Chha Dhala-Gujarati (simplified iso15919 transliteration). Gatha: 12 (poorvaradh) (Dhal 4),12 (uttarardh) (Dhal 4),13 (Dhal 4),14 (Dhal 4),15 (Dhal 4),1 (Dhal 5),2 (Dhal 5); Chothi Dhalano Saransh; Chothi Dhalano Bhed-sangrah; Chothi Dhalano Lakshan-sangrah; Chothi Dhalanu Antar-pradarshan; Chothi Dhalani Prashnavali; Panchmi Dhal.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 8 of 12

 

Page 119 of 205
PDF/HTML Page 141 of 227
single page version

background image
digvrat kahe chhe. temān dishāonī maryādā nakkī karavāmān āvatī
hovāthī tene ‘digvrat’ kahevāy chhe. 11.
deshavrat (deshāvagāshik) nāmanā guṇavratanun lakṣhaṇ
tāhūmen phir grām galī gr̥uh bāg bajārā,
gamanāgaman pramāṇ ṭhān, an sakal nivārā. 12. (pūrvārdha)
anvayārtha(phir) pachhī (tāhūmen) temān [koī prasiddha-
prasiddha] (grām) gām (galī) sherī (gr̥uh) makān (bāg) bagīchā
ane (bajārā) bajār sudhī (gamanāgaman) javā-āvavānun
(pramāṇ) māp (ṭhān) rākhīne (an) anya-bījā (sakal)
badhāno (nivārā) tyāg karavo [tene deshavrat athavā
deshāvagāshikavrat kahe chhe.]
bhāvārthadigvratamān jindagī sudhī karavāmān āvelī javā-
āvavānā kṣhetranī maryādāmān paṇ (ghaḍī, kalāk, divas, mahinā
vagere kāḷanā niyamathī) koī prasiddha gām, rasto, makān ane
bajār sudhī javā-āvavānī maryādā karīne tenāthī adhik hadamān
na javun te deshavrat kahevāy chhe. (12 pūrvārdha.)
anarthadanMvratanā bhed ane tenun lakṣhaṇ
kāhūkī dhanahāni, kisī jay hār na chintai,
dey na so upadesh, hoy agh vanaj-kr̥uṣhītain. 12. (uttarārdha)
(2) nishchay samyagdarshan-gnānapūrvak prathamanā be kaṣhāyano abhāv thayo
hoy te jīvane sāchā aṇuvrat hoy chhe, nishchay samyagdarshan na hoy
tenā vratane sarvagne bāḷavrat (agnānavrat) kahel chhe.
chothī ḍhāḷ ][ 119

Page 120 of 205
PDF/HTML Page 142 of 227
single page version

background image
kar pramād jal bhūmi, vr̥ukṣha pāvak na virādhai,
asi dhanu hal hinsopakaraṇ nahin de yash lādhai;
rāgadveṣh-karatār, kathā kabahūn na sunījai,
aur hu anarathadaṇḍ,-hetu agh tinhain na kījai. 13.
anvayārtha1. (kāhūkī) koīnī (dhanahāni) dhananā
nāshano, (kisī) koīnī (jay) jītano [agar] (hār) koīnī
hārano (na chintai) vichār na karavo [tene apadhyān anarthadaṇḍavrat
kahe chhe.] 2. (vanaj) vyāpār ane (kr̥uṣhītain) khetīthī (agh) pāp
(hoy) thāy chhe tethī (so) eno (upadesh) upadesh (na dey) na
devo [tene pāpopadesh anarthadaṇḍavrat kahevāy chhe.] 3. (pramād kar)
pramādathī [prayojan vagar] (jal) jalakāyik (bhūmi) pr̥ithvīkāyik
(vr̥ukṣha) vanaspatikāyik (pāvak) agnikāyik [ane vāyukāyik]
jīvono (na virādhai) ghāt na karavo [te pramādacharyā anarthadaṇḍavrat
kahevāy chhe.] 4. (asi) talavār (dhanu) dhanuṣhya (hal) haḷ
[vagere] (hinsopakaraṇ) hinsā thavāmān kāraṇabhūt padārthone (de)
āpīne (yash) jash (nahi lādhai) na levo [te hinsādān
120 ][ chha ḍhāḷā

Page 121 of 205
PDF/HTML Page 143 of 227
single page version

background image
anarthadaṇḍavrat kahevāy chhe.] 5. (rāg-dveṣh karatār) rāg ane dveṣh
utpanna karavāvāḷī (kathā) kathā (kabahūn) kyāre paṇ (na sunījai)
sāmbhaḷavī nahi [te duḥshruti anarthadaṇḍavrat kahevāy chhe.] (aurahu)
ane bījā paṇ (aghahetu) pāpanā kāraṇo (anarathadaṇḍ) anarthadaṇḍ
chhe (tinhain) tene paṇ (na kījai) karavān nahi.
bhāvārthakoīnā dhanano nāsh, hār athavā jīt
vagereno nindya vichār na karavo te pahelun apadhyān anarthadaṇḍavrat
kahevāy chhe.
*
1. hinsārūp pāpajanak vyāpār ane khetī vagereno upadesh na
āpavo te pāpopadesh anarthadaṇḍavrat chhe.
2. pramādane vash thaīne pāṇī ḍhoḷavun, jamīn khodavī, jhāḍ
kāpavā, āg lagāḍavī e vagereno tyāg karavo arthāt
pāñch sthāvarakāyanā jīvonī hinsā na karavī tene pramādacharyā
anarthadaṇḍavrat kahevāy chhe.
3. jash meḷavavā māṭe, talavār vagere hinsānā kāraṇabhūt
hathiyārone bījā koī māge to na āpavā tene hinsādān
anarthadaṇḍavrat kahevāy chhe.
4. rāg-dveṣh utpanna karavāvāḷī vikathā, navalakathā ke shr̥uṅgārī
chothī ḍhāḷ ][ 121
* anarthadaṇḍavrat bījā paṇ ghaṇān chhe. pāñch batāvyā te
sthūḷatānī apekṣhāe chhe athavā digdarshan mātra chhe. ā sarve
pāpajanak chhe māṭe teno tyāg karavo joīe. pāpajanak niṣhprayojan
kārya anarthadaṇḍ kahevāy chhe.

Page 122 of 205
PDF/HTML Page 144 of 227
single page version

background image
vārtā vagere sāmbhaḷavāno tyāg karavo te duḥshruti anartha-
daṇḍavrat kahevāy chhe. 13.
sāmāyik, pauṣhadhā, bhogopabhogaparimāṇ ane
atithisamvibhāgavrat
dhar ur samatābhāv sadā sāmāyik kariye,
parav chatuṣhṭayamāhin, pāp taj proṣhadh dhariye;
bhog aur upabhog, niyamakari mamat nivārai,
muniko bhojan dey pher nij karahi ahārai. 14
122 ][ chha ḍhāḷā

Page 123 of 205
PDF/HTML Page 145 of 227
single page version

background image
chothī ḍhāḷ ][ 123
anvayārtha(ur) manamān (samatābhāv) nirvikalpatā
arthāt shalyanā abhāvane (dhar) dhāraṇ karīne (sadā) hammeshān
(sāmāyik) sāmāyik (kariye) karavun [te sāmāyikashikṣhāvrat chhe.]
(parav chatuṣhṭayamāhin) chār parvanā divasomān (pāp) pāpakāryone
(taj) chhoḍīne (proṣhadh) pauṣhadh-upavās (dhariye) karavo [te
pauṣhadh-upavās shikṣhāvrat chhe] (bhog) ekavār bhogavāy tevī
vastuonun (aur) ane (upabhog) vāramvār bhogavāy tevī
vastuonun (niyamakari) parimāṇ karī-māp karī (mamat) moh
(nivārai) kāḍhī nāṅkhe [te bhog-upabhog parimāṇavrat chhe.]
(muniko) vītarāgī munine (bhojan) āhār (dey) daīne (pher)
pachhī (nij ahārai) pote bhojan (karahi) kare [te
atithisamvibhāgavrat kahevāy chhe.]
bhāvārthasvasanmukhatā vaḍe potānā pariṇāmone visheṣh
sthir karī, dararoj vidhipūrvak sāmāyik karavun te sāmāyik
shikṣhāvrat chhe. darek āṭham tathā chaudashanā roj kaṣhāy ane
vyāpār vagere kāryone chhoḍīne (dharmadhyānapūrvak) pauṣhadhasahit
upavās karavo te pauṣhadhaupavās shikṣhāvrat kahevāy chhe. parigrah-
parimāṇ aṇuvratamān mukarar karel bhogopabhoganī vastuomān
jindagī sudhīnā māṭe athavā koī mukarar karelā samay sudhīnā
māṭe niyam karavo tene bhogopabhogaparimāṇ shikṣhāvrat kahevāy
chhe. nirgranthamuni vagere satpātrone āhār karāvyā pachhī pote
bhojan kare te atithisamvibhāg shikṣhāvrat chhe.

Page 124 of 205
PDF/HTML Page 146 of 227
single page version

background image
124 ][ chha ḍhāḷā
niratichār shrāvakavrat pāḷavānun phaḷ
bārah vrat ke atīchār, pt. pt. na lagāvai,
maraṇ samai sannyās dhāri, tasu doṣh nashāvai;
yon shrāvakavrat pāl, svarga solam upajāvai;
tahan̐tain chay narajanma pāy, muni hvai shiv jāvai. 15.
anvayārthaje jīv (bārah vrat ke) bār vratanā (pt.
pt.) pāñch-pāñch (atīchār) atichārone (na lagāvai) lagāḍato
nathī, ane (maraṇ samai) maraṇ vakhate (sannyās) samādhi (dhāri)
dhāraṇ karīne (tasu) tenā (doṣh) doṣhone (nashāvai) dūr kare chhe
te (yon) ā prakāre (shrāvakavrat) shrāvakanā vrato (pāl) pāḷīne
(solah) soḷamā (svarga) svarga sudhī (upajāvai) upaje chhe,
[ane] (tahan̐tain) tyānthī (chay) maraṇ pāmīne (narajanma)
manuṣhyaparyāy (pāy) pāmīne (muni) muni (hvai) thaīne (shiv)
mokṣha (jāvai) jāy chhe.
bhāvārthaje jīv shrāvakanā upar kahelān bār vratone
vidhipūrvak jīvanaparyant pāḷatān tenān pāñch-pāñch atichārone paṇ
ṭāḷe chhe ane mr̥utyu vakhate pūrva avasthāmān upārjan karelān doṣho

Page 125 of 205
PDF/HTML Page 147 of 227
single page version

background image
chothī ḍhāḷ ][ 125
nāsh karavā māṭe vidhipūrvak samādhimaraṇ (sanllekhanā)* dhāraṇ
karīne tenā pāñch atichārone paṇ dūr kare chhe; te āyuṣhya pūrṇa
thatān marīne soḷamān svarga sudhī ūpaje chhe, ane devanun āyuṣhya
pūrṇa thatān manuṣhyasharīr pāmī, munipad aṅgīkār karī mokṣha (pūrṇa
shuddhatā) prāpta kare chhe.
samyakchāritranī bhūmikāmān rahelā rāganā kāraṇe te jīv
svargamān devapad pāme chhe, dharmanun phaḷ sansāranī gati nathī paṇ
samvar-nirjarārūp shuddhabhāv chhe; dharmanī pūrṇatā te mokṣha chhe.
chothī ḍhāḷano sārānsh
samyagdarshananā abhāvamān je gnān hoy chhe tene kugnān
(mithyāgnān) kahevāmān āve chhe. samyagdarshan thayā pachhī te ja
gnānane samyaggnān kahevāy chhe. ā rīte joke e banne
(samyagdarshan ane samyaggnān) sāthe ja hoy chhe, topaṇ tenān
lakṣhaṇo judā judā chhe ane kāraṇ-kārya bhāvano taphāvat chhe arthāt
samyagdarshan, samyaggnānanun nimittakāraṇ chhe.
potāne ane paravastuone jevī rīte chhe tevī rīte
svasanmukhatāpūrvak jāṇe te samyaggnān kahevāy chhe, tenī vr̥uddhi thatān
*jyān krodh vagerene vash thaīne jher, shastra athavā annatyāg vagerethī
prāṇ chhoḍavāmān āve chhe tyān ‘āpaghāt’ kahevāy chhe; paṇ
‘sanllekhanā’mān samyagdarshan sahit ātmakalyāṇ (dharma)nā hetuthī
kāyā ane kaṣhāyane kr̥ush karatā thakān samyak ārādhanāpūrvak
samādhimaraṇ thatun hovāthī te āpaghāt nathī paṇ dharmadhyān chhe.

Page 126 of 205
PDF/HTML Page 148 of 227
single page version

background image
126 ][ chha ḍhāḷā
chhevaṭe kevaḷagnān prāpta thāy chhe. samyaggnān sivāy sukhadāyak
vastu bījī koī nathī ane te ja janma, jarā ane maraṇano nāsh
kare chhe. mithyādraṣhṭi jīvane samyaggnān vinā karoḍo janmo sudhī
tap tapavāthī jeṭalān karmo nāsh pāme teṭalān karmo samyaggnānī
jīvane triguptithī kṣhaṇamātramān nāsh thaī jāy chhe. pūrve je jīv
mokṣhamān gayā chhe, bhaviṣhyamān jashe ane hāl mahāvideh kṣhetrathī
jaī rahyā chhe te badho prabhāv samyaggnānano chhe. jevī rīte
mūshaḷadhār varasād vananā bhayaṅkar agnine kṣhaṇamātramān naṣhṭa kare
chhe tevī rīte ā samyaggnān viṣhayavāsanāone kṣhaṇamātramān nāsh
kare chhe.
puṇya-pāpanā bhāv te jīvanā chāritraguṇanā vikārī
(ashuddha) paryāyo chhe, te raheṇṭanā ghaḍānī māphak ūlaṭapālaṭ thayā
kare chhe; te puṇya-pāpanā phaḷomān je sanyogo prāpta thāy temān harṣha-
shok karavo te mūrkhatā chhe. prayojanabhūt vāt to e chhe ke puṇya-
pāp, vyavahār ane nimittanī ruchi chhoḍīne svasanmukh thaī
samyaggnān prāpta karavun.
ātmā ane par vastuonun bhedavignān thatān samyaggnān
thāy chhe; tethī sanshay, viparyay ane anadhyavasāyano tyāg karīne
tattvanā abhyās vaḍe samyaggnān prāpta karavun joīe, kāraṇ ke
manuṣhyaparyāy, uttam shrāvakakuḷ ane jinavāṇīnun sāmbhaḷavun vagere
suyog-jem samudramān ḍūbelun ratna pharī hāth āvatun nathī tem
vāramvār maḷato nathī. evo durlabh suyog pāmīne samyagdharma
pragaṭ na karavo te mūrkhatā chhe.

Page 127 of 205
PDF/HTML Page 149 of 227
single page version

background image
chothī ḍhāḷ ][ 127
samyaggnānane prāpta karīne* samyakchāritramān pragaṭ karavun
joīe; tyān samyakchāritranī bhūmikāmān je kāī rāg rahe chhe te
shrāvakane aṇuvrat ane munine mahāvratanā prakārano hoy chhe, tene
samyagdraṣhṭi puṇya māne chhe, dharma mānatā nathī.
je shrāvak niratichār samādhimaraṇane dhāraṇ kare chhe te
samatāpūrvak āyuṣhya pūrun thavāthī yogyatā pramāṇe soḷamān svarga
sudhī utpanna thāy chhe, ane tyānthī āyuṣhya pūrṇa thatān manuṣhya
paryāy pāme chhe; pachhī munipad pragaṭ karī mokṣha pāme chhe. māṭe
samyagdarshan-gnānapūrvak chāritranun pālan karavun te darek ātma-
hitaiṣhī jīvanun kartavya chhe.
nishchayasamyakchāritra te ja kharun chāritra chheem shraddhā
karavī ane te bhūmikāmān je shrāvak ane muninā vratanā
vikalpa ūṭhe chhe te kharun chāritra nathī paṇ chāritramān thato doṣh
chhe, paṇ te bhūmikāmān tevo rāg āvyā vinā raheto nathī
ane te samyakchāritramān evā prakārano rāg nimitta hoy tene
sahachar gaṇīne tene vyavahārasamyakchāritra kahevāmān āve chhe.
vyavahār samyakchāritrane kharun samyakchāritra mānavānī shraddhā
chhoḍavī joīe.
न हि सम्यग्व्यपदेशं चारित्रमज्ञानपूर्वकं लभते
ज्ञानान्तरमुक्तं, चारित्राराधनं तस्मात् ।।३८।।
nondhaḥagnānapūrvak chāritra samyak kahevātun nathī. tethī chāritranun ārādhan
gnān thayā pachhī kahel chhe. [puruṣhārthasiddhyupāy gā. 38]

Page 128 of 205
PDF/HTML Page 150 of 227
single page version

background image
128 ][ chha ḍhāḷā
chothī ḍhāḷano bhed-saṅgrah
kāḷaḥnishchayakāḷ ane vyavahārakāḷ; athavā bhūt, bhaviṣhya
ane vartamān.
chāritraḥmoh-kṣhobh rahit ātmānā shuddha pariṇām,
bhāvaliṅgī shrāvakapad ane bhāvaliṅgī munipad.
gnānanā doṣhaḥsanshay, viparyay ane anadhyavasāy
(achokkasatā).
dishāḥpūrva, pashchim, uttar, dakṣhiṇ, ishān, vāyavya, nair̥̄utya,
agnikoṇ, ūrdhva ane adhoe dash chhe.
parva chatuṣhṭayaḥdarek māsanī be āṭham tathā be chaudash.
muniḥsamasta vyāpārathī virakta, chār prakāranī ārādhanāmān
tallīn, nirgranth ane nirmoh evā sarva sādhu hoy
chhe. (niyamasār-gā. 75) ‘te nishchayasamyagdarshan
sahit, virāgī thaīne, samasta parigrahano tyāg
karīne, shuddhopayogarūp munidharma aṅgīkār karīne,
antaraṅgamān shuddhopayogarūp dvārā potānā ātmāno
anubhav kare chhe. paradravyamān ahambuddhi karatā nathī,
gnānādi svabhāvane ja potānā māne chhe, parabhāvomān
mamatva karatā nathī, koīne iṣhṭa-aniṣhṭa mānī temān
rāg-dveṣh karatā nathī. hinsādi ashubh upayoganun to
tene astitva ja maṭī gayun hoy chhe. anekavār sātamā

Page 129 of 205
PDF/HTML Page 151 of 227
single page version

background image
chothī ḍhāḷ ][ 129
guṇasthānanā nirvikalpa ānandamān līn thāy chhe.
jyāre chhaṭhṭhā guṇasthānamān āve chhe tyāre tene 28
mūḷaguṇone akhaṇḍitapaṇe pāḷavānā shubhavikalpa āve
chhe. tene traṇ kaṣhāyanā abhāvarūp nishchayasamyakchāritra
hoy tathā traṇe kāḷ bhāvaliṅgī munine nagna-
digambar dashā hoy chhe temān kadī apavād hoto nathī,
māṭe vastrādi sahit muni hoy nahi.
vikathāḥstrī, bhojan, desh ane rājya e chāranī ashubh-
bhāvarūp kathā te vikathā chhe.
shrāvakavrataḥ5 aṇuvrat, 3 guṇavrat ane 4 shikṣhāvrat e bār
vrat chhe.
rogatrayaḥtraṇ rogjanma, jarā ane maraṇ.
hinsāḥ1. kharekhar rāgādi bhāvonun pragaṭ na thavun te ahinsā
chhe, ane te rāgādi bhāvonī utpatti thavī te hinsā
chhe. evun jainashāstranun ṭūṅku rahasya chhe.
2. saṅkalpī, ārambhī, udyoginī ane virodhinī e chār
athavā dravyahinsā ane bhāvahinsā e be.
chothī ḍhāḷano lakṣhaṇ-saṅgrah
aṇuvrataḥ1-nishchayasamyagdarshan sahit chāritraguṇanī ānshik
shuddhi thavāthī (anantānubandhī tathā apratyākhyānī

Page 130 of 205
PDF/HTML Page 152 of 227
single page version

background image
130 ][ chha ḍhāḷā
kaṣhāyonā abhāvapūrvak) utpanna ātmānī shuddhi
visheṣhane deshachāritra kahe chhe. ā shrāvak dashāmān pāñch
pāpono sthūḷarūp ekadesh tyāg hoy chhe tene aṇuvrat
kahevāmān āve chhe.
atichāraḥvratanī apekṣhā rākhavā chhatān teno ekadesh bhaṅg
thavo te atichār kahevāy chhe.
anadhyavasāyaḥ(moh)‘kāīk chhe’ paṇ shun chhe tenā
nishchayarahit gnānane anadhyavasāy kahe chhe.
anarthadaṇḍaḥprayojan vagaranī man, vachan, kāyā taraphanī
ashubh pravr̥utti.
anarthadaṇḍavrataḥprayojan vagaranī man, vachan, kāyā taraphanī
ashubh pravr̥uttino tyāg.
avadhignānaḥdravya-kṣhetra-kāḷ-bhāvanī maryādāpūrvak rūpī
padārthone spaṣhṭa jāṇanārun gnān.
upabhogaḥvāramvār bhogavī shakāy tevī vastu.
guṇaḥdravyanā āshraye, dravyanā badhā bhāgamān ane tenī badhī
hālatamān je hameshān rahe te.
guṇavrataḥaṇuvrato ane mūḷaguṇone puṣhṭa karanārun vrat.
paraḥātmāthī (jīvathī) judī vastuone par kahevāy chhe.

Page 131 of 205
PDF/HTML Page 153 of 227
single page version

background image
parokṣhaḥindriy vagere paravastu jemān nimittamātra chhe evā
gnānane parokṣha kahe chhe.
pratyakṣhaḥ(1) ātmānā āshraye thatun atīndriy gnān.
(2) akṣhapratiḥakṣha = ātmā athavā gnān; prati = (akṣhanī)
sāme-nikaṭamān. prati+akṣha= ātmānā sambandhamān hoy
evun.
paryāyaḥguṇonā visheṣh kāryane (pariṇamanane) paryāy kahe chhe.
bhogaḥek ja vār bhogavī shakāy tevī vastu.
matignānaḥ(1) parāshrayanī buddhi chhoḍīne darshanaupayog pūrvak
svasanmukhatāthī pragaṭ thavāvāḷā nij ātmānā gnānane
matignān kahe chhe.
(2) indriy ane man jemān nimittamātra chhe evā gnānane
matignān kahe chhe.
mahāvrataḥhinsā, vagere pāñch pāpono sarvathā tyāg.
[nishchayasamyagdarshan-gnān ane vītarāgachāritra rahit
ekalā vyavahāravratanā shubh bhāvane mahāvrat kahel nathī
paṇ bāḷavrat-agnānavrat kahel chhe.]
manaḥparyayagnānaḥdravya-kṣhetra-kāḷ-bhāvanī maryādāthī bījānā
manamān rahel saral athavā gūḍh, rūpī padārthone
jāṇavāvāḷun gnān.
kevaḷagnānaḥje traṇakāḷ ane traṇalokavartī sarva padārthone
chothī ḍhāḷ ][ 131

Page 132 of 205
PDF/HTML Page 154 of 227
single page version

background image
(anantadharmātmak *sarva dravya-guṇ-paryāyane) pratyek
samayamān yathāsthit, paripūrṇarūpe spaṣhṭa ane ekasāthe
jāṇe chhe tene kevaḷagnān kahe chhe.
viparyayaḥūndhun gnān; jemake chhīpane chāndī jāṇavī, chāndīne chhīp
jāṇavī.
vrataḥshubh kārya karavān ashubh kārya chhoḍavā te; athavā hinsā,
asatya, chorī, maithun ane parigrahe pāñch pāpothī
bhāvapūrvak virakta thavun tene vrat kahe chhe. (samyagdarshan
thayā pachhī vrat hoy chhe.)
shikṣhāvrataḥmunivrat pāḷavānī shikṣhā denārun vrat.
*dravya, guṇ, paryāyone kevaḷagnānī bhagavān jāṇe chhe paṇ tenā apekṣhit
dharmone jāṇī shakatā nathī---em mānavun te asatya chhe. ane te anantane
athavā mātra potānā ātmāne ja jāṇe paṇ sarvane na jāṇe em
mānavun te paṇ nyāyathī viruddha chhe. (laghu jain si. praveshikā pra0 87,
pā0 26) kevaḷagnānī bhagavān kṣhāyopashamik gnānavāḷā jīvonī
māphak avagrah, ihā, avāy ane dhāraṇārūp kramathī jāṇatā nathī
parantu sarva dravya-kṣhetra-kāḷ-bhāvane yugapat (ekasāthe) jāṇe chhe e rīte
temane badhuy pratyakṣha varte chhe(pravachanasār gā0 21 nī ṭīkā bhāvārtha)
ati vistārathī bas thāo. anivārit (rokī na shakāy evo
amaryādit) jeno phelāv chhe evā prakāshavāḷun hovāthī kṣhāyikagnān
(kevaḷagnān) avashyamev, sarvadā, sarvatra, sarvathā, sarvane jāṇe chhe.
(pravachanasār gā. 47 nī ṭīkā)
nondhaḥ---shrutagnān, avadhignān, manaḥparyayagnān ane kevaḷagnānathī siddha
thāy chhe ke pratyek dravyamān nishchit ane kramabaddha paryāy thāy chhe
āḍāavaḷā thatā nathī.
132 ][ chha ḍhāḷā

Page 133 of 205
PDF/HTML Page 155 of 227
single page version

background image
shrutagnānaḥ1-matignānathī jāṇelā padārthonā sambandhathī anya
padārthone jāṇavāvāḷā gnānane shrutagnān kahe chhe.
2 ātmānī shuddha anubhūtirūp shrutagnānane bhāvashrutagnān
kahe chhe.
sannyāsaḥ(sanllekhanā)-ātmāno dharma samajīne potānī shuddhatā
māṭe kaṣhāyone ane sharīrane kr̥ush karavān (sharīr taraphanun
lakṣha chhoḍī devun) te samādhi athavā sanllekhanā kahevāy
chhe.
sanshayaḥvirodhatā sahit anek prakārone avalamban karanārun
gnān jemake-ā chhīp hashe ke chāndī hashe? ātmā
potānun ja kārya karī shakato hashe ke paranun paṇ karī
shakato hashe? dev-shāstra-guru, jīvādi sāt tattva
vagerenun svarūp āvun ja hashe ke anya matamān kahe chhe
tevun hashe?
chothī ḍhāḷanun antar-pradarshan
1. digvratanī maryādā to jindagī sudhīne māṭe chhe paṇ deshavratanī
maryādā ghaḍī, kalāk vagere mukarar karel vakhat sudhīnī chhe.
2. parigrahaparimāṇ vratamān parigrahanun jeṭalun pramāṇ (maryādā)
karavāmān āve chhe tenāthī paṇ ochhun pramāṇ bhogop-
bhogaparimāṇ vratamān karavāmān āve chhe.
3pauṣhadhamān to ārambh ane viṣhay-kaṣhāyādino tyāg karavā
chothī ḍhāḷ ][ 133

Page 134 of 205
PDF/HTML Page 156 of 227
single page version

background image
chhatān ekavār bhojan karavāmān āve chhe, upavāsamān to
anna-jaḷ-khādya ane svādya e chāre āhārano sarvathā
tyāg hoy chhe, ane pauṣhadh-upavāsamān ārambh, viṣhay-
kaṣhāy ane chārey āhārano tyāg tathā tenā dhāraṇā
(uttarapāraṇā) ane pāraṇānā divase eṭale te āgaḷ-
pāchhaḷanā divase paṇ ekāsaṇun karavāmān āve chhe.
4. bhog to ek ja vār bhogavavā yogya hoy chhe paṇ
upabhog vāramvār bhogavī shakāy chhe. (ātmā paravastune,
vyavahārathī paṇ bhogavī shakato nathī paṇ moh vaḍe hun āne
bhogavun chhun em māne chhe ane te sambandhī rāgane, harṣha-shokane
bhogave chhe. te batāvavā māṭe tenun kathan karavun te vyavahār
chhe.)
chothī ḍhāḷanī prashnāvalī
1. achauryavrat, aṇuvrat, atichār, atithisamvibhāg,
anadhyavasāy, anarthadaṇḍ, anarthadaṇḍavrat, apadhyān,
avadhignān, ahinsāṇuvrat, upabhog, kevaḷagnān, guṇavrat,
digvrat, duḥshrut, deshavrat, deshapratyakṣha, parigrahaparimāṇāṇu-
vrat, parokṣha, pāpopadesh, pratyakṣha pramādacharyā, pauṣhadh upavās,
brahmacharyāṇuvrat, bhog-upabhogaparimāṇavrat, bhog, mati-
gnān, manaḥparyayagnān, viparyay, vrat, shikṣhāvrat, shrutagnān,
sakalapratyakṣha, samyaggnān, satyāṇuvrat, sāmāyik, sanshay,
svastrīsantoṣhavrat ane hinsādān e vagerenā lakṣhaṇ batāvo.
134 ][ chha ḍhāḷā

Page 135 of 205
PDF/HTML Page 157 of 227
single page version

background image
2. aṇuvrat, anarthadaṇḍavrat, kāḷ, guṇavrat, deshapratyakṣha, dishā,
parokṣha, parva, pātra, pratyakṣha, vikathā, vrat, rogatray, shikṣhāvrat,
samyakchāritra, samyaggnān, samyaggnānanā doṣho ane
sanllekhanā doṣh, vagerenā bhed batāvo.
3. aṇuvrat, anarthadaṇḍavrat, guṇavrat, evā nām rākhavānun
kāraṇ, avichal gnānaprāpti, graiveyako sudhī javā chhatān
sukhano abhāv, digvrat, deshavrat, pāpopadesh evā nāmanun
kāraṇ, puṇya-pāpanā phaḷamān harṣha-shokano niṣhedh, shikṣhāvrat
nāmanun kāraṇ, samyaggnān, gnān, gnānonī parokṣhatā-
pratyakṣhatā-deshapratyakṣhatā ane sakalapratyakṣhatā, e vagerenā
kāraṇ batāvo.
4. aṇuvrat ane mahāvratamān, digvrat ane deshavratamān
parigrahaparimāṇāṇuvrat ane bhogopabhog parimāṇavratamān,
pauṣhadhamān upavāsamān ane pauṣhadhopavāsamān, bhog ane
upabhogamān, yam ane niyamamān, gnānī ane agnānīnā
karmanāshamān tathā samyagdarshan ane samyaggnānamān sho taphāvat
chhe te batāvo.
5. anadhyavasāy, manuṣhyaparyāy ādinī durbalatā, viparyay,
viṣhay-ichchhā, samyaggnān ane sanshay tenā draṣhṭānt batāvo.
6. anarthadaṇḍonun pūrṇa parimāṇ, avichaḷ sukhano upāy,
ātmagnānanī prāptino upāy, janma-maraṇ dūr karavāno
upāy, darshan ane gnānamān pahelī utpatti, dhanādikathī
chothī ḍhāḷ ][ 135

Page 136 of 205
PDF/HTML Page 158 of 227
single page version

background image
lābh na thavo, niratichār shrāvakavrat pāḷavāthī lābh,
brahmacharyāṇuvratīno vichār, bhedavignānanī jarūr, manuṣhya-
paryāyanī durlabhatā tathā tenī saphaḷatāno upāy, maraṇ
vakhatanun kartavya, vaidya-ḍôkṭar vagere dvārā maraṇ thāy chhatān
ahinsā, shatruno sāmano karavo-na karavo, samyaggnān,
samyaggnān thavāno vakhat ane teno mahimā, sanllekhanāno
vidhi ane kartavya, gnān vagar muktino tathā sukhano
abhāv, gnānanun phaḷ tathā gnānī-agnānīnā karmanāsh ane
viṣhayanī ichchhāne shānt karavāno upāy
e vagerenun varṇan
karo.
7. aṭal padārtha, atithisamvibhāganun bījun nām, traṇ rogano
nāsh karanār vastu, mithyādraṣhṭi muni, vartamānamān mukti thaī
shake evun kṣhetra, vratadhārīne maḷanārī gati, prayojanabhūt
vāt, badhun jāṇanār gnān ane sarvottam sukh āpanār
vastunun phakta nām batāvo.
8. amuk shabda, charaṇ athavā padyano artha ane bhāvārtha
batāvo. chothī ḍhāḷano sārānsh kaho.
9. aṇuvrat, digvrat, bāravrat, shikṣhāvrat ane deshachāritra
sambandhī je jāṇatā ho te kaho.
136 ][ chha ḍhāḷā

Page 137 of 205
PDF/HTML Page 159 of 227
single page version

background image
137
pāñchamī ḍhāl
bār bhāvanā chintavavānun kāraṇ, tenā adhiākārī
ane tenun phaḷ
(chāl chhand)
muni sakalavratī baḍabhāgī, bhav-bhoganatain vairāgī;
vairāgya upāvan māī, chintai anuprekṣhā bhāī. 1.
anvayārtha(bhāī) he bhavya jīv! (sakalavratī)
mahāvratanā dhārak (muni) bhāvaliṅgī munirāj (baḍabhāgī)
mahān puruṣhārthī chhe, kāraṇ ke teo (bhav-bhoganatain) sansār
ane bhogothī (vairāgī) virakta hoy chhe ane (vairāgya)
vītarāgatāne (upāvan) utpanna karavā māṭe (māī) mātā
samān (anuprekṣhā) bār bhāvanāonun (chintai) chintavan kare chhe.
bhāvārthapāñch mahāvratone dhāraṇ karanār bhāvaliṅgī
munirāj mahāpuruṣhārthavān chhe, kemake teo sansār, sharīr ane

Page 138 of 205
PDF/HTML Page 160 of 227
single page version

background image
138 ][ chha ḍhāḷā
bhogothī atyant virakta hoy chhe; ane jevī rīte koī mātā
putrane janma āpe chhe tevī rīte ā bār bhāvanāo
vairāgyane pedā kare chhe tethī munirāj ā bār bhāvanāonun
chintavan kare chhe.
bhāvanāonun phaḷ ane mokṣhasukhaprāptino samay
in chintat samasukh jāgai, jimi jvalan pavanake lāgai;
jabahī jiy ātam jānai, tabahī jiy shivasukh ṭhānai. 2.
anvayārtha(jimi) jevī rīte (pavanake) pavananā (lāgai)
lāgavāthī (jvalan) agni (jāgai) bhabhūkī ūṭhe chhe. [tevī rīte
ā bār bhāvanāonun
] (chintat) chintavan karavāthī (samasukh)
samatārūpī sukh (jāgai) pragaṭ thāy chhe. (jabahī) jyāre (jiy)
jīv (ātam) ātmasvarūpane (jānai) jāṇe chhe (tabahī) tyāre ja
(jiy) jīv (shivasukh) mokṣhasukhane (ṭhānai) prāpta kare chhe.
bhāvārthajevī rīte pavan lāgavāthī agni ekadam
bhabhūkī ūṭhe chhe tevī rīte ā bār bhāvanāonun vāramvār