Ishtopdesh-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 41 of 146
PDF/HTML Page 55 of 160

 

background image
kahAn jainashAstramALA ]
iShTopadesh
[ 41
टीकाभवति कोऽसौ, जनो लोकः किंविशिष्टः, कोपि निर्विवेको, न सर्वः
किंविशिष्टो भवति, स्वस्थंमन्यः स्वस्थमात्मानं मन्यमानो अहं सुखीति मन्यत इत्यर्थः केन
कृत्वा, धनादिना द्रव्यकामिन्यादीष्टवस्तुजातेन किंविशिष्टेन, दुरर्ज्येनअपायबहुलत्वाद्
दुर्ध्यानावेशाच्च दुःखेन महता कष्टेनार्जित इति दुरर्ज्येनतथा असुरक्ष्येण दुस्त्राणेन
यन्ततोरक्ष्यमाणस्याप्यपायस्यावश्यंभावित्वात् तथा नश्वरेण रक्ष्यमाणस्यापि विनाशसंभवाद-
अर्थजैसे कोई ज्वरवाला प्राणी घीको खाकर या चिपड़ कर अपनेको स्वस्थ
मानने लग जाय, उसी प्रकार कोई एक मनुष्य मुश्किलसे पैदा किये गये तथा जिसकी
रक्षा करना कठिन है और फि र भी नष्ट हो जानेवाले हैं, ऐसे धन आदिकोंसे अपनेको
सुखी मानने लग जाता है
विशदार्थजैसे कोई एक भोला प्राणी जो सामज्वर (ठंड देकर आनेवाले
बुखार)से पीड़ित होता है, वह बुद्धिके ठिकाने न रहनेसेबुद्धिके बिगड़ जानेसे घी को
खाकर या उसकी मालिश कर लेनेसे अपने आपको स्वस्थ-नीरोग मानने लगता है, उसी
तरह कोई कोई (सभी नहीं) धन, दौलत, स्त्री आदिक जिनका कि उपार्जित करना कठिन
anvayArtha :jem [ज्वरवान् ] koI jvaragrasta (tAvathI pIDAto) mANas [सर्पिषा ]
ghIthI (eTale ghI pIne vA sharIre chopaDIne) [स्वस्थंमन्यः भवति ] potAne svastha (nIrogI)
mAne chhe, [इव ] tem [कः अपि जनः ] koI ek manuShya [दुरर्ज्यन ] mushkelIthI (kaShTathI) pedA
karelA (kamAyelA) [असुरक्ष्येण ] jenI sArI rIte surakShA karavI ashakya chhe evA [नश्वरेण ]
nashvar (nAshavAn) [धनादिना ] dhan AdithI [स्वस्थंमन्यः भवति ] potAne sukhI mAne chhe.
TIkA :thAy chhe. koN te? mANaslok. kevo (mANas)? koI ek vivekahIn,
(kintu) badhA nahi, kevo thAy chhe? potAne svastha (nIrog) mAne chhe; hun sukhI chhun em
mAne chhe
evo artha chhe. shA vaDe karIne? dhanAdi vaDe arthAt dravya, strI Adi iShTa
vastuonA samudAy vaDe. kevA (dhanAdi) vaDe? dukhathI arjit eTale bahu kaShTapaNAnA kAraNe
tathA durdhyAnanA AveshathI kaShTathI
mahAkleshathI upArjit (kamAyel) tathA yatnathI rakShavA chhatAn
avashyambhAvI nAshane lIdhe mushkelIe rakShit tathA nashvar arthAt rakShA pAmelA dhanano paN
vinAsh sambhavit hovAthI ashAshvat
evA (dhanAdi vaDe).
A viShayamAn draShTAnta Ape chhe‘ज्वरेत्यादि०’
[ahIn ‘इव’ shabda ‘यथा’nA arthamAn chhe.]