Chha Dhala-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 7-10 (poorvardh) (Dhal 2),10 (uttarardh) (Dhal 2),11 (poorvardh) (Dhal 2),11 (uttarardh) (Dhal 2),12 (Dhal 2),13 (Dhal 2),14 (Dhal 2),15 (Dhal 2),1 (Dhal 3),2 (Dhal 3); Biji Dhalano Saransh; Biji Dhalano Bhed-sangrah; Biji Dhalano Lakshan-sangrah; Antar-pradarshan; Biji Dhalani Prashnavali; Triji Dhal.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 4 of 12

 

Page 39 of 205
PDF/HTML Page 61 of 227
single page version

background image
nirjarā ane mokṣhanī viparīt shraddhā ane
agr̥uhīt mithyāgnān
roke na chāh nijashakti khoy, shivarūp nirākulatā na joy;
yāhī pratītijut kachhuk gnān, so duḥkhadāyak agnān jān. 7.
bījī ḍhāḷ ][ 39
anvayārtha[mithyādraṣhṭi prāṇī] (nijashakti) potānā
ātmānī shakti (khoy) khoīne (chāh) ichchhāne (na roke) rokato
nathī, ane (nirākulatā) ākulatānā abhāvane (shivarūp) mokṣhanun
svarūp (na joy) mānato nathī. (yāhī) ā (pratītijut) khoṭī
mānyatā sahit (kachhuk gnān) je kāī gnān chhe (so) te
(dukhadāyak) kaṣhṭane āpanārun (agnān) agr̥uhīt mithyāgnān chhe;
em (jān) samajavun.
bhāvārtha(1) nirjarā tattvamān bhūlātmāmān
ānshik shuddhinī vr̥uddhi ane ashuddhinī hāni thavī tene samvarapūrvak
nirjarā kahevāmān āve chhe. te nishchay samyagdarshanapūrvak ja hoī
shake chhe. gnānānand svarūpamān sthir thavāthī shubh-ashubh ichchhāno
nirodh thāy te tap chhe. tap be prakāranā chheḥ (1) bāḷatap,
(2) samyaktap. agnānadashāmān je tap karavāmān āve chhe te

Page 40 of 205
PDF/HTML Page 62 of 227
single page version

background image
bāḷatap chhe, tenāthī kadī sāchī nirjarā thatī nathī, paṇ
ātmasvarūpamān samyak prakāre sthiratā anusār jeṭalo shubh-
ashubh ichchhāno abhāv thāy chhe te sāchī nirjarā chhe
samyaktap
chhe. paṇ mithyādraṣhṭi jīv em mānato nathī. potānī anant
gnānādi shaktine bhūle chhe, parāshrayamān sukh māne chhe, shubhāshubh
ichchhā ane pāñch indriyonā viṣhayonī chāhane rokato nathī. ā
nirjarātattvanī viparīt shraddhā chhe.
2. mokṣha tattvanī bhūlpūrṇa nirākuḷ ātmik sukhanī
prāpti arthāt jīvanī sampūrṇa shuddhatā te mokṣhanun svarūp chhe, ane
te ja kharun sukh chhe, paṇ agnānī tem mānato nathī.
mokṣha thatān tejamān tej maḷī jāy athavā tyān sharīr,
indriyo ane tenān viṣhayo vinā sukh kem hoī shake ? tyānthī
pharī avatār levo paḍe vagere. em mokṣhadashāmān nirākuḷapaṇun
mānato nathī te mokṣhatattvanī viparīt shraddhā chhe.
3. agnānagr̥uhīt mithyādarshan hoy tyān je kāī gnān
hoy tene agr̥uhīt mithyāgnān kahe chhe, te mahān duḥkhadātā chhe.
te upadeshādi bāhya nimittonā ālamban vaḍe navun grahyun nathī
anādinun chhe, tethī tene agr̥uhīt (svābhāvik-nisargaj)
mithyāgnān kahe chhe. 7.
agr̥uhīt mithyāchāritra(kuchāritra)nun lakṣhaṇ
in jut viṣhayanimen jo pravr̥utta, tāko jāno mithyācharitta;
yon mithyātvādi nisarga jeh, ab je gr̥uhīt suniye su teh. 8.
40 ][ chha ḍhāḷā

Page 41 of 205
PDF/HTML Page 63 of 227
single page version

background image
bījī ḍhāḷ ][ 41
anvayārtha(jo) je (viṣhayanimen) pāñch indriyonā
viṣhayomān (in jut) agr̥uhīt mithyādarshan ane agr̥uhīt
mithyāgnān sahit (pravr̥utta) pravr̥utti kare chhe (tāko) tene
(mithyācharitta) agr̥uhīt mithyāchāritra (jāno) samajo. (yon) ā
pramāṇe (nisarga) agr̥uhīt (mithyātvādi) mithyādarshan, mithyāgnān
ane mithyāchāritranun [varṇan karavāmān āvyun.] (ab) have (je)
je (gr̥uhīt) gr̥uhīt [mithyādarshan-gnān-chāritra] chhe (teh) tene
(suniye) sāmbhaḷo.
bhāvārthaagr̥uhīt mithyādarshan ane agr̥uhīt mithyā-
gnān sahit pāñch indriyonā viṣhayo pratye pravr̥utti karavī tene
agr̥uhīt mithyāchāritra kahevāmān āve chhe. ā traṇeyane duḥkhanā
kāraṇ jāṇī tattvagnān vaḍe teno tyāg karavo joīe. 8.
gr̥uhīt-mithyādarshan ane kugurunān lakṣhaṇ
jo kuguru kudev kudharma sev, poṣhai chir darshanamoh ev;
antar rāgādik dharain jeh, bāhar dhan-ambaratain saneh. 9.
gāthā 10 (pūrvārdhā)
dhārain kuliṅg lahi mahatabhāv, te kuguru janmajal-upalanāv;
anvayārtha(jo) je (kuguru) khoṭā gurunī (kudev) khoṭā
devanī ane (kudharma) khoṭā dharmanī (sev) sevā kare chhe te (chir)
ghaṇān lāmbā samay sudhī (darshanamoh) mithyādarshan (ev) ja (poṣhai)
poṣhe chhe. (jeh) je (antar) antaramān (rāgādik) mithyātva-rāg-
dveṣh ādi (dharain) dhāraṇ kare chhe ane (bāhar) bahārathī (dhan

Page 42 of 205
PDF/HTML Page 64 of 227
single page version

background image
ambaratain) dhan ane kapaḍān vagere upar (saneh) prem rākhe chhe, ane
(mahatabhāv) mahātmāpaṇāno bhāv (lahi) grahaṇ karīne (kuliṅg)
khoṭā veṣhone (dhārain) dhāraṇ kare chhe te (kuguru) kuguru [kahevāy
chhe ane te kuguru] (janmajal) sansārarūpī samudramān (upalanāv)
paththaranī naukā samān chhe.
bhāvārthakuguru, kudev ane kudharmanī sevā karavāthī ghaṇān
kāḷ sudhī mithyātvanun ja poṣhaṇ thāy chhe eṭale ke kuguru, kudev
ane kudharmanun sevan ja gr̥uhīt mithyādarshan kahevāy chhe.
parigrah be prakāranā chhe, ek antaraṅg ane bījo bahiraṅg;
mithyātva, rāg, dveṣh vagere antaraṅg parigrah chhe ane vastra, pātra,
dhan, makān vagere bahiraṅg parigrah chhe. vastrādi sahit hovā
chhatān potāne jinaliṅgadhārak māne chhe te kuguru chhe. ‘‘jinamārgamān
traṇ liṅg to shraddhāpūrvak chhe. ek to jinasvarūp-nirgranth digambar
muniliṅg, bījun utkr̥uṣhṭa shrāvakarūp 10 mī
11 mī pratimādhārak
shrāvakaliṅg ane trījun āryikāonun rūp e strīonun liṅg,
e traṇ sivāy koī chothun liṅg samyagdarshanasvarūp nathī. māṭe e
traṇ liṅg vinā anya liṅgane je māne chhe tene jinamatanī shraddhā
nathī paṇ mithyādraṣhṭi chhe.’’ (darshanapāhuḍ gāthā 18) māṭe je
kuliṅganā dhārak chhe, mithyātvādi antaraṅg tathā vastrādi bahiraṅg
parigrah sahit chhe, potāne muni māne chhe, manāve chhe te kuguru
chhe. jevī rīte pattharanī nāv pote ḍūbe chhe tathā temān besanārā
paṇ ḍūbe chhe; e rīte kuguru paṇ pote sansārasamudramān ḍūbe chhe ane
tene vandan, sevā, bhakti karanārāo paṇ anant sansāramān ḍūbe
42 ][ chha ḍhāḷā

Page 43 of 205
PDF/HTML Page 65 of 227
single page version

background image
chhe arthāt kugurunī shraddhā, bhakti, pūjā, vinay tathā anumodanā
karavāthī gr̥uhīt mithyātvanun sevan thāy chhe ane tethī jīv
anantakāḷ bhavabhramaṇ kare chhe. 9.
gāthā 10 (uttarārdhā)
kudev(mithyādev)nun svarup
jo rāgadveṣh malakari malīn, vanitā gadādijut chihna chīn. 10.
gāthā 11 (pūrvārdhā)
te hain kudev tinakī ju sev, shaṭh karat na tin bhavabhramaṇ chhev;
anvayārtha(je) je (rāgadveṣh) rāg ane dveṣharūpī
(malakari) melathī (malīn) malin chhe ane (vanitā) strī tathā
(gadādijut) gadā vagere (chihna) chihnothī (chīn) oḷakhāy chhe
(te) te (kudev) khoṭā dev chhe; (tinakī) te kudevanī (ju) je (shaṭh)
mūrkha (sev) sevā (karat) kare chhe, (tin) tenun (bhavabhramaṇ)
sansāramān bhaṭakavun (na chhev) maṭatun nathī.
bhāvārthaje rāg ane dveṣharūpī melathī melān (rāgīdveṣhī)
chhe ane strī, gadā, ābhūṣhaṇ vagerethī jene oḷakhī shakāy chhe
te ‘kudev’
kahevāy chhe. je agnānī āvā kudevonī sevā, (pūjā,
bījī ḍhāḷ ][ 43
sudev=arihant parameṣhṭhī; dev-bhavanavāsī vagere dev.
kudev=hari, har ādi; adev-pīpaḷo, tulasī, lakaḍabābā vagere
kalpit dev, je koī sarāgī dev athavā dev chhe te vandan-pūjanane
yogya nathī.

Page 44 of 205
PDF/HTML Page 66 of 227
single page version

background image
bhakti ane vinay) kare chhe te ā sansārano ant karī shakatā
nathī eṭale ke tene anantakāḷ sudhī bhavabhramaṇ maṭatun nathī.
gāthā 11 (uttarārdha)
kudhārma ane gr̥uhīt-mithyādarshananun saṅkṣhipta lakṣhaṇ
rāgādi bhāvahinsā samet, darvit tras thāvar maraṇ khet. 11.
je kriyā tinhain jānahu kudharma, tin saradhai jīv lahai asharma;
yākūn gr̥uhīt mithyātva jān, ab sun gr̥uhīt jo hai agnān. 12.
44 ][ chha ḍhāḷā
anvayārtha(rāgādi) rāg ane dveṣh vagere (bhāvahinsā)
bhāvahinsā (samet) sāthe [tathā] (tras) tras ane (thāvar)
sthāvaranā (maraṇ) ghātanun (khet) sthān (darvit) dravyahinsā
(samet) sahit (je) je (kriyā) kriyāo [chhe] (tinhen) tene
(kudharma) mithyādharma (jānahu) jāṇavo joīe. (tin) tene (saradhai)
shraddhavāthī (jīv) prāṇī (asharma) duḥkh (lahai) pāme chhe. (yākūn)
ā kuguru, kudev ane kudharmane shraddhavā tene (gr̥uhīt mithyātva)
gr̥uhītamithyādarshan jāṇavun. (ab) have (gr̥uhīt) gr̥uhīt (agnān)

Page 45 of 205
PDF/HTML Page 67 of 227
single page version

background image
mithyāgnān (jo hai) jene kahevāmān āve chhe tenun varṇan (sun)
sāmbhaḷo.
bhāvārthaje dharmamān mithyātva tathā rāgādirūp bhāvahinsā
tathā tras ane sthāvar jīvonā ghātarūp dravyahinsāne dharma
mānavāmān āve chhe tene kudharma kahevāmān āve chhe. je prāṇī ā
kudharmanī shraddhā kare chhe te duḥkh pāme chhe. ā khoṭā guru, dev ane
dharmanī shraddhā karavī tene ‘‘gr̥uhīt mithyādarshan’’ kahe chhe. ā
paropadesh vagere bāhya kāraṇanā āshrayathī grahaṇ karavāmān āve
chhe tethī ‘‘gr̥uhīt’’ kahevāy chhe. have gr̥uhīt mithyāgnānanun varṇan
karavāmān āve chhe.
gr̥uhīt mithyāgnānanun lakṣhaṇ
ekāntavād-dūṣhit samasta, viṣhayādik poṣhak aprashasta;
kapilādi-rachit shrutako abhyās, so hai kubodh bahu den trās. 13
bījī ḍhāḷ ][ 45
anvayārtha(ekāntavād) ekāntarūp kathanathī (dūṣhit)
khoṭān (ane) (viṣhayādik) pāñch indriyonā viṣhay vagerenī
(poṣhak) puṣhṭi karavāvāḷān (kapilādi-rachit) kapilādi dvārā
rachit (aprashasta) khoṭān (samasta) badhān (shrutako) shāstrone

Page 46 of 205
PDF/HTML Page 68 of 227
single page version

background image
(abhyās) bhaṇavān, bhaṇāvavān, sāmbhaḷavān ane sambhaḷāvavān (so)
te (kubodh) mithyāgnān [chhe; te] (bahu) ghaṇān (trās) duḥkhane
(den) āpavāvāḷun chhe.
bhāvārtha1. vastu anekadharmātmak chhe; temānthī koī paṇ
ek ja dharmane ākhī vastu kahevānā kāraṇathī dūṣhit (mithyā)
tathā viṣhay-kaṣhāy ādine puṣhṭa karavāvāḷān kuguruonān banāvelān
sarva prakāranān khoṭān shāstrone dharmabuddhithī lakhavān-lakhāvavān,
bhaṇavān-bhaṇāvavān, sāmbhaḷavān ane sambhaḷāvavān tene gr̥uhīt
mithyāgnān kahe chhe.
2. je shāstra jagatamān sarvathā nitya, ek advait ane
sarvavyāpak brahmamātra vastu chhe, anya koī padārtha nathī, em varṇan
kare chhe te shāstra ekāntavādathī dūṣhit hovāthī kushāstra chhe.
3. vastune sarvathā kṣhaṇik-anitya, athavā (4) guṇ-guṇī
sarvathā judā chhe, koī guṇanā sanyogathī vastu chhe em kathan kare,
athavā (5) jagatano koī kartā, hartā ane niyantā chhe em varṇan
kare, athavā (6) dayā, dān, mahāvratādinā shubhabhāv je
puṇyāsrav chhe parāshrayarūp chhe tenāthī tathā munine āhār devānā
shubhabhāvathī sansār parit (ṭūṅko, maryādit) thavo; tathā upadesh
devānā shubh bhāvathī paramārthe dharma thāy vagere anya dharmiyonā
granthomān je viparīt kathan chhe, te ekānta ane aprashasta hovāthī
kushāstra chhe. kemake temān prayojanabhūt sāt tattvanun yathārthapaṇun nathī.
jyān ek tattvanī bhūl hoy tyān sāte tattvonī bhūl hoy ja,
em samajavun.
46 ][ chha ḍhāḷā

Page 47 of 205
PDF/HTML Page 69 of 227
single page version

background image
gr̥uhīt mithyāchāritranun lakṣhaṇ
jo khyāti lābh pūjādi chāh, dhari karan vividh vidh dehadāh;
ātam-anātmake gnānahīn, je je karanī tan karan chhīn. 14.
anvayārtha(jo) je (khyāti) prasiddhatā (lābh) phāyado
ane (pūjādi) mānyatā ane ādar vagerenī (chāh dhari) ichchhā
karīne (dehadāh karan) sharīrane pīḍā karavāvāḷān (ātam anātma
ke) ātmā ane paravastuonā (gnānahīn) bhedagnānathī rahit
(tan) sharīrane (chhīn) kṣhīṇ (karan) karavāvāḷī (vividh vidhi)
anek prakāranī (je je karanī) je je kriyāo chhe te badhī
(mithyāchāritra) mithyāchāritra kahevāy chhe.
bhāvārthasharīr ane ātmānun bhedavignān nahi hovāthī
yash, dhan, dolat, ādar-satkār vagerenī ichchhāthī mān ādi
kaṣhāyane vashībhūt thaīne sharīrane kṣhīṇ karavāvāḷī anek prakāranī
kriyā kare chhe tene ‘gr̥uhīt mithyāchāritra’ kahe chhe.
mithyāchāritranā tyāgano ane ātmahitamān lāgavāno
upadesh
te sab mithyāchāritra tyāg, ab ātam ke hitapanth lāg;
jagajāl-bhramaṇako dehu tyāg, ab daulat
! nij ātam supāg.
anvayārtha(te) te (sab) badhān (mithyāchāritra) mithyā-
chāritrane (tyāg) chhoḍīne (ab) have (ātamake) ātmānā
(hit) kalyāṇanā (panth) mārge (lāg) lāgī jāo, (jagajāl)
sansāranī jāḷamān (bhramaṇako) bhaṭakavāno (tyāg dehu) tyāg karo.
bījī ḍhāḷ ][ 47

Page 48 of 205
PDF/HTML Page 70 of 227
single page version

background image
(daulat) he daulatarām! (nijaātam) potānā ātmāmān (ab)
have (supāg) sārī rīte līn thāo.
bhāvārthaātmahitaiṣhī jīve nishchay samyagdarshan-gnān-
chāritra grahaṇ karīne, gr̥uhīt mithyādarshan-gnān-chāritra tathā
agr̥uhīt mithyādarshan-mithyāgnān-mithyāchāritrano tyāg karīne,
ātmakalyāṇanā mārgamān lāgavun joīe. paṇḍit shrī daulatarāmajī
potānā ātmāne sambodhī kahe chhe ke, he ātman
! parāshrayarūp
sansār arthāt puṇya-pāpamān bhaṭakavun chhoḍī daīne sāvadhānīthī
ātmasvarūpamān līn thā.
48 ][ chha ḍhāḷā

Page 49 of 205
PDF/HTML Page 71 of 227
single page version

background image
bījī ḍhāḷano sārānsh
(1) ā jīv mithyādarshan, mithyāgnān ane mithyāchāritrane
vash thaīne chār gatimān vāramvār paribhramaṇ karīne pratyek samaye
anant duḥkho bhogavī rahyo chhe. jyān sudhī dehādithī bhinna
potānā ātmānī sāchī samajaṇ ane rāgādino abhāv na kare
tyān sudhī sukh, shānti ane ātmāno uddhār thaī shakato nathī.
(2) ātmahit māṭe (sukhī thavā māṭe) pratham (1) sāchā
dev, guru ane dharmanī yathārtha pratīti, (2) jīvādi sāt tattvanī
yathārtha pratīti, (3) sva-paranā svarūpanī shraddhā, (4) nij
shuddhātmānā pratibhāsarūp ātmānī shraddhā,
ā chār lakṣhaṇonā
avinābhāv sahitanī satya shraddhā (nishchay-samyagdarshan) jyān
sudhī jīv pragaṭ na kare tyān sudhī jīv (ātmā)no uddhār thaī
shake nahi arthāt
dharmanī sharūāt paṇ thaī shake nahi, ane tyān
sudhī ātmāne anshamātra sukh pragaṭe nahi.
(3) sāt tattvanī khoṭī shraddhā karavī tene mithyādarshan ane
tenā kāraṇe ātmānā svarūp viṣhe viparīt shraddhā karīne
gnānāvaraṇīy ādi dravyakarma, sharīrādi nokarma tathā puṇyapāp-
rāgādi malinabhāvamān ekatābuddhi
kartābuddhi chhe; ane tethī shubh
rāg ane puṇya hitakar chhe, sharīrādi parapadārthanī avasthā
(kriyā) hun karī shakun chhun, par mane lābh-nukasān karī shake chhe,
ane hun paranun kāī karī shakun chhun, ām mānato hovāthī tene sat
-
asatno yathārtha vivek hoto ja nathī. sāchun sukh tathā hitarūp
bījī ḍhāḷ ][ 49

Page 50 of 205
PDF/HTML Page 72 of 227
single page version

background image
shraddhā-gnān-chāritra potānā ātmānā ja āshraye hoy chhe tenī
tene khabar hotī nathī.
(4) vaḷī kudev-kuguru-kushāstra ane kudharmanī shraddhā, pūjā,
sevā ane vinay karavānī je je pravr̥utti chhe te potānā
mithyātvādinā mahān doṣhonī poṣhaṇ karanārī hovāthī duḥkhadāyak
chhe, anant sansārabhramaṇanun kāraṇ chhe. je jīv tenun sevan kare chhe,
kartavya samaje chhe te durlabh manuṣhyajīvanane naṣhṭa kare chhe.
(5) agr̥uhīt mithyādarshan-gnān-chāritra jīvane anādi
kāḷathī hoy chhe, vaḷī te manuṣhya thayā pachhī kushāstrano abhyās
karī, athavā kuguruno upadesh svīkārī, gr̥uhīt mithyāgnān-
mithyāshraddhā dhāraṇ kare chhe. tathā te kumatane anusarī mithyākriyā
kare chhe te gr̥uhīt mithyāchāritra chhe. māṭe jīve sārī rīte sāvadhān
thaīne gr̥uhīt ane agr̥uhīt banne prakāranā mithyābhāvo chhoḍavā
yogya chhe ane eno yathārtha nirṇay karī, nishchayasamyagdarshan pragaṭ
karavun joīe. mithyābhāvonun sevan karī karīne, sansāramān bhaṭakī,
anant janma dhāraṇ karī anantakāḷ gumāvyo, have to sāvadhān
thaīne ātmoddhār karavo joīe.
bījī ḍhāḷano bhed-saṅgrah
indriyaviṣhaysparsha, ras, gandh, varṇa ane shabda.
tattvajīv, ajīv, āsrav, bandh, samvar, nirjarā, mokṣha.
dravyajīv, pudgal, dharma, adharma, ākāsh ane kāḷ.
mithyādarshangr̥uhīt, agr̥uhīt.
50 ][ chha ḍhāḷā

Page 51 of 205
PDF/HTML Page 73 of 227
single page version

background image
mithyāgnāngr̥uhīt (bāhya kāraṇ prāpta); agr̥uhīt (nisargaj).
mithyāchāritragr̥uhīt ane agr̥uhīt (nisargaj).
mahāduḥkhsvarūpanī aṇasamajaṇ; mithyātva.
vimānavāsīkalpopapanna ane kalpātīt.
bījī ḍhāḷano lakṣhaṇ-saṅgrah
anekāntapratyek vastumān vastupaṇānī siddhi (sābitī)
karavāvāḷī astitva, nāstitva ādi paraspar
viruddha be shaktionun ekasāthe prakāshit thavun te
(ātmā sadāy svarūpe chhe-pararūpe nathī evī je
draṣhṭi te anekāntadraṣhṭi chhe.)
amūrtikrūp, ras, gandh ane sparsha vinānī vastu.
ātmājāṇavun ane dekhavun athavā gnān-darshan shaktivāḷī
vastune ātmā kahevāmān āve chhe; je sadāy jāṇe
ane jāṇavārūpe pariṇame tene jīv athavā ātmā
kahe chhe.
upayogjīvanī gnān-darshan athavā jāṇavā-dekhavānī
shaktino vyāpār.
ekāntavādanek dharmonī sattānī apekṣhā nahi karatān,
vastune ek ja rūpathī nirūpaṇ karavī.
bījī ḍhāḷ ][ 51

Page 52 of 205
PDF/HTML Page 74 of 227
single page version

background image
darshanamohātmānā svarūpanī viparīt shraddhā.
dravyahinsātras ane sthāvar prāṇīono ghāt karavo.
bhāvahinsāmithyātva, rāg ane dveṣh vagere vikāronī
utpatti.
mithyādarshanjīvādi tattvanī viparīt shraddhā.
mūrtikrūp, ras, gandh ane sparsha sahit vastu.
antar-pradarshan
(1) ātmā ane jīvamān kāī antar nathī, paryāyavāchak shabda
chhe.
(2) agr̥uhīt (nisargaj) to upadeshādinā nimitta vinā thāy
chhe, parantu gr̥uhītamān upadeshādi nimitta hoy chhe.
(3) mithyātva ane mithyādarshanamān kāī taphāvat nathī, mātra
banne paryāyavāchak shabdo chhe.
(4) sugurumān mithyātvādi doṣh hotā nathī parantu kugurumān hoy
chhe. vidyāguru te suguru ane kuguruthī judī vyakti chhe.
mokṣhamārganā prasaṅgamān muktimārganā pradarshak suguruthī
tātparya chhe.
अप्रादुर्भावः खलु रागादीनां भवत्यहिंसेति
तेषामेवोत्पत्तिर्हिंसेति जिनागमस्य संक्षेपः ।।४४।। (पु०सि०)
arthakharekhar rāgādi bhāvonun pragaṭ na thavun te ahinsā chhe ane te
rāgādi bhāvonī utpatti thavī te hinsā chhe---evun jainashāstranun ṭūṅkun rahasya chhe.
52 ][ chha ḍhāḷā

Page 53 of 205
PDF/HTML Page 75 of 227
single page version

background image
bījī ḍhāḷanī prashnāvalī
(1) agr̥uhīt mithyāchāritra, agr̥uhīt mithyāgnān, agr̥uhīt
mithyādarshan, kuguru, kudharma, gr̥uhīt mithyādarshan, gr̥uhīt
mithyāgnān, gr̥uhīt mithyāchāritra, chha dravyo ane mithyā-
draṣhṭinī apekṣhāe jīvādi e badhānnun lakṣhaṇ batāvo.
(2) mithyātva ane mithyādarshanamān, agr̥uhīt (nisargaj) ane
gr̥uhīt (bāhya kāraṇothī navun grahel) temān, ātmā ane
jīvamān; suguru, kuguru ane vidyāgurumān sho taphāvat chhe te
darshāvo.
(3) agr̥uhītanun nāmāntar, ātmahitano mārga, ekendriyane
gnān na mānavāthī nukashān, kudev vagerenī sevāthī hāni,
bījī ḍhāḷamān kahevāyelī hakīkat, maraṇ vakhate jīvane
nīkaḷatā nahīn dekhavānun kāraṇ, mithyādraṣhṭinī ruchi,
mithyādraṣhṭinī aruchi, mithyādarshan-gnān-chāritranī sattāno
kāḷ, mithyādraṣhṭine duḥkh āpanārī vastu, mithyā-dhārmik
kāryo karavāthī hāni, ane sāt tattvonī viparīt shraddhānā
prakār vagerenun spaṣhṭa varṇan karo.
(4) ātmahit, ātmashaktinun vismaraṇ, gr̥uhītamithyātva,
jīvatattvanī oḷakhāṇ na thavāmān kono doṣh, tattvanun
prayojan, duḥkh, mokṣhasukhanī aprāpti ane
sansāraparibhramaṇanā kāraṇo darshāvo.
(5) mithyādraṣhṭino ātmā, janma ane maraṇ, kaṣhṭadāyak vastu
bījī ḍhāḷ ][ 53

Page 54 of 205
PDF/HTML Page 76 of 227
single page version

background image
vagerenā vichār dekhāḍo.
(6) kuguru, kudev ane mithyāchāritra vagerenā draṣhṭānt āpo.
dharma māṭe pratham vyavahār ke nishchay?
(7) kuguru-sevan, kudharma-sevan ane rāgādik bhāvo vagerenun
phaḷ batāvo, mithyātva upar ek lekh lakho. anekānta
shun chhe
? rāg to bādhak ja chhe chhatān vyavahāramokṣhamārgane
(shubharāgane) nishchayano hetu kem kahyo?
(8) amuk shabda, charaṇ athavā chhandanā artha ane bhāvārtha
batāvo. bījī ḍhāḷano sārānsh kaho.
54 ][ chha ḍhāḷā

Page 55 of 205
PDF/HTML Page 77 of 227
single page version

background image
trījī ḍhāḷ
sāchun sukh, be prakāre mokṣhamārganun kathan
ane samyagdarshanano mahimā
(narendra chhandaḥ jogīrāsā)
ātamako hit hai sukh, so sukh ākulatā-bin kahiye,
ākulatā shivamānhi na tātain, shivamag lāgyo chahiye;
samyagdarshan-gnān-charan shiv,-mag so dvividh vichāro,
jo satyāratharūp so nishchay, kāraṇ so vyavahāro. 1.

Page 56 of 205
PDF/HTML Page 78 of 227
single page version

background image
anvayārtha(ātamako) ātmānun (hit) kalyāṇ (hai) chhe
(sukh) sukhanī prāpti, (so sukh) te sukh (ākulatā bin)
ākuḷatā vagaranun (kahiye) kahevāy chhe. (ākulatā) ākuḷatā
(shivamān) mokṣhamān (na) nathī (tātain) tethī (shivamag) mokṣhamārgamān
(lāgyo) lāgavun (chahiye) joīe. (samyagdarshan-gnān-charan)
samyagdarshan-gnān-chāritra e traṇenī ekatā te (shivamag) mokṣhano
mārga chhe, (so) te mokṣhamārgano (dvividh) be prakārathī (vichāro)
vichār karavo ke, (jo) je (satyāratharūp) vāstavik svarūp chhe
(so) te (nishchay) nishchay mokṣhamārga chhe ane (kāraṇ) je nishchay
mokṣhamārganun nimitta kāraṇ chhe (so) tene (vyavahāro) vyavahār
mokṣhamārga kahe chhe.
bhāvārtha1. samyakchāritra, nishchay samyagdarshan-gnān-
pūrvak ja hoy chhe. jīvane nishchay samyagdarshan sāthe ja samyag-
bhāvashrutagnān thāy chhe. ane nishchayanay tathā vyavahāranay e
banne samyak shrutagnānanā avayavo (ansho) chhe, tethī mithyādraṣhṭine
nishchay ke vyavahāranay hoī shake ja nahīn, māṭe ‘vyavahāranay
pratham hoy ane nishchayanay pachhī pragaṭe’ em mānanārane nayonā
svarūpanun yathārtha gnān nathī.
2. vaḷī nay nirapekṣha hotā nathī, nishchay samyagdarshan pragaṭ
thayā pahelān jo vyavahāranay hoy to nishchayanayanī apekṣhā
vināno nirapekṣhanay thayo; vaḷī pratham ekalo vyavahāranay hoy
to agnānadashāmān samyagnay mānavo paḍe, paṇ
‘‘निरपेक्षा नयाः
मिथ्या सापेक्षा वस्तु तेऽर्थकृत्’’ (āptamīmānsā shlok 108) evun
56 ][ chha ḍhāḷā

Page 57 of 205
PDF/HTML Page 79 of 227
single page version

background image
āgamanun vachan chhe. māṭe agnānadashāmān koī jīvane vyavahāranay
hoī shake nahi, paṇ vyavahārābhās ke nishchayābhāsarūp mithyānay
hoī shake.
3. jīv nij gnāyak svabhāvanā āshray vaḍe nishchayaratnatray
(mokṣhamārga) pragaṭ kare tyāre sarvagna kathit nav tattvo, sāchā dev-
guru-shāstranī shraddhā sambandhī rāgamishrit vichāro ane mand kaṣhāyarūp
shubh bhāv te jīvane je pūrve hato tene bhūtanaigamanayathī
vyavahārakāraṇ kahevāmān āve chhe, (paramātmaprakāsh a. 2, gāthā
14nī ṭīkā). vaḷī te ja jīvane nishchay samyagdarshananī bhūmikāmān
shubharāg ane nimitto kevā prakāranā hoy, tenun sahacharapaṇun
batāvavā vartamān shubh rāgane vyavahāramokṣhamārga kahyo; tem
kahevānun kāraṇ e chhe ke tethī judā prakāranā (viruddha) nimitto
te dashāmān koīne hoī shake nahi; e prakāre nimitta-vyavahār hoy
chhe to paṇ te kharun kāraṇ nathī.
4. ātmā pote ja sukhasvarūp chhe tethī ātmānā āshraye
ja sukh pragaṭ thaī shake chhe, paṇ koī nimitta ke vyavahāranā
āshraye sukh pragaṭ thaī shake nahi.
5. mokṣhamārga to ek ja chhe. te nishchay samyagdarshan-gnān-
chāritranī ekatārūpe chhe. (pravachanasār gāthā 82-199 tathā
mokṣhamārga prakāshak pr̥uṣhṭha 315).
6. ‘‘have mokṣhamārga to kāī be nathī paṇ mokṣhamārganun
nirūpaṇ be prakārathī chhe. jyān sāchā mokṣhamārgane mokṣhamārga
nirūpaṇ karyo chhe te nishchayamokṣhamārga chhe; tathā jyān je
trījī ḍhāḷ ][ 57

Page 58 of 205
PDF/HTML Page 80 of 227
single page version

background image
mokṣhamārga to nathī parantu mokṣhamārganun nimitta chhe vā sahachārī
chhe tyān tene upachārathī mokṣhamārga kahīe te vyavahār mokṣhamārga
chhe; kāraṇ ke nishchay-vyavahāranun sarvatra evun ja lakṣhaṇ chhe
arthāt sāchun nirūpaṇ te nishchay tathā upachār nirūpaṇ te
vyavahār. māṭe nirūpaṇanī apekṣhāe be prakāre mokṣhamārga
jāṇavo. paṇ ek nishchayamokṣhamārga chhe tathā ek vyavahār-
mokṣhamārga chhe
em be mokṣhamārga mānavā mithyā chhe. (mokṣhamārga
prakāshak gu. pā. 253-54)
nishchay samyagdarshan-gnān-chāritranun svarup
paradravyanatain bhinna āpamen ruchi, samyaktva bhalā hai,
āparūpako jānapanon so, samyaggnān kalā hai;
āparūpamen līn rahe thir, samyakchārit soī,
ab vyavahār mokhamag suniye, hetu niyatako hoī.
2.
anvayārtha(āpamen) ātmāmān (paradravyanatain) par-
vastuothī (bhinna) bhinnapaṇānī (ruchi) shraddhā karavī te (bhalā)
nishchay (samyaktva) samyagdarshan chhe; (āparūp ko) ātmānā
svarūpane (paradravyanatain bhinna) parathī judun (jānapanon) jāṇavun
58 ][ chha ḍhāḷā