సంవర హై . ప్రథమ నిశ్చయసమ్యగ్దర్శన హోనే పర స్వద్రవ్యకే
ఆలమ్బనానుసార సంవర-నిర్జరా ప్రారమ్భ హోతీ హై . క్రమశః జితనే
అంశమేం రాగకా అభావ హో, ఉతనే అంశమేం సంవర-నిర్జరారూప ధర్మ హోతా
హై . స్వోన్ముఖతాకే బలసే శుభాశుభ ఇచ్ఛాకా నిరోధ సో తప హై . ఉస
తపసే నిర్జరా హోతీ హై .
(౪) సంవర :–పుణ్య-పాపరూప అశుద్ధభావ (ఆస్రవ)కో ఆత్మాకే
శుద్ధభావ ద్వారా రోకనా సో భావసంవర హై ఔర తదనుసార నవీన
కర్మోంకా ఆనా స్వయం-స్వతః రుక జాయే సో ద్రవ్యసంవర హై .
(౫) నిర్జరా :– అఖణ్డానన్ద నిజ శుద్ధాత్మాకే లక్షసే
అంశతః శుద్ధికీ వృద్ధి ఔర అశుద్ధికీ అంశతః హాని కరనా సో
భావనిర్జరా హై ఔర ఉస సమయ ఖిరనే యోగ్య కర్మోంకా అంశతః ఛూట
జానా సో ద్రవ్యనిర్జరా హై .
(లఘు జైన సిద్ధాన్త ప్రవేశికా పృష్ఠ ౪౫-౪౬ ప్రశ్న ౧౨౧)
(౬) జీవ-అజీవకో ఉనకే స్వరూప సహిత జానకర స్వ తథా
పరకో యథావత్ మాననా, ఆస్రవకో జానకర ఉసే హేయరూప, బన్ధకో
జానకర ఉసే అహితరూప, సంవరకో పహిచానకర ఉసే ఉపాదేయరూప
తథా నిర్జరాకో పహిచానకర ఉసే హితకా కారణ మాననా చాహియే✽
(మోక్షమార్గ ప్రకాశక. అధ్యాయ ౯, పృష్ఠ ౪౬౯)
✽ఆస్రవ ఆదికే దృష్టాంత–
(౧) ఆస్రవ– జిస ప్రకార కిసీ నౌకామేం ఛిద్ర హో జానేసే ఉసమేం పానీ
ఆనే లగతా హై; ఉసీ ప్రకార మిథ్యాత్వాది ఆస్రవకే ద్వారా ఆత్మామేం
కర్మ ఆనే లగతే హైం .
(౨) బంధ– జిస ప్రకార ఛిద్ర ద్వారా పానీ నౌకామేం భర జాతా హై; ఉసీప్రకార
కర్మపరమాణు ఆత్మాకే ప్రదేశోంమేం పహుఁచతే హైం (ఏక క్షేత్రమేం రహతే హైం) .
తీసరీ ఢాల ][ ౬౯