kāraṇ nahīṁ haiṁ; tathāpi parameṁ ekatvabuddhi dvārā iṣṭa-aniṣṭapanā
mānakar jīv svayaṁ duḥkhī hotā hai; aur vahān̐ bhramavaś hokar kaise
saṁyogake āśrayase vikār karatā hai, yah saṁkṣepameṁ kahā hai .
dhāraṇ karake akathanīy vedanā sahan karatā hai . vahān̐se nikalakar
anya sthāvar paryāyeṁ dhāraṇ karatā hai . trasaparyāy to cintāmaṇi-
ratnake samān ati durlabhatāse prāpta hotī hai . vahān̐ bhī vikalatray
śarīr dhāraṇ karake atyanta duḥkh sahan karatā hai . kadācit
asaṁjñī paṁcendriy huā to manake binā duḥkh prāpta karatā hai . saṁjñī
ho to vahān̐ bhī nirbal prāṇī balavān prāṇī dvārā satāyā jātā
hai . balavān jīv dūsaroṁko duḥkh dekar mahān pāpakā baṁdh karate
haiṁ aur chedan, bhedan, bhūkh, pyās, śīt, uṣṇatā ādike
akathanīy duḥkhoṁko prāpta hote haiṁ .
miṭṭīkā ek kaṇ bhī is lokameṁ ā jāye to usakī durgaṁdhase
kaī kosoṁke saṁjñī paṁcendriy jīv mar jāyeṁ . us dharatīko chūnese
bhī asahya vedanā hotī hai . vahān̐ vaitaraṇī nadī, semalavr̥kṣa, śīt,
uṣṇatā tathā anna-jalake abhāvase svataḥ mahān duḥkh hotā hai .
jab biloṁmeṁ auṁdhe mun̐h laṭakate haiṁ, tab apār vedanā hotī hai .
phi ra dūsare nārakī use dekhate hī kuttekī bhān̐ti us par ṭūṭ
paṛate haiṁ aur mārapīṭ karate haiṁ . tīsare narak tak amba aur