Hoon Parmatma-Gujarati (English transliteration). Pravachan: 37-40.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 11 of 13

 

Page 190 of 238
PDF/HTML Page 201 of 249
single page version

background image
190] [hun
have 90 mI gAthAmAn yogIndradev kahe chhe ke samakitI ja panDit ane pradhAn chhe.
जो सम्मत्त–पहाण बुहु सो तइलोय–पहाणु ।
केवल–णाण वि लहु लहइ सासय–सुक्ख–णिहाणु ।। ९०।।
je samyaktvapradhAn budh, te ja trilokapradhAn;
pAme kevaLagnAn jhaT, shAshvat saukhyanidhAn.
90.
AhAhA...! digambar santoe paN kAI kAm karyA chhe! bahu thoDAn shabdomAn Akho
sAr bharI dIdho chhe.
A to yogasAr chhe. potAnA Ashraye je paryAy pragaT thAy tenun nAm ‘yog’
chhe, te yogano A sAr chhe. parAshrit vyavahAr te yogasAr nathI paN svAshrit nishchay
te yogasAr chhe.
je samyagdarshanano svAmI chhe-je AtmA samajyo chhe te panDit chhe, bAkI
agiyAr ang ne chaudapUrva bhaNI gayelo hoy topaN te panDit nathI. AtmAnA Ashray
vagar agiyAr ang Adinun gnAn paN nAsh pAmI jAy chhe ane jIv nigodamAn paN
chAlyo jAy chhe. akSharanA anantamAn bhAge gnAnano kShayopasham thaI jAy chhe. mATe
AtmagnAn vagaranun ekalun agiyAr anganun gnAn kAI kalyANakArI nathI kemake te
parAshrit chhe.
gnAnamUrti bhagavAn AtmAmAn ekAgra thaIne temAnthI gnAnano kaN kADhavo te kaN
paN kalyANakArI chhe. (A ‘kaN’ kahetAn kaNikA yAd AvI) banArasIdAsajIe
paramArthavachanikAmAn lakhyun chhe ke svarUpanA draShTi-gnAnapUrvak chAritranI kaNikA jAge to
mokShamArga chhe, nahi to mokShamArga nathI. banArasIdAsajI ek bahu moTA mahApanDit thaI
gayA; yathArtha vastusvarUp lakhatAn gayA.
ahIn kahe chhe ke samyagdraShTi ja jagatamAn pradhAn (mukhya) chhe ane panDit chhe.
samyaksvarUp pUrNa shuddha tattvanI antarmukh thaIne svAshraye jeNe samyagdarshan pragaT karyun te
ja jagatamAn svAmI eTale pradhAn ane panDit chhe. AtmA jANyo teNe badhun jANyun. ‘ek
jAne sab hot hai, sabase ek na hoy.’ samyagdraShTi to kevaLagnAn leshe. andaramAn sAdi
anantakALanI anantI kevaLaparyAy gnAnamAn paDI chhe tethI jeNe gnAyakanI draShTi karI te ek
be bhavamAn kevaLagnAn leshe...leshe ane leshe ja.
jenI draShTimAn potAno AtmA shreShTha chhe te jIv jagatamAn pradhAn chhe ane te ja
panDit chhe. shrAvakaratnakaranDamAn samakitInI bahu mahimA karI chhe ke samakit to param
AdhAr chhe tenA vagar gnAn-vrat-tap-chAritra Adi badhun phogaT chhe, kAnkarA samAn chhe.
chaitanyaratnanI draShTi ane nirvikalpa anubhUti vagar badhun vyartha chhe.
chhaDhALAmAn paN samakitanI mahimA gAtAn lakhyun chhe ke svabhAvanI garimA ja
evI chhe ke tenA draShTivant samyagdraShTine bhale jarApaN sanyam na hoy topaN devo
AvIne tene pUje chhe.
samyagdraShTinI draShTi jyAn paDI chhe evA svabhAvamAn ja te rahelAn chhe, rAgamAn
rahelAn nathI.

Page 191 of 238
PDF/HTML Page 202 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [191
samyagdraShTine svabhAvanI ja ruchi chhe, rAganI ruchi nathI. AvA jagatshreShTha samyagdraShTi
avinAshI sukhanA nidhAn evA kevaLagnAnane shIghra prApta kare chhe.
samyagdraShTi jineshvaranA laghunandan chhe. banArasIdAsajI samayasAr nATakamAn lakhe chhe
‘bhedavignAn jagyo jinake ghaT, shItal chitta bhayo jim chandan, kelI kare shivamAragamen,
jagamAnhi jineshvarake laghunandan.’ munirAj moTA putra chhe ane samyagdraShTi nAnA putra chhe.
samyagdraShTinI AvI mahimA chhe te jyAn sudhI antaramAn khyAlamAn na Ave ane
potAnA kShayopasham gnAnanI ke rAganI mandatAnI adhikatA rahyAn kare, samyagdraShTi mArAthI
koI adhik mahAn chhe evun bahumAn na Ave tyAn sudhI tene svadravyano AshrayabhAv
pragaT thato nathI.
samyagdarshan sarva guNomAn mukhya guN chhe. ‘dansaNamUlo dhammo.’ dharmanun mUL
samyagdarshan chhe. tethI ja ahIn (svAdhyAyamandiramAn) kundakund AchAryanA chAr bol moTA
akSharamAn lakhyAn chhe. (1) dansaNamUlo dhammo. (2) dravyadraShTi te samyagdraShTi. (3)
darshanashuddhi te ja Atmasiddhi ane (4) pUrNatAne lakShe sharUAt te ja vAstavik
sharUAt chhe. chArey vAkya sAramAn sAr chhe.
dharma chAritra chhe paN tenun mUL samyagdarshan chhe. ane ‘मूलं नास्ति कुत्तो शाखा?
jyAn samyagdarshanarUpI mUL ja nathI tyAn vrat, tap, samvar, nirjarA AdinI shAkhA kyAthi
hoy? ekaDA vagar mInDA shun kAmanA? mukhyatA ekaDAnI chhe. ekaDA sahitanA mInDAnI
kimmat chhe tem samyaktva sahitanA gnAn ane chAritra muktinun kAraN chhe.
samyagdarshananun dhyey svarUpamAn chhe, draShTi dravyamAn chhe, pariNaman paN dravya taraph chhe
ane rAgathI mukta chhe tethI samyak draShTi krame krame mokSha taraph laI jAy chhe. arthAt
samyagdarshan abandhapariNAmanI ugratA taraph laI jAy chhe. kem ke abandhasvabhAvI dravyanI
draShTi thaI eTale pariNAm abandhasvabhAv taraph ja chhe ane abandhapariNAm te ja
mokShamArga chhe.
jem mUL vinA vRukSha hotun nathI tem samyaktva vinA dharma hoto nathI gnAn ghaNun
hoy paN samyagdarshan na hoy to te gnAnI, panDit nathI. ane ek deDakun bhale tene
navatattvanA nAmanI paN khabar na hoy paN AtmAno Ashray karIne samyagdarshan pragaT
karI shake chhe. A atIndriy AnandasvarUp te hun chhun, tenAthI viruddha dukh te hun nahi
eTalun samajAyun temAn badhun AvI gayun.
bhagavAn AtmAne atIndriy Anandano jyAn paryAyamAn sparsha thAy chhe tyAn navey
tattvanun gnAn thaI jAy chhe. atIndriy Anandanun vedan thatAn atIndriy gnAnAnandasvarUp
Akho AtmA te hun jIvadravya nirmaL paryAy pragaT thaI te samvar-nirjarA tattva,
AnandathI virUddha AkuLatArUp-dukharUp bhAv te Asrav-bandh tattva ane AnandamUrti
nijadravyathI judAn achetanadravya te ajIvadravya-Am navey tattvanun yathArtha gnAn
samyagdarshan thatAn ekasAthe thaI jAy chhe.
samayasAr chhaThThI gAthAmAn AtmAne paradravyathI bhinna upAsyamAn kahyo chhe. dvAdashAng

Page 192 of 238
PDF/HTML Page 203 of 249
single page version

background image
192] [hun
vANIno sAr ja A chhe ke AtmAne jANavo. AtmA to shuddha chhe ja. je shuddha
jANe tene lAbh chhe. je paradravyanun lakSha chhoDI potAnA svabhAvanun lakSha karI paryAyamAn
dravyanI upAsanA kare chhe, sevA kare chhe, tene paryAyamAn shuddhatA pragaT thAy chhe, e
shuddhatAthI ja jANyun ke trikALI dravya shuddha chhe. paryAyamAn shuddhatA pragaT thayA vagar kyAthi
jaNAy ke dravya shuddha chhe? mATe ja kahyun ke paryAyamAn dravyanI sevA karIne tene shuddha jANavo
te dvAdashAng vANIno sAr chhe.
sarvagna bhagavAn to darek jIvane shuddha ja dekhe chhe paN tethI tane shun lAbh? tun
shuddha jAN to lAbh thAy. sarvagna bhagavAnanA gnAnamAn to ek ek tattva jem chhe tem
jaNAy chhe. aho! chAre paDakhethI satya Ubhun thAy chhe. divyagnAnanI shI vAt? svabhAvane
shI maryAdA? lokAlok to shun paN tethI anantaguNA lokAlok hoy tene paN jANavAnun
gnAnamAn sAmarthya chhe. svata svabhAv chhe, sahaj tAkAt chhe. jaD paramANumAn paN ek
samayamAn AkhA brahmAnDamAn javAnI tAkAt chhe, to gnAnanI tAkAtanun shun kahevun? jeno je
svabhAv hoy temAn maryAdA na hoy.
samyagdraShTi chanDAl ho topaN te dev dvArA pUjavA yogya chhe. alpakALamAn te
chAritra laIne mukti pragaT karashe. ane svadravyanI draShTi vinAno bhale navamI graiveyakano
dev hoy topaN te pUjya nathI. mATe ja kahyun chhe ke samyagdarshan sahit narakavAs paN
bhalo chhe ane samyagdarshan vinA svargano vAs paN bhalo nathI. samyagdarshan thayun teno
to mokSha thaI gayo.
samyagdarshan thatAn anAdinA agnAn andhakArano nAsh thaIne gnAnaprakAsh pragaT
thAy chhe. samyagdraShTine ‘sab Agamabhed su ur base’ badhA Agamano sAr gnAnamAn
AvI jAy chhe. bahAr kyAy shodhavA javun paDatun nathI.
agnAnadashAmAn je sansAr priy lAgato hato, te ja sansAr samyagdarshan thatAn
tyAgavA yogya dekhAvA lAgyo. IndriyasukhanI ruchi paN TaLI gaI. traNalokanA
Indriyasukhano draShTimAnthI tyAg thaI gayo.
samyagdarshan thatAn jIv anant gnAn-darshan-vIrya-sukh Adi sampattino svAmI
banI jAy chhe ane te anantaguNano ansh paryAyamAn pragaT thaI jAy chhe. pachhI te
parachIjano mAlik thato nathI. mithyAtvadashAmAn sharIr ane paradravyamAn ahankAr, mamakAr
karato te have AtmAmAn ahankAr ane tenA guNomAn mamakAr karavA lAgyo.
chaitanyaravi-samyaktvasUrya UgatAn mithyAtva andhakAr TaLI jAy chhe.
mithyAtvadashAmAn sadA iShTanI prApti ane aniShTanA nAsh mATe udyamI raheto hato te have
IShTa-aniShTanI draShTi chhoDIne svabhAvaprAptino udyamI thaI jAy chhe. draShTie gulAnT khAdhI
tyAn badhun badalAI gayun. tenI mahimA kem karavI?
samyagdraShTi gRuhasthadashAmAn paN kyAy lekhAI jato nathI, andarathI vairAgI rahe chhe ane

Page 193 of 238
PDF/HTML Page 204 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [193
bhedavignAnane bhAve chhe ane dhIre dhIre nirmaL thato muni thaIne kevaLagnAn sudhI
pahonchI jAy chhe. samyagdarshan te ja sAcho mitra chhe, je sansAranA dukhathI chhoDAvI nirvAN
pahonchADI de chhe.
have ahIn AtmAnushAsanano dAkhalo Ape chhe ke samyagdarshan vinA shAntabhAv,
gnAn, chAritra Adi badhun paththar-kAnkarA samAn tuchchha chhe ane e ja shAntabhAv, gnAn,
chAritra Adi samyagdarshan sahit hoy to tenI kimmat mahAratna samAn thaI jAy chhe.
Am mUL kimmat samyagdarshananI chhe tethI samyagdaShTi ja mukhya chhe, panDit chhe ane
jagatshreShTha chhe. AthI dharmanA mUL tarIke samyagdarshan sivAy bIjI koI chIj mahimAvant
nathI.
* jIvanake kShaNabhangur hone se hI sansArakI
sukhadAyak vastuonkA koI mUlya nahIn hai. IsIse Inhen
tyAjya kahA hai. yadi chanchal netravAlI yuvatiyonke yauvan
na DhalatA hotA, yadi rAjAonkI vibhUti bijalIke
samAn chanchal na hotI, athavA yadi yah jIvan vAyuse
utpanna huI laharonke samAn chanchal na hotA tab kaun
Is sAnsArik sukhase vimukh hokar jinendrake dvArA
upadiShTa tapashcharaN karatA!
(shrI subhAShitaratnasandoh)

Page 194 of 238
PDF/HTML Page 205 of 249
single page version

background image
194] [hun
[pravachan nan. 37]
abandhasvabhAvI nij–paramAtmAnI draShTi vaDe
karmabandhanano kShay kar
[shrI yogasAr upar param pUjya gurudevashrInun pravachan, tA. 17-7-66]
A shrI yogasArajI shAstra chAle chhe. 91 mI gAthAmAn yogIndradev kahe chhe
keAtmAmAn sthiratA karavI e ja samvar-nirjarAnun kAraN chhe.
अजरु अमरु गुण–गण–णिलउ जहि अप्पा थिरु ठाइ ।
सो कम्मेहिं ण बंधियउ संचिय–पु व विलाई
।। ९१।।
ajar, amar, bahu guNanidhi, nijarUpe sthir thAy;
karmabandh te nav kare, pUrvabaddha kShay thAy. 91.
juo! shun kahe chhe munirAj? AtmA ajar amar chhe. amar eTale shAshvat dhruv
akRutrim-aNakarAyelI chaitanyamUrti chhe. tene kadI jIrNatA lAgu paDatI nathI ane tenun
kadI maraN paN thatun nathI. AtmA anAdi anant ajanma ane amaraN svabhAvI chhe.
evA guNasvabhAvI AtmAmAn je sthir thAy chhe te mukta thAy chhe.
anAdithI jIv puNya-pApanA rAg ane vikalpamAn sthir hovAthI tene karmonun
bandhan chhe. paN je jIv shuddha chaitanyasvarUpanI pratIti karIne temAn sthir thAy chhe tene
navA karma bandhAtA nathI ane jUnA karmono nAsh thaI jAy chhe.
ahIn utpAd-vyay-dhruv traNey laI lIdhA chhe. AtmA dhruv pote ajar-amar chhe
temAn draShTi-gnAn-sthiratA karatAn karma rahit nirmaL paryAyano utpAd thAy chhe ane
pUrvanI ashuddha avasthAno nAsh thAy chhe. nirmaLatAno utpAd, malinatAno vyay ane
dhruv to pote trikAL chhe. AvA utpAd-vyay te dhArmik kriyA chhe. jainadharmanI A kriyA
chhe. chaitanyabimb dhruv svabhAv sattAmAn ruchi karIne te rUp pariNati karIne sthir thavun te
samvar nirjarArUp jainadharmanI dhArmik kriyA chhe. lAkho shAstro lakhavAno hetu-sAr A
kriyA karavAno chhe.
bhagavAn AtmA janma-maraN rahit avinAshI chhe. sharIranA sanyogane loko
janma kahe chhe ane sharIranA viyogane maraN kahe chhe. AtmA to anAdi anant chhe,
janma-maraNathI rahit chhe. AtmA astitva, vastutva Adi sAmAnyaguN (ke je guN
badhA dravyamAn hoy) ane gnAn-darshan Adi visheSh guNothI sahit chhe. AtmA
sAmAnyavisheSh guNono moTo samUh chhe, temAn ekAgra thatAn samvar-nirjarA pragaT thAy chhe.
AtmAmAn ek Anand nAmano visheSh guN chhe ane te guN AtmAnI sarva hAlatomAn

Page 195 of 238
PDF/HTML Page 206 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [19p
chhe, to pachhI prashna UThe ke Anand kem thato nathI? to tenun kAraN e chhe ke agnAn-
dashAmAn jIvanI ruchi puNya-pAp AdimAn chhe tethI AnandaguNanun pariNaman dukharUpe thAy
chhe. koIpaN guNanI paryAy ek samay paN na hoy em traNakALamAn kadI banatun nathI.
mATe AnandaguNanI paryAy to darek samaye hoy chhe paN te agnAnadashAmAn dukharUpe chhe
ane svabhAvanI shraddhA thatAn AnandaguNanI paryAy paN mukhyapaNe Anand- rUpe pariName
chhe, gauNapaNe sAdhakane dukh chhe paN te vAt ahIn gauN chhe.
anantaguN samudAy AtmAnI antarmukh draShTi vaDe shraddhA-bharoso-vishvAs karatAn
AtmAnA badhA guNonun anshe vyakta pariNaman samyagdarshananI sAthe ja thaI jAy chhe. kem
ke samyagdarshan AkhA-pUrNa dravyanI pratIti kare chhe tethI dravyamAn rahelAn anant guNonun
pariNaman paN anshe nirmaL thaI jAy chhe.
bhagavAn AtmA pragaT dravya chhe. pragaT eTale ‘chhe’ ane chhe te astitva-
vALun-sattAvALun tattva chhe to e sat tattvanA guNo paN sat-shAshvat chhe. AtmA
ajar-amar chhe to tenA guN paN ajar-amar chhe ane guN ajar-amar chhe to
dravya ajar-amar chhe.
mUL vAt to e chhe ke jIve A tattvano koI divas vishvAs karyo nathI. bhagavAn
AtmAne potAnI shraddhAnI sarANe chaDAvyo nathI. jo shraddhAmAn AtmAne le to to ek
sekanDanA asankhyAtamAn bhAgamAn anantaguNonI anshe vyakta paryAy pragaT thaI jAy.
agnAnadashA vakhate paN AtmAne sharIr ane karmathI rahit juo to AtmA shuddha
ja chhe. paryAyamAn ashuddhatA chhe e to Asravatattva chhe, te gnAyakatattvathI bhinna tattva chhe
ane sharIr tathA karma to tadna bhinna ajIvatattva chhe. Asrav paN anitya tAdAtmyanI
apekShAthI AtmA sAthe ekarUp dekhAy chhe paN nitya tAdAtmyabhAvanI apekShAe to te
paryAy paN sanyogIk chhe-paradravya chhe. kartAkarma-adhikAranI 69-70 gAthAmAn paN A
vAt lIdhI chhe. kem ke e AtmAnun svarUp nathI.
vartamAnamAn ja AtmA sharIr, karma ane AsravathI bhinna chhe to tenAthI bhinna
draShTi karatAn shuddha AtmA anubhavamAn AvI shake chhe. jem mATIvALA pANIne, pANInA
svabhAvanI draShTithI juo to pANI shuddha ja dekhAy chhe. melap chhe e to mATIno bhAg
chhe, pANIno nahi. tem vartamAnamAn AtmA shubhAshubh bhAvo sahit chhe tene
bhedavignAnanI shaktithI sharIr, karma ane shubhAshubh-rAgAdithI rahit joI shakAy chhe.
rAgAdi bhAvo thavA te AtmAno aparAdh chhe, te bhagavAn AtmAnA svabhAvathI
virUddha chhe mATe te hey chhe. have tene hey kahyA to upAday shun? to kahe chhe-shuddha bhagavAn
gnAyakabhAv upAdey chhe. sharIrAdi paradravya to gney chhe ane rAgAdi AtmAnI avasthAmAn
hovA chhatAn dukharUp bhAv chhe mATe hey chhe, Ashray karavA lAyak nathI. e gney ane hey
bhAvothI rahit nirmaL shuddhAtmA upAdey chhe.
darek pAse vartamAnamAn paN draShTi to chhe-najar to chhe paN te najaramAn rAg ane

Page 196 of 238
PDF/HTML Page 207 of 249
single page version

background image
196] [hun
vikArane ja dekhe chhe. nijasvabhAvathI virUddha kShaNik vikRut avasthAne dekhe chhe te ja
draShTimAn rAgAdi rahit bhagavAnane jue to bhagavAn shuddha ja dekhAy chhe. bhagavAn kyAn
ajANyo chhe? kyAn gnAn vinAno chhe to tene bIjA dvArA jaNAy? pote ja potAne
jANI shake chhe-dekhI shake chhe.
dravya to rAg sAthe ekatva pAmatun nathI paN dravyanI draShTi thatAn draShTi paN rAg
sAthe ekatva karatI nathI. draShTi shuddha samvar-nirjarArUp thaI te Asrav-bandharUpe kadI na
thAy. A shraddhA ane gnAnanA baLathI samyagdraShTi svabhAvamAn sthir thavAno puruShArtha kare
chhe ane e sthiratA thavI te ja samvar-nirjarArUp mokShamArga chhe. bAkI varShItap Adi
kriyA mokShamArga nathI.
svarUpanA nirvikalpa anubhavakALe dharmIne ghaNI ghaNI nirjarA thAy chhe. loko kahe
chhe ke shAstranA svAdhyAyamAn nirjarA thAy chhe paN bhAI! parAshraye nirjarA kyAthi thAy?
nirjarA to svarUpamAn sthiratA karavAthI ja thAy.
shrotA- amRutachandra AchArya kahe chhe ke hun mArI pariNatinI vishuddhatA mATe A
TIkA rachun chhun. to ahIn TIkA lakhavAthI nirjarAnI vAt to AvI?
pUjya gurudeva- are bhAI! teno artha samajavo joIe. nirjarA to svarUp-
sthiratAthI ja thAy chhe. TIkA lakhavAnA vikalpathI bhinna AchAryanun gholan andaramAn
chAlI rahyun chhe tenAthI nirjarA thAy chhe.
chothA guNasthAnathI svarUpAcharaN chAritra sharU thaI jAy chhe. nyAyathI ja vAt chhe.
shuddha svabhAvanI draShTi thatAn anshe sthiratA thAy chhe. samyagdraShTi thatAn mithyAtvano nAsh
ane samyaktvanI utpatti thAy chhe tem anantAnubandhIno nAsh thAy chhe ane
svarUpAcharaN chAritra pragaT thAy chhe.
jem abajopatinI dukAne munim paN buddhishALI, moTo pagAradAr hoy, ghAnchI
jevo na hoy. tem A to sarvagnanI peDhI! dharmanA mUL dhaNI evA sarvagnanI dukAne
besanAre bahu javAbadArI samajavI joIe. ADI-avaLI nyAy vagaranI vAt ahIn na
chAle. prabhuno vItarAgamArga-nyAyamArga chhe.
koI em mAne chhe ke chothA guNasthAne svarUpAcharaN chAritra na hoy. to bhAI!
samyaktva thatAn anantaguNanA ansh pragaT thAy chhe, temAn anantAnubandhI kaShAyano nAsh
thatAn shun pragaT thayun? anshe akaShAyabhAv pragaT thAy chhe te ja svarUpAcharaN chAritra chhe.
vastusthiti ja Am chhe tyAn vAdavivAdano avakAsh ja nathI.
AhAhA...anantakALamAn mAnD Avo avasar maL‌yo chhe. nigodathI nIkaLI
panchendriy thavun ja durlabh chhe tyAn manuShyapaNun maLavun ane yathArtha vAt kAne paDavI ane
tenI ruchi thavI e to mahA...mahA...mahAdurlabh chhe.
chothA guNasthAnanI vAt AgaL thaI gaI. have pAnchamA guNasthAnanI vAt kare chhe
ke ahIn svarUpamAn sthiratAnI vRuddhi thAy chhe ane apratyAkhyAn kaShAyano nAsh thAy chhe.
bhagavAn akriy shuddhabimb te nishchay chhe ane samyagdarshan-gnAn-chAritranI
paryAy thAy chhe te bhedarUp chhe mATe tene ahIn vyavahAr kahI chhe. mokShamArganI paryAyanA
Ashraye mokShamArga

Page 197 of 238
PDF/HTML Page 208 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [197
thato nathI. nishchay shuddhabimb dravyanA Ashraye mokShamArga pragaT thAy chhe mATe shuddhaparyAyane
vyavahAr kahI chhe.
pAnchamA guNasthAnavartI shrAvakane sarvArthasiddhinA dev karatAn paN shAnti vadhI jAy
chhe. gnAn visheSh nathI paN sthiratA vadhI gaI chhe tethI shAnti visheSh chhe. jene (-
AtmAne) draShTimAn pakaDayo ane temAn AgaL vadhyo tene have shun bAkI rahe? shrAvakane
paDimA hoy chhe e to vyavahAr chhe paN andaramAn sthiratAnA ansho vadhe chhe e kharekhar
paDimA chhe. AgaL vadhatAn chhaThThA pramatta guNasthAnamAn sthiratA visheSh vadhI jAy chhe ane
pratyAkhyAn kaShAyano nAsh thAy chhe. sAtamA apramatta guNasthAnamAn chhaThThAthI paN visheSh
sthiratA vadhI jAy chhe-em vadhatAn-vadhatAn bAramA guNasthAnamAn vItarAgatA thatAn
antarmuhUrtamAn kevaLagnAn thaI jAy chhe.
bhAI! A tattva to dhIrajathI samajAy tem chhe pakShathI ke AgrahathI A vAt na
samajAy. ek AtmAnI laganI lAgI hoy tene ja A samajAy. iShTopadeshamAn kahyun chhe ke
‘tun ek AtmA sambandhI ja prashna pUchh! teno ja uttar mAng. mAtra jANavAnA viShayamAn
AgaL vadhIne shun karIsh? AtmAne to pahelAn samajI le!’ mokShanA premInun e kartavya chhe
ke AtmA sambandhI ja prashna kare. AtmAnI samajaN vagar dhyAn paN vyartha chhe.
have 92 mI gAthAmAn munirAj yogasAranI visheSh spaShTatA karatAn kahe chhe ke je
AtmAmAn lIn chhe te jIv karmothI bandhAto nathI.
जइ सलिलेण ण लिप्पियइ कमलणि–पत्त कया वि ।
तह कम्मेहिं ण लिप्पियइ जइ रइ अप्प–सहावि ।। ९२।।
pankaj jyam pANI thakI, kadApi nahi lepAy;
lipta na thAye karmathI, je lIn AtmasvabhAv.
92.
gAthAmAn ek sharat mUkI dIdhI chhe ke jo tun ek AtmAnI prIti kar, rati kar,
ruchi kar to tun avashya karmothI chhUTIsh ane nirvAN pAmIsh. samayasAramAn nirjarA
adhikAranI 206 gAthAmAn lIdhun chhe ke “tun AtmAnI prIti kar, AtmAmAn santuShTa thA,
temAn ja tRupti pAm, tane uttam sukh thashe.”
loko vrat, bhakti pUjA, siddhagIrInA darshan vagerethI lAbh mAne chhe ane
AtmAnI vAtathI bhaDake chhe. paN bhAI! siddhagIrI tun pote ja chho, tun tArA darshan kar
ne! tAro bhagavAn anantI siddha paryAyane antaramAn rAkhIne beTho chhe e siddhagIrI upar
chaD to tArI jAtrA saphaL thashe. shatruno jay karanAro shatrunjay paN tAro bhagavAn
AtmA chhe tenI yAtrA kar! ashubhathI bachavA shubhabhAv Ave. na Ave em nathI paN
antaramAn nakkI nirNay rAkhaje ke svAshray vinA kadI mukti nathI, kalyAN nathI.
gAthAmAn draShTAnt Apyun chhe ke jem kamalinInun patra kadApi pANIthI lepAtun nathI. tem
je AtmasvabhAvamAn lIn chhe te karmothI lepAto nathI. AtmAmAn lIn evo bhavyajIv

Page 198 of 238
PDF/HTML Page 209 of 249
single page version

background image
198] [hun
mokShamArgI chhe, teNe ja ratnatrayanI ekatA dhAraN karI chhe. e bhavyajIv vItarAg-
svabhAvamAn lIn hoy chhe ane rAg-dveShathI bhinna hoy chhe, tethI karmothI bandhAtA nathI.
vItarAgasvarUp bhagavAn AtmA ane temAnthI utpanna thayelo vItarAgabhAv
bandhano nAsh karanAr chhe. samyagdarshan paN anshe vItarAgabhAv chhe. tethI ja samyagdraShTine
41 prakRitino bandh thato nathI. samyagdraShTi laDAImAn Ubho hoy topaN je karmothI te
bandhAto nathI te ja karmothI paradravyanI ahambuddhi karanAro agnAnI bandhAy chhe. anant
sansArane vadhAranArA chIkaNAn karmothI bandhAy chhe, gnAnI bandhAtA nathI.
ahIn samayasAranA chhellAn kaLashano AdhAr Apyo chhe. dharmInI draShTi ane
draShTinA viShayamAn rAg-dveSh-moh nathI tethI kahyun chhe ke dharmIne rAg-dveSh-moh hotAn ja
nathI. tethI dharmIne karmono bandh thato nathI ane svabhAvamAn ramaNatAne lIdhe vItarAgatA
vadhatI jAy chhe ane asthiratAno je rAg chhe te ghaTato jAy chhe.
Am, sAr e kahyo ke abandhasvabhAvanA draShTivant dharmIne bandh hoto nathI.
* jevI rIte pakShIo rAtre koI ek vRukSha upar
nivAs kare chhe ane pachhI savAr thatAn teo sahasA
sarva dishAomAn chAlyA jAy chhe, khed chhe ke tevI ja
rIte manuShya paN koI ek kuLamAn sthit rahIne pachhI
mRutyu pAmIne anya kuLono Ashray kare chhe. tethI
vidvAn manuShya tene mATe kAI paN shok karatA nathI.
(shrI padmanandI-panchavinshati)

Page 199 of 238
PDF/HTML Page 210 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [199
[pravachan nan. 38]
atIndriy sukhano sAgara nij–paramAtmA
[shrI yogasAr upar pUjya gurudevashrInA pravachanamAnthI, tA. 19-7-66]
A shrI yogasAr nAmanun shAstra chhe. tenI 93 mI gAthA chAle chhe.
shrI yogIndu munirAj kahe chhe ke shamasukhabhogI ja nirvANanun pAtra chhe.
जो सम–सुक्ख–णिलीणु बुहु पुण पुण अप्पु मुणेइ ।
कम्मक्खउ करि सो वि फुडु लहु णिव्वाणु लहेइ ।। ९३।।
sham-sukhamAn lIn je kare, pharI pharI nij abhyAs;
karma kShay nishchay karI, shIghra lahe shivavAs.
93.
A AtmA gnAnAnandasvarUp shuddha chaitanya chhe ane sharIr, karma ane puNya-pAp
Adi vikArathI rahit chhe. AvA AtmAnun jene gnAn chhe te gnAnI chhe dharmI chhe. hinsA,
jUThun, chorI AdinA bhAv te pAp chhe ane dayA-dAn AdinA bhAv te puNyabhAv chhe,
tenAthI paN rahit andar shuddha atIndriy gnAn-AnandasvarUp bhagavAn AtmA birAje
chhe tenI andaramAn ruchi thavI ane teno anubhav karavo te dharma chhe.
jhINI vAt chhe bhAI! keTalAke to AvI vAt kyArey sAmbhaLI paN na hoy.
jevo siddhamAn Anand chhe evo A AtmAnA antarasvarUpamAn Anand chhe. anAdithI
mithyAdraShTi jIv AvA AnandasvarUpane bhUlIne shubhAshubh vikAr ja mArun svarUp chhe ane
paradravyamAn mArun sukh chhe evI mithyA mAnyatA sevI rahyo chhe, tene sarvagna parameshvar
kevaLagnAnI bhagavAn kahe chhe ke bhAI! paradravya tArI chIj nathI ane puNya-pAp e
paN vikAr chhe, kRutrim upAdhi-mel chhe. te tArI chIjamAn nathI. tun to atIndriy sukhano
sAgar chhe.
anantakALamAn agnAnI jIv tyAgI thayo, bhogI thayo, rAjA thayo, rank thayo,
rogI thayo, nirogI thayo, anantA bhavabhramaN karyA paN koI divas AtmA shun chhe ane
AtmAmAn shun chhe teno vichAr na karyo.
parameshvar vItarAgadeve pharamAn karyun chhe ke bhAI! amane je sham-sukhasvarUp
vItarAgI Anand pragaTayo chhe te atIndriy Anand tArI vastumAn paN paDayo chhe. AtmA
dharmI chhe ane atIndriy gnAn Anand Adi tenA dharmo chhe, paN A jIve anantakALamAn
ek sekanD paN potAnA dharmonI ruchi karI nathI ane puNya-pApanI ruchi chhoDI nathI.
jeNe ekavAr potAnA atIndriy Anandano svAd lIdho-AnandanA vedanapUrvak
dharmanI jeNe sharUAtarUp samyagdarshan pragaT karyun te jIv gnAnI ane dharmI chhe, AvA
dharmI bhale

Page 200 of 238
PDF/HTML Page 211 of 249
single page version

background image
200] [hun
chhakhanDanA rAjA chakravartI ho ke svarganA indra ho paN teo svabhAv sivAy bahAramAn
kyAy sukh mAnatA nathI. AvA gnAnI sham-sukhamAn lIn thaIne vAramvAr AtmAno
anubhav kare chhe.
puNya-pApabhAvanI ruchi chhoDIne je antaranA shraddhA gnAnamAn atIndriy Anandano
svAd le chhe te gRuhasthAshramamAn rahyo hoy topaN dharmI chhe.
“kevalIpaNanto dhammo sharaNan” evA gaDiyA to loko savAr sAnj bolI jAy chhe
ne! e kevaLIbhagavAn sarvagnadev so indronI upasthitimAn A vAt kahe chhe ke bhAI!
ten anant kALathI paribhramaN karyun tenun ek ja kAraN chhe ke tane atIndriy
AnandasvabhAvanI aruchi ane puNya-pApabhAvanI ruchi paDI chhe.
je siddhabhagavAn thayA e kyAthi thayA? e nirdoSh dashA lAgyA kyAthi? shun e
bahArathI Ave chhe? are! svabhAvamAn chhe te pragaT thAy chhe, bahArathI kAI Avatun nathI.
lInDIpIparano dAkhalo ApIe chhIe ke lInDIpIparamAn 64 pahorI tIkhAsh ane lIlo
rang andaramAn chhe te ghUnTavAthI pragaT thAy chhe, kAI paththaramAnthI te tIkhAsh ane rang
AvatA nathI, jo em hoy to to kAnkarA ghasavAthI paN tIkhAsh AvavI joIe, paN
em nathI. prAptanI prApti chhe, pIparamAn shakti chhe te bahAr Ave chhe. kuvAmAn pANI chhe
to aveDAmAn Ave chhe, tem AtmAmAn atIndriy Anand ane sarvagnapad paDayun chhe te
temAn lIn thatAn pragaT thAy chhe. vItarAgI vakIl evA sarvagnadevanI ek ek vAt
nyAyathI bharelI chhe.
lInDIpIparamAn 64 pahorI tIkhAsh bharI chhe tem AtmAmAn atIndriy Anand
bharyo paDayo chhe evI dharmIne bharonso AvI gayo chhe tethI tene strI, kuTumb, rAjapATamAn
ke puNya-pApamAn kyAy Anand dekhAto nathI, kyAy sukh lAgatun nathI.
lokone em lAge ke koN jANe A te paN vAt shun vAt kare chhe? paN prabhu!
tun arUpI paN atIndriy Anandanun daL chho jem ek ThanDI baraphanI sADAtraN hAthanI
shIlA hoy to temAn jem chAre bAju upar-nIche, madhyamAn badhe ThanDu...ThanDu...ThanDun ja bharyu chhe,
tem A AtmA dehavyApak paN dehathI bhinna atIndriy AnandanI shIlA chhe, paN
jIvone baraphanI shIlAno vishvAs Ave chhe paN potAnI atIndriy AnandanI pATano
vishvAs Avato nathI; AvA AtmAno jyAn sudhI vishvAs na Ave, antaragnAn ane
anubhav na thAy tyAn sudhI tene dharmanI gandh paN AvI nathI.
ek ek gAthAmAn mahAsiddhAnt-mahAmantra bharyA chhe. “sham-sukhamAn lIn je rahe”
eTale puNya-pAp bhAv chhe te viSham chhe, dukharUp chhe, tenAthI viruddha sukharUp evA
shamasukhamAn je lIn thAy chhe-atIndriy AnandamAn ruchi jamAve chhe ane vAramvAr teno
abhyAs kare chhe tene samvar-nirjarA thAy chhe.
hAthamAn pustak chhe ne! je vanchAy tenI meLavaNI karatI javI joIe. nAmAnI
chopaDI ekabIjA meLave chhe ne! tem ahIn paN pustak pAse joIe.
mAkhI jevA prANIne paN phaTakaDI phIkI lAge chhe ane sAkar mIThI lAge chhe to sAkar

Page 201 of 238
PDF/HTML Page 212 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [201
uparathI mAkhI khasatI nathI tem puNya-pApanA bhAv phaTakaDI jevA phIkkA-dukharUp chhe
ane AtmAnA atIndriy AnandanA svAd sAkaranA gAngaDAnI jem dharmIne mIThA lAge
chhe tethI dharmI temAn lIn thAy chhe. sharIr to ajIvatattva chhe ane puNya pAp e
Asravatattva chhe tenAthI rahit hun to jIvatattva chhun evA draShTivant dharmI potAnA sham-
sukhamAn lIn thaIne vAramvAr AtmAno anubhav kare chhe.
sham-sukhamAn lInatA kahIne munirAj kahevA mAge chhe ke nirvANanA upAyamAn kaShTa
nathI. mokShanA upAyamAn dukh nathI. kaShTa-dukh sahan karavAmAn to AkuLatA chhe,
mokShamArgamAn AkuLatA na hoy. mokShamArgamAn to shamasukhamAn lInatArUp sukh hoy.
vItarAgamArga to nyAyamArga chhe. nyAyathI vItarAgadev kahe chhe ke A AtmA
anAdikALathI potAnA AtmAne bhUlIne jeTalAn puNya-pAp bhAv kare chhe tenAthI te
dukhI chhe, agnAnI tenAthI potAne sukhI mAne chhe. gAnDAnI hospITalamAn ek gAnDo
bIjAne DAhyo kahe tethI shun e DAhyo thaI jAy? tem agnAnI karoDapatine sukhI kahe
tethI shun e sukhI chhe?
samyagdarshan thatAn gnAnI AtmAnA atIndriy AnandamAn lalachAyA chhe. ahIn
Anand chhe...ahIn Anand chhe...ahIn Anand chhe-em karIne vAramvAr AtmAnA anubhavano
gnAnI abhyAs kare chhe ane tethI karmano nAsh karIne shIghra nirvANapadane prApta thAy chhe.
ek gAthAmAn navey tattva samAvI dIdhA chhe. gnAnInI najaramAn navey tattva
taravare chhe. bhagavAn AtmA atIndriy AnandanI mUrti te ek jIvatattva, karma sharIrAdi
te ajIv tattva, AtmAmAn puNya-pApabhAv thAy te Asravatattva ane AtmAnI draShTi
ane anubhav karavo te samvar-nirjarAtattva ane e samvar-nirjarA utkRuShTa thaI jAy
tyAre pUrNAnand pragaT thAy te mokShatattva-Am navey tattva ahIn AvI gayA.
are bhagavAn! jIvone vItarAganun kahelun tattva sAmbhaLavA paN maLe nahi tyAn e
samaje kyAre, ruchi kyAre kare ane anubhav kyAre thAy? samajaN vagar anantAnant
bhav jIve karyA. kAgaDA, kUtarAnA bhavamAnthI mAnD anantakALe manuShyapaNun maLe to temAn
paN A vAt na samaje eTale pharI enI e ja dashAne prApta thAy chhe.
vartamAnakALamAn mahAvidehamAn sImandharaprabhu birAje chhe. karoDapUrvanun temanun AyuShya
chhe. munisuvrat bhagavAnanA samayamAn thayA chhe ane AvatI chovIshInA 13mA tIrthankar
thashe tyAre sImandhar bhagavAnano nirvAN thashe. temanA samavasaraNamAn atyAre lAkho
kevaLI, gaNadharo, munivaro birAje chhe. indro uparathI bhagavAnanI vANI sAmbhaLavA Ave
chhe. e ja A vANI chhe, santonI paN e ja vANI chhe.
AtmAnA atIndriy Anand-shAntino anubhav karavo tene bhagavAn mokShamArga
kahe chhe ane puNya-pApabhAv te bandhamArga chhe. jIvone A tattvano nirNay karavAno mAnD
karIne A manuShyapaNAmAn avasar maL‌yo chhe tene je gumAvI de chhe evA manuShyo ane
nigodanA jIvamAn

Page 202 of 238
PDF/HTML Page 213 of 249
single page version

background image
202] [hun
kAI pher nathI. jene AtmAnI draShTi ane anubhav nathI tene mANasanun sharIr ho ke
nigodanun sharIr ho temAn kAI pher nathI. kem ke ekeyamAn tenA AtmAne lAbh nathI.
‘sham-sukh’ ek shabdamAn paN munirAje keTalAn bhAv bharyA chhe! sham-sukhamAn
lIn evo chakravartI hoy te jANe chhe ke A bahAranA svAd te mArA nahi re nahi.
mArA svAd to andaramAn chhe. jarI rAg chhe tethI chha khanDanA rAjamAn paDayA chhe, paN
svabhAvanA Anandane e bhUlatA nathI. jem naT dorI upar nAchato hoy paN te bhUle
nahi ke mArA pag dorI upar chhe, bhUle to paDI jAy. tem chakravartIne sundar rUpavALI
96000 to rANIo chhe, indra to jeno mitra chhe, hIrA-mANekanA sinhAsan chhe,
vaibhavano pAr nathI paN temAn phasAIne e svabhAvanA Anandane bhUlatA nathI. tenI
ruchi to svabhAvamAn ja paDI chhe, tenun ja nAm samyagdraShTi chhe.
loko kahe chhe ke jem parIShah vadhAre sahan kare tem vadhAre lAbh. are! parIShah
sahan karavA e to dukh chhe temAn lAbh kevo? gnAnIne svabhAvanA ullasit vIrya ane
atIndriy Anand AgaL bahAr lAkh pratikULatA hoy topaN tene gney tarIke jANe
chhe. bahAramAn mane koI pratikUL nathI tem koI anukUL paN nathI. mane to mArA
vikArI bhAv pratikUL chhe, aniShTa chhe ane dukharUp chhe ane mAro svabhAv mane
anukUL chhe tem gnAnI jANe chhe. mATe dukh sahan karavun te mokShano upAy nathI paN
chandananI shItaL shilA jevA atIndriy svabhAvanI shAnti ane sukhanun vedan karavun te
mokShano upAy chhe.
jem dariyAmAn kAnThe bharatI Ave chhe tem AtmA atIndriy Anandano moTo
dariyo chhe tenI draShTi ane ekAgratA karatAn vartamAn paryAyamAn AnandanI bharatI Ave
chhe. te mokShano upAy-mokShamArga-shamasukh chhe.
bhAI! tArA mAragaDAn judAn chhe bApA! duniyA bIjAne mAne tethI kAI e
vItarAgano mArga na thaI jAy. vItarAgano mArga to sham-sukharUp chhe. puNya-pAp bhAv
te vItarAgamArga nathI. paryAyamAn atIndriy Anand Ave te vItarAgamArga chhe.
samyagdraShTi AtmAnA Anand AgaL bhoganI vAsanAne kALA nAg jevI
dukharUp samaje chhe. haju sthiratA nathI tethI rAg Ave chhe paN temAn ene prem ane
ruchi nathI, 32 lAkh vimAnano lADo samakitI indra bahAramAn kyAy Anand mAnato
nathI. Anand to andaramAn chhe em e mAne chhe. lokone lAge ke A hajAro
apsarAono bhog le chhe paN tene andarathI dukh lAge chhe, upasarga lAge chhe, rAg
TaLato nathI, svarUp-sthiratAnI kachAsh chhe tethI rAg Ave chhe paN e rog lAge chhe-
upasarga lAge chhe, jyAre e ja bhogamAn mithyAdraShTine mIThAs vedAy chhe. samyagdraShTi ane
mithyAdraShTimAn ATalo pher chhe.
sonAnI lagaDI upar judI judI jAtanA chItarelAn kapaDAn vInTayA hoy paN lagaDI
koI divas e chitarAmaNarUpe ke kapaDAn rUpe thatI nathI, tem bhagavAn sonAnI lagaDI
chhe tenI upar koIne strInA, koIne puruShanA, koIne hAthInA ke koIne kanthavAnA
sharIrarUp kapaDAn

Page 203 of 238
PDF/HTML Page 214 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [203
vInTayA chhe paN vastu bhagavAn chidAnand Anandakand sadAy tenAthI bhinna tattva chhe te
kadI jAtajAtanA sharIrarUpe thato nathI.
bhAI! tun koN? tArI dashA koN? tun eTale atIndriy Anandano pinD, sharIr,
vANI, mane e tun nahi ho bhAI! vikAr paN tun nahi. Anand ane shAntinA jIvanathI
bharelo te tun jIv chho paN jem haraNAnI nAbhImAn kastUrI chhe paN tenI tene kimmat nathI,
tem tun pote bhagavAn AtmA, tArAmAn sarvagnapad paDayun chhe paN tenI tane kimmat nathI.
bhAI! tun vichAr to kar ke anantA sarvagna thayAn te sarvagnapad lAvyA kyAthi?
pIparamAn tIkhAsh AvI kyAthi? paththaramAnthI AvI ke hatI temAnthI pragaT thaI? paN
mALAne potAno bharoso Avato nathI. bIDI vagar chAle nahi, dAL shAk Adi rasoI
sArI na thAy to na chAle ane jo sArI hoy, dUdhapAk pUrI hoy to to harakhAI jAy
paN bhAI! e to chha kalAke viShTA thaI janArI vastu chhe ane sharIr tene viShTA
banAvanAro sancho chhe mATe e badhun mATI dhUL chhe temAn kyAy tArun sukh nathI bhAI!
jem sAkar khAtAn mIThAsh lAge, lImaDo khAtAn kaDavo lAge, mIThun khAtAn khArun
lAge tem bhagavAn AtmAno anubhav karatAn Anand Ave. AtmAmAn ramaNatAn karatAn
atIndriy Anand Ave te Atmadharma chhe.
shrotA- AtmAne oLakhavA mATe ATalun badhun samajavun paDe?
pUjya gurudeva- dhandhAmAn keTalI mAthAkUT kare chhe! vyAj to kADhe paN chakravartI
vyAj paN kADhe! tem AmAn paN jem chhe tem samajavun to paDe ne! AtmA gaL‌yo
thaIne sAkarano svAd leto nathI. khAro thaIne mIThAnno svAd leto nathI. bhinna rahIne
gnAn kare chhe ane potAnA svabhAvamAn to abhed thaIne atIndriy Anandano svAd le
chhe. A badhun eNe samajavun paDashe.

Page 204 of 238
PDF/HTML Page 215 of 249
single page version

background image
204] [hun
[pravachan nan. 39]
ekavAr “hun paramAtmA chhun” evI draShTi kar
[shrI yogasAr shAstra upar param pUjya gurudevashrInun pravachan, tA. 20-7-66]
A shrI yogasAr shAstranI 93 mI gAthA chAle chhe.
जो सम–सुक्ख णिलीणु बुहु पुण पुण अप्पु मुणेइ ।
कम्नक्खउ करि सो वि फुडु लहु णिव्वाणु लहेइ ।। ९३।।
sham-sukhamAn lIn je kare, pharI pharI nij abhyAs;
karma kShay nishchay karI, shIghra lahe shivavAs.
93.
ahIn A gAthAmAn AtmA potAnA AnandasvabhAvane jANIne vAramvAr Anandano
anubhav kare to karmano kShay karIne nirvANane prApta thAy evA bhAv bharyA chhe.
jem sAkar khAvAthI mIThAshano svAd Ave, lImaDo khAvAthI kaDavo svAd Ave
ane lavaN khAvAthI khAro svAd Ave, tem atIndriy AnandasvarUp AtmAnI draShTi
ane anubhav karatAn Anandano svAd Ave. koI paN padArthano je svabhAv hoy teno
svAd Ave. AtmA paN ek atIndriy gnAn-AnandasvarUp vastu chhe-padArtha chhe, temAnthI
atIndriy gnAn, Anand ane shAntino svAd Ave chhe.
AtmasvabhAvanI ruchi ane svasanmukh thaIne tenun gnAn karavun ane e rUpe
pariNaman karavun, anubhav karavo te dharmanI sharUAt-samvar chhe, temAn atIndriy
Anandano svAd Ave chhe. tyAnthI mokShamArganI sharUAt thAy chhe. pachhI antarasvarUpamAn
vAramvAr ekAgratA karatAn Asrav thoDo thAy chhe ane nirjarA visheSh thAy chhe. mArA
svabhAvamAn ja mAro Anand chhe em jANe tyAn Anand mATe lalachAy chhe e jIv
atIndriy AnandanA svAdamAn vRuddhi kare chhe eTalI tene nirjarA vadhAre thAy chhe ane
Asrav ochho thAy chhe. A sAdhakajIvanI dashA chhe.
jene ekalo Asrav ja chhe te mithyAdraShTi chhe, jene Asravano sarvathA abhAv
ane pUrNa nirmaLatA chhe te arihantadashA chhe ane thoDo Asrav ane nirjarA banne chhe te
sAdhak jIvanI dashA chhe.
AtmAnI sanmukh thavAthI ja sAchA sukhano anubhav thAy chhe, ekalA rAg-dveSh,
harSha-shok-karmachetanA ane karmaphaLachetanAno anubhav karavo te adharmadashA chhe, te
mithyAdraShTinI bAdhakadashA chhe.
have jyAn jIv svabhAvanI sanmukhatA karIne sAdhak thayo tyAn tene Asrav ghaTe chhe
ane nirjarA vadhI jAy chhe. tethI ja tene sAdhakapaNun pragaTayun kahevAy. jagatamAn kyAy
nathI evun

Page 205 of 238
PDF/HTML Page 216 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [20p
potAnun atIndriy sukh jeNe anubhavyun evA sAdhakajIvane potAnA atIndriy Anand
ane sukhanI lAlach lAge chhe.
potAnA svabhAvanA bebhAnapaNAne lIdhe mUDh-mithyAdraShTi jagatanA indra, chakravartI
AdinA vaibhavomAn sukhanI kalpanA kare chhe, paN kharekhar te dukh chhe. dharmInI draShTimAn
sukhabuddhi AtmAmAn ja chhe. ekalA rAg-dveSh, puNya-pApabhAvano anubhav karavo te to
adharmadhyAn chhe. tenI ruchi chhoDI svabhAvanI draShTi karatAn dharmadhyAn pragaT thAy chhe. koI
kahe dharmadhyAn eTale shubhabhAv to te vAt khoTI chhe. svabhAv sanmukhanI ekatA te
dharmadhyAn chhe ane ugrapaNe ekatA thavI te shukladhyAn chhe.
ahA! anantakALamAn sAkShAt prabhu pAse paN A jIv jaI Avyo paN
bahirmukhadraShTi chhoDI nahi. bahArathI mane lAbh thashe e mAnyatA chhoDI nahi. e rIte
pote antarmukh bhagavAn AtmAne draShTimAnthI ojal karI nAkhyo chhe.
AhAhA...! bhagavAn pUrNAnand svarUp AtmA kevo chhe? to kahe chhe ke
sarvagnabhagavAnanI vANImAn paN jenA pUrA guN AvI na shake tevo A bhagavAn
AtmA chhe. shrImad kahe chhe ne! ‘je svarUp sarvagne dIThun gnAnamAn, kahI shakyA nahi te paN
shrI bhagavAn jo.’ gommaTasAramAn paN Ave chhe ke ‘bhagavAne jANyun chhe tenAthI
anantamAn bhAge ja kahI shakyA chhe.’ bhAvamukta bhagavAn arihant jyAn vANImAn
AtmAnun pUrun svarUp kahI na shakyA tyAn ‘teh svarUpane anya vANI te shun kahe?
anubhavagochar mAtra rahyun te gnAn jo.’
jem mUngo goLano svAd kahI shakto nathI paN anubhavI shake chhe. tem bhale
AtmAnun varNan vANImAn pUrun na Ave paN anubhavagochar thaI shake evun svarUp chhe.
puNya-pApathI rahit AtmA anubhavamAn Ave chhe.
bhagavAn AtmA chaitanya pinD, chetanya daL, chaitanya nUr, chaitanya pUr evo
pUrNAnandaprabhu tenI draShTi ane dhyAnathI guNasthAnanI shreNI vadhe chhe. rAganA ke puNyanA
avalambanathI guNasthAnanI shreNI vadhatI nathI. chaitanyanI ekAgratAnI dhArAe
guNasthAnanI dhArA vadhe chhe.
nishchayanay trikAL shuddha AtmasvabhAvanA darshan karAve chhe, jyAre vyavahAranay to
bhed, rAg ane nimittanA darshan karAve chhe. samayasAranI chhaThThI gAthAmAn puNya-pApanA
bhed kADhI nAkhyA, asadbhUt upachAr ane anupachAr vyavahAranayane kADhI nAkhyo ane
sAtamI gAthAmAn sadbhUt anupachAr je guN-guNInA bhedano vyavahAr te paN kADhI
nAkhyo, ekalo gnAyakasvarUp AtmA badhAthI judo batAvI dIdho chhe.
ekalo bhagavAn gnAyak...gnAyak...gnAyak (‘gnAyak’ evo vikalpa nahi)
chetanyanA nUr vinAnA puNya-pApanA vikalpothI bhinna paDelo ‘gnAyak’ tenun gnAnabhAve
pariNaman karatAn draShTimAn gnAyakabhAv Ave chhe te dharmadraShTi chhe. A draShTi vinA
traNakALamAn mokSha nathI.
koI kahe ke panchamakALamAn nishchay mokShamArga hoy nahi mATe vyavahAr-mokShamArga je
puNya-pariNAm tenun AcharaN karo te mokShamArga chhe. are! paN nishchay vinA vyavahAr hoy ja
nahi, svAshray nishchay pragaTe tyAre k kparAshray bAkI rahI jAy te vyavahAr chhe. ekalo

Page 206 of 238
PDF/HTML Page 217 of 249
single page version

background image
206] [hun
parAshrayabhAv hoy te to mithyAdraShTi chhe ane ekalo jene svAshray pUro pragaT thaI gayo
te bhagavAn paramAtmA chhe, ane svabhAvanI draShTithI svAshray pragaT thayo paN hajI sAthe
thoDo parAshray rahI gayo te sAdhakadashAno vyavahAr chhe.
A vastusthiti chhe, te traNakALamAn kadI phare nahi.
anantakALamAn jIve bahAr ja DokiyAn mAryA chhe. svAshray kyArey karyo ja nathI.
ekavAr jo ‘hun paramAtmasvarUp chhun’ em draShTi kare to bahirAtmA maTIne antarAtmA thaI
jAy. sIdhI vAt chhe. bhagavAn AtmA pote sIdho-saraL chidAnand bhagavAn paDayo chhe
“sat saraL chhe, sat sarvatra chhe ane sat sulabh chhe” paN jIve pote evun durgam karI
nAkhyun chhe ke ke sat vAt sAmbhaLavI paN ene monghI paDe chhe.
A jainadharma koI sampradAy nathI. vastunun svarUp chhe. potAnA pUrNAnandano Ashray
laIne agnAn-rAg-dveShAdi parano Ashray TALe tene jain kahevAmAn Ave chhe. parameshvare
kAI navo dharma nathI karyo.
akhanDAnand prabhu bhagavAn AtmA ek samayamAn anantaguNano moTo pinD-rAshi
chhe e vAt lAvo to kharA! anantaguN na hoy to vastu ja na hoy. asankhyAt
pradeshamAn anantaguNano pinD mahAprabhu birAjamAn chhe. svabhAvanI mUrti chhe tenun shun kahevun?
arUpI chitpinD, chidghan, vignAnaghan vastu chhe. AkAshanA amAp... amAp anant
pradeshonI sankhyA karatAn anantAnant guNo ekeek AtmAmAn chhe. evA AtmAno Ashray
laIne samyagdarshan-gnAn pragaT kare tene Asrav ghaNo ghaTI jAy chhe ane samvar-nirjarA
vadhI jAy chhe. kAraN ke anantAnant guNomAnthI bahu thoDA-amuk ja guNomAn viparItatA
rahI chhe tethI Asrav-bandh thoDo thAy chhe ane anant... anant...guNano Adar ane
bahumAnathI anantA guNonI nirmaL paryAy pragaT thaI chhe tethI samvar-nirjarA adhik
thaI gaI chhe. tethI ja nishchayathI samyagdraShTine abandh kahyo chhe, kem ke svabhAvamAn bandh
nathI ane tenI draShTimAn bandh nathI tethI bandhanA bhAvane gneyamAn nAkhIne samyagdraShTine
abandh kahyo chhe. rAgathI, nimittathI tathA bhedathI bhinna adhik AtmAnI draShTi thaI tene
mokShamArga to tenA hAthamAn AvI gayo.
shrotA- vAh prabhu vAh! AtmA hAthamAn AvI gayo tenun shun bAkI rahyun? vAh
draShTinun jor chhe kAI!
bhAI! e vastunun ja jor chhe. tenI draShTi karI eTale draShTimAn paN jor AvI gayun.
draShTinA jorathI dharmInun gnAn jANe chhe ke pUrNa AnandanI prApti vinA hun atRupta chhun.
jem peT pUrun na bharAy tyAn sudhI hun bhUkhyo chhun em lAge chhe ne! tem dharmI pUrNAnandanI
prApti vinA atRupta chhe. tethI jene pUrNAnandanI jhankhanA chhe evA mokShArthI-dharmI jIvo
nirvANanun lakSha rAkhIne sham-sukhane bhogavatA thakA, AtmAno visheSh visheSh anubhav
karatAn karatAn shIghra nirvANane pAme chhe.

Page 207 of 238
PDF/HTML Page 218 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [207
puNya-pApanA bhAv ane tenA phaLarUp harSha-shok te banne karmachetanAthI ane
karmaphaLachetanAthI rahit gnAnAnandasvarUp bhagavAn AtmAnI gnAnachetanAne samyagdraShTi
nachAve chhe ane karmachetanA tathA karmaphaLachetanAne chhoDe chhe.
are! paN jIv jemAn bharapUr mAl bharyo chhe tenI sAme najar karavAno vakhat
leto nathI ane jemAn kAI nathI evA puNya-pApabhAv ane nimittamAn ja mArun sarvasva
chhe em mAnIne tene vaLagyo chhe. tethI ja amRutachandrAchArye 413 gAthAmAn kahyun chhe ke
agnAnI jIvo anAdirUDh-vyavahAramUDh ane nishchay anArUDh chhe, ane gnAnI vyavahAramUDh
nathI, paN vyavahArane jANanAr chhe. nishchay vastu draShTimAn AvyA pachhI thoDI asthiratAne
lIdhe rAg Ave chhe te vyavahAr chhe em gnAnI jANe chhe. nishchay vagar vyavahAr
traNakALamAn hoto ja nathI.
jem rAjA thaIne bhikShA mAngavA jAy to e mUrakh chhe tem A AtmA pote
traNalokano nAth thaIne bhagavAn pAse potAnun bhagavAnapaNun mAngavA jAy chhe. tene
munirAj kahe chhe ke ‘prabhu! tun ja bhagavAn chho’ paN tene potAnun svarUp jovAnI
phurasad nathI. are! tenI sanmukh draShTi karavI, e mane ThIk chhe, temAn mArun hit chhe em
paN tene hajI besatun nathI, ane vyavahAranI ja ruchi rahe chhe, paN temAn tArun ahit
thAy chhe bhAI!
have 94 mI gAthAmAn yogIndu munirAj kShetrathI nAno paN bhAvathI mahAn evA
AtmAnun svarUp batAve chhe.
पुरिसायार–पमाणु जिय अप्पा एहु पवित्तु ।
जोइज्जइ गुण–गणि–णिलउ णिम्मल–तेय–फुरंनु ।। ९४।।
puruShAkAr pavitra ati, dekho AtamarAm;
nirmaL tejomay ane anant guNagaNadhAm.
94.
93 gAthA sudhI AtmAnA bahu vakhAN karyA ke AtmA anant gnAn, anant
darshan, anant Anand Adi anant anant guNano pinD chhe. tethI shiShyane prashna UThe chhe ke
Avo te AtmA kShetrathI paN kevaDo moTo hashe? tene munirAj kahe chhe ke bhAI! moTA
kShetrathI AtmAnI mahAnatA nathI. tenI mahAnatA to guNanI achintyatAthI chhe.
vedAnt Adi AtmAne sarvavyApak mAne chhe tenI sAme paN A gAthA mahA
siddhAnt rajU kare chhe ke AtmA sharIrapramAN chhe, sarvavyApak nathI.
bhagavAn AtmA kShetrathI puruShAkAr chhe ane bhAvathI guNagaNadhAm-guNonI khAN-
guNagaNanilay eTale guNanA samUhano nilay nAm ghar chhe. vaLI nirmaL tejathI
sphurAyamAn chhe, ati pavitra chhe. AvA AtmAne antaragnAn ane shraddhAthI jovo joIe.
vastudraShTithI juo to AtmA trikAL nirAvaraN, sphaTik jevo shuddha nirmaL chhe. vastune vaLI
AvaraN kevA? AtmA to trikAL nirAvaraN, sAmAnya-visheSh guNono sAgar, gnAtA-
draShTA, vItarAg, paramAnandamay, param vIryavAn ane shuddha samakit guNadhArI chhe.

Page 208 of 238
PDF/HTML Page 219 of 249
single page version

background image
208] [hun
bhagavAn AtmA param nirmaL chaitanyatejathI chamakI rahyo chhe. chaitanyanA nUr,
prakAshanA punjathI AtmA chamakI rahyo chhe, rAganA tejathI AtmA chamakato nathI. AvA
chamakatA AtmAmAn chittane sthir karIne dhyAn karavun joIe.
A dhyAn sAchun koN karI shake chhe?-ke munirAj utkRuShTa dhyAn kare chhe. deshavratI
shrAvak madhyam dhyAn kare chhe ane avirat samyagdraShTi jaghanya dhyAtA chhe. samyagdraShTine
svarUpanI draShTi thaI chhe eTalI dhyAn karavAnI yogyatA pragaTI chhe. samyagdraShTine
svarUpAcharaN chAritra hoy chhe tethI chothA guNasthAnathI ja dhyAnanI sharUAt thaI jAy
chhe. te pahelAn dhyAn hotun nathI. kem ke samyak shraddhAn vinA AtmAno sAcho prem ane
ruchi hotA nathI tethI AtmAnI laganI lAgatI nathI.
agnAnIne dhyAn karatAn to AvaDe chhe paN jene jenI ruchi hoy tenun dhyAn kare
ne! agnAnIne sansAranI ruchi chhe tethI tenA dhyAnamAn chaDI jAy chhe; to e ulaTun dhyAn
jene AvaDe chhe tene AtmAnI savaLI ruchi thatAn AtmAnun dhyAn karatAn kem na AvaDe?
AvaDe ja. ulaTA dhyAnamAn to tAkAt moLI paDI jAy chhe ane savaLA dhyAnamAn tAkAt
ugratA dhAraN kare chhe.
hun ja paramAtmA chhun, mArAmAnthI ja paramAtmaparyAy phATavAnI chhe em nakkI karIne
svabhAvanI draShTi kare tene pachhI svabhAvanI mahimA pAse indra chakravartInA vaibhavo
taraNAtulya-tuchchha bhAse chhe. AtmAnA Anand AgaL gnAnIne AkhI duniyA dukhI
lAge chhe tethI gnAnI duniyAnA koI padane IchchhatA nathI.
* je sansAramAn devonA indrono paN vinAsh
jovAmAn Ave chhe; jyAn hari arthAt nArAyaN, har
arthAt rUdra ane vidhAtA arthAt brahmA tathA Adi
shabdathI moTA moTA padavI dhArak sarva kAL vaDe
koLIo banI gayA te sansAramAn shun sharaNarUp chhe?
(shrI svAmIkArtikeyAnuprekShA)

Page 209 of 238
PDF/HTML Page 220 of 249
single page version

background image
paramAtmA] [209
[pravachan nan. 40]
nij–paramAtma–anubhavathI ja shAstragnAnanI saphaLatA
[shrI yogasAr shAstra upar param pUjya gurudevashrInun pravachan, tA. 21-7-66]
A shrI yogasAr shAstra chhe, temAn ahIn 9p mI gAthA chAle chhe.
ahIn yogIndradev kahe chhe ke ‘AtmagnAnI ja sarva shAstrono gnAtA chhe.’ kem ke
sarva shAstro jANavAnun phaL AtmAne jANavo te chhe. AtmagnAn ja sarva shAstrono sAr
chhe tethI AtmagnAn sahitanA shAstragnAnanI mukhyatA chhe.
जो अप्पा सुद्धु वि मुणइ असुइ–सरीर–विभिन्नु ।
सो जाणइ सत्थई सयल सासय–सुक्खहं लीणु ।। ९५।।
je jANe shuddhAtmane, ashuchi dehathI bhinna;
te gnAtA sau shAstrano, shAshvat sukhamAn lIn.
9p.
AtmAmAn atIndriy Anand antaramAn bharyo paDayo chhe. jem vastu shAshvat chhe tem
teno atIndriy Anand paN shAshvat chhe. evA shAshvat AnandamAn ekAgra thaIne AtmAno
anubhav kare, AtmAne jANe teNe sarva jANyun.
A to bhAI! yogasAr chhe ne! yogasAr eTale antar AtmAmAn joDAN,
mithyAdraShTine adharmarUp joDAN chhe ane gnAnIne AtmAmAn ekAgrarUp joDAN hoy chhe.
bhagavAn AtmA atIndriy gnAn ane AnandasvarUp chhe em pratham nirNay karIne, tenI
sanmukh thaIne, jeNe atIndriy Anandano anshe anubhav karyo ane te dvArA jANyun ke AtmA
atIndriyagnAn ane Anandamay chhe teNe sarva jANyun. ekane jANyo tene sarva jANyun.
yogasAramAn ekalun mAkhaN bharyun chhe. yogIndradev kahe chhe ke prabhu! tArI pAse ja
tAro Anand chhe ne! bahAr tun kyAn shodhavA jAy chhe? Anand to tAro svabhAv chhe
bhAI! trikALI Anand Adi anantaguNarUp dharmano dharanAr tun dharmI chho. AvA potAnA
svabhAvane je anubhav sahit jANe teNe bAr ang ane chaudapUrva jANyA kahevAy.
kAraN ke badhAn shAstramAn kahevAno hetu to AtmAnun gnAn karavun te ja chhe.
shAstranun gnAn tyAre ja saphaL kahevAy ke jyAre jIv potAnA svabhAvane yathArtha
jANe. ane AtmAne yathArtha jANyo tyAre kahevAy ke jyAre jIv tenI ruchi karIne
svabhAvano svAd lye. AmAn jANavun, ruchi ane Anandanun vedan A traN vAt AvI gaI.