ഭാവാര്ഥ : – ജിസമേം ഛഹ ദ്രവ്യോംകാ നിവാസ ഹൈ ഉസ സ്ഥാനകോ
+ആകാശ കഹതേ ഹൈം . ജോ അപനേ ആപ ബദലതാ ഹൈ തഥാ അപനേ ആപ
ബദലതേ ഹുഏ അന്യ ദ്രവ്യോംകോ ബദലനേമേം നിമിത്ത ഹൈ, ഉസേ
✽
‘‘നിശ്ചയകാല’’ കഹതേ ഹൈം . രാത, ദിന, ഘഡീ, ഘണ്ടാ ആദികോ
‘‘വ്യവഹാരകാല’’ കഹാ ജാതാ ഹൈ . –ഇസ പ്രകാര അജീവതത്ത്വകാ വര്ണന
ഹുആ . അബ, ആസ്രവതത്ത്വകാ വര്ണന കരതേ ഹൈം . ഉസകേ മിഥ്യാത്വ,
അവിരത, പ്രമാദ, കഷായ ഔര യോഗ –ഐസേ പാ
ച ഭേദ ഹൈം ..൮..
[ആസ്രവ ഔര ബന്ധ ദോനോംമേം ഭേദ;–ജീവകേ മിഥ്യാത്വ-മോഹ-
രാഗ-ദ്വേഷരൂപ പരിണാമ വഹ ഭാവ-ആസ്രവ ഹൈം ഔര ഉന മലിന ഭാവോംമേം
സ്നിഗ്ധതാ വഹ ഭാവ-ബന്ധ ഹൈ . ]
+ജിസ പ്രകാര കിസീ ബരതനമേം പാനീ ഭരകര ഉസമേം ഭസ്മ (രാഖ) ഡാലീ
ജായേ തോ വഹ സമാ ജാതീ ഹൈ; ഫി ര ഉസമേം ശര്കരാ ഡാലീ ജായേ വഹ ഭീ
സമാ ജാതീ ഹൈ; ഫി ര ഉസമേം സുഇയാ
ഡാലീ ജായേം തോ വേ ഭീ സമാ ജാതീ
ഹൈം; ഉസീപ്രകാര ആകാശ മേം ഭീ മുഖ്യ അവഗാഹന-ശക്തി ഹൈ; ഇസലിയേ
ഉസമേം സര്വദ്രവ്യ ഏക സാഥ രഹ സകതേ ഹൈം . ഏക ദ്രവ്യ ദൂസരേ ദ്രവ്യകോ
രോകതാ നഹീം ഹൈ .
✽അപനീ-അപനീ പര്യായരൂപസേ സ്വയം പരിണമിത ഹോതേ ഹുഏ ജീവാദിക
ദ്രവ്യോംകേ പരിണമനമേം ജോ നിമിത്ത ഹോ ഉസേ കാലദ്രവ്യ കഹതേ ഹൈം . ജിസ
പ്രകാര കുമ്ഹാരകേ ചാകകോ ഘൂമനേമേം ധുരീ അര്ഥാത് കീലീ . കാലദ്രവ്യ
കോ നിശ്ചയകാല കഹതേ ഹൈം . ലോകാകാശ കേ ജിതനേ പ്രദേശ ഹൈം ഉതനേ
ഹീ കാലദ്രവ്യ (കാലാണു) ഹൈം . ദിന, ഘഡീ, ഘണ്ടാ, മാസ –ഉസേ
വ്യവഹാരകാല കഹതേ ഹൈം .
(ജൈന സിദ്ധാന്ത. പ്രവേശികാ) .
൬൬ ][ ഛഹഢാലാ