Page 87 of 113
PDF/HTML Page 101 of 127
single page version
4. mithyAtvI paragrAhI dvaitanI man vaDe prashansA na kare. temaj
5. vachan vaDe (te mithyAtvInA) guN na kahe.
8. kavi. te have kahIe chhIe
2. nijadharmanun kathan kahe,
3. haThavaDe dvaitano Agrah hoy te chhoDAve ane mithyAvAd maTADe,
4. svarUp pAmavAmAn nimitta jinavANI, guru tathA svadharmI chhe ane
6. vidyAvaDe jinamatano prabhAv kare, gnAnavaDe svarUpano prabhAv kare,
7. svarUpAnandInun vachanavaDe hit kare, sanghanI sthiratA kare, jenA vaDe
Page 88 of 113
PDF/HTML Page 102 of 127
single page version
chhe)
(40
kaushalyatA kahIe.
Page 89 of 113
PDF/HTML Page 103 of 127
single page version
Page 90 of 113
PDF/HTML Page 104 of 127
single page version
nijadharma
3. (AtmA) puNya
nathI.
Page 91 of 113
PDF/HTML Page 105 of 127
single page version
karIne chhoDI de chhe. gneyano sambandh asthir chhe, gneyapariNAm paN chhUTI
jAy chhe; tethI gney, gneyapariNAm nij vastu nathI. gneyane avalambanArI
shaktine dharanArI chetanAvastu chhe. gney (sAthe) maLavAthI ashuddha thaI,
parantu shakti shuddha gupta chhe. je shuddha chhe te rahe chhe, ashuddha chhe te
rahetun nathI, mATe ashuddha (to) uparano maL chhe. ane shuddha (te)
svarUpanI shakti chhe. jem sphaTik viShe lAl rang dekhAy chhe (te)
sphaTikano svabhAv nathI tethI maTI jAy chhe, svabhAv (chhe te) jato
nathI.
pratibimb chhe. karmadraShTimAn AtmA parasvarUp thayelo bhAse chhe parantu
AtmA par thato nathI.
parane potA(rUp) mAne chhe parantu par te potA(rUp) thatun nathI.
svarUpano mahimA na jANyo topaN svarUpano prabhAv na gayo.
Page 92 of 113
PDF/HTML Page 106 of 127
single page version
chhupAyo chhe, topaN (tenAn) darshan
paN gnAtA tene pragaT dekhe chhe.
chhe parantu (par) vastu to judI chhe, te chhUTI jAy chhe, khed thAy, melA
thAy tyAn pariNAm na gopavavA, svarUpamAn lagADavA. ashuddha gnAnamAn
paN jANapaNun to na gayun. te jANapaNA taraph jotAn, nij gnAn jAti
chhe, evI bhAvanAmAn nij rasAsvAd Ave chhe. A vAt kaI kahevA
mAtra nathI, chAkhavAmAn (
dekhI dekhIne antarane visaryo chhe tethI ja chorAshImAn loTe (
chhUTe; mATe par darshan maTADI nij avalokanavaDe A muktapad chhe,
anubhav chhe, anant sukh (rUp) chidvilAsano prakAsh chhe.
Page 93 of 113
PDF/HTML Page 107 of 127
single page version
tenun samAdhAn
phasAvun eTalun ja chhe ke te bhase chhe. koI traN vAnkavALI doraDImAn sarpa
mAne chhe. tyAn sudhI ja (tene) bhay chhe. mRug, mRugajaLamAn jaL mAnIne
doDe chhe, tethI ja dukhI chhe. tem AtmA parane potArUp mAne chhe,
eTalo ja sansAr chhe, na mAne to mukta ja chhe. jem ek *nArIe
tyAn, te nArIno pati Avyo, teNe em jANyun ke mArI nArI shayan
kare chhe, tene halAve, pavan nAnkhe, parantu te (pUtaLI) to bole nahi.
AkhI rAt bahu sevA karI. prabhAt thayun tyAre teNe jANyun ke (A to)
kAShTanI (pUtaLI) chhe. tyAre te pastAyo ke men jUThI sevA karI. tem
(anAdithI) AtmA par achetananI sevA vRuthA kare chhe. gnAn thatAn te
jANe chhe ke A jaD chhe tyAre te teno sneh tyAge chhe ane svarUpAnandI
thaIne sukh pAme chhe.
rUp thaI jAy chhe; mATe upayogavaDe potAnA dravya-guN-paryAy vichArIne
Page 94 of 113
PDF/HTML Page 108 of 127
single page version
chidAnand ughaDe chhe
rasAsvAd Upaje chhe, temAn magna thaIne rahevun. pariNAmane vastunI
anantashaktimAn sthir karavA.
(parabhAvarUp) pariNAmabhAvane ja nij pariNAm svabhAvapaNe dekhe chhe,
jANe chhe, seve chhe; parane nijasvarUp ThIk karIne (mAnIne) rAkhe chhe.
ene e ja pramANe anAdithI karatAn A jIvanA pariNAmanI avasthA
ghaNA kAL sudhI vItI; paN (sva) kAL pAmIne bhavyatA paripakva thaI
tyAre shrIgurunA upadesharUp kAraN pAmyo. te gurue em upadesh karyo
ke
sva (paNun) ke
e to nIch (ane) par chhe, tun te nIchane sva-paNe ane uchchapaNe
mAnIne bahu ja nIch thayo chhe.
rAkhe? vaLI, jo have te svabhAvane (tun) dekh, jAN ane tenI sevA
kar, tyAre potAthI ja tane yAd paN raheshe, tun sukhI thashe, ayAchI
(ayAchak, svAdhIn) mahimA lahIsh ane tun prabhu thaI jaIsh. A je
Page 95 of 113
PDF/HTML Page 109 of 127
single page version
dravyomAn to tun na aTak. tAro mahimA bahu ja Uncho chhe. je
nokarma(rUp) vasatI vase chhe te tArAthI ja (
chhe, potAnun ang nathI. (karma vagere) paudgalik jAtinI je je sangnA
chhe, te ja te ja jAtinI sangnA chetanapariNAmamAn dharI chhe; te svabhAv
nathI, te par kalit [
kar. tene dUr karatAn ja (tun) pratyakSha sAkShAt svabhAv-sanmukh sthir
thaIsh
paramapadane pAmIsh, ane traNe lokamAn tArI duhAI vartAvIsh
[
anupam gnAnajyoti te potAnun pad chhe. svarUp prakAshavaDe anAdi
vibhAvano vinAsh thAy chhe. potAnA svarUpamAnthI darshan
Page 96 of 113
PDF/HTML Page 110 of 127
single page version
thatAn ek desh sanyam nAm pAmyo.
sakaL pAp chhe, teno abhAv thayo; paN ashubhabhAv evo gauNatArUp
thaI gayo ke durgatinA kAraNarUp pApabandh thato nathI. (tyAn) shubh mukhya
chhe (ne) shuddha gauN chhe. shuddha gauN hovA chhatAn paN te mukhyatAne dore
chhe tethI mukhya jevun ja kAm kare chhe. (shuddha) gauN hovA chhatAn paN te
baliShTha chhe.
sAtamAnun sAdhak chhaThThun chhe. (chhaThThA guNasthAne) kriyA (ane) upadesh hoy
chhe. parantu visheSh sthiratAne lIdhe [tyAn] sakalavirati sanyam nAm pAme
chhe.
rasAsvAd mukhya thayo ane vadhatA vadhatA guNasthAn anusAr vadhyo.
Page 97 of 113
PDF/HTML Page 111 of 127
single page version
A (pAnch) bhUmikAomAn mananun pharavun chhe. tenun vivechan kahIe
chhIe
adharmane dharma mAne, parane sva mAne ane potAne jANe nahi. [e
pramANe] vivek rahit (hoy tene) mUDh man kahIe.
5. brahma viShe sthiratA thaI, svarUparUp pariNamyo, ekatva
bAdhAno hetu chhe, mATe tene ekAgra na kahIe. ahIn svarUp
sthiti(rUp) ekAgra jANavun. par viShe (ekAgratA) bandhanun mUL chhe.
te svarUp
ke anya chintA rahetI nathI. sAmAnyapaNe A pAnche (bhUmikA) sansAr
Page 98 of 113
PDF/HTML Page 112 of 127
single page version
vichAratA dharmagrAhakanayathI chintAnirodh ane ekAgratA e banne
bhUmikAo dharmadhyAn ane shukladhyAnanun kAraN chhe, ane te samAdhine
sAdhe chhe. tenI sAkShIrUp shlok (A pramANe chhe)
Page 99 of 113
PDF/HTML Page 113 of 127
single page version
svasamvedanagnAnadvArA thayo tene samAdhi kahIe.
ane bharIne thambhAvI rAkhe tene kumbhak kahIe. pachhI dhIre dhIre tene bahAr
kADhe tene rechak kahIe;
samAdhi kahe chhe te A kAraNe samAdhi chhe kemake tenAthI manano jay thAy
chhe, manano jay karavAthI rAg-dveSh-moh maTe chhe ane rAg-dveSh-moh
maTatAn samAdhi lAge chhe. sthir man hoy to nij guNaratna pAmIe,
mATe (samAdhi) kAraN chhe.
parokSha e be pramAN chhe, nitya
Page 100 of 113
PDF/HTML Page 114 of 127
single page version
chhe.
vAd, jalpa, vitanDA, hetvAbhAs, chhal, jAti ane nigrahasthAn
nityapaNun vagere anekAntavAd chhe; dukh. janma, vRutti, doSh ane
mithyAgnAnano uttarottar nAsh te mokShamArga chhe; chha indriy, chha viShay,
chha buddhi tathA sharIr, sukh ane dukh e pramANe ekavIsh dukhano
atyant uchchhed tene mokSha mAne chhe.
tattva chhe, pratyakSha ane anumAn
te mokShamArga chhe, vAsanA, kleshano nAsh tathA gnAnano nAsh te mokSha chhe.
tattva chhe; pratyakSha, anumAn ane Agam e traN pramAN chhe, (bhed
ekAnt) vAd chhe. mokShamArga naiyAyikanI samAn chhe; buddhi, sukh, dukh,
ichchhA, dveSh, prayatna, dharma, adharma ane sanskAr e navano atyant nAsh
te mokSha chhe.
upamA, Agam, arthApatti ane abhAv e chha pramAN chhe; nitya
Page 101 of 113
PDF/HTML Page 115 of 127
single page version
chhe, nitya atishayapaNe sukhanI vyaktatA te mokSha chhe.
(tathA) agIyAr indriy; te viShe sparshatanmAtrAthI vAyu,
shabdatanmAtrAthI AkAsh, rUpatanmAtrAthI tej, gandhatanmAtrAthI, pRithvI,
rasatanmAtrAthI pANI; sparsha, ras, ghrAN, chakShu (ane) shrotra e pAnch
buddhi
bhoktA chhe, mUL prakRiti avikRut chhe, mahat Adi sAt, prakRitinI
vikRuti chhe, (bAkInA) soL tattvo vikAr paN nathI ne prakRiti vikRuti
paN nathI. parantu pangu samAn (evA) prakRiti ane puruShanA yoge thayel
chhe, pratyakSha anumAn ane shabda e traN pramAN chhe, nitya ekAntavAd
chhe. pachIsh tattvonun gnAn te mokShamArga chhe. prakRiti (ane) puruShano
vivek dekhavAthI, prakRiti viShe rahel puruShanun (bhinna thavun) te mokSha chhe.
pratyakSha pramANane ja mAne chhe, jem mAdak sAmagrInA samavAyathI
madashakti utpanna thAy chhe tem chAr bhUtanA samavAyathI chaitanyashakti
Upaje chhe; adrashya sukhano tyAg ane drashya sukhano bhog te ja
puruShArtha chhe. [em te mAne chhe.]
Page 102 of 113
PDF/HTML Page 116 of 127
single page version
asampragnAt
anubhave. (pahelAn) jem dehamAn potApaNAnI buddhi hatI tem have
AtmAmAn buddhi dharI; jyAnsudhI svarUpamAnthI te buddhi na khase tyAn sudhI
potAmAn lInatA chhe, tene (lay) samAdhi kahe chhe. ‘lay’nA traN bhed chhe
pariNAmanI lInatA’ te artha thayo,’ ane shabda tathA arthanun jANapaNun te
gnAn thayun. traNe bhed layasamAdhinA chhe. shabda AgamavaDe, arthaAgam,
arthaAgamavaDe gnAnaAgam
Page 103 of 113
PDF/HTML Page 117 of 127
single page version
layasamAdhinA vikalpa
hatun te upayog chhUTatAn buddhi dvArA gnAn upayog Upaje. te (indriy
svarUpamAn tAdAtmya hoy chhe. jyAn jyAn pariNAm vichare tyAn tyAn shraddhA
kare ane lIn thAy. mATe jyAre dravya-guNamAn pariNAm vichare tyAre tyAn
shraddhA karIne lIn thAy, tene layasamAdhi kahIe.
mArI draShTAshakti nirvikalpa UThe chhe, gnAnashakti visheShane jANe chhe,
chAritrapariNAm vaDe vastune avalambIne
chhe, svabhAv karma chhe. nij pariNativaDe pote potAne sAdhe chhe, potAnI
pariNati potAne sompe chhe, pote (potAne) potAmAn potAthI sthApe chhe,
potAnA bhAvano pote AdhAr chhe. (e pramANe) potAnAn dravya-kShetra-kAL-
bhAvane sArI rIte vichArIne sthiratAvaDe rAgAdi vikArane na AvavA
de; jem jem upayoganun jANapaNun varte tem tem dhyAnanI sthiratAmAn
Anand vadhe, ane samAdhisukh thAy. vItarAgaparamAnand samarasIbhAvanA
svasamvedanane sukh-samAdhi kahIe. dravya dravavAnA bhAvarUp chhe, guN
Page 104 of 113
PDF/HTML Page 118 of 127
single page version
arthanun ) jANapaNun te gnAn chhe.
samarasIbhAvavaDe utpanna Anand te bhAvashrut chhe. kaI rIte? te kahIe
chhIe. bhAvashrut arthamAn bhAv (chhe); tyAn, dravyashrutano artha evo chhe ke
dravyashrutamAn jyAn upAdey vastunun varNan chhe tyAn anupam Anandaghan
chidAtmA anant chaitanya chihnanA anubhavano rasAsvAd batAvyo chhe.
anAdithI man
pravRuttidvArA potAnun svarUp-pichhANyun. jem *dIpakanI ADA chAr paDadA
chhe
kaShAyarUp chAr paDadA chhe), traN kaShAy
chetanAprakAshano anubhav evo thayo ke paramAtmabhAvano Anand A
Page 105 of 113
PDF/HTML Page 119 of 127
single page version
anubhavanA prakAshanI jAt to te ja chhe, anya nathI.
sAmAnya avalokan kaI rIte thayun? ane darshan chhe te gnAnane paN dekhe
chhe, gnAn darshanane jANe chhe, (tyAn) darshan to sAmAnya chhe, te sAmAnyane
jANatAn sAmAnyanun gnAn thayun; to tyAn visheSh jANavun kaI rIte thayun?
chhe? tenun samAdhAn
thayun. (gnAn ane darshan) e banneno prakAsh ek chetanasattAthI thayo chhe,
te bannenI sattA ek chhe
sukh thayun tene (vitarka anugat) samAdhi kahIe. chhadmasthane te (sukh)
bhAvashrutanA vilAsathI chaitanyaprakAshane jANatAn
pramANe vitarkasamAdhinun svarUp kahyun te jANavun.
Page 106 of 113
PDF/HTML Page 120 of 127
single page version
prakAsh, teno vichAr kahetAn prApti thAy, te ja dhyAn chhe. paryAyane
svarUpamAn lIn kare, manane dravyamAnthI guNamAn lAve, guNamAnthI paryAyamAn
lAve athavA bIjA prakAre dhyeyane dhyAve tene (arthathI) arthAntar kahIe.
athavA sAmAnya
vachanamAn guN-vichAradvAr hatun te pharI bIjA guNamAn bIjA vichAr na
karatAn sthiratA vaDe Anand thAy chhe. vastune pAmavAnA bIjA bIjA (navA
navA) vichAr shabdadvArA antarangamAn thAy tene shabdAntar kahIe.
upayogamAn em jANyun ke hun dravya chhun, hun gnAnaguN chhun, hun darshan chhun,
vIrya chhun.
svarUpAcharaNavaDe sukh thAy chhe te samAdhi chhe. vachanajoganA bhAvathI
guNasmaraN thayun; vichAr sudhI vachan hatun, vichAr chhUTI jatAn man ja