પાંચમી ઢાળ ][ ૧૫૯
પુણ્યઃ — દયા, દાન, પૂજા, ભક્તિ, વ્રતાદિના શુભભાવ-મંદ
કષાય તે જીવના ચારિત્રગુણની અશુદ્ધ અવસ્થા છે;
પુણ્ય-પાપ બેય આસ્રવ છે. બંધનના કારણો છે.
બોધઃ — સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રની એકતા.
મુનિ (સાધુ પરમેષ્ઠી)ઃ — સમસ્ત વ્યાપારથી વિમુક્ત, ચાર
પ્રકારની આરાધનામાં સદા લીન, નિર્ગ્રંથ અને નિર્મોહ
એવા સર્વ સાધુ હોય છે, બધા ભાવલિંગી મુનિને નગ્ન
દિગમ્બર દશા તથા સાધુના ૨૮ મૂળગુણ હોય છે.
યોગઃ — મન, વચન, કાયાના નિમિત્તથી આત્માના પ્રદેશોનું કંપન
થવું તેને દ્રવ્યયોગ કહેવાય છે; કર્મ અને નોકર્મને ગ્રહણ
કરવામાં નિમિત્તરૂપ જીવની શક્તિને ભાવયોગ કહેવાય
છે.
શુભ ઉપયોગઃ — દેવપૂજા, સ્વાધ્યાય, દયા, દાન વગેરે
શુભભાવરૂપ આચરણ.
સકલવ્રતઃ — ૫-મહાવ્રત, ૫-સમિતિ, ૬-આવશ્યક, ૫-ઇન્દ્રિયજય,
૭-કેશલોચ, અસ્નાન, ભૂમિશયન, અદંતધોવન,
ઊભાઊભા ભોજન, દિનમાં એક વખત આહારપાણી
તથા નગ્નતા વગેરેનું પાલન તે વ્યવહારથી સકલવ્રત
છે; અને રત્નત્રયની એકતારૂપ આત્મસ્વભાવમાં સ્થિર
થવું તે નિશ્ચયથી સકલવ્રત છે.
સકલવ્રતીઃ — (સકલવ્રતના ધારક) રત્નત્રયની એકતારૂપ