భావార్థ : – జిసమేం ఛహ ద్రవ్యోంకా నివాస హై ఉస స్థానకో
+ఆకాశ కహతే హైం . జో అపనే ఆప బదలతా హై తథా అపనే ఆప
బదలతే హుఏ అన్య ద్రవ్యోంకో బదలనేమేం నిమిత్త హై, ఉసే
✽
‘‘నిశ్చయకాల’’ కహతే హైం . రాత, దిన, ఘడీ, ఘణ్టా ఆదికో
‘‘వ్యవహారకాల’’ కహా జాతా హై . –ఇస ప్రకార అజీవతత్త్వకా వర్ణన
హుఆ . అబ, ఆస్రవతత్త్వకా వర్ణన కరతే హైం . ఉసకే మిథ్యాత్వ,
అవిరత, ప్రమాద, కషాయ ఔర యోగ –ఐసే పాఁచ భేద హైం ..౮..
[ఆస్రవ ఔర బన్ధ దోనోంమేం భేద;–జీవకే మిథ్యాత్వ-మోహ-
రాగ-ద్వేషరూప పరిణామ వహ భావ-ఆస్రవ హైం ఔర ఉన మలిన భావోంమేం
స్నిగ్ధతా వహ భావ-బన్ధ హై . ]
+జిస ప్రకార కిసీ బరతనమేం పానీ భరకర ఉసమేం భస్మ (రాఖ) డాలీ
జాయే తో వహ సమా జాతీ హై; ఫి ర ఉసమేం శర్కరా డాలీ జాయే వహ భీ
సమా జాతీ హై; ఫి ర ఉసమేం సుఇయాఁ డాలీ జాయేం తో వే భీ సమా జాతీ
హైం; ఉసీప్రకార ఆకాశ మేం భీ ముఖ్య అవగాహన-శక్తి హై; ఇసలియే
ఉసమేం సర్వద్రవ్య ఏక సాథ రహ సకతే హైం . ఏక ద్రవ్య దూసరే ద్రవ్యకో
రోకతా నహీం హై .
✽అపనీ-అపనీ పర్యాయరూపసే స్వయం పరిణమిత హోతే హుఏ జీవాదిక
ద్రవ్యోంకే పరిణమనమేం జో నిమిత్త హో ఉసే కాలద్రవ్య కహతే హైం . జిస
ప్రకార కుమ్హారకే చాకకో ఘూమనేమేం ధురీ అర్థాత్ కీలీ . కాలద్రవ్య
కో నిశ్చయకాల కహతే హైం . లోకాకాశ కే జితనే ప్రదేశ హైం ఉతనే
హీ కాలద్రవ్య (కాలాణు) హైం . దిన, ఘడీ, ఘణ్టా, మాస –ఉసే
వ్యవహారకాల కహతే హైం .
(జైన సిద్ధాన్త. ప్రవేశికా) .
౬౬ ][ ఛహఢాలా