kahān jainashāstramāḷā ]
iṣhṭopadesh
[ 27
उत्थानिका — शरीर आदिक पदार्थ जो कि मोहवान् प्राणीके द्वारा उपकारक एवं
हितू समझे जाते हैं, वे सब कैसे हैं, इसको आगे श्लोकमें उल्लिखित दृष्टांत द्वारा दिखाते
हैं : —
bhāvārtha : – sva – paranā bhedavignānathī rahit mūḍh jīvo, dravya – kṣhetra – kāḷ – bhāvarūpe
ātmasvabhāvathī sarvathā bhinna svabhāvavāḷān je sharīr, ghar, dhan, strī, putra, mitra ādi
padārtho chhe; temane sva tathā ātmīy (svīy) – potānān māne chhe.
asadbhūt vyavahāranaye ā badhān, jīvanān kahevāmān āve chhe eṭale ke e badhānno
sanyog jīvane chhe kharo, paṇ te jīvathī sarvathā bhinna chhe; te darshāvavā māṭe prastut mūḷ
gāthāmān tem ja ṭīkāmān sarvathā shabda vāparyo chhe.
ā rīte mūḍh jīvo potānā ātmasvabhāvathī sarvathā bhinna svabhāvavāḷā padārthomān
ātmabuddhi ane ātmīyabuddhi karī duḥkhī thāy chhe.
samādhitantra — shlok 56mān paṇ kahyun chhe ke —
अनात्मीयात्मभूतेषु ममाहमिति जाग्रति ।
agnānī jīv, anātmīyabhūt eṭale ātmīy nahi evān strī – putrādikamān, ‘e mārān
chhe’ ane anātmabhūt eṭale ātmabhūt nahi evā sharīrādikamān, ‘e hun chhun’ evo
adhyavasāy (viparīt mānyatā) kare chhe. 8
ahīn, hitavargane uddeshīne draṣhṭānta chhe.
ahīn, eṭale sharīrādi madhye je hitakārak eṭale upakārak strī ādino varga eṭale
gaṇ (samūh) chhe, temane uddeshīne eṭale temane viṣhay karīne (te kevān chhe te samajāvavā
māṭe) ame draṣhṭānta eṭale udāharaṇ āpīe chhīe. te ā pramāṇe chhe —
[sharīrādi padārtho jene mohavān prāṇī upakārak vā hitakārak māne chhe, te badhā
kevā chhe te draṣhṭānt dvārā āchārya samajāve chhe.]
अत्र हितवर्गमुद्दिश्य दृष्टान्तः ।
अत्रैतेषु वपुरादिषु मध्ये हितानामुपकारकाणां दारादीनां वर्गो गणस्तमुद्दिश्य विषयीकृत्य
दृष्टान्त उदाहरणं प्रदर्श्यते । अस्माभिरिति शेषः ।
तद्यथा —