Page 99 of 205
PDF/HTML Page 121 of 227
single page version
““
“
sva-par artha bahudharmajut, jo pragaṭāvan bhān. 1.
samyaggnān] (bahu dharmajut) anek dharmātmak (sva-par artha)
potānun ane bījā padārthonun (pragaṭāvan) gnān karāvavāmān
(bhān) sūrya samān chhe.
tem batāve chhe tevī rīte je anek dharmayukta potepotāne
(ātmāne) ane padārthone
Page 100 of 205
PDF/HTML Page 122 of 227
single page version
lakṣhaṇ shraddhā jān, duhūmen bhed abādhau;
samyak kāraṇ jān, gnān kāraj hai soī,
yugapat hote hū, prakāsh dīpakatain hoī. 2.
(arādhau) samajavān joīe; kāraṇ ke (lakṣhaṇ) te bannenān lakṣhaṇ
[anukrame] (shraddhā) shraddhā karavī ane (jān) jāṇavun chhe tathā
(samyak) samyagdarshan (kāraṇ) kāraṇ chhe ane (gnān) samyaggnān
(kāraj) kārya chhe. (soī) ā paṇ (duhūmen) bannemān (bhed) antar
(abādhau) nirbādh chhe. [jem] (yugapat) ek sāthe (hote hū) hovā
chhatān paṇ (prakāsh) ajavāḷun (dīpakatain) dīpakanī jyotithī
(hoī) thāy chhe tem.
Page 101 of 205
PDF/HTML Page 123 of 227
single page version
samyagdarshan shraddhāguṇano shuddhaparyāy chhe, ane samyaggnān
gnānaguṇano shuddhaparyāy chhe, vaḷī samyagdarshananun lakṣhaṇ viparīt
abhiprāy rahit tattvārthashraddhān chhe ane samyaggnānanun lakṣhaṇ
sanshay ādi doṣh rahit sva-parano yathārthapaṇe nirṇay chhe.-e rīte
beunān lakṣhaṇ judān judān chhe. vaḷī samyagdarshan nimittakāraṇ chhe,
ane samyaggnān naimittik kārya chhe. ām te bannemān kāraṇ-
kāryabhāvathī paṇ taphāvat chhe.
chhe, topaṇ dīpak hoy to prakāsh hoy; tethī dīpak kāraṇ chhe ane
prakāsh kārya chhe. e ja pramāṇe gnān-shraddhān paṇ chhe.
samyaggnānanun kāraṇ chhe.
Page 102 of 205
PDF/HTML Page 124 of 227
single page version
mati-shrut doy parokṣha, akṣha-manatain upajāhīn;
avadhignān manaparjay do hain desh-pratachchhā,
dravya-kṣhetra-parimāṇ liye jānai jiy svachchhā. 3.
temān (mati-shrut) matignān ane shrutagnān (doy) e banne
(parokṣha) parokṣhagnān chhe. [kāraṇ ke te] (akṣha manatain) indriyo
ane mananā nimittathī (upajāhīn) utpanna thāy chhe.
(avadhignān) avadhignān ane (manaparjay) manaḥparyayagnān (do)
e banne gnān (desh-pratachchhā) deshapratyakṣha (hain) chhe, [kāraṇ ke te
gnānathī] (jiy) jīv (dravya-kṣhetra parimāṇ) dravya ane kṣhetranī
maryādā (liye) laīne (svachchhā) spaṣhṭa (jānai) jāṇe chhe.
Page 103 of 205
PDF/HTML Page 125 of 227
single page version
vastune aspaṣhṭa jāṇe chhe. samyagmati-shrutagnān svānubhavakāḷe
pratyakṣha hoy chhe temān indriy ane man nimitta nathī.
Page 104 of 205
PDF/HTML Page 126 of 227
single page version
maryādāpūrvak jāṇe chhe.
jānai ekai kāl, pragaṭ kevali bhagavantā;
gnān samān na ān jagatamen sukhako kāran,
ihi paramāmr̥ut janmajarāmr̥utirog-nivāran. 4.
(gun) guṇone ane (anantā) anant (parajāy) paryāyone (ekai
kāl) ek sāthe (pragaṭ) spaṣhṭa (jānai) jāṇe chhe [te gnānane]
(sakal) sakalapratyakṣha athavā kevaḷagnān kahe chhe. (jagatamen) ā
Page 105 of 205
PDF/HTML Page 127 of 227
single page version
padārtha (sukhako) sukhanun (na kāraṇ) kāraṇ nathī. (ihi) ā
samyaggnān ja (janmajarāmr̥utirog) janma-jarā ane maraṇanā
rogone (nivāran) dūr karavāne māṭe (paramāmr̥ut) utkr̥uṣhṭa amr̥ut
samān chhe.
samayamān yathāsthit, paripūrṇarūpathī spaṣhṭa ane ekasāthe jāṇe chhe
te gnānane kevaḷagnān kahe chhe. je sakalapratyakṣha chhe.
jāṇe chhe, parantu sarvane na jāṇe
pratyek vastune pratyakṣha jāṇe chhe. (laghu jai. si. pra. prashna 87)
rogono nāsh karavā māṭe uttam amr̥ut samān chhe.
gnānīke chhinamen, triguptitain sahaj ṭarain te;
Page 106 of 205
PDF/HTML Page 128 of 227
single page version
pai nij ātamagnān vinā, sukh lesh na pāyau. 5.
(je karma) jeṭalā karmo (jharain) nāsh thāy chhe (te) teṭalān karmo
(gnānīke) samyaggnānī jīvane (trigupti tain) man, vachan ane kāyā
taraphanī jīvanī pravr̥uttine rokavāthī [nirvikalpa shuddha svānubhavathī]
(chhinamen) kṣhaṇ mātramān (sahaj) sahelāīthī (ṭarain) nāsh pāme chhe.
[ā jīv] (munivrat) munionān mahāvratone (dhār) dhāraṇ karīne
(anant bār) anant vār (grīvak) navamī graiveyak sudhī
(upajāyau) utpanna thayo, (pai) parantu (nij ātam) potānā
ātmānā (gnān vinā) gnān vagar (lesh) jarāpaṇ (sukh) sukh
(na pāyau) pāmī shakyo nahi.
nāsh kare chhe teṭalān karmono nāsh samyaggnānī jīv svasanmukh
Page 107 of 205
PDF/HTML Page 129 of 227
single page version
ā jīv, muninā (dravyaliṅgī muninā) mahāvratone dhāraṇ karīne
tenā prabhāvathī navamī graiveyak sudhīnā vimānomān anantavār
utpanna thayo, parantu ātmānā bhedavignān (samyaggnān athavā
svānubhav) vinā te jīvane tyān paṇ leshamātra sukh maḷyun nahi.
sanshay-vibhram-moh tyāg, āpo lakh līje;
yah mānuṣhaparyāy, sukul, sunivau jinavānī,
ihavidhi gaye na mile, sumaṇi jyon udadhi samānī. 6.
(karīje) karavo joīe, ane (sanshay) sanshay, (vibhram) viparyay
tathā (moh) anadhyavasāy [achokkasatā] ne (tyāg) chhoḍīne
(āpo) potānā ātmāne (lakh līje) lakṣhamān levo joīe
Page 108 of 205
PDF/HTML Page 130 of 227
single page version
tene sanshay kahe chhe.
viparyay chhe.
jinavāṇīnun (sunivau) sāmbhaḷavun (ihavidhi) evo suyog (gaye)
vītī gayā pachhī, (udadhi) samudramān (samānī) samāyelān
kaṭhaṇ chhe.
karavun joīe; ane
Page 109 of 205
PDF/HTML Page 131 of 227
single page version
joīe; kāraṇ ke jevī rīte samudramān ḍūbelun amūlya ratna pharīne
hāth āvatun nathī tevī rīte manuṣhyasharīr, uttam shrāvakakuḷ ane
jinavachanonun shravaṇ vagere suyog paṇ vītī gayā pachhī pharī
pharīne prāpta thatā nathī; tethī ā apūrva avasar na gumāvatān
ātmasvarūpanī oḷakhāṇ (samyaggnānanī prāpti) karīne ā
manuṣhya janma saphaḷ karavo joīe.
gnān āpako rūp bhaye, phir achal rahāvai;
tās gnānako kāran, sva-par vivek bakhānau,
koṭi upāy banāy bhavya, tāko ur ānau. 7.
āvai) āvatā nathī; paṇ (gnān) samyaggnān (āpako rūp)
ātmānun svarūp chhe-je (bhaye) prāpta thayā (phir) pachhī (achal)
achaḷ (rahāvai) kahe chhe. (tās) te (gnānako) samyaggnānanun
Page 110 of 205
PDF/HTML Page 132 of 227
single page version
bhedavignān (bakhānau) kahyun chhe, [tethī] (bhavya) he bhavya jīvo!
(koṭi) karoḍo (upāy) upāyo (banāy) karīne (tāko) te
bhedavignānane (ur ānau) hr̥udayamān dhāraṇ karo.
samyaggnān ātmānun svarūp chhe, te ekavār prāpta thayā pachhī
akṣhay thaī jāy chhe-kadī nāsh pāmatun nathī, achaḷ ekarūp rahe
chhe. ātmā ane par vastuonun bhedavignān ja te samyaggnānanun
kāraṇ chhe; tethī ātmahitechchhu bhavya jīvoe karoḍo upāy karīne
ā bhedavignān dvārā samyaggnān prāpta karavun joīe.
so sab mahimā gnān-tanī, munināth kahain hain;
viṣhay-chāh dav-dāh, jagat-jan-arani dajhāvai,
tās upāy na ān, gnān-ghanaghān bujhāvai. 8.
(āge) bhaviṣhyamān (jaihain) jāshe. (so) e (sab) badho
(gnānatanī) samyaggnānano (mahimā) prabhāv chhe-em (munināth)
Page 111 of 205
PDF/HTML Page 133 of 227
single page version
ichchhārūpī (dav-dāh) bhayaṅkar dāvānaḷ (jagat-jan) sansārī
jīvorūpī (arani) araṇya
(na) nathī; [mātra] (gnān-ghanaghān) gnānarūpī varasādano samūh
(bujhāvai) shānt kare chhe.
pāme chhe te ā samyaggnānano ja prabhāv chhe, em pūrvāchāryoe
batāvyun chhe. jevī rīte dāvānal (vanamān lāgelī āg) tyānnī
Page 112 of 205
PDF/HTML Page 134 of 227
single page version
sambandhī viṣhayonī ichchhā sansārī jīvone bāḷe chhe-duḥkh āpe chhe,
ane jevī rīte dhodhamār varasād te dāvānaḷane bujhāvī nākhe chhe
tevī rīte ā samyaggnān te viṣhayonī ichchhāne shānt kare chhe
lākh bātakī bāt yahī, nishchay ur lāo,
tori sakal jagadand-phand, nit ātam dhyāo. 9.
(pāp-phalamāhin) pāpanā phaḷomān (vilakhau mat) dveṣh na kar
[kāraṇ ke ā puṇya ane pāp] (pudgal parajāy) pudgalanā
paryāy chhe. [te] (upaji) utpanna thaīne (vinasai) nāsh pāmī
jāy chhe ane (phir) pharīne (thāī) utpanna thāy chhe. (ur)
potānā antaramān (nishchay) nishchayathī kharekhar (lākh bātakī
bāt) lākho vātano sār (yahī) ā ja pramāṇe (lāo) grahaṇ
karo ke (sakal) puṇya-pāparūp badhāy (jagadand-phand) janma-
maraṇanā dvandva [rāg-dveṣh] rūp vikārī-malinabhāvo (tori) toḍī
(nit) hameshān (ātam dhyāo) potānā ātmānun dhyān karo.
Page 113 of 205
PDF/HTML Page 135 of 227
single page version
lābh chhe tathā tenā viyogathī potāne nukashān chhe em na māno;
kemake parapadārtha sadā bhinna chhe, gneyamātra chhe, temān koīne anukūḷ
athavā pratikūḷ, iṣhṭa athavā aniṣhṭa gaṇavā te mātra jīvanī
bhūl chhe, māṭe puṇya-pāpanā phaḷamān harṣha-shok karavo nahi.
Page 114 of 205
PDF/HTML Page 136 of 227
single page version
ahitakar mānyā chhe teṇe anantā parapadārtha pratye rāg-dveṣh karavā
jevā mānyā chhe, ane anant par padārtha mane sukh-duḥkhanā kāraṇ
chhe em paṇ mānyun chhe; māṭe e bhūl chhoḍīne nij gnānānand
svarūpano nirṇay karī svasanmukh gnātā rahevun te sukhī thavāno
upāy chhe.
jeṭalo kāḷ te najīk rahe teṭalo kāḷ te sukh-duḥkh āpavā
samartha nathī.
samyagdarshan-gnānapūrvak nijaātmasvarūpamān ekāgra (līn) thavun te
ja jīve karavā yogya chhe.
ekadesh aru sakaladesh, tasu bhed kahījai;
trasahinsāko tyāg, vr̥uthā thāvar na san̐hārai,
par-vadhakār kaṭhor nindya nahin vayan uchārai. 10.
Page 115 of 205
PDF/HTML Page 137 of 227
single page version
(aru) ane (sakaladesh) sarvadesh [evā be] (bhed) bhed (kahījai)
kahevāmān āvyā chhe. [temān] (trasahinsāko) trasajīvonī hinsāno
(tyāg) tyāg karavo ane (vr̥uthā) kāraṇ vagar (thāvar) sthāvar
Page 116 of 205
PDF/HTML Page 138 of 227
single page version
chhe]; (par-vadhakār) bījāne duḥkhadāyak, (kaṭhor) kaṭhor [ane]
(nindya) nindavā yogya (vachan) vachan (nahi uchārai) na bolavān
te [satya-aṇuvrat kahevāy chhe.]
temān sakalachāritranun pālan munirāj kare chhe ane deshachāritranun
pālan shrāvak kare chhe. ā chothī ḍhāḷamān deshachāritranun varṇan
karavāmān āvyun chhe. sakalachāritranun varṇan chhaṭhṭhī ḍhāḷamān āvashe.
tras jīvonī saṅkalpī hinsāno sarvathā tyāg karī niṣhprayojan
sthāvar jīvono ghāt na karavo te
jīvanī saṅkalpī hinsā karato nathī. parantu ā vratano dhārak ārambhī,
udyoginī ane virodhinī hinsāno tyāgī hoto nathī.
hovā chhatān paṇ hinsāno doṣh lāgato nathī. jem pramād rahit
muni gaman kare chhe; vaid-ḍôkaṭar rogīno karuṇābuddhithī upachār kare
chhe; tyān sāme nimittamān prāṇaghāt thatān hinsāno doṣh nathī.
tenā vratane sarvagnadeve bāḷavrat (agnānavrat) kahel chhe.
Page 117 of 205
PDF/HTML Page 139 of 227
single page version
bījā pāse na bolāvavā) te satya-aṇuvrat chhe.
nij vanitā vin sakal nārison rahai virattā;
apanī shakti vichār, parigrah thoro rākhai,
dash dish gaman pramāṇ ṭhān, tasu sīm na nākhai. 11.
(nāhin) na (gahain) levī [tene] achauryāṇuvrat kahe chhe. (nij)
potānī (vanitā vin) strī sivāy (sakal nārison) bījī sarva
strīothī (virattā) virakta (rahai) rahe [te brahmacharyāṇuvrat chhe].
Page 118 of 205
PDF/HTML Page 140 of 227
single page version
parigrah (thoro) maryādit (rākhai) rākhavo [te parigrahaparimāṇā-
ṇuvrat chhe]. (dash dish) dash dishāomān (gaman) javā-āvavānī
(pramāṇ) maryādā (ṭhān) rākhīne (tasu) tenī (sīmā) hadanun (na
nākhai) ullaṅghan na karavun [te digvrat nāmanun vrat chhe.]
vastu sivāyanī-potānī mālikī na hoy evī-pārakī vastune
tenā mālike dīdhā vagar na levī [tathā upāḍīne bījāne na devī]
tene achauryāṇuvrat kahe chhe. potānī paraṇelī strī sivāy bījī
sarva strīothī virakta rahevun te brahmacharyāṇuvrat chhe. [puruṣhoe
anya strīone mātā, bahen ane putrī samān mānavī ane
strīoe potānā svāmī sivāy sarva puruṣhone pitā, bhāī ane
putra samān samajavā.]
(maryādā) karīne tenāthī vadhārenī ichchhā na karavī tene
mānavāmān āve chhe teno ā vratomān ekadesh (sthūḷapaṇe) tyāg
karavāmān āvyo chhe ane tene līdhe ja te aṇuvrat kahevāy chhe.