Ishtopdesh-Gujarati (simplified iso15919 transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 32 of 146
PDF/HTML Page 46 of 160

 

background image
32 ]
iṣhṭopadesh
[ bhagavānashrīkundakund-
इत्यभिधानादन्याय्यमेतदिति भावः अत्र दृष्टान्तमाचष्टे त्र्यंगुलमित्यादिपात्यते भूमौ
क्षिप्यते कोऽसौ ? यः कश्चिदसमीक्ष्यकारी जनः, केन ? दण्डेन हस्तधार्यकाष्ठेन कथं ?
स्वयंपात्यते प्रेरणमन्तरेणैव किं कुर्वन् ? पातयन् भूमिं प्रति नामयन् किं तत् ? त्र्यङ्गुलं
अङ्गुलित्रयाकारं कच्चराद्याकर्षणावयवम् काभ्यां ? पादाभ्यां, ततोऽहिते प्रीतिरहिते चाप्रीतिः
स्वहितैषिणा प्रेक्षावता न करणीया
भाई ! सुनिश्चित रीति या पद्धति यही है, कि संसारमें जो किसीको सुख या दुःख
पहुँचाता है, वह उसके द्वारा सुख और दुःखको प्राप्त किया करता है जब तुमने किसी
दूसरेको दुःख पहुँचाया है तो बदलेमें तुम्हें भी उसके द्वारा दुःख मिलना ही चाहिए इसमें
गुस्सा करनेकी क्या बात है ? अर्थात् गुस्सा करना अन्याय है, अयुक्त है इसमें दृष्टान्त
देते हैं कि जो बिना विचारे काम करनेवाला पुरुष है वह तीन अंगुलीकी आकारवाले कूड़ा
कचरा आदिके समेटनेके काममें आनेवाले ‘अंगुल’ नामक यंत्रको पैरोंले जमीन पर गिराता
है, तो यह बिना किसी अन्यकी प्रेरणाके स्वयं ही हाथमें पकड़े हुए डंडेसे गिरा दिया जाता
है
इसलिए अहित करनेवाले व्यक्तिके प्रति, अपना हित चाहनेवाले बुद्धिमानोंको, अप्रीति,
अप्रेम या द्वेष नहीं करना चाहिए ।।१०।।
(arthāt sāmo apakār karanār puruṣh upar kop karavo) te anyāyayukta chhe
(ayogya chhe)evo ā kathanano bhāv chhe.
ahīn (ā bābatamān) draṣhṭānta kahe chheत्र्यङ्गुलमित्यादि०’
pāḍavāmān āve chhe, eṭale (koīthī) bhūmi upar paṭakavāmān āve chhe. koṇ te?
koī avichāryun kām karanār māṇas. konā vaḍe (pāḍavāmān āve chhe)? daṇḍ vaḍe arthāt
hāthamān rākhelā kāṣhṭa (lākaḍā) vaḍe. kevī rīte? svayam pāḍavāmān āve chhe
(koīnī) preraṇā
vinā ja. shun karatān? (nīche) pāḍatān eṭale bhūmi taraph namāvatān. shun (namāvatān)? tryaṅgulane
arthāt traṇ āṅgaḷānnā ākāravāḷān kūḍā
kacharādine kheñchanār yantrane. shā vaḍe? be pag vaḍe.
māṭe ahit karanār arthāt prītirahit vyakti pratye, potānun hit ichchhanār
buddhimān (puruṣhe) aprīti eṭale dveṣh karavo joīe nahi.
bhāvārtha :manuṣhya māṭī khodavā ke kacharo kheñchavā māṭe tryaṅgulane nīche pāḍe chhe,
tyāre tene paṇ svayam nīche paḍavun paḍe chhe, kāraṇ ke teno daṇḍ (hātho) nāno hoy chhe. te
tryaṅgulane nīche pāḍe chhe to tryaṅgulano daṇḍ paṇ tene nīche pāḍe chhe; tem jo tame koīne duḥkhī
karo ane bījo koī tamane duḥkhī kare ane tenā upar gusse thāo
, e keṭalo anyāy