
par vastuo taraphanī (sab) badhān prakāranī (pravr̥uti) pravr̥utti
(miṭai) maṭī jāy chhe.
bhāvārtha(1) bhāvaliṅgī munine shuddhātmasvarūpamān līn
rahīne pratapavunpratāpavant vartavun te tap chhe ane haṭh vinā bār

Page 177 of 205
PDF/HTML Page 199 of 227
single page version

background image
chhaṭhṭhī ḍhāḷ ][ 177
prakāranā tapanā shubh vikalpa hoy chhe te vyavahār tap chhe.
vītarāgabhāvarūp uttamakṣhamādi pariṇām te dharma chhe. bhāvaliṅgī
munine upar kahyān tevān tap ane dharmanun ācharaṇ hoy chhe.
teo munionā saṅgh sāthe athavā ekalā vihār kare chhe. koī
paṇ samaye sansāranā sukhane ichchhatā nathī. ā rīte sakal
chāritranun svarūp kahyun.
(2) agnānī jīv anashan ādi tapathī nirjarā māne
chhe, paṇ kevaḷ bāhya tap ja karavāthī to nirjarā thāy nahi.
shuddhopayog nirjarānun kāraṇ chhe tethī upachārathī tapane paṇ
nirjarānun kāraṇ kahyun chhe. jo bāhya duḥkh sahan karavun e ja
nirjarānun kāraṇ hoy to pashu vagere paṇ bhūkh-tr̥uṣhādi sahan
kare chhe.
prashnae to parādhīnapaṇe sahe chhe, paṇ svādhīnapaṇe
dharmabuddhithī upavās ādi tap kare tene to nirjarā thāy chhe?
uttardharmabuddhithī bāhya upavāsādik kare tyān upayog
to ashubh, shubh vā shuddharūpjīv jem pariṇame tem
pariṇamo, upavāsanā pramāṇamān jo nirjarā thāy to nirjarānun
mukhya kāraṇ upavāsādik ja ṭhare, paṇ em to bane nahi,
kāraṇ ke
pariṇām duṣhṭa thatān upavās ādi karatān paṇ
nirjarā thavī kem sambhave? ahīn jo em kahesho ke ashubh-
shubh-shuddharūp upayog pariṇame te anusār bandh-nirjarā chhe, to
upavās ādi tap nirjarānun mukhya kāraṇ kyān rahyun? tyān to

Page 178 of 205
PDF/HTML Page 200 of 227
single page version

background image
178 ][ chha ḍhāḷā
ashubh-shubh pariṇām bandhanā kāraṇ ṭharyā, tathā shuddha pariṇām
nirjarānun kāraṇ ṭharyā.
prashnajo em chhe to anashan ādine tap sañgnā kevī
rīte kahī?
uttartene bāhya tap kahyā chhe, bāhyano artha e chhe ke
bahār bījāone dekhāy ke ā tapasvī chhe, paṇ pote to jevo
antaraṅg pariṇām thashe tevun phaḷ pāmashe.
(3) vaḷī antaraṅg tapomān paṇ prāyashchitta, vinay,
vaiyāvr̥utya, svādhyāy, tyāg ane dhyānarūp kriyāmān bāhya pravartan
chhe te to bāhya tap jevun ja jāṇavun
jevī anashanādi bāhya kriyā
chhe tevī e paṇ bāhya kriyā chhe, tethī prāyashchitta ādi bāhya
sādhan paṇ antaraṅg tap nathī.
parantu evun bāhya pravartan thatān je antaraṅg pariṇāmonī
shuddhatā thāy tenun nām antaraṅg tap jāṇavun,ane tyān to nirjarā
ja chhe, bandh thato nathī. vaḷī e shuddhatāno alpa ansh paṇ rahe
to jeṭalī shuddhatā thaī tenāthī to nirjarā chhe tathā jeṭalo
shubhabhāv chhe tenāthī to bandh chhe. e pramāṇe anashan ādi
kriyāne tapasañgnā upachārathī chhe em jāṇavun, ane tethī ja tene
vyavahār-tap kahyo chhe. vyavahār ane upachārano ek artha chhe.
ghaṇun shun kahīe? eṭalun ja samajī levun kenishchayadharma to
vītarāgabhāv chhe tathā anya anek prakāranā bhedo nimittanī