Page 53 of 370
PDF/HTML Page 81 of 398
single page version
jUThA ja chhe.
maraNano bhay rahe nahi. ane samyagdarshanAdikathI ja jyAre siddhapad pAme tyAre ja maraNano
abhAv thAy mATe samyagdarshanAdik ja tenA sAchA upAy chhe.
kAraN thAy chhe, paN tyAn sukh mAnavun e bhram chhe. vaLI dukhanAn kAraN maTADavAnA tathA
sukhanA kAraN meLavavAnA e je upAy kare chhe te badhA jUThA chhe. sAchA upAy to mAtra
samyagdarshanAdik chhe te to vedanIyakarmanun kathan karatAn jem nirUpaN karyA tem ahIn paN jANavA.
kAraN ke vedanIyakarma ane nAmakarmamAn sukh
upAy to tene kAI bhAsato nathI, tethI jevun kuL pAmyo hoy tevA ja kuLamAn svapaNun mAne
chhe; paN kuL apekShAe potAne Unch
lobhAdik vaDe nIch kuLavALAnI uchcha kuLavALo sevA karavA lAgI jAy chhe.
Page 54 of 370
PDF/HTML Page 82 of 398
single page version
paryAy dhAraN kare to tras paryAyamAn to ghaNo ja thoDo kAL rahe, paN ghaNo kAL to ekendriy
paryAyamAn ja vyatIt kare chhe.
kAL k kadhik be hajAr sAgar ja chhe. ekendriy paryAyamAn utkRuShTa rahevAno kAL asankhyAt
pudgalaparAvartan mAtra chhe. e pudgalaparAvartan kAL eTalo badho lAmbo chhe ke
ekendriy paryAyamAn ja vyatIt thAy chhe.
indriyajanit achakShudarshan vaDe te shIt
paryAyane ja potAnun svarUp mAne chhe, paN temane anya vichAr karavAnI shakti ja nathI.
hovAthI teo ghaNA ja dukhI thaI rahyA chhe. kAI upAy paN karI shakatA nathI.
Page 55 of 370
PDF/HTML Page 83 of 398
single page version
gnAn thoDun hovA chhatAn paN ghaNo kaShAy thato jovAmAn Ave chhe tem e ekendriy jIvone
gnAn thoDun hovA chhatAn paN ghaNo kaShAy thavo mAnyo chhe.
nathI. jem koI shaktihIn puruShane koI kAraNathI tIvra kaShAy thAy paN te kAI karI shakato
nathI tethI teno kaShAy bAhyamAn pragaT thato nathI tethI te ja mahAdukhI thAy chhe, tem ekendriy
jIvo shaktihIn chhe, temane koI kAraNathI kaShAy thAy chhe, paN teo kAI karI shakatA nathI
tethI temano kaShAy bahAr pragaT thato nathI; mAtra pote ja dukhI thaI rahyA chhe.
ghaTatun jAy chhe. ekendriy jIvone kaShAy ghaNo chhe ane shakti ghaNI alpa chhe tethI teo
mahAdukhI chhe. emanAn dukh to e ja bhogave, ene shrI kevalI bhagavAn ja jANe, jem
sannipAtano rogI gnAn ghaTI javAthI tathA bAhyashakti hIn hovAthI potAnun dukh pragaT karI
shakato nathI, parantu te mahAdukhI chhe. tem ekendriy jIvo gnAn bahu ja alpa ane bAhyashakti
hIn hovAthI potAnun dukh pragaT paN karI shakatA nathI, parantu mahAdukhI chhe.
bhede chhe, masaLe chhe, khAy chhe, toDe chhe
mahAdukhI thAy chhe.
sparshanaindriy to temane chhe; je vaDe e avasthAone jANI mohavashathI teo mahAvyAkuL thAy
chhe, parantu temanAmAn bhAgI javAnI, laDavAnI ke pokAr karavAnI shakti na hovAthI agnAnI
lok temanAn dukhone jANatA nathI. vaLI kadAchit kinchit shAtAvedanIyano uday temane hoy
chhe, paN te baLavAn hoto nathI.
Page 56 of 370
PDF/HTML Page 84 of 398
single page version
Adi keTalAnk varSha sudhInI chhe. temane AyuShya thoDun hovAthI janma-maraN thayAn ja kare chhe, jethI
teo dukhI chhe.
tem A jIv ekendriy paryAyamAn to ghaNo kAL rahe chhe, paN anya paryAyamAn kadAchit
kinchitmAtra kAL rahe chhe. mATe A jIv sansAr-avasthAmAn mahAdukhI chhe.
dhArak nAnA jIvo chhe temanI shakti to pragaT thatI nathI, paN keTalAk paryApta ane ghaNI shaktinA
dhArak moTA jIvo chhe temanI shakti pragaT hoy chhe. tethI te jIvo viShayone prApta karavAno tathA
dukh dUr thavAno upAy kare chhe. krodhAdikathI kApavun, mAravun, laDavun, chhaL karavo, annAdikano
sangrah karavo, bhAgI javun, dukhathI taDaphaDAT karavo ane pokAr karavo ityAdi kArya teo kare
chhe, mATe temanAn dukh k kpragaT paN thAy chhe. laT, kIDI vagere jIvone shIt, uShNa, chhedan,
bhedan vA bhUkh
Page 57 of 370
PDF/HTML Page 85 of 398
single page version
ati tIvrapaNun hovAthI temane kRuShNAdik ashubh leshyAo ja hoy chhe.
kAI paN kArya siddha thatun nathI, chhatAn krodh
vA shastrAdik banAvI e vaDe pote bIjAne dukhI kare vA potAne anya koI dukhI kare chhe.
koI paN veLA temano kaShAy shAnt thato nathI. vaLI temanAmAn mAyA
nathI, paN e vaDe antarangamAn teo mahAdukhI ja chhe. vaLI kadAchit kinchit koI prayojan
pAmI tenun paN kArya bane chhe.
bAhya kAraNo tyAn sadA hoy chhe tethI e kaShAyo tIvrapaNe pragaT hoy chhe. traN prakAranA vedamAn
mAtra ek napunsakaved temanAmAn hoy chhe. have ichchhA ghaNI hoy chhe paN tyAn strI
vedanIyamAn ek ashAtAno ja temane uday hovAthI tyAn anek vedanAnAn nimitta maLyA
temane maLe chhe, paN e mATI evI hoy chhe je ahIn Ave to tenI durgandhathI keTalAy gAu
sudhInA manuShyo marI jAy. shIt
narakomAn ati uShNatA chhe. tyAnnI pRithvI shastrathI paN mahAtIkShNa kanTakanA samUhathI bharelI chhe.
e pRithvInA vananAn jhAD shastranI dhAr jevAn pAdaDAnthI bharelAn chhe, jeno sparsha thatAn sharIranA khanDakhanD
thaI jAy evA jal sahit to jyAn nadIo chhe, tathA jethI sharIr dagdha thaI jAy evo prachanD
jyAn pavan chhe. e nArakIo ekabIjAne anek prakAre dukhI kare, ghANImAn pIle, sharIranA
khanDakhanD kare, hAnDImAn rAndhe, koraDA mAre tathA lAlachoL garam lokhanD AdithI sparsha karAve
Ape vA temane paraspar laDAve. evI tIvra vedanA hovA chhatAn paN temanun sharIr chhUTatun nathI,
pArAnI mAphak khanDakhanD thaI javA chhatAn paN pAchhun maLI jAy chhe. evI tyAn tIvra pIDA chhe.
Page 58 of 370
PDF/HTML Page 86 of 398
single page version
ghaNun dIrgha chhe. jaghanya dash hajAr varSha tathA utkRuShTa tetrIs sAgaranun hoy chhe. eTalo badho
kAL upar kahelAn dukho temane sahan karavAn paDe chhe. nAmakarmamAn badhI pAp
mATe teo dukhI ja chhe. e pramANe narakagatimAn mahAdukh chhe.
jaNAtI nathI. temanAn dukho to ekendriy jevAn ja jANavAn. visheShamAn gnAnAdikanI temanAmAn
visheShatA chhe. vaLI moTA paryApta jIvomAn keTalAk sanmUrchhan chhe tathA keTalAk garbhaj chhe.
teomAn gnAnAdik pragaT hoy chhe, paN teo viShayonI ichchhA vaDe sadA vyAkuL hoy chhe,
kAraN ke ghaNA jIvone to iShTa viShayonI prApti hotI ja nathI, paN koIne kadAchit
kinchitmAtra hoy chhe.
hoy chhe parantu thoDA jIvone hoy chhe tethI temanI ahIn mukhyatA nathI.
vaDe dukhI thatA pratyakSha joIe chhIe. mATe ahIn ghaNun kahetA nathI. vaLI koIne kadAchit kinchit
shAtAvedanIyano paN uday hoy chhe, parantu e thoDA jIvone hoy chhe tethI ahIn tenI mukhyatA
nathI. temanun AyuShya antarmuhUrtathI koTIpUrva sudhInun hoy chhe. tyAn ghaNA jIvo to alpaAyuShyanA
dhArak hoy chhe tethI teo vAramvAr janma
chhe. nAmakarmamAn mukhyapaNe tiryanchagati Adi pAp prakRitiono ja temane uday varte chhe. koIne
kadAchit koI puNya
banI rahyA chhe. e pramANe tiryanchagatimAn paN mahAdukh hoy chhe.
Page 59 of 370
PDF/HTML Page 87 of 398
single page version
thoDA ja kALamAn maraN pAme chhe. temanI shakti pragaT bhAsatI nathI eTale emanAn dukh to
ekendriyavat samajavAn. visheSh chhe te visheSh samajavAn.
chhe. athavA tiryanchonun varNan karyun chhe tem jANavun.
adhomukh rahI kShudhA
dukh hoy chhe paN em nathI. parantu shakti thoDI hovAthI te vyakta thaI shakatAn nathI. pachhI
vyApArAdik vA viShayaichchhA Adi dukhonI pragaTatA thAy chhe. tyAn iShTa
pratyakSha thatAn joIe chhIe.
tIrthankarAdi pad mokShamArga prApta thayA vinA hotAn nathI.
to chUsavA yogya ja nathI ane vachchenI kANI gAnTho hovAthI te paN chUsI shakAtI nathI. chhatAn
koI svAdano lolupI tene bagADo to bhale bagADo, parantu jo tene vAvavAmAn Ave to temAnthI
ghaNA sAnThA thAy ane teno svAd paN ghaNo mITho Ave. tem manuShyapaNAmAn bAL ane vRuddhapaNun
to sukh bhogavavA yogya nathI, vachchenI avasthA te paN rog
Page 60 of 370
PDF/HTML Page 88 of 398
single page version
tene dharmasAdhanamAn lagAve to tethI ghaNA uchchapadane te pAme. tyAn ghaNun nirAkuL sukh pAme.
mATe ahIn ja potAnun hit sAdhavun; paN sukh thavAnA bhramathI A manuShyajanmane vRuthA na gumAvavo.
vyantar ane jyotiShI devone kaShAy ghaNo mand nathI, upayog bahu chanchaL chhe tathA shakti k
rahelA hovAthI e vyAkuLatAvaDe teo dukhI ja chhe. vaimAnik devomAn upar uparanA devomAn
visheSh mand kaShAy chhe. shakti paN visheSh chhe tethI vyAkuLatA ghaTavAthI dukh paN ghaTatun chhe.
hoy chhe, paN utkRuShTa devomAn thoDAn hoy chhe tethI tyAn tenI mukhyatA nathI. mAyA
kArya tyAn visheSh hoy chhe. e paN upar uparanA devone thoDAn hoy chhe.
tathA strI
kAmasevanano paN abhAv hoy chhe.
temane hoy chhe. e ashAtAno uday halakA devone k kpragaTapaNe chhe, parantu utkRuShTa devone
te visheSh pragaT nathI. temanun AyuShya ghaNun chhe, ochhAmAn ochhun dashahajAr varSha tathA utkRuShTa
tetrIs sAgar chhe. ane 31 sAgarathI vadhAre AyuShyano dhArak mokShamArga pAmyA vinA koI
Page 61 of 370
PDF/HTML Page 89 of 398
single page version
Adi sarva puNya
adhik ja rahe chhe tethI teo sukhI thatA nathI. UnchA devone utkRuShTa puNyano uday chhe ane
kaShAy ghaNA mand chhe, tathApi temane paN ichchhAno abhAv thato nathI tethI vastutAe teo
dukhI ja chhe. e pramANe sansAramAn sarvatra kevaL dukh, dukh ane dukh ja chhe.
kAI pIDA nathI, parantu jyAnsudhI dekhe
pIDA nathI, parantu jyAnsudhI e kArya na thAy tyAnsudhI te mahAvyAkuL thAy chhe. e ichchhAnun
nAm kaShAy chhe.
rahe chhe. e ichchhAnun nAm pApano uday chhe.
Page 62 of 370
PDF/HTML Page 90 of 398
single page version
anek prakAranI hoy chhe. tyAn koI prakAranI ichchhA pUrNa karavAnAn kAraNo puNyanA udayathI maLe,
paN tenun sAdhan yugapat thaI shake nahi tethI ekane chhoDI bIjAne lAge tathA tene chhoDI koI
anyane lAge. jem koIne anek prakAranI sAmagrI maLI chhe; have te koIne dekhe chhe. tene chhoDI
rAg sAmbhaLavA lAge chhe, tene chhoDI koInun bUrun karavA lAgI jAy chhe tathA tene chhoDI bhojan
karavA lAgI jAy chhe. athavA dekhavAmAn paN ekane dekhI vaLI anyane dekhavA lAge chhe e
ja pramANe anek kAryonI pravRuttimAn ichchhA thAy chhe. e ichchhAnun nAm puNyano uday chhe.
prakAranI ichchhA pUrNa thavAnAn kAraNo banI Ave topaN te sarvanun yugapat sAdhan thaI shakatun
nathI, tethI jyAnsudhI ekanun sAdhan na hoy tyAnsudhI tenI vyAkuLatA rahe chhe, ane enun sAdhan
thatAn te ja samaye anyanA sAdhananI ichchhA thAy chhe, tyAre vaLI tenI vyAkuLatA thAy chhe. ek
samay paN nirAkuL raheto nathI tethI te mahAdukhI ja chhe. athavA jyAre e traN prakAranA
ichchhArog maTADavAno kinchit upAy kare chhe tyAre kinchit dukh ghaTe chhe, parantu sarva dukhano
nAsh to thato ja nathI, tethI tene dukh ja chhe. e pramANe sansArI jIvone sarva prakAre dukh
ja chhe.
bandh dharmAnurAgathI thAy chhe. have dharmAnurAgamAn jIv thoDo joDAy chhe paN ghaNo bhAg to
pApakriyAomAn ja pravarte chhe, tethI chothI ichchhA koI jIvane koI kALamAn ja thAy chhe.
ichchhAvALAnI apekShAe tethI mahAn ichchhAvALo chothI ichchhA hovA chhatAn paN dukhI ja chhe.
vyAkuLatAvAn chhe, athavA koIne aniShTa sAmagrI maLavA chhatAn jo tene dUr karavAnI ichchhA
ghaNI thoDI chhe, to te thoDo vyAkuLatAvAn chhe tathA koIne iShTa sAmagrI maLavA chhatAn jo tene
bhogavavAnI vA anya sAmagrInI ghaNI ichchhA chhe to te ghaNo vyAkuLatAvAn chhe;
Page 63 of 370
PDF/HTML Page 91 of 398
single page version
ja sukhI
tyAn dukh ja ghaNun vA thoDun hoy chhe, sukh nahi.
anek prakAranAn dukhothI pIDit ja thaI rahyA chhe.
samyagdarshan
mohanA sarvathA abhAvathI jyAre ichchhAno sarvathA abhAv thAy tyAre sarva dukh maTI satya
sukh pragaTe. vaLI jyAre gnAnAvaraN
tene kAraN kahyAn. teno paN abhAv thatAn te siddhapadane prApta thAy chhe.
chhIe
Page 64 of 370
PDF/HTML Page 92 of 398
single page version
pahelAn ek viShayane dekhavA ichchhato hato, paN have traNalokanAn trikALavartI sarva varNone yugapat
dekhe chhe, koI dekhyA vinAno rahyo nathI ke jene dekhavAnI ichchhA thAy. e ja pramANe
sparshanAdik indriyovaDe ek ek viShayane grahaN karavA ichchhato hato, parantu have traNalokanA
trikAlavartI sarva sparsha
shake chhe.
vaLI pahelAn man vaDe k katIt
dukh ane dukhanAn kAraNono temane abhAv jANavo.
kAraNono paN abhAv thayo. e kAraNono abhAv ahIn batAvIe chhIe.
siddhothI Uncho koI chhe nahi; indrAdik devo paN jene name chhe ane iShTa phaL pAme chhe,
to pachhI teo konAthI mAn kare? koI anya iShTa rahyun nathI to konA mATe teo chhaL
(mAyA) kare?
Page 65 of 370
PDF/HTML Page 93 of 398
single page version
nathI to kyA kAraNathI temane hAsya thAy? koI anya iShTa prIti karavA yogya chhe nahi to
konAthI rati thAy? koI dukhadAyak sanyog temane rahyo nathI to konAthI arati kare? koI
iShTa
sahit pratyakSha bhAse chhe, ane temAn potAne koI aniShTa nathI to teo konAthI jugupsA
kare? tathA kAmapIDA dUr thavAthI strI
paN abhAv thayo.
abhAv thayo chhe tethI shakti pragaT thaI em kahIe chhIe. jem koI gaman karavA ichchhato
hato, tene koIe rokyo hato tyAre te dukhI hato ane jyAre e rokAN dUr thayun tyAre
je kArya arthe te gaman karavA ichchhato hato te kArya na rahyun eTale gaman paN na karyun, tethI
gaman na karavA chhatAn paN tene shakti pragaT thaI em kahIe chhIe. tem ahIn paN samajavun.
gnAnAdikanI shaktirUp anantavIrya temane pragaT hoy chhe.
kAraNothI te dukh mAnato hato te kAraNo to sarva naShTa thayAn tathA je kAraNo vaDe kinchit
dukh dUr thatAn sukh mAnato hato te have ahIn mULamAn ja dukh na rahyun tethI te dukhanA
upachAronun kAI prayojan rahyun nahi ke je vaDe kAryanI siddhi karavA chAhe, tenI siddhi svayam
thaI ja rahI chhe.
Page 66 of 370
PDF/HTML Page 94 of 398
single page version
aniShTa nimitto banatAn hatAn paN have tene aniShTa koI rahyun ja nathI; e pramANe dukhanAn
kAraNono abhAv thayo.
mAnavAnun prayojan rahyun nathI, kAraN ke
dhArI keTalok kAL jIvavA
ja potAnA chaitanyaprANavaDe sadAkAL jIve chhe ke jyAn dukhano lavalesh paN rahyo nathI.
hovAthI tenun paN kAI prayojan rahyun nathI.
vinA paN trailokyapUjya Unchapadane pAme chhe.
nirAkuL anant sukh anubhave chhe. kAraN ke
sampUrNa sukh kem na mAnIe?
Page 67 of 370
PDF/HTML Page 95 of 398
single page version
teno paN vichAr kar!
na kar. e upAy karatAn tArun kalyAN ja thashe.
Page 68 of 370
PDF/HTML Page 96 of 398
single page version
tenI sattA nAsh kare, pragaTe mokSha upAy.
kare to rogI kupathyasevan na kare ane tethI rogamukta thAy; tem ahIn sansAranAn kAraNanun visheSh
nirUpaN karIe chhIe. jyAre sansArIjIv mithyAdarshanAdikanun sevan na kare, tyAre ja sansArarahit
thAy. tethI e mithyAdarshanAdikanun varNan karIe chhIe.
je artha teno je bhAv arthAt svarUp tenun nAm tattva chhe. ane tattva nathI tenun nAm atattva
chhe. tethI atattva te asatya chhe tenun ja nAm mithyA chhe. vaLI ‘‘A Am ja chhe’’
sUtranI TIkAmAn paN em ja kahyun chhe. kAraN ke
te sahit mithyAdarshan hoy chhe.
Page 69 of 370
PDF/HTML Page 97 of 398
single page version
pratIti kyAthi thAy? e to sAchun, parantu jem koI puruSh je padArthathI potAnun kAI prayojan
nathI te padArthane anyathA jANe, yathArtha jANe vA jevun jANe tevun ja mAne chhatAn tethI teno
kAI paN sudhAr
lAge to teno bagAD thAy ane tethI te pAgal kahevAy. tathA jo e prayojanabhUt padArthone
yathArtha jANe vA tem ja mAne to teno sudhAr thAy ane tethI DAhyo kahevAy. e ja pramANe
jenAthI prayojan nathI tevA padArthone A jIv anyathA jANe, yathArtha jANe vA jevun jANe tevun
ja shraddhAn kare, to tethI teno koI sudhAr ke bagAD nathI athavA tethI te mithyAdraShTi
to teno bagAD thAy ane eTalA mATe tene mithyAdraShTi kahIe chhIe. tathA jo tene yathArtha
jANe ane tevun ja shraddhAn kare to teno sudhAr thAy mATe samyagdraShTi kahIe chhIe.
tathA graiveyakanA devo avadhignAnAdi yukta chhe temane gnAnAvaraNano ghaNo kShayopasham hovA chhatAn
paN prayojanabhUt jIvAdik tattvonun shraddhAn hotun nathI, tathA tiryanchAdikane gnAnAvaraNano
kShayopasham thoDo hovA chhatAn paN prayojanabhUt jIvAdik tattvonun shraddhAn hoy chhe, mATe samajAy
chhe ke gnAnAvaraNanA kShayopasham anusAr ja shraddhAn nathI, parantu koI judun karma chhe ane te
darshanamoh chhe. tenA udayathI jyAre jIvane mithyAdarshan thAy chhe tyAre te prayojanabhUt jIvAdi
tattvonun anyathA shraddhAn kare chhe.
Page 70 of 370
PDF/HTML Page 98 of 398
single page version
be ek ja chhe, kAraN ke dukhano abhAv e ja sukh chhe. have e prayojananI siddhi jIvAdik
tattvonun satya shraddhAn karatAn ja thAy chhe. te kevI rIte te ahIn kahIe chhIe.
sva-parane ekarUp jANI potAnun dukh dUr karavA arthe parano upachAr kare to tethI potAnun
dukh kevI rIte dUr thAy? athavA pote tathA par bhinna chhe parantu A jIv paramAn ahankAr
-paranun gnAn jIv
teno abhAv na kare to karmabandhan kem na thAy? ane tethI dukh ja thAy chhe. athavA
mithyAtvAdik bhAv pote ja dukhamay chhe, tene jem chhe tem na jANe to teno abhAv paN
te na kare tethI dukhI ja rahe, mATe Asravane jANavo Avashyak chhe.
chhe.
samvarane jANavo Avashyak chhe.
mATe nirjarAtattvane jANavun Avashyak chhe.
Page 71 of 370
PDF/HTML Page 99 of 398
single page version
mATe mokShatattvane jANavun Avashyak chhe. e pramANe jIvAdik sAt tattvo jANavAn Avashyak chhe.
tattvonun satya shraddhAn karavAthI ja dukhano abhAv thavArUp prayojananI siddhi thAy chhe. mATe
jIvAdik padArtho chhe te ja prayojanabhUt jANavA.
thAy chhe, sukh thatun nathI.
shraddhAn karatAn sva
niyam nathI, evA visheSho sahit jIv
Page 72 of 370
PDF/HTML Page 100 of 398
single page version
varNan karIe chhIe.
pudgalaparamANumay sharIr e bannenA ek pinDabandhAnarUp chhe. temAn A jIvane ‘‘A hun chhun’’
krodhAdik chhe. tathA pudgal paramANuono svabhAv varNa
chhe’’
vaDe men sAmbhaLyun.’’ manovargaNA rUp ATh pAkhanDI vALA phUlyA kamaLanA AkAre hRudayasthAnamAn
sharIranA angarUp dravyaman chhe je draShTigamya nathI, tenun nimitta thatAn smaraNAdirUp gnAnanI pravRutti
thAy chhe. e dravyaman tathA gnAnane ekarUp mAnI em mAne chhe ke ‘‘men man vaDe jANyun.’’
bhAShAvargaNArUp pudgalo vachanarUp pariName chhe, e badhAne ekarUp mAnI A em mAne ke
tyAre e kArya bane chhe athavA potAnI ichchhA vinA sharIr hAlatAn potAnAn pradesho paN hAle.
have e badhAnne ekarUp mAnI A em mAnavA lAge ke ‘‘hun gamanAdi kArya karun chhun, vA hun
vastunun grahaN karun chhun athavA men karyun’’