Chidvilas (Gujarati). 11. Vivekakhyati Samadhi.

પરમાત્મદશા નજીકમાં નજીક છે. પરમ વિવેક થવાનું...સોપાન છે.
માન વિકાર ગયો ને વિમળ ચારિત્રનો ખેલ થયો, મનની મમતા મટી
ને સ્વરૂપમાં એવો હળી – મળી એકમેક થઈ ગયો કે તે આનંદ

કેવળીગમ્ય છે, ત્યાં સમાધિમાં સુખના કલ્લોલ ઊઠે છે; દુઃખની
ઉપાધિ મટી ગઈ છે, આનંદ-ઘરમાં પહોંચી ગયો છે, રાજ્ય કરવાનું
રહ્યું છે, તો હમણાં રાજ્યનો કળશાભિષેક થશે, કેવળજ્ઞાનરૂપી
રાજ્યમુકુટ કિનારે ધર્યો છે, સમય નજીક છે, હમણાં જ શિર ઉપર
કેવળજ્ઞાન મુકુટ ધારણ કરશે – આ નિરસ્મિતા

– અનુગત સમાધિ છે.

શબ્દ, અર્થ અને જ્ઞાન એ ત્રણ ભેદ આમાં પણ લગાડવા.

૧૧. વિવેકખ્યાતિ સમાધિા

હવે, વિવેકખ્યાતિ સમાધિ કહીએ છીએઃ –

પ્રકૃતિ અને પુરુષનું વિવેચન કહેતાં જુદો જુદો ભેદ જાણવો

તેને વિવેક કહીએ. બીજા ભેદ મટ્યા અને શુદ્ધ ચિદ્પરિણતિ (તથા)
ચૈતન્ય પુરુષ એ બંનેની પ્રતીતિ (પૂર્વક) જ્ઞાનમાં વિવેક થયો. ચિદ્
પરિણતિ વસ્તુને અને વસ્તુના અનંત ગુણોને વેદનારી છે, ઉત્પાદ-વ્યય
કરે છે, ષટ્ગુણી – વૃદ્ધિ – હાનિ લક્ષણ છે, વસ્તુને વેદીને તે આનંદ

ઉપજાવે છે. જેમ સમુદ્રમાં તરંગ ઊપજે તે સમુદ્રભાવને જણાવે છે
તેમ (ચિદ્ પરિણતિ) સ્વરૂપને જણાવે છે. સકળ – સર્વસ્વ પરિણતિને

પ્રકૃતિ કહીએ અને પુરુષ કહેતાં પરમાત્મા, તેમાંથી પ્રકૃતિ ઊપજે છે.
જેમ સમુદ્રમાંથી તરંગ ઊપજે છે તેમ. પુરુષને અનંતગુણધામ,
ચિદાનંદ, પરમેશ્વર કહીએ. તે બંનેનું જ્ઞાનમાં જાણપણું થયું, પણ
પ્રત્યક્ષ ન થયું વેદ્યવેદકમાં પ્રત્યક્ષ છે પણ સંપૂર્ણ કેવળજ્ઞાન જેવું
પ્રત્યક્ષ નથી તેથી સાધક છે, થોડા જ કાળમાં પરમાત્મા થશે – આને

વિવેકખ્યાતિ સમાધિ કહીએ.

શબ્દ, અર્થ અને જ્ઞાન એવા ત્રણ ભેદ અહીં પણ લગાડવા.

સમાધિનું વર્ણન[ ૧૧૧

< Previous Page Next Page >