Page 87 of 146
PDF/HTML Page 101 of 160
single page version
avinAshI pad chhe.’
pariNAmothI shubhAshubh karmano bandh thato nathI. mATe nirmamatvanun ja chintavan karavun joIe.
ja karmabandhanun kAraN chhe, parantu rAgAdithI ekatArahit upayog bandhanun kAraN nathI
Page 88 of 146
PDF/HTML Page 102 of 160
single page version
kare chhe.
Page 89 of 146
PDF/HTML Page 103 of 160
single page version
पर्यायविशिष्टतया केवलिनां शुद्धोपयोगमात्रमयत्वेन श्रुतकेवलिनां च संवेद्योहमात्मास्मि
मत्सकाशात्सर्वथा द्रव्यादिप्रकारेण बाह्या भिन्नाः सन्ति
shuddha eTale shuddhanayanI apekShAe dravyakarma
jANavA yogya (gney) tathA shrutakevalIone shuddhopayogamAtrapaNAne lIdhe samvedanayogya hun
AtmA chhun.
द्वारा शुद्धोपयोगमात्ररूपसे जाननेमें आ सकने लायक हूँ, ऐसा मैं आत्मा हूँ, और जो
संयोगसे-द्रव्यकर्मोंके सम्बन्धसे प्राप्त हुए देहादिक पर्याय हैं, वे सभी मुझसे हर तरहसे
(द्रव्यसे, गुणसे, पर्यायसे) बिल्कुल जुदे हैं
Page 90 of 146
PDF/HTML Page 104 of 160
single page version
bhAvo AtmAnA chaitanyasvarUpathI sarvathA bhinna chhe. 27.
Page 91 of 146
PDF/HTML Page 105 of 160
single page version
hun sampUrNapaNe chhoDun chhun. shA vaDe karavAmAn AvatA (sambandhane)? man
hun chhoDun chhun. Ano abhiprAy e chhe ke man
एक फलवाले संसारकी प्राप्ति होती है, जैसा पूज्यपादस्वामीने समाधिशतकमें कहा है
Page 92 of 146
PDF/HTML Page 106 of 160
single page version
man
shakAy? evo artha chhe.
मरण व रोगादिक होते हैं, तथा मरणादि सम्बन्धी बाधायें भी होती हैं
है कि
Page 93 of 146
PDF/HTML Page 107 of 160
single page version
nathI, kAraN ke mArun maraN nathI. tethI maraNanA kAraNabhUt kALA nAg Adino bhay
vAtAdi doShanI viShamatA mane nathI, kAraN ke vAtAdino mUrta padArtha sAthe sambandh chhe. tethI
चित्शक्तिरूप भावप्राणोंका कभी भी विछोह नहीं हो सकता
डरता हूँ
Page 94 of 146
PDF/HTML Page 108 of 160
single page version
दुखैरभिभूयेय अहमिति सामर्थ्यादत्र दृष्टव्यम्
bAlAdi avasthAothI utpanna thatAn dukhothI hun kevI rIte gherAun? (kevI rIte dukhI thAun?)
em sAmarthyathI ahIn samajavun.
dharmo hovAthI, amUrta evA mArAmAn temano bilakul sambhav nathI.
sharIrano (paryAyadraShTie) nAsh thAy chhe. parantu chitshaktilakShaNAtmak gnAnadarshanarUp bhAvaprANano
kadI paN nAsh thato nathI. tene maraNano bhay nathI, to maraNanA kAraNabhUt kRiShNa sarpAdino
kyAthi bhay hoy? na ja hoy.
chhe. AtmA sAthe nathI; tethI jvarAdinI pIDA tene kem hoy? na ja hoy.
dharmo kadApi paN hoI shake nahi. 29.
होते हैं ? इसका जवाब यह है कि ‘एतानि पुद्गले’ ये मृत्यु-व्याधि और बाल-वृद्ध आदि
दशाएँ पुद्गल-मूर्त शरीर आदिकोंमें ही हो सकती हैं
Page 95 of 146
PDF/HTML Page 109 of 160
single page version
जन्मप्रभृत्यात्मीयभावेन प्रतिपद्य मुक्तानीदानीं भेदभावनावष्टम्भान्मया त्यक्तानि
मम भविष्यन्ति
bhayAdi na hoy, to e dehAdi vastuone prApta karIne
lIdhe shun pashchAttApakArI banashe? arthAt potAnI mAnI lIdhelI te vastuone men chhoDI dIdhI,
tethI shun te (vastuo) mane pashchAttApajanak thaI paDashe?
ही जिन्हें मैंने भेद-भावनाके बलसे छोड़ दिया है; ऐसी देहादिक वस्तुएँ चिरकालके अभ्यस्त-
अभेद संस्कारके वशसे पश्चात्ताप करनेवाली हो सकती हैं, कि ‘अपनी इन चीजोंको मैंने
क्यों छोड़ दिया ?’
Page 96 of 146
PDF/HTML Page 110 of 160
single page version
भोजनगन्धमाल्यादिषु स्वयं भुक्त्वा त्यक्तेषु यथा लोकस्य तथा मे सम्प्रति विज्ञस्य
तत्त्वज्ञानपरिणतस्य तेषु फे लाकल्पेषु पुद्गलेषु का स्पृहा ? न कदाचिदपि
karIne chhoDI dIdhAn. jo em chhe to svayam bhogavIne chhoDI dIdhelA uchchhiShTa (enThA) jevAn
bhojan, gandh, mAlAdimAn
to tAre nirmamatvanI bhAvanA visheSh karavI joIe. (em svayamne sambodhe chhe.)
तरह इस समय तत्त्वज्ञानसे विशिष्ट हुए मेरी उन छिनकी हुई रेंट (नाक) सरीखे पुद्गलोंमें
क्या अभिलाषा हो सकती है ? नहीं नहीं, हरगिज नहीं
Page 97 of 146
PDF/HTML Page 111 of 160
single page version
sanskAravashe anAdikALathI anekavAr bhogavIne chhoDI dIdhelA padArthone have
shakAtun nathI. evo ja koI teno (AtmAno) prAyogik (paranimittathI thaelo) tem ja
vaisrasik (svAbhAvik) guN chhe.’
evo ja teno guN ko prAyogI ne vaisrasik chhe.
Page 98 of 146
PDF/HTML Page 112 of 160
single page version
potAnA santAnane (pravAhane) puShTa kare chhe (chAlu rAkhe chhe), evo artha chhe.
हित करता है अर्थात् द्रव्यकर्म, जीवमें औदयिक आदि भावोंको पैदा कर नये
द्रव्यकर्मोंको ग्रहण कर अपनी संतानको पुष्ट किया करता है, जैसा कि अमृतचंद्राचार्यने
पुरुषार्थसिद्धियुपायमें कहा है
Page 99 of 146
PDF/HTML Page 113 of 160
single page version
स्वात्मोपलब्धिरूप मोक्षको चाहता है
Page 100 of 146
PDF/HTML Page 114 of 160
single page version
kare to jUnAn karma
bhogavato nathI, tyAre jUnAn karmano uday navA karma
puruShArtha upar ja karmanA baLanun mAp vyavahAre ankAy chhe. karmano jyAre sanchay thAy chhe tyAre
karma potAnun hit ichchhe chhe, em kahevAy chhe. te jaD hovAthI tene chAhanA ke ichchhA hotI
nathI. karma karmanun hit ichchhe chhe eTale karmAviShTa jIv karmano sanchay kare chhe
nimittapaNun tUTatun jAy chhe. e samaye jIvanI sabaLatA thaI ane karmanI nirbaLatA thaI; em
kahevAmAn Ave chhe.
e samaye jIvanI nirbaLatA chhe ane karmanI te kALe sabaLatA chhe, em kahevAmAn Ave chhe.
चाहता ? सभी चाहते हैं
varte nahi nijabhAnamAn, kartA karma prabhAv.....78
Page 101 of 146
PDF/HTML Page 115 of 160
single page version
chhe; karma ke nimittono temAn kAI doSh nathI. karmanun sabaLapaNun ke nirbaLapaNun kahevun te
vyavahAranayanun kathan chhe.
pudgalanA pariNAmane paraspar mAtra nimitta
वस्तुस्थितिको न जाननेवाले) हो रहे हो
Page 102 of 146
PDF/HTML Page 116 of 160
single page version
(AtmAno) anugrah (upakAr) karavAmAn tatpar thA. shun karato (tun)? upakAr karato. kono?
parano arthAt sarvathA potAnAthI bAhya (bhinna) dekhAtA tathA indriyo dvArA anubhavamAn
AvatA sharIrAdino (upakAr karato); kAraN ke (tun) kevo chhe? tun agnAnI
jANato, tyAn sudhI teno upakAr kare chhe, parantu tene tattvathI jANyA pachhI (arthAt svane
sva
karavA tun tatpar thA)
अभ्याससे छोड़कर प्रधानतासे अपने (आत्माके) उपकार करनेमें तत्पर हो जाओ
करना आदि रूप उपकार करनेमें लगे हुए हो
उपकार करनेमें लग जाते हैं
Page 103 of 146
PDF/HTML Page 117 of 160
single page version
lAgyo rahe chhe; mATe AchAryano tene upadesh chhe ke, ‘avidyAno tyAg karI tattvagnAnI ban ane
upakAr karavAno vikalpa chhoDI shuddhAtmA banavArUp AtmopakAr kar.’
हैं
Page 104 of 146
PDF/HTML Page 118 of 160
single page version
anubhavathI. te paN kevI rIte? abhyAsathI arthAt abhyAsanI bhAvanAthI; te (abhyAs)
paN gurunA upadeshathI arthAt dharmAchAryanA tathA AtmAnA sudraDh sva
eTale avichchhinnapaNe mokShasukhano anubhav kare chhe, kAraN ke te (mokShasukhano) anubhav,
karmothI bhinna AtmAno anubhav karanArane avinAbhAvIpaNe hoy chhe (bIjAne nahi).
चाहिये
है
Page 105 of 146
PDF/HTML Page 119 of 160
single page version
AdithI AtmAne bhinna anubhav karanArane ja hoy chhe, bIjAne nahi.
स्वाधीन आनन्दको प्राप्त कर लेता है
Page 106 of 146
PDF/HTML Page 120 of 160
single page version
(shiShya) pUchhe chhe
AkAnkShA kare chhe. tathA abhIShTa (ichchhelA) arthAt AtmA dvArA jignAsit mokShasukhanA
upAyanA jignAsu AtmAne AtmaviShay sambandhI batAvanAr hovAthI arthAt ‘A mokShasukhano
करानेवाला है, इसलिए अपना (आत्माका) गुरु आप (आत्मा) ही है
सुखके उपायोंको जतलानेवाला बन जाता है, कि यह मोक्ष-सुखके उपाय मुझे करना