આસ્તિક્યઃ – પુણ્ય અને પાપ તથા પરમાત્મા પ્રત્યેનો વિશ્વાસ તે
આસ્તિક્ય કહેવાય છે.
કષાયઃ – જે આત્માને દુઃખ આપે, ગુણના વિકાસને રોકે તથા
પરતંત્ર કરે તે.
ગુણસ્થાનઃ – મોહ અને યોગના સદ્ભાવ કે અભાવથી આત્માના
ગુણ (સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર)ની હીનાધિકતા અનુસાર
થવાવાળી અવસ્થાઓને ગુણસ્થાન કહેવાય છે.
(વરાંગચરિત્ર પા. ૩૬૨)
ઘાતિયાઃ – અનંતચતુષ્ટયને રોકવામાં નિમિત્તરૂપ કર્મને ઘાતિયા
કહેવાય છે.
ચારિત્રમોહઃ – આત્માના ચારિત્રને રોકવામાં નિમિત્ત મોહનીય કર્મો.
જિનેન્દ્રઃ – ચાર ઘાતિયા કર્મોને જીતીને કેવળજ્ઞાનાદિ અનંત-
ચતુષ્ટય પ્રગટ કરનાર પરમાત્મા.
દેવમૂઢતાઃ – ભય, આશા, સ્નેહ, લોભવશ, રાગી-દ્વેષી દેવોની
સેવા કરવી તે, વંદન-નમસ્કાર કરવા તે.
દેશવ્રતીઃ – શ્રાવકના વ્રતોને ધારણ કરનાર સમ્યગ્દ્રષ્ટિ પાંચમા
ગુણસ્થાને વર્તતા જીવ.
નિમિત્તકારણઃ – જે પોતે કાર્યરૂપ ન થાય, પણ કાર્યની ઉત્પત્તિ
વખતે અનુકૂલ હાજરરૂપ — ઉપસ્થિત કારણ.
નોકર્મઃ – ઔદારિક વગેરે શરીર તથા છ પર્યાપ્તિઓને યોગ્ય
પુદ્ગલપરમાણુઓ નોકર્મ કહેવાય છે.
૯૪ ][ છ ઢાળા