तद्यथा —
यस्य स्वयं स्वभावाप्तिरभावे कृत्स्नकर्मणः ।
तस्मै संज्ञानरूपाय नमोऽस्तु परमात्मने ।।१।।
टीका — अस्तु भवतु । किं तत् ? नमः – नमस्कारः, कस्मै, तस्मै परमात्मने । परमः
अनाध्येयाप्रहेयातिशयत्वात्सकलसंसारिजीवेभ्य उत्कृष्ट आत्मा चेतनः परमात्मा तस्मै । किं
विशिष्टाय संज्ञानरूपाय सम्यक्सकलार्थसाक्षात्कारित्वादिवदत्यन्तसूक्ष्मत्वादीनामपि लाभात्कर्म-
हन्तृत्वादेरपि विकारस्य त्यागाच्च सम्पूर्णज्ञानं स्वपरावबोधस्तदेवरूपं यस्य तस्मै । एवमाराध्य-
स्वरूपमुक्त्वा तत्प्राप्त्युपायमाह । यस्याभूत् – काऽसौ ? – स्वभावाप्तिः – स्वभावस्य निर्मलनिश्चलचिद्रूप-
स्य आप्तिर्लब्धिः कथंचित्तादात्म्यपरिणतिः – कृतकृत्यतया स्वरूपेऽवस्थितिरित्यर्थः । केन, स्वयं
स्वयं कर्म सब नाश करि, प्रगटायो निजभाव ।
परमातम सर्वज्ञको, वंदो करि शुभ भाव ।।१।।
विशदार्थ — जिसे आत्माकी परतन्त्रता (पराधीनता)के कारणभूत द्रव्य एवं भावरूप
समस्त कर्मोंके, सम्पूर्ण रत्नत्रयात्मक स्वरूपके द्वारा, सर्वथा नष्ट हो जानेसे निर्मल निश्चल
चैतन्यरूप स्वभाव (कथंचित् तादात्म्य परिणति)की प्राप्ति हो गई है, उस सम्पूर्ण
ते आ प्रमाणे छेः —
सकल कर्मनो क्षय करी, पाम्या स्वयं स्वभाव,
सर्वज्ञानी परमात्मने, नमुं करी बहु भाव. १.
अन्वयार्थ : – [यस्य ] जेमने, [कृत्स्न कर्मणः अभावे ] संपूर्ण कर्मोनो अभाव थतां,
[स्वयं स्वभावाप्तिः ] स्वयं स्वभावनी प्राप्ति थई गई छे, [तस्मै ] ते [संज्ञानरूपाय ]
सम्यक्ज्ञानरूप [परमात्मने ] परमात्माने [नमः अस्तु ] नमस्कार हो.
टीका : — हो. शुं ते? नमस्कार. कोने? ते परमात्माने. अनारोपी अप्रतिहत
अतिशयपणाने लीधे परम एटले सकल संसारी जीवोथी उत्कृष्ट अने आत्मा एटले चेतन –
तेवा परमात्माने. केवा (परमात्माने)? सम्यक्ज्ञानरूप (परमात्माने) — सम्यक् प्रकारे सर्व
पदार्थोनो साक्षात्कार करवाथी अर्थात् अत्यंत सूक्ष्म पदार्थ आदिने जाणवाथी तथा कर्मोना
विनाशादिथी, विकारना त्यागने लीधे (प्राप्त थयुं छे) संपूर्णज्ञान — स्वपरज्ञान — ते ज जेनुं
स्वरूप छे — तेमने.
२ ]
इष्टोपदेश
[ भगवानश्रीकुंदकुंद-