જ્ઞાન તે નિશ્ચયસમ્યગ્જ્ઞાન છે. પરદ્રવ્યોનું આલંબન છોડીને આત્મ-
સ્વરૂપમાં લીન થવું તે નિશ્ચય સમ્યક્ચારિત્ર છે. તથા સાતે તત્ત્વોનું
જેમ છે તેમ ભેદરૂપ અટળ શ્રદ્ધાન કરવું તે વ્યવહાર સમ્યગ્દર્શન
કહેવાય છે. જોકે સાત તત્ત્વોના ભેદની અટળ શ્રદ્ધા શુભરાગ છે
તેથી તે ખરેખર સમ્યગ્દર્શન નથી પણ નીચલી દશામાં ચોથા-
પાંચમા-છઠ્ઠા ગુણસ્થાનમાં નિશ્ચયસમકિતની સાથે સહચર હોવાથી
તે વ્યવહારસમ્યગ્દર્શન કહેવાય છે.
અંગ (ગુણ) છે, એને સારી રીતે જાણીને દોષોનો ત્યાગ અને
ગુણોનું ગ્રહણ કરવું જોઈએ.
સંયમ હોતો નથી, તોપણ તે ઇન્દ્રાદિક દ્વારા પૂજાય છે. ત્રણલોક
અને ત્રણકાળમાં નિશ્ચયસમ્યક્ત્વ સમાન સુખકારી બીજી કોઈ
વસ્તુ નથી. બધાં ધર્મોનું મૂળ, સાર અને મોક્ષમાર્ગનું પહેલું
પગથિયું આ સમ્યક્ત્વ જ છે, તેના વિના જ્ઞાન અને ચારિત્ર
સમ્યક્પણું પામતાં નથી પણ મિથ્યા કહેવાય છે.
ભવનવાસી, નપુંસક, સ્ત્રી, સ્થાવર, વિકલત્રય, પશુ, હીનાંગ,
નીચકુળવાળો, અલ્પાયુ અને દરિદ્રી થતો નથી; મનુષ્ય અને