Ishtopdesh-Gujarati (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 53 of 146
PDF/HTML Page 67 of 160

 

background image
kahAn jainashAstramALA ]
iShTopadesh
[ 53
तर्हि यथेष्टं भुक्त्वा तृप्तेषु तेषु तृष्णासंतापः शाम्यतीति सेव्यास्ते इत्याह अन्ते
सुदुस्त्यजान् भुक्तिप्रान्ते त्यक्तुमशक्यान् सुभुक्तेष्वपि तेषु मनोव्यतिषङ्गस्य दुर्निवारत्वात्
उक्तं च(श्री चन्द्रप्रभकाव्ये)
‘‘दहनस्तृणकाष्ठसंचयैरपि तृप्येदुदधिर्नदीशतैः
न तु कामसुखैः पुमानहो बलवत्ता खलु कापि कर्मणः ।।
अपि चकिमपींदं विषयमयं विषमतिविषमं पुमानयं येन
प्रसभमनुभूय मनो भवे भवे नैव चेतयते ।।’’
पर अन्तमें छोड़े नहीं जा सकते, अर्थात् उनके खूब भोग लेने पर भी मनकी आसक्ति
नहीं हटती,’’ जैसा कि कहा भी है
‘‘दहनस्तृणकाष्ठसंचयैरपि’’
‘‘यद्यपि अग्नि, घास, लकड़ी आदिके ढेरसे तृप्त हो जाय समुद्र, सैकड़ों नदियोंसे
तृप्त हो जाय, परंतु वह पुरुष इच्छित सुखोंसे कभी भी तृप्त नहीं होता अहो ! कर्मोंकी
कोई ऐसी ही सामर्थ्य या जबर्दस्ती है ’’ और भी कहा है :‘‘किमपीदं विषयमयं’’
‘‘अहो ! यह विषयमयी विष कैसा गजबका विष है, कि जिसे जबर्दस्ती खाकर यह
मनुष्य, भव भवमें नहीं चेत पाता है ’’
(AchArya) kahe chheante te chhoDavA mushkel chhe arthAt bhogavyA pachhI teo chhoDavA
ashakya chhe, kAraN ke temane sArI rIte bhogavavA chhatAn, mananI Asakti nivAravI mushkel
chhe. kahyun chhe ke
‘दहन....’.
joke agni, ghAs, lAkaDAn AdinA DhagalAthI tRupta thaI jAy ane samudra, senkaDo
nadIothI tRupta thaI jAy, parantu puruSh ichchhit sukhothI tRupta thato nathI. aho? karmanI
evI koI (vichitra) baLajabarAI (balavAnapaNun) chhe!’
vaLI, kahyun chhe ke‘किमपीदं......’
‘aho! A viShayamayI viSh kevun ati viSham (bhayankar) chhe, ke jethI A puruSh
teno bhav bhavamAn atyant anubhav karavA chhatAn (viShay sukhanA anubhavathI utpanna thatAn
dukhone anubhavavA chhatAn) tenun man chetatun ja nathI’
shiShya pUchhe chhetattvagnAnIoe paN bhogo na bhogavyA hoy, em sAmbhaLavAmAn
Avyun nathI (arthAt tattvagnAnIo paN bhogo bhogave chhe e jANItun chhe); to ‘koN