૩૦૦ પ્ર. દ્રવ્યબંધનું નિમિત્ત કારણ શું છે?
ઉ. આત્માના યોગકષાયરૂપ પરિણામ દ્રવ્યબંધનું
નિમિત્તકારણ છે.
૩૦૧ પ્ર. દ્રવ્યબંધનું ઉપાદાનકારણ શું છે?
ઉ. બંધ થવાના પૂર્વ ક્ષણમાં બંધ થવાના સન્મુખ
કાર્માણ સ્કંધને દ્રવ્યબંધનું ઉપાદાન કારણ કહે છે.
૩૦૨ પ્ર. ભાવબંધનું નિમિત્તકારણ શું છે?
ઉ. ઉદય અને ઉદીરણા અવસ્થાને પ્રાપ્ત પૂર્વબદ્ધ
કર્મ ભાવબંધનું નિમિત્ત કારણ છે.
૩૦૩ પ્ર. ભાવબંધનું ઉપાદાનકારણ શું છે?
ઉ. ભાવબંધના વિવક્ષિત સમયથી અનંતર પૂર્વ
ક્ષણવર્તી યોગ કષાયરૂપ આત્માના પર્યાય વિશેષને
ભાવબંધનું ઉપાદાનકારણ કહે છે.
૩૦૪ પ્ર. ભાવાસ્રવ કોને કહે છે?
ઉ. દ્રવ્યબંધના નિમિત્ત કારણ અથવા ભાવબંધના
ઉપાદાનકારણને ભાવાસ્રવ કહે છે.
૩૦૫ પ્ર. દ્રવ્યાસ્રવ કોને કહે છે?
ઉ. દ્રવ્યબંધના ઉપાદાનકારણ અથવા ભાવબંધના
નિમિત્તકારણને દ્રવ્યાસ્રવ કહે છે.
૩૦૬ પ્ર. પ્રકૃતિબંધ અને અનુભાગબંધમાં શો ભેદ
છે?
ઉ. પ્રત્યેક પ્રકૃતિના ભિન્નભિન્ન ઉપાદાન શક્તિ
યુક્ત અનેક ભેદરૂપ કાર્માણ સ્કંધનો આત્માની સાથે સંબંધ
થવાને પ્રકૃતિબંધ કહે છે. અને તે જ સ્કંધોમાં ફળદાન
શક્તિના તારતમ્યને (ન્યૂનાધિકતાને) અનુભાગબંધ કહે છે.
૩૦૭ પ્ર. સમસ્ત પ્રકૃતિઓના બંધનું કારણ
સામાન્યતાથી યોગ છે અથવા તેમાં કાંઈ વિશેષતા છે?
ઉ. જેવી રીતે ભિન્ન ભિન્ન ઉપાદાન શક્તિયુક્ત
નાના પ્રકારના ભોજનોને મનુષ્ય હસ્ત દ્વારા ઇચ્છા
વિશેષપૂર્વક ગ્રહણ કરે છે અને વિશેષ ઇચ્છાના અભાવમાં
ઉદર પૂર્ણ કરવાને માટે સામાન્ય ભોજનનું ગ્રહણ કરે છે,
તેવી જ રીતે આ જીવ વિશેષ કષાયના અભાવમાં યોગ
માત્રથી કેવળ શાતાવેદનીયરૂપ કર્મને ગ્રહણ કરે છે, પરંતુ
૭૨ ][ અધ્યાયઃ ૨શ્રી જૈન સિદ્ધાંત પ્રવેશિકા ][ ૭૩