Chha Dhala-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 13 (uttarardh) (Dhal 3),14 (poorvardh) (Dhal 3),14 (uttarardh) (Dhal 3),15 (Dhal 3),16 (Dhal 3),17 (Dhal 3); Triji Dhalano Saransh; Triji Dhalano Bhed-sangrah; Triji Dhalano Lakshan-sangrah; Antar-pradarshan; Triji Dhalani Prashnavali.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 6 of 12

 

Page 79 of 205
PDF/HTML Page 101 of 227
single page version

background image
(shaṅkā) sanshay-sandeh (na dhār) dhāraṇ na karavo te [niḥshaṅkit
aṅg chhe]. 2
(vr̥uṣh) dharmane (dhār) dhāraṇ karīne (bhav-sukh-
vāñchhā) sansāranā sukhanī ichchhā (bhānai) kare nahi [te niḥkāṅkṣhit
guṇ chhe]. 3
(muni-tan) munionān sharīr vagere (malin)
malin (dekh) dekhīne (na ghināvai) ghr̥uṇā na karavī [te
nirvichikitsā aṅg chhe.] 4
(tattva - kutattva) sāchān ane jūṭhān
tattvonī (pichhānai) oḷakhāṇ rākhe [te amūḍhadraṣhṭi aṅg chhe].
5
(nijaguṇ) potānā guṇone (aru) ane (par auguṇ)
bījānā avaguṇone (ḍhāṅke) chhupāve (vā) ane (nijadharma) potānā
ātmadharmane (baḍhāvai) vadhāre arthāt nirmaḷ banāve [te upagūhan
aṅg chhe]. 6
(kāmādik kar) kām-vikār ādi kāraṇothī
(vr̥uṣhatain) dharmathī (chigate) ḍagī jatān (nij-parako) potāne ane
parane (su diḍhāvai) pharīne emān draḍh kare [te sthitikaraṇ aṅg chhe].
7
(dharmīson) potānā sahadharmī janothī (gau-vachchha-prītisam)
vāchharaḍān uparanī gāyanī prītinī māphak (kar) prem rākhavo
[te vātsalya aṅg chhe]; ane 8
(jinadharma) jainadharmanī (dipāvai)
shobhā vadhāravī te [prabhāvanā aṅg chhe]. (in guṇatain) ā
[āṭh] guṇathī (viparīt) ūlaṭā (vasu) āṭh (doṣh) doṣh chhe,
(tinako) te doṣhone (satat) hammeshān (khipāvai) dūr karavā joīe.
bhāvārtha
[1] tattva ā ja chhe, ām ja chhe, bījun nathī
ane bījā prakāre paṇ nathī, ā pramāṇe yathārtha
tattvomān aṭal shraddhā thavī te niḥshaṅkit aṅg
kahevāy chhe.
trījī ḍhāḷ ][ 79

Page 80 of 205
PDF/HTML Page 102 of 227
single page version

background image
nondhavratī samyagdraṣhṭi jīv bhogone kyārey paṇ
ādaravā yogya mānatā nathī. paṇ jevī rīte koī
kedī, kedakhānāmān ichchhā vinā paṇ duḥkh sahan kare
chhe, tevī rīte potānā puruṣhārthanī nabaḷāīthī
gr̥uhasthapadamān rahe chhe, paṇ teo ruchipūrvak bhogonī
ichchhā karatā nathī, eṭale tene niḥshaṅkit ane
niḥkāṅkṣhit aṅg hovāmān kāī vāndho āvato nathī.
[2]dharma sevan karī tenā badalāmān sansāranā sukhonī
ichchhā na karavī, tene niḥkāṅkṣhit aṅg kahevāy chhe.
[3]munirāj athavā bījā koī dharmātmānā sharīrane melān
dekhīne ghr̥uṇā na karavī tene nirvichikitsā aṅg kahe chhe.
[4]sāchā ane khoṭā tattvonī parīkṣhā karīne mūḍhatāo
ane anāyatanomān phasāvun nahi te amūḍhadraṣhṭi aṅg chhe.
[5]potānī prashansā karavāvāḷā guṇo ane bījānī nindā
karavāvāḷā doṣhone ḍhāṅkavā tathā ātmadharmane vadhāravo
(nirmaḷ rākhavo
dūṣhit na thavā devo) te upagūhan
aṅg chhe.
nondhupagūhananun bījun nām ‘upabr̥unhaṇ’ paṇ jināgamamān
āve chhe, jethī ātmadharmamān vr̥uddhi karavī tene paṇ
upagūhan kahevāmān āve chhe. te ja shrī amr̥utachandrasūrie
potānā rachelā ‘‘puruṣhārthasiddhyupāy’’nā shlok nan.
27mān kahyun chhe
80 ][ chha ḍhāḷā

Page 81 of 205
PDF/HTML Page 103 of 227
single page version

background image
धर्मोऽभिवर्द्धनीयः सदात्मनो मार्दवादिभावनया
परदोषनिगूहनमपि विधेयमुपबृंहणगुणार्थम् ।।२७।।
[6]kām, krodh, lobh vagere koī paṇ kāraṇe (samyaktva
ane chāritrathī) bhraṣhṭa thatī vakhate potāne ane bījāne
pharīthī temān sthir karavo te sthitikaraṇ aṅg chhe.
[7]potānā sahadharmī prāṇī upar, vāchharaḍān upar het
rākhatī gāyanī māphak, nirapekṣha prem karavo te vātsalya
aṅg chhe.
[8]agnān-andhakārane haṭhāvīne vidyā, baḷ vagerethī
shāstromān kahel yathāyogya rīti pramāṇe, potānā sāmarthya
pramāṇe jainadharmano prabhāv pragaṭ karavo te prabhāvanā
aṅg kahevāy chhe.
ā guṇo (aṅgo)thī ūlaṭā 1-shaṅkā, 2-kāṅkṣhā,
3-vichikitsā, 4-mūḍhadraṣhṭi, 5-anupagūhan, 6-asthitikaraṇ,
7-avātsalya, 8-aprabhāvanā
ā samyaktvanā āṭh doṣh chhe;
tene hammeshān dūr karavā joīe. (12-13 pūrvārdha.)
gāthā 13 (±uttarārdhā≤)
mad nāmanā āL doṣh
pitā bhūp vā mātul nr̥up jo, hoy na to mad ṭhānai,
mad na rūpakau, mad na gnānakau, dhan-balakau mad bhānai.
13.
trījī ḍhāḷ ][ 81

Page 82 of 205
PDF/HTML Page 104 of 227
single page version

background image
gāthā 14 (pūrvārdhā)
tapakau mad na, mad ju prabhutākau karai na, so nij jānai,
mad dhārai to yahī doṣh vasu, samakitakau mal ṭhānai;
anvayārtha[je jīv] (jo) jo (pitā) pitā vagere
pitr̥upakṣhanā māṇaso (bhūp) rājā vagere (hoy) hoy [to] (mad)
abhimān (na ṭhānai) karato nathī, [jo] (mātul) māmā vagere
mātr̥upakṣhanā māṇaso (nr̥up) rājā vagere (hoy) hoy to (mad)
abhimān (na) karato nathī, (gnānakau) vidyāno (mad na) ghamaṇḍ
karato nathī, (dhanakau) lakṣhmīnun (mad bhānai) abhimān karato
nathī, (balakau) shaktinun (mad bhānai) abhimān karato nathī,
(tapakau) tapanun (mad na) abhimān karato nathī, (ju) ane
82 ][ chha ḍhāḷā

Page 83 of 205
PDF/HTML Page 105 of 227
single page version

background image
(prabhutākau) aishvarya-moṭāīno (mad na karai) ghamaṇḍ karato nathī
(so) te (nij) potānā ātmāne (jānai) oḷakhe chhe; [jo jīv
tenun] (mad) abhimān (dhārai) kare chhe to (yahī) e upar kahel
mad (vasu) āṭh (doṣh) doṣharūpe thaīne, (samakitakau) samyaktva-
samyagdarshanamān (mal) doṣh (ṭhānai) kare chhe.
bhāvārthapitānā gotrane kuḷ ane mātānā gotrane
jāti kahe chhe. (1) pitā vagere pitr̥upakṣhanā rājā vagere pratāpī
puruṣh hovāthī, (hun rājakumār chhun vagere) abhimān karavun te
kuḷamad chhe. (2) māmā vagere mātr̥upakṣhanā rājā vagere pratāpī
vyakti hovānun abhimān karavun te jātimad chhe. (3) sharīranī
sundaratāno garva karavo te rūpamad chhe. (4) potānī vidyā (kalā-
kaushalya athavā shāstragnān)nun abhimān karavun te gnān (vidyā)
mad chhe. (5) potānā dhan-daulatano garva karavo te dhan
(r̥̄iddhi)no mad chhe. (6) potānā sharīranī tākātano garva karavo
tene balamad kahe chhe. (7) potānā vrat, upavās vagere tapano
garva karavo te tapamad chhe tathā (8) potānī moṭāī ane
āgnānun abhimān karavun te prabhutā (pūjā) mad kahevāy chhe. 1-
kul, 2-jāti, 3-rūp (sharīr), 4-gnān (vidyā), 5-dhan
(r̥̄iddhi), 6-bal, 7-tap, 8-prabhutā (pūjā) ā āṭh madadoṣh
kahevāy chhe. je jīv ā āṭhano garva karato nathī te ja jīv
ātmānī pratīti (shuddha samyaktvanī prāpti) karī shake chhe. jo
teno garva kare chhe to e mad samyagdarshananā āṭh doṣh thaīne
tene dūṣhit kare chhe. (13 uttarārdha tathā 14 pūrvārdha.)
trījī ḍhāḷ ][ 83

Page 84 of 205
PDF/HTML Page 106 of 227
single page version

background image
gāthā 14 (uttarārdhā)
chha anāyatan doṣh ane traṇ mūḍhatā doṣh
kuguru-kudev-kuvr̥uṣhasevakakī, nahin prashans ucharai hai,
jinamuni jinashrut vin kugurādik, tinhain na naman kare hain. 14.
anvayārtha[samyagdraṣhṭi jīv] (kuguru-kudev-kuvr̥uṣhasevakakī)
kuguru, kudev, kudharma, kugurusevak, kudevasevak ane kudharmasevakanī
(prashans) prashansā (nahin ucharai hai) karato nathī. (jin) jinendradev
(muni) vītarāg muni [ane] (jinashrut) jinavāṇī (vin)
sivāy [je] (kugurādik) kuguru, kudev, kudharma (tinhain) tene
(naman) namaskār (na kare hai) karato nathī.
bhāvārtha1-kuguru, 2-kudev, 3-kudharma, 4-kugurusevak,
5-kudevasevak, ane 6-kudharmasevak, e chha anāyatan (dharmanā
asthān) doṣh kahevāy chhe. tenī bhakti, vinay ane pūjan vagere
to dūr raho paṇ samyagdraṣhṭi jīv tenī prashansā paṇ karatā nathī,
kāraṇ ke tenī prashansā karavāthī paṇ samyaktvamān doṣh lāge chhe.
samyagdraṣhṭi jīv jinendradev, vītarāg muni ane jinavāṇī
sivāy kudev, kuguru ane kushāstra vagerene [bhay, āshā, lobh
ane sneh vagerethī paṇ] namaskār karatā nathī, kāraṇ ke tene
namaskār karavāmātrathī paṇ samyaktva dūṣhit thaī jāy chhe arthāt
kuguru-sevā kudev-sevā ane kudharma-sevā e traṇ samyaktvanā
mūḍhatā nāmanā doṣh chhe. 14.
84 ][ chha ḍhāḷā

Page 85 of 205
PDF/HTML Page 107 of 227
single page version

background image
avratī samyagdraṣhṭinī £ndra vagerethī pūjā ane
gr̥uhasthapaṇāmān aprīti
doṣharahit guṇasahit sudhī je, samyagdarash sajai hain,
charitamohavash lesh na sañjam, pai suranāth jajai hain;
gehī pai gr̥uhamen na rachain, jyon jalatain bhinna kamal hai,
nagaranāriko pyār yathā, kādemen hem amal hai.
15.
trījī ḍhāḷ ][ 85
anvayārtha(je) je (sudhī) buddhimān puruṣh [upar
kahelān] (doṣharahit) pachīsh doṣh rahit [ane] (guṇasahit)
niḥshaṅkādi āṭh guṇo sahit (samyagdarash) samyagdarshanathī (sajai
hain) bhūṣhit chhe [tene] (charitamohavash) apratyākhyānāvaraṇīy
chāritramohanīy karmanā udayanā vashe (lesh) jarāpaṇ (sañjam)
sanyam (na) nathī (pai) topaṇ (suranāth) devonā svāmī indra
[tenī] (jajai hain) pūjā kare chhe, [te joke] (gehī) gr̥uhastha chhe
(pai) topaṇ (gr̥uhamen) gharamān (na rachain) rāchatā nathī. (jyon) jevī
rīte (kamal) kamaḷ (jalatain) pāṇīthī (bhinna) alag [tathā]
(yathā) jem (kādemen) kīchaḍamān (hem) suvarṇa (amal) shuddha (hai)
rahe chhe; [tem teno gharamān] (nagaranāriko) veshyānā (pyār yathā)
premanī māphak (pyār) [hoy chhe.]

Page 86 of 205
PDF/HTML Page 108 of 227
single page version

background image
bhāvārthaje vivekī, 25 doṣharahit ane aṅgarūp 8
guṇasahit samyagdarshan dhāraṇ kare chhe tene apratyākhyānāvaraṇīy
kaṣhāyanā tīvra udayamān joḍāvāthī joke sanyamabhāv leshamātra paṇ
hoto nathī topaṇ indra vagere tenī pūjā (ādar) kare chhe. jevī
rīte pāṇīmān rahevā chhatān kamaḷ pāṇīthī alipta rahe chhe tevī
rīte samyagdraṣhṭi gharamān rahe chhe topaṇ gr̥uhasthapaṇāmān lepāī jato
nathī, nirmoh (udāsī) rahe chhe. jevī rīte veshyāno
1 prem phakta
paisāmān ja hoy chhe, manuṣhya upar hoto nathī tevī rīte te
samyagdraṣhṭino prem samyaktvamān ja hoy chhe paṇ gr̥uhasthapaṇāmān
hoto nathī. vaḷī jevī rīte sonun kādavamān paḍyun rahe chhe chhatān
nirmaḷ ane judun ja rahe chhe tevī rīte samyagdraṣhṭi jīv joke
gr̥uhasthadashāmān rahe chhe topaṇ temān rāchato nathī, kāraṇ ke te ene
tyājya
2 (chhoḍavāyogya) māne chhe.3
samyaktvano mahimā, samyagdraṣhṭinā anutpattisthān tathā
sarvottam sukh ane sarvadhārmanun mūḷ
pratham narak vin ṣhaṭ bhū jyotiṣh vān bhavan ṣhaṇḍh nārī,
thāvar vikalatray pashumen nahi, upajat samyakdhārī;
86 ][ chha ḍhāḷā
1ahīn veshyānā prem sāthe phakta aliptatā mātranī sarakhāmaṇī chhe.
२ विषयासक्तः अपि सदा सर्वारम्भेषु वर्तमानः अपि
मोहविलासः एषः इति सर्वं मन्यते हेयं ।।३१४।।
(svāmī kārtikeyānuprekṣhā)
3rogīne auṣhadhisevan ane kedīne kārāgr̥uh, e paṇ ānā draṣhṭānt chhe.

Page 87 of 205
PDF/HTML Page 109 of 227
single page version

background image
tīnalok tihuṅkāl māhin nahin, darshan-so sukhakārī,
sakal dharamako mūl yahī, is bin karanī dukhakārī.16.
trījī ḍhāḷ ][ 87
anvayārtha(samyakdhārī) samyagdraṣhṭi jīv (pratham narak
vin) pahelī narak sivāy (ṣhaṭ bhū) bākīnī chha narako vishe,
(jyotiṣh) jyotiṣhī devomān, (vān) vyantar devomān, (bhavan)
bhavanavāsī devomān, (ṣhaṇḍh) napunsakomān, (nārī) strīomān,
(thāvar) pāñch sthāvaromān, (vikalatray) dvīndriy, trīndriy ane
chaturindriy jīvomān tathā (pashumen) karmabhūminā pashuomān (nahi
upajat) ūpajatān nathī. (tīnalok) traṇ lok (tihuṅkāl) traṇ
kāḷamān (darshan so) samyagdarshan jevun (sukhakārī) sukhadāyak
(nahi) bījun kāī nathī, (yahī) ā samyagdarshan ja (sakal
dharamako) badhā dharmonun (mūl) mūḷ chhe; (is bin) ā
samyagdarshan vinā (karanī) samasta kriyāo (dukhakārī)
duḥkhadāyak chhe.

Page 88 of 205
PDF/HTML Page 110 of 227
single page version

background image
bhāvārthasamyagdraṣhṭi jīv āyu pūrṇa thatān jyāre mare chhe
tyāre bījāthī sātamī narakanā nārakī, jyotiṣhī, vyantar,
bhavanavāsī, napunsak, sarva prakāranī strī, ekendriy, beindriy,
traṇaindriy, chaturindriy, ane karmabhūminā pashu thatā nathī; (nīch
phaḷavāḷā, ochhā aṅgavāḷā, alpāyuvāḷā ane daridrī thatā
nathī;) vimānavāsī dev, bhogabhūminā manuṣhya athavā tiryañch ja
thāy chhe. karmabhūminā tiryañch paṇ thatān nathī. kadāch narakamān
* jāy
to pahelī narakathī nīche jatān nathī. traṇ lok ane traṇ kāḷamān
samyagdarshan jevī sukhadāyak bījī koī vastu nathī. ā
samyagdarshan ja sarva dharmonun mūḷ chhe. ā vinā jeṭalā kriyākāṇḍ
chhe te badhān duḥkhadāyak hoy chhe. 16.
samyagdarshan vinā gnān ane chāritranun mithyāpaṇun
mokṣhamahalakī paratham sīḍhī, yā vin gnān-charitrā,
samyaktā na lahe, so darshan dhāro bhavya pavitrā;
‘daul’ samajhạ sun chet sayāne, kāl vr̥uthā mat khovai,
yah narabhav phir milan kaṭhin hai, jo samyak nahin hovai. 17.
88 ][ chha ḍhāḷā
*āvī avasthāmān samyagdraṣhṭinī pahelī narakanā napunsakomān paṇ
utpatti thāy chhe; enāthī judā bījā napunsakomān tenī utpatti thavāno
niṣhedh chhe.
nondhaḥje jīv samyaktva pāmyā pahelān, āgāmī paryāyanī narak gati
(āyu) bāndhe chhe te jīv āyu pūrṇa thavāthī jyāre maraṇ pāme chhe tyāre
narakagatimān paṇ utpanna thāy chhe; paṇ tyān tenī sthiti (āyuṣhya)
alpa thaī jāy chhe. jevī rīte shreṇik rājā sātamī narakanun āyuṣhya

Page 89 of 205
PDF/HTML Page 111 of 227
single page version

background image
trījī ḍhāḷ ][ 89
anvayārtha[ā samyagdarshan ja] (mokṣhamahalakī) mokṣharūpī
mahelanun (paratham) pahelun (sīḍhī) pagathiyun chhe, (yā vin) ā
samyagdarshan vinā (gnān-charitrā) gnān ane chāritra (samyaktā)
sāchāpaṇun (na lahai) pāmatā nathī; tethī (bhavya) he bhavya jīvo
!
(so) āvā (pavitrā) pavitra (darshan) samyagdarshanane (dhāro) dhāraṇ
karo, (sayāne daul) he samaju daulatarām
! (sun) sāmbhaḷ, (samajhạ)
jāṇ ane (chet) sāvadhān rahe, (kāḷ) tāro vakhat (vr̥uthā)
nakāmo-binajarūrī (mat khovai) gumāv nahi; [kāraṇ ke] (jo) jo
(samyak) samyagdarshan (nahi hovai) na thayun to (yah) ā (narabhav)
manuṣhya paryāy (phir) pharīne (milan) maḷavī (kaṭhin hai) mushkel chhe.
bhāvārtha*samyagdarshan ja mokṣharūpī mahelamān chaḍavāne
bāndhyā pachhī samakit pāmyā hatā tethī, joke tene narakamān to javun
paḍyun paṇ āyuṣhya sātamī narakathī ochhun thaīne pahelī narakanun ja rahyun
e rīte je jīv samyagdarshan pāmyā pahelān tiryañch vā manuṣhya āyuno
bandh kare chhe te bhogabhūmimān jāy chhe parantu karmabhūmimān tiryañch athavā
manuṣhyapaṇe upaje nahi.
*samyagdraṣhṭi jīv kī, nishchay kugati na hoy,
pūrvabandh ten hoy to, samyak doṣh na koy.

Page 90 of 205
PDF/HTML Page 112 of 227
single page version

background image
māṭe pahelun pagathiyun chhe. ā vinā gnān ane chāritra samyakpaṇāne
pāmatān nathī, eṭale ke jyān sudhī samyakdarshan na thāy tyān sudhī
gnān te mithyāgnān ane chāritra te mithyāchāritra kahevāy chhe,
samyaggnān ane samyakchāritra kahevātān nathī. māṭe darek ātma-
hitechchhue āvun pavitra samyagdarshan avashya dhāraṇ karavun joīe.
paṇḍit daulatarāmajī potānā ātmāne sambodhīne kahe chhe ke, he
vivekī ātmā
! tun āvā pavitra samyagdarshananā svarūpane jāte
sāmbhaḷīne bījā anubhavī gnānī pāsethī prāpta karavāmān sāvadhān
thā, tārā amūlya manuṣhyajīvanane phogaṭ na gumāv. ā janmamān
ja jo samyaktva na pāmī shakyo to pachhī manuṣhya paryāy vagere
sārā yog pharīpharī prāpta thatā nathī. 17.
trījī ḍhāḷano sārānsh
ātmānun kalyāṇ, sukh prāpta karavāmān chhe. ākuḷatā (chintā,
klesh)nun maṭī javun te sāchun sukh chhe. mokṣha ja sukharūp chhe; eṭalā
māṭe darek ātmahitechchhue mokṣhamārgamān pravr̥utti karavī joīe.
nishchayasamyagdarshan-samyaggnān-samyakchāritra e traṇenī
ekatā mokṣhamārga kahevāy chhe. tenun kathan be prakāre chhe. nishchay-
samyagdarshan-gnān-chāritra to ‘kharekhar’ mokṣhamārga chhe ane
vyavahārasamyagdarshan-gnān-chāritra te mokṣhamārga nathī paṇ kharekhar
bandhamārga chhe; paṇ nishchayamokṣhamārgamān sahachar hovāthī tene
vyavahāramokṣhamārga kahevāy chhe.
ātmānun paradravyothī bhinnapaṇānun yathārtha shraddhān te
90 ][ chha ḍhāḷā

Page 91 of 205
PDF/HTML Page 113 of 227
single page version

background image
nishchayasamyagdarshan ane ātmānun paradravyothī bhinnapaṇānun yathārtha
gnān te nishchayasamyaggnān chhe. paradravyonun ālamban chhoḍīne ātma-
svarūpamān līn thavun te nishchay samyakchāritra chhe. tathā sāte tattvonun
jem chhe tem bhedarūp aṭaḷ shraddhān karavun te vyavahār samyagdarshan
kahevāy chhe. joke sāt tattvonā bhedanī aṭaḷ shraddhā shubharāg chhe
tethī te kharekhar samyagdarshan nathī paṇ nīchalī dashāmān chothā-
pāñchamā-chhaṭhṭhā guṇasthānamān nishchayasamakitanī sāthe sahachar hovāthī
te vyavahārasamyagdarshan kahevāy chhe.
8 mad, 3 mūḍhatā, 6 anāyatan ane shaṅkā vagere 8;e
25 samyaktvanā doṣh chhe; tathā niḥshaṅkit vagere 8, samyaktvanā
aṅg (guṇ) chhe, ene sārī rīte jāṇīne doṣhono tyāg ane
guṇonun grahaṇ karavun joīe.
je vivekī jīv nishchayasamyaktvane dhāraṇ kare chhe tene
kamajorī chhe tyān sudhī puruṣhārthanī mandatānā kāraṇe joke jarā paṇ
sanyam hoto nathī, topaṇ te indrādik dvārā pūjāy chhe. traṇalok
ane traṇakāḷamān nishchayasamyaktva samān sukhakārī bījī koī
vastu nathī. badhān dharmonun mūḷ, sār ane mokṣhamārganun pahelun
pagathiyun ā samyaktva ja chhe, tenā vinā gnān ane chāritra
samyakpaṇun pāmatān nathī paṇ mithyā kahevāy chhe.
āyuṣhyano bandh thayā pahelān samyaktva dhāraṇ karanār jīv
maraṇ pāmyā pachhī bījā bhavamān nārakī, jyotiṣhī, vyantar,
bhavanavāsī, napunsak, strī, sthāvar, vikalatray, pashu, hīnāṅg,
nīchakuḷavāḷo, alpāyu ane daridrī thato nathī; manuṣhya ane
trījī ḍhāḷ ][ 91

Page 92 of 205
PDF/HTML Page 114 of 227
single page version

background image
tiryañch samyagdraṣhṭi marīne vaimānikadev thāy chhe, dev ane nārakī
samyagdraṣhṭi marīne karmabhūmimān uttam kṣhetre manuṣhya ja thāy chhe. jo
samyagdarshan thayā pahelān 1-dev, 2-manuṣhya, 3-tiryañch, ke
4-narakanun āyuṣhya bandhāī gayun hoy to, te marīne-vaimānik dev,
2-bhogabhūmimān manuṣhya, 3-bhogabhūmino tiryañch, ke 3-pahelī
narakano nārakī thāy chhe āthī adhik nīchenā sthānamān janmatā
nathī. ā pramāṇe nishchayasamyagdarshanano mahimā apār chhe.
māṭe darek ātmahitechchhue satshāstrano svādhyāy, tattvacharchā,
satsamāgam tathā yathārtha tattvavichār vaḍe nishchayasamyagdarshan prāpta
karavun joīe, kemake jo ā manuṣhya paryāyamān nishchayasamakit na
pāmyo to pachhī pharīne manuṣhyaparyāyaprāpti vagereno suyog maḷavo
kaṭhaṇ chhe.
trījī ḍhāḷano bhed-saṅgrah
achetan dravyoḥpudgal, dharma, adharma, ākāsh ane kāḷ.
antaraṅg parigrahaḥ4 kaṣhāy, 9 nokaṣhāy, 1 mithyātva.
āsravaḥ5 mithyātva, 12 avirati, 25 kaṣhāy, 15 yog.
kāraṇaḥupādān ane nimitta.
dravyakarmaḥgnānāvaraṇ vagere āṭh.
nokarmaḥaudārik, vaikriyik ane āhārakādi sharīr.
parigrahaḥantaraṅg ane bahiraṅg.
pramādaḥ4 vikathā, 4 kaṣhāy, 5 indriy, 1 nidrā, 1 praṇay
(sneh).
92 ][ chha ḍhāḷā

Page 93 of 205
PDF/HTML Page 115 of 227
single page version

background image
bahiraṅg parigrahaḥkṣhetra, makān, rūpun, sonun, dhan, dhānya, dāsī,
dās, kapaḍān ane vāsaṇe das chhe.
bhāvakarmaḥmithyātva, rāg, dveṣh, krodh, vagere.
madaḥāṭh prakāranā chheḥ
jāti lābh kul rūp tap, bal vidyā adhikār;
inako garva na kījiye, e mad aṣhṭa prakār.
mithyātvaḥviparīt, ekānt, vinay, sanshay ane agnān.
rasaḥkhāṭo, mīṭho, kaḍavo, tīkho ane kaṣhāyelo.
rūp (raṅg)ḥkāḷo, pīḷo, līlo, lāl ane saphed e pāñch.
sparshaḥhalako, bhāre, lūkho, chīkaṇo, karkash, sumvāḷo, ṭhaṇḍo ane
garame āṭh sparsha chhe.
trījī ḍhāḷano lakṣhaṇ-saṅgrah
anāyatanaḥsamyaktvano nāsh karanār kudevādinī prashansā karavī te.
anukampāḥprāṇī mātra upar dayāno bhāv.
arihantaḥchār ghātikarmo rahit, anantachatuṣhṭayasahit vītarāgī
ane kevaḷagnānī paramātmā.
alokaḥjyān ākāsh sivāyanā dravyo nathī evī jagyā.
aviratiḥpāpomān pravr̥utti.
avirat samyagdraṣhṭiḥsamyagdarshan sahit, parantu vratarahit evā
chothā guṇasthānavartī jīv.
trījī ḍhāḷ ][ 93

Page 94 of 205
PDF/HTML Page 116 of 227
single page version

background image
āstikyaḥpuṇya ane pāp tathā paramātmā pratyeno vishvās te
āstikya kahevāy chhe.
kaṣhāyaḥje ātmāne duḥkh āpe, guṇanā vikāsane roke tathā
paratantra kare te.
guṇasthānaḥmoh ane yoganā sadbhāv ke abhāvathī ātmānā
guṇ (samyagdarshan-gnān-chāritra)nī hīnādhikatā anusār
thavāvāḷī avasthāone guṇasthān kahevāy chhe.
(varāṅgacharitra pā. 362)
ghātiyāḥanantachatuṣhṭayane rokavāmān nimittarūp karmane ghātiyā
kahevāy chhe.
chāritramohaḥātmānā chāritrane rokavāmān nimitta mohanīy karmo.
jinendraḥchār ghātiyā karmone jītīne kevaḷagnānādi anant-
chatuṣhṭay pragaṭ karanār paramātmā.
devamūḍhatāḥbhay, āshā, sneh, lobhavash, rāgī-dveṣhī devonī
sevā karavī te, vandan-namaskār karavā te.
deshavratīḥshrāvakanā vratone dhāraṇ karanār samyagdraṣhṭi pāñchamā
guṇasthāne vartatā jīv.
nimittakāraṇaḥje pote kāryarūp na thāy, paṇ kāryanī utpatti
vakhate anukūl hājararūpupasthit kāraṇ.
nokarmaḥaudārik vagere sharīr tathā chha paryāptione yogya
pudgalaparamāṇuo nokarma kahevāy chhe.
94 ][ chha ḍhāḷā

Page 95 of 205
PDF/HTML Page 117 of 227
single page version

background image
pākhaṇḍī mūḍhatāḥrāgī-dveṣhī ane vastrādi parigrahadhārī, khoṭā
ane kuliṅgī sādhuonī sevā karavī, tathā vandan
namaskār karavā te.
pudgalaḥje purāy ane gaḷe arthāt paramāṇuo bandh svabhāvī
hovāthī bhegā thāy ane chhūṭā paḍe chhe tethī te pudgal
kahevāy chhe; athavā rūp, ras, gandh ane sparsha jenāmān
hoy te pudgal chhe.
pramādaḥsvarūpamān asāvadhānatāpūrvak pravr̥utti athavā dhārmik-
kāryomān anutsāh.
prashamaḥanantānubandhī kaṣhāyanā antapūrvak bākīnā kaṣhāyonun
ansharūpe mand thavun te. (pañchādhyāyī gā. 428)
bhāvakarmaḥmithyātva, rāg-dveṣh vagere jīvanā malin bhāv.
madaḥahaṅkār, ghamaṇḍ.
mithyādraṣhṭiḥtattvonī ūndhī shraddhā karavāvāḷā.
lokamūḍhatāḥdharma samajīne jaḷāshayomān snān karavun tathā retī
paththar vagereno ḍhagalo karavoe vagere kāryo.
visheṣh dharmaḥje dharma amuk khās dravyamān ja rahe tene visheṣh
dharma kahe chhe.
shuddhopayogaḥshubh ane ashubh rāgadveṣhanī pariṇatithī rahit
samyagdarshan-gnānasahit chāritranī sthiratā.
sāmānyaḥanek dravyomān samānatāthī rahelā dharmane sāmānya kahe
chhe. athavā darek vastumān trikāḷī dravyaguṇarūp, abhed
trījī ḍhāḷ ][ 95

Page 96 of 205
PDF/HTML Page 118 of 227
single page version

background image
ekarūp bhāvane sāmānya kahe chhe.
siddhaḥāṭh guṇo sahit tathā āṭh karmo ane sharīrarahit
parameṣhṭhī.
samvegaḥsansārathī bhay thavo ane dharma tathā dharmanā phaḷamān param
utsāh thavo, tathā sādharmī ane pañchaparameṣhṭhīmān prīti,
tene paṇ samveg kahe chhe.
nirvedaḥsansār, sharīr ane bhogamān samyakprakāre udāsīnapaṇun
arthāt vairāgya.
antar-pradarshan
1. anāyatanamān to kudev vagerenī prashansā karavāmān āve chhe; paṇ
mūḍhatāmān to temanī sevā, pūjā ane vinay karavāmān āve chhe.
2. mātānā vanshane jāti kahevāmān āve chhe ane pitānā vanshane
kuḷ kahevāy chhe.
3. dharmadravya to chha dravyamānun ek dravya chhe, ane dharma te vastuno
svabhāv athavā guṇ chhe.
4. nishchayanay vastunā asalī svarūpane batāve chhe. vyavahāranay
svadravya-paradravya vā tenā bhāvone vā kāraṇ-kāryādikane
koīnā koīmān meḷavī nirūpaṇ kare chhe. māṭe evā ja shraddhānathī
mithyātva chhe tethī teno tyāg karavo.
(mokṣhamārga prakāshak gujarātī pā. 255)
5. nikal paramātmā āṭhe karmothī rahit chhe ane sakal paramātmāne
chār aghāti karmo hoy chhe.
96 ][ chha ḍhāḷā

Page 97 of 205
PDF/HTML Page 119 of 227
single page version

background image
6. sāmānya dharma to anek vastumān rahe chhe, parantu visheṣh dharma
to khās amuk vastumān ja rahe chhe.
7. samyagdarshan to aṅgī chhe ane niḥshaṅkit aṅg tenun ek aṅg
chhe.
trījī ḍhāḷanī prashnāvalī
1. ajīv, adharma, anāyatan, alok, antarātmā, arihant,
ākāsh, ātmā, āsrav, āṭh aṅg, āṭh mad, uttam
antarātmā, upayog, kaṣhāy, kāḷ, kuḷ, gandh, chāritramoh
jaghanya antarātmā, jāti, jīv, mad, devamūḍhatā, dravyakarma,
nikal, nishchayakāḷ, samyagdarshan-gnān-chāritra-mokṣhamārga,
nirjarā, nokarma, paramātmā, pākhaṇḍī mūḍhatā, pudgal,
bahirātmā, bandh, madhyam antarātmā, mūḍhatā, mokṣha, mokṣhamārga,
ras, rūp, lokamūḍhatā, visheṣh, vikalatray, vyavahārakāḷ,
samyagdarshan-mokṣhamārga, sham, sāchā dev-guru-shāstra, sukh,
sakal paramātmā, samvar, sāmānya, siddha ane sparsha vagerenā
lakṣhaṇ batāvo.
2. anāyatan ane mūḍhatāmān, jāti ane kuḷamān, dharma ane
dharmadravyamān, nishchay ane vyavahāramān, sakal ane nikalamān,
samyagdarshan ane niḥshaṅkit aṅgamān tathā sāmānya ane
visheṣh e vageremān antar (taphāvat) batāvo.
3. aṇuvratīno ātmā, ātmahit, chetan dravya, nirākuḷ
avasthā athavā sthān, sāt tattvo badhāno sār, badhānun
mūḷ, sarvottam dharma, samyagdraṣhṭi māṭe namaskārane ayogya
trījī ḍhāḷ ][ 97

Page 98 of 205
PDF/HTML Page 120 of 227
single page version

background image
ane hey-upādey tattvonān nām kaho.
4. aghātiyā, aṅg, ajīv, anāyatan, antarātmā, antaraṅg-
parigrah, amūrtik dravya, ākāsh, ātmā, āsrav, aṅg,
karma, kaṣhāy, kāraṇ, kāḷ, kāḷadravya, gandh, ghātiyā, jīv,
tattva, dravya, duḥkhadāyak bhāv, dravyakarma, nokarma, paramātmā,
parigrah, pudgalanā guṇ, bhāvakarma, pramād, bahiraṅg-
parigrah, mad, mithyātva, mūḍhatā, mokṣhamārga, yog, rūpī dravya,
ras, varṇa, samyaktvanā doṣh ane samyagdarshan-gnān-
chāritranā bhed batāvo.
5. tattvagnān hovā chhatān paṇ asanyam, avratīnī pūjyatā,
ātmānān duḥkh, samyagdarshan, samyaggnān, samyakchāritra
ane samyagdraṣhṭi dvārā kudev vagerene namaskār na karavā
vagerenā kāraṇ batāvo.
6. amūrtik dravyo, paramātmānā dhyānathī lābh, munino ātmā,
mūrtik dravyo, mokṣhanun sthān ane upāy, bahirātmāpaṇānā
tyāganun kāraṇ, sāchā sukhano upāy ane samyagdraṣhṭinā na
ūpajavānān sthāno
e vagerenun spaṣhṭīkaraṇ karo.
7. amuk pad, charaṇ athavā chhandano artha ane bhāvārtha batāvo.
trījī ḍhāḷano sārānsh kaho.
8. ātmā, mokṣhamārga, jīv, chha dravya, samyagdarshan ane
samyaktvanā doṣh-e upar lekh lakho.
=>
98 ][ chha ḍhāḷā