Page 79 of 205
PDF/HTML Page 101 of 227
single page version
aṅg chhe]. 2
guṇ chhe]. 3
nirvichikitsā aṅg chhe.] 4
5
ātmadharmane (baḍhāvai) vadhāre arthāt nirmaḷ banāve [te upagūhan
aṅg chhe]. 6
parane (su diḍhāvai) pharīne emān draḍh kare [te sthitikaraṇ aṅg chhe].
7
[te vātsalya aṅg chhe]; ane 8
[āṭh] guṇathī (viparīt) ūlaṭā (vasu) āṭh (doṣh) doṣh chhe,
(tinako) te doṣhone (satat) hammeshān (khipāvai) dūr karavā joīe.
bhāvārtha
ane bījā prakāre paṇ nathī, ā pramāṇe yathārtha
tattvomān aṭal shraddhā thavī te niḥshaṅkit aṅg
kahevāy chhe.
Page 80 of 205
PDF/HTML Page 102 of 227
single page version
ādaravā yogya mānatā nathī. paṇ jevī rīte koī
kedī, kedakhānāmān ichchhā vinā paṇ duḥkh sahan kare
chhe, tevī rīte potānā puruṣhārthanī nabaḷāīthī
gr̥uhasthapadamān rahe chhe, paṇ teo ruchipūrvak bhogonī
ichchhā karatā nathī, eṭale tene niḥshaṅkit ane
niḥkāṅkṣhit aṅg hovāmān kāī vāndho āvato nathī.
ichchhā na karavī, tene niḥkāṅkṣhit aṅg kahevāy chhe.
dekhīne ghr̥uṇā na karavī tene nirvichikitsā aṅg kahe chhe.
ane anāyatanomān phasāvun nahi te amūḍhadraṣhṭi aṅg chhe.
karavāvāḷā doṣhone ḍhāṅkavā tathā ātmadharmane vadhāravo
(nirmaḷ rākhavo
āve chhe, jethī ātmadharmamān vr̥uddhi karavī tene paṇ
upagūhan kahevāmān āve chhe. te ja shrī amr̥utachandrasūrie
potānā rachelā ‘‘puruṣhārthasiddhyupāy’’nā shlok nan.
27mān kahyun chhe
Page 81 of 205
PDF/HTML Page 103 of 227
single page version
ane chāritrathī) bhraṣhṭa thatī vakhate potāne ane bījāne
pharīthī temān sthir karavo te sthitikaraṇ aṅg chhe.
rākhatī gāyanī māphak, nirapekṣha prem karavo te vātsalya
aṅg chhe.
shāstromān kahel yathāyogya rīti pramāṇe, potānā sāmarthya
pramāṇe jainadharmano prabhāv pragaṭ karavo te prabhāvanā
aṅg kahevāy chhe.
7-avātsalya, 8-aprabhāvanā
mad na rūpakau, mad na gnānakau, dhan-balakau mad bhānai.
Page 82 of 205
PDF/HTML Page 104 of 227
single page version
mad dhārai to yahī doṣh vasu, samakitakau mal ṭhānai;
abhimān (na ṭhānai) karato nathī, [jo] (mātul) māmā vagere
mātr̥upakṣhanā māṇaso (nr̥up) rājā vagere (hoy) hoy to (mad)
abhimān (na) karato nathī, (gnānakau) vidyāno (mad na) ghamaṇḍ
karato nathī, (dhanakau) lakṣhmīnun (mad bhānai) abhimān karato
nathī, (balakau) shaktinun (mad bhānai) abhimān karato nathī,
(tapakau) tapanun (mad na) abhimān karato nathī, (ju) ane
Page 83 of 205
PDF/HTML Page 105 of 227
single page version
(so) te (nij) potānā ātmāne (jānai) oḷakhe chhe; [jo jīv
tenun] (mad) abhimān (dhārai) kare chhe to (yahī) e upar kahel
mad (vasu) āṭh (doṣh) doṣharūpe thaīne, (samakitakau) samyaktva-
samyagdarshanamān (mal) doṣh (ṭhānai) kare chhe.
puruṣh hovāthī, (hun rājakumār chhun vagere) abhimān karavun te
kuḷamad chhe. (2) māmā vagere mātr̥upakṣhanā rājā vagere pratāpī
vyakti hovānun abhimān karavun te jātimad chhe. (3) sharīranī
sundaratāno garva karavo te rūpamad chhe. (4) potānī vidyā (kalā-
kaushalya athavā shāstragnān)nun abhimān karavun te gnān (vidyā)
mad chhe. (5) potānā dhan-daulatano garva karavo te dhan
(r̥̄iddhi)no mad chhe. (6) potānā sharīranī tākātano garva karavo
tene balamad kahe chhe. (7) potānā vrat, upavās vagere tapano
garva karavo te tapamad chhe tathā (8) potānī moṭāī ane
āgnānun abhimān karavun te prabhutā (pūjā) mad kahevāy chhe. 1-
kul, 2-jāti, 3-rūp (sharīr), 4-gnān (vidyā), 5-dhan
(r̥̄iddhi), 6-bal, 7-tap, 8-prabhutā (pūjā) ā āṭh madadoṣh
kahevāy chhe. je jīv ā āṭhano garva karato nathī te ja jīv
ātmānī pratīti (shuddha samyaktvanī prāpti) karī shake chhe. jo
teno garva kare chhe to e mad samyagdarshananā āṭh doṣh thaīne
tene dūṣhit kare chhe. (13 uttarārdha tathā 14 pūrvārdha.)
Page 84 of 205
PDF/HTML Page 106 of 227
single page version
jinamuni jinashrut vin kugurādik, tinhain na naman kare hain. 14.
(prashans) prashansā (nahin ucharai hai) karato nathī. (jin) jinendradev
(muni) vītarāg muni [ane] (jinashrut) jinavāṇī (vin)
sivāy [je] (kugurādik) kuguru, kudev, kudharma (tinhain) tene
(naman) namaskār (na kare hai) karato nathī.
asthān) doṣh kahevāy chhe. tenī bhakti, vinay ane pūjan vagere
to dūr raho paṇ samyagdraṣhṭi jīv tenī prashansā paṇ karatā nathī,
kāraṇ ke tenī prashansā karavāthī paṇ samyaktvamān doṣh lāge chhe.
samyagdraṣhṭi jīv jinendradev, vītarāg muni ane jinavāṇī
sivāy kudev, kuguru ane kushāstra vagerene [bhay, āshā, lobh
ane sneh vagerethī paṇ] namaskār karatā nathī, kāraṇ ke tene
namaskār karavāmātrathī paṇ samyaktva dūṣhit thaī jāy chhe arthāt
kuguru-sevā kudev-sevā ane kudharma-sevā e traṇ samyaktvanā
mūḍhatā nāmanā doṣh chhe. 14.
Page 85 of 205
PDF/HTML Page 107 of 227
single page version
charitamohavash lesh na sañjam, pai suranāth jajai hain;
gehī pai gr̥uhamen na rachain, jyon jalatain bhinna kamal hai,
nagaranāriko pyār yathā, kādemen hem amal hai.
niḥshaṅkādi āṭh guṇo sahit (samyagdarash) samyagdarshanathī (sajai
hain) bhūṣhit chhe [tene] (charitamohavash) apratyākhyānāvaraṇīy
chāritramohanīy karmanā udayanā vashe (lesh) jarāpaṇ (sañjam)
sanyam (na) nathī (pai) topaṇ (suranāth) devonā svāmī indra
[tenī] (jajai hain) pūjā kare chhe, [te joke] (gehī) gr̥uhastha chhe
(pai) topaṇ (gr̥uhamen) gharamān (na rachain) rāchatā nathī. (jyon) jevī
rīte (kamal) kamaḷ (jalatain) pāṇīthī (bhinna) alag [tathā]
(yathā) jem (kādemen) kīchaḍamān (hem) suvarṇa (amal) shuddha (hai)
rahe chhe; [tem teno gharamān] (nagaranāriko) veshyānā (pyār yathā)
premanī māphak (pyār) [hoy chhe.]
Page 86 of 205
PDF/HTML Page 108 of 227
single page version
kaṣhāyanā tīvra udayamān joḍāvāthī joke sanyamabhāv leshamātra paṇ
hoto nathī topaṇ indra vagere tenī pūjā (ādar) kare chhe. jevī
rīte pāṇīmān rahevā chhatān kamaḷ pāṇīthī alipta rahe chhe tevī
rīte samyagdraṣhṭi gharamān rahe chhe topaṇ gr̥uhasthapaṇāmān lepāī jato
nathī, nirmoh (udāsī) rahe chhe. jevī rīte veshyāno
samyagdraṣhṭino prem samyaktvamān ja hoy chhe paṇ gr̥uhasthapaṇāmān
hoto nathī. vaḷī jevī rīte sonun kādavamān paḍyun rahe chhe chhatān
nirmaḷ ane judun ja rahe chhe tevī rīte samyagdraṣhṭi jīv joke
gr̥uhasthadashāmān rahe chhe topaṇ temān rāchato nathī, kāraṇ ke te ene
tyājya
thāvar vikalatray pashumen nahi, upajat samyakdhārī;
Page 87 of 205
PDF/HTML Page 109 of 227
single page version
(jyotiṣh) jyotiṣhī devomān, (vān) vyantar devomān, (bhavan)
bhavanavāsī devomān, (ṣhaṇḍh) napunsakomān, (nārī) strīomān,
(thāvar) pāñch sthāvaromān, (vikalatray) dvīndriy, trīndriy ane
chaturindriy jīvomān tathā (pashumen) karmabhūminā pashuomān (nahi
upajat) ūpajatān nathī. (tīnalok) traṇ lok (tihuṅkāl) traṇ
kāḷamān (darshan so) samyagdarshan jevun (sukhakārī) sukhadāyak
(nahi) bījun kāī nathī, (yahī) ā samyagdarshan ja (sakal
dharamako) badhā dharmonun (mūl) mūḷ chhe; (is bin) ā
samyagdarshan vinā (karanī) samasta kriyāo (dukhakārī)
duḥkhadāyak chhe.
Page 88 of 205
PDF/HTML Page 110 of 227
single page version
bhavanavāsī, napunsak, sarva prakāranī strī, ekendriy, beindriy,
traṇaindriy, chaturindriy, ane karmabhūminā pashu thatā nathī; (nīch
phaḷavāḷā, ochhā aṅgavāḷā, alpāyuvāḷā ane daridrī thatā
nathī;) vimānavāsī dev, bhogabhūminā manuṣhya athavā tiryañch ja
thāy chhe. karmabhūminā tiryañch paṇ thatān nathī. kadāch narakamān
samyagdarshan jevī sukhadāyak bījī koī vastu nathī. ā
samyagdarshan ja sarva dharmonun mūḷ chhe. ā vinā jeṭalā kriyākāṇḍ
chhe te badhān duḥkhadāyak hoy chhe. 16.
samyaktā na lahe, so darshan dhāro bhavya pavitrā;
‘daul’ samajhạ sun chet sayāne, kāl vr̥uthā mat khovai,
yah narabhav phir milan kaṭhin hai, jo samyak nahin hovai. 17.
utpatti thāy chhe; enāthī judā bījā napunsakomān tenī utpatti thavāno
niṣhedh chhe.
narakagatimān paṇ utpanna thāy chhe; paṇ tyān tenī sthiti (āyuṣhya)
alpa thaī jāy chhe. jevī rīte shreṇik rājā sātamī narakanun āyuṣhya
Page 89 of 205
PDF/HTML Page 111 of 227
single page version
samyagdarshan vinā (gnān-charitrā) gnān ane chāritra (samyaktā)
sāchāpaṇun (na lahai) pāmatā nathī; tethī (bhavya) he bhavya jīvo
karo, (sayāne daul) he samaju daulatarām
nakāmo-binajarūrī (mat khovai) gumāv nahi; [kāraṇ ke] (jo) jo
(samyak) samyagdarshan (nahi hovai) na thayun to (yah) ā (narabhav)
manuṣhya paryāy (phir) pharīne (milan) maḷavī (kaṭhin hai) mushkel chhe.
paḍyun paṇ āyuṣhya sātamī narakathī ochhun thaīne pahelī narakanun ja rahyun
e rīte je jīv samyagdarshan pāmyā pahelān tiryañch vā manuṣhya āyuno
bandh kare chhe te bhogabhūmimān jāy chhe parantu karmabhūmimān tiryañch athavā
manuṣhyapaṇe upaje nahi.
pūrvabandh ten hoy to, samyak doṣh na koy.
Page 90 of 205
PDF/HTML Page 112 of 227
single page version
pāmatān nathī, eṭale ke jyān sudhī samyakdarshan na thāy tyān sudhī
gnān te mithyāgnān ane chāritra te mithyāchāritra kahevāy chhe,
samyaggnān ane samyakchāritra kahevātān nathī. māṭe darek ātma-
hitechchhue āvun pavitra samyagdarshan avashya dhāraṇ karavun joīe.
paṇḍit daulatarāmajī potānā ātmāne sambodhīne kahe chhe ke, he
vivekī ātmā
thā, tārā amūlya manuṣhyajīvanane phogaṭ na gumāv. ā janmamān
ja jo samyaktva na pāmī shakyo to pachhī manuṣhya paryāy vagere
sārā yog pharīpharī prāpta thatā nathī. 17.
māṭe darek ātmahitechchhue mokṣhamārgamān pravr̥utti karavī joīe.
samyagdarshan-gnān-chāritra to ‘kharekhar’ mokṣhamārga chhe ane
vyavahārasamyagdarshan-gnān-chāritra te mokṣhamārga nathī paṇ kharekhar
bandhamārga chhe; paṇ nishchayamokṣhamārgamān sahachar hovāthī tene
vyavahāramokṣhamārga kahevāy chhe.
Page 91 of 205
PDF/HTML Page 113 of 227
single page version
gnān te nishchayasamyaggnān chhe. paradravyonun ālamban chhoḍīne ātma-
svarūpamān līn thavun te nishchay samyakchāritra chhe. tathā sāte tattvonun
jem chhe tem bhedarūp aṭaḷ shraddhān karavun te vyavahār samyagdarshan
kahevāy chhe. joke sāt tattvonā bhedanī aṭaḷ shraddhā shubharāg chhe
tethī te kharekhar samyagdarshan nathī paṇ nīchalī dashāmān chothā-
pāñchamā-chhaṭhṭhā guṇasthānamān nishchayasamakitanī sāthe sahachar hovāthī
te vyavahārasamyagdarshan kahevāy chhe.
aṅg (guṇ) chhe, ene sārī rīte jāṇīne doṣhono tyāg ane
guṇonun grahaṇ karavun joīe.
sanyam hoto nathī, topaṇ te indrādik dvārā pūjāy chhe. traṇalok
ane traṇakāḷamān nishchayasamyaktva samān sukhakārī bījī koī
vastu nathī. badhān dharmonun mūḷ, sār ane mokṣhamārganun pahelun
pagathiyun ā samyaktva ja chhe, tenā vinā gnān ane chāritra
samyakpaṇun pāmatān nathī paṇ mithyā kahevāy chhe.
bhavanavāsī, napunsak, strī, sthāvar, vikalatray, pashu, hīnāṅg,
nīchakuḷavāḷo, alpāyu ane daridrī thato nathī; manuṣhya ane
Page 92 of 205
PDF/HTML Page 114 of 227
single page version
samyagdraṣhṭi marīne karmabhūmimān uttam kṣhetre manuṣhya ja thāy chhe. jo
samyagdarshan thayā pahelān 1-dev, 2-manuṣhya, 3-tiryañch, ke
4-narakanun āyuṣhya bandhāī gayun hoy to, te marīne-vaimānik dev,
2-bhogabhūmimān manuṣhya, 3-bhogabhūmino tiryañch, ke 3-pahelī
narakano nārakī thāy chhe āthī adhik nīchenā sthānamān janmatā
nathī. ā pramāṇe nishchayasamyagdarshanano mahimā apār chhe.
karavun joīe, kemake jo ā manuṣhya paryāyamān nishchayasamakit na
pāmyo to pachhī pharīne manuṣhyaparyāyaprāpti vagereno suyog maḷavo
kaṭhaṇ chhe.
Page 93 of 205
PDF/HTML Page 115 of 227
single page version
inako garva na kījiye, e mad aṣhṭa prakār.
Page 94 of 205
PDF/HTML Page 116 of 227
single page version
thavāvāḷī avasthāone guṇasthān kahevāy chhe.
(varāṅgacharitra pā. 362)
Page 95 of 205
PDF/HTML Page 117 of 227
single page version
namaskār karavā te.
kahevāy chhe; athavā rūp, ras, gandh ane sparsha jenāmān
hoy te pudgal chhe.
Page 96 of 205
PDF/HTML Page 118 of 227
single page version
tene paṇ samveg kahe chhe.
koīnā koīmān meḷavī nirūpaṇ kare chhe. māṭe evā ja shraddhānathī
mithyātva chhe tethī teno tyāg karavo.
Page 97 of 205
PDF/HTML Page 119 of 227
single page version
antarātmā, upayog, kaṣhāy, kāḷ, kuḷ, gandh, chāritramoh
jaghanya antarātmā, jāti, jīv, mad, devamūḍhatā, dravyakarma,
nikal, nishchayakāḷ, samyagdarshan-gnān-chāritra-mokṣhamārga,
nirjarā, nokarma, paramātmā, pākhaṇḍī mūḍhatā, pudgal,
bahirātmā, bandh, madhyam antarātmā, mūḍhatā, mokṣha, mokṣhamārga,
ras, rūp, lokamūḍhatā, visheṣh, vikalatray, vyavahārakāḷ,
samyagdarshan-mokṣhamārga, sham, sāchā dev-guru-shāstra, sukh,
sakal paramātmā, samvar, sāmānya, siddha ane sparsha vagerenā
lakṣhaṇ batāvo.
samyagdarshan ane niḥshaṅkit aṅgamān tathā sāmānya ane
visheṣh e vageremān antar (taphāvat) batāvo.
mūḷ, sarvottam dharma, samyagdraṣhṭi māṭe namaskārane ayogya
Page 98 of 205
PDF/HTML Page 120 of 227
single page version
karma, kaṣhāy, kāraṇ, kāḷ, kāḷadravya, gandh, ghātiyā, jīv,
tattva, dravya, duḥkhadāyak bhāv, dravyakarma, nokarma, paramātmā,
parigrah, pudgalanā guṇ, bhāvakarma, pramād, bahiraṅg-
parigrah, mad, mithyātva, mūḍhatā, mokṣhamārga, yog, rūpī dravya,
ras, varṇa, samyaktvanā doṣh ane samyagdarshan-gnān-
chāritranā bhed batāvo.
ane samyagdraṣhṭi dvārā kudev vagerene namaskār na karavā
vagerenā kāraṇ batāvo.
tyāganun kāraṇ, sāchā sukhano upāy ane samyagdraṣhṭinā na
ūpajavānān sthāno