Page 193 of 370
PDF/HTML Page 221 of 398
single page version
ātmāne abaddhaspr̥uṣhṭa kahyo chhe, tathā nimitta-naimittik sambandh apekṣhāe bandhan chhe ja; tenā
nimittathī ātmā anek avasthā dhāraṇ kare ja chhe. tethī potāne sarvathā nirbandh mānavo, e
mithyādraṣhṭi chhe.
karavāmān āve chhe? ane ātmānubhav paṇ shāmāṭe karavāmān āve chhe? māṭe dravyadraṣhṭivaḍe to
ek dashā chhe, tathā paryāyadraṣhṭivaḍe anek avasthā thāy chhe. em mānavun yogya chhe.
tene ja grahaṇ karī mithyādraṣhṭine dhāraṇ kare chhe
shuddha anubhavane ja mokṣhamārga mānī santuṣhṭa thayo chhe. vaḷī teno abhyās karavā māṭe antaraṅgamān
evun chintavan karyā kare chhe ke
karo chho, to tamāre to vartamānamān ashuddha paryāy chhe, chhatān tame potāne shuddha kevī rīte māno
chho?
Page 194 of 370
PDF/HTML Page 222 of 398
single page version
kāraṇ ke tame potāne siddhasamān mānyo to ā sansāraavasthā konī chhe? tathā tamane
kevalagnānādi chhe, to ā matignānādi kone chhe? tame dravyakarma-nokarma rahit chho, to gnānādikanī
vyakatatā tamane kem nathī? tame paramānand chho, to have kartavya shun rahyun chhe? tathā janma-maraṇādi
duḥkh nathī, to duḥkhī shāmāṭe thāo chho? māṭe anya avasthāmān anya avasthā mānavī e
bhram chhe.
chhe, tathā paryāyaapekṣhāe aupādhikabhāvono abhāv thavo, tenun nām shuddhapaṇun chhe. have
shuddhachintavanamān to dravyaapekṣhāe shuddhapaṇun grahaṇ karyun chhe. shrī samayasār vyākhyāmān paṇ e
ja kahyun chheḥ
jāṇavo.
avasthāvisheṣh avadhāravī.
Page 195 of 370
PDF/HTML Page 223 of 398
single page version
dhāraṇ karavān tene bandhanamān paḍavun ṭharāve chhe tathā pūjanādi kāryone shubhāsrav jāṇī tyāgavārūp
prarūpe chhe,
ṭhekāṇe upayog lagāvavā yogya nathī. shāstravaḍe to tattvonān visheṣho jāṇavāthī samyagdarshan-gnān
nirmaḷ thāy chhe, tathā jyān sudhī temān upayog rahe, tyān sudhī kaṣhāy mand rahe chhe, ane bhāvī
vītarāgabhāvonī vr̥uddhi thāy chhe, to evān kāryone nirarthak kem manāy?
ātmasvarūpano to nirṇay thaī chūkyā pachhī, gnānanī nirmaḷatā māṭe vā upayogane mandakaṣhāyarūp
rākhavā arthe anya shāstrono abhyās mukhya jarūrano chhe, tathā ātmasvarūpano nirṇay thayo chhe,
tene spaṣhṭa rākhavā māṭe adhyātmashāstrono abhyās paṇ jarūrano chhe. parantu anya shāstromān aruchi
to na hovī joīe. jene anya shāstronī aruchi chhe tene adhyātmanī ruchi paṇ sāchī nathī.
tathā viṣhayanā svarūpane paṇ oḷakhe; tem jene ātmaruchi thaī hoy, te ātmaruchinā dhārak
tīrthaṅkarādinān purāṇane paṇ jāṇe, ātmānā visheṣho jāṇavā māṭe guṇasthānādikane paṇ jāṇe,
ātma ācharaṇamān je vratādikasādhan chhe tene paṇ hitarūp māne tathā ātmānā svarūpane paṇ
oḷakhe. e pramāṇe chāre anuyog kāryakārī chhe.
Page 196 of 370
PDF/HTML Page 224 of 398
single page version
ātmasvarūpamān pravarte to te yogya ja chhe, parantu na rahī shakāy to prashastashāstrādik paradravyane
chhoḍī aprashastaviṣhayādikamān lāge to te mahānindanīk ja thāy. have munijanone paṇ svarūpamān
ghaṇokāḷ buddhi rahetī nathī, to tārī kevī rīte rahe chhe?
vaḷī dravyādikanā ane guṇasthānādikanā vichārone tun vikalpa ṭharāve chhe, have e vikalpa
chhe, ane te ghaṇā rāgādigarbhit hoy chhe. vaḷī nirvikalpadashā nirantar rahetī nathī, kāraṇ ke
chhadmasthano upayog ekarūp utkr̥uṣhṭa rahe to antarmuhūrta ja rahe chhe.
ane mārgaṇādi shuddha-ashuddha avasthā ityādikanā vichār thashe.
māṭe jīv
guṇasthānādikanā vichār to rāgādik ghaṭāḍavānān kāraṇo chhe, kāraṇ ke emān koī rāgādikanun
nimitta nathī, māṭe samyagdraṣhṭi thayā pachhī paṇ tyān ja upayog lagāḍavo.
Page 197 of 370
PDF/HTML Page 225 of 398
single page version
kāryakārī chhe?
nirmaḷ thāy chhe, tethī e bhāvī rāgādik ghaṭāḍavānān ja kāraṇ chhe, māṭe e kāryakārī chhe.
tene to e kahyun nathī ke
evun sādhan thāy, to parādhīnapaṇe iṣhṭa aniṣhṭasāmagrī maḷatān paṇ rāg
jyāre e kalesh thayo, tyāre bhojanādi karavān svayamev sukh ṭharyān, ane tyān rāg āvyo,
paṇ evī pariṇati to sansārīone hoy ja chhe, to ten mokṣhamārgī thaī shun karyun?
ke
Page 198 of 370
PDF/HTML Page 226 of 398
single page version
shāmāṭe tap kare? māṭe potānī shakti anusār tap karavun yogya chhe.
bāhyahinsādikanān kāraṇono tyāgī avashya thavo joīe.
kahīe? viṣhayasevanādik kriyā vā pramādagamanādik kriyā pariṇām vinā kevī rīte hoy? e
kriyā to tun pote udyamī thaī kare chhe tathā tyān hisādik thāy chhe tene to tun gaṇato nathī,
ane pariṇām shuddha māne chhe, paṇ evī mānyatāthī tārā pariṇām ashuddha ja raheshe.
ja kare chhe, māṭe pratignā avashya karavī yogya chhe. vaḷī kārya karavānun bandhan thayā vinā pariṇām
kevī rīte rokāshe? prayojan paḍatān tadrūpapariṇām avashya thaī jāy, vā prayojan paḍyā vinā
paṇ tenī āshā rahe chhe, māṭe pratignā karavī yogya chhe.
pratignāno vikalpa na karavo?
Page 199 of 370
PDF/HTML Page 227 of 398
single page version
ja thāy; tem potānāthī nirvāh thavo jāṇe teṭalī pratignā kare, paṇ kadāchit koīne pratignāthī
bhraṣhṭapaṇun thayun hoy, te bhayathī pote pratignā karavī chhoḍī de to asanyam ja thāy, māṭe je
banī shake te ja pratignā levī yogya chhe.
pratimāvat tārī dashā thaī jashe, tyāre ame prārabdha ja mānīshun, tārun kartavya nahi mānīe.
māṭe svachchhandī thavānī yukti shā māṭe banāve chhe? banī shake te pratignā karīne vrat dhāraṇ
karavā yogya ja chhe.
Page 200 of 370
PDF/HTML Page 228 of 398
single page version
kahīe chhīe.
māṭe shubhano udyam na karavo?
karavo. udyam karavā chhatān paṇ jo kāmādik vā kṣhudhādikanī pīḍā rahe, to tenā arthe jethī
thoḍun pāp lāge te karavun, paṇ shubhopayogane chhoḍī niḥshaṅk pāparūp pravartavun to yogya nathī.
dhan jtun jāṇe, tyān potānī ichchhāthī alpadhan āpavāno upāy kare chhe; tem gnānī kiñchitmātra
paṇ kaṣhāyarūp kārya karavā ichchhato nathī, parantu jyān ghaṇā kaṣhāyarūp ashubhakārya thatun jāṇe,
tyān ichchhā karīne alpakaṣhāyarūp shubhakārya karavāno udyam kare chhe.
yogya chhe.
ityādi vichāravaḍe te santuṣhṭa thāy chhe; paṇ e visheṣhaṇ kevī rīte sambhavit chhe teno vichār
Page 201 of 370
PDF/HTML Page 229 of 398
single page version
visheṣhaṇo to anya dravyomān paṇ sambhave chhe. vaḷī e visheṣhaṇo kaī apekṣhāe chhe, teno vichār
nathī. koī veḷā sūtān
दित्युत्तानोत्पुलकवदना रागिणोऽप्याचरन्तु
आत्मानात्मावगमविरहात्सन्ति सम्यक्त्वरिक्ताः
tathā koī pāñch samitinī sāvadhānatāne avalambe chhe to avalambo, parantu gnānashakti vinā haju
paṇ te pāpī ja chhe; e banne ātmā
Page 202 of 370
PDF/HTML Page 230 of 398
single page version
paṇ potānā abhiprāyathī kartā thaī kare, ane gnātā rahe em to bane nahi, ityādi nirūpaṇ
karyun chhe.
shuddhopayogane prāpta thayā nathī, tethī te jīvo dharma
प्रमादकादम्बरीमदभरालसचेतसो मत्ता इव, मूर्च्छिता इव, सुषुप्ता इव, प्रभूतघृतसितोपलपायसासादिकसाहित्या इव,
समुल्बणबलसज्जनितजाडया इव, दारुणमनोभ्रंशविहितमोह इव, मुद्रितविशिष्टचैतन्या वनस्पतय इव, मौनीन्द्रीं कर्मचेतनां
पुण्यबन्धभयेनानवलम्बमाना अनासादितपरमनैष्कर्म्यरुपज्ञानचेतनाविश्रान्तयो व्यक्ताव्यक्त प्रमादतन्द्रा अरमागतकर्मफल-
चेतनाप्रधानप्रवृत्तयो वनस्पतय इव केवलं पापमेव बध्नन्ति
Page 203 of 370
PDF/HTML Page 231 of 398
single page version
kāḷ lāge nahi, kāraṇ ke
pravarte chhe, to tāro upayog shrīgaṇadharādithī paṇ shuddha thayo kem mānīe? tethī tārun kahevun
pramāṇ nathī.
kare chhe, koī veḷā vāto banāve chhe, tathā koī veḷā bhojanādi kare chhe; paṇ potāno upayog
nirmaḷ karavā māṭe tun shāstrābhyās, tapashcharaṇ ane bhakti ādi kāryomān pravartato nathī; mātra
shūnya jevo pramādī thavānun nām shuddhopayog ṭharāvī, tyān kalesh thoḍo thavāthī jem koī āḷasu
banī paḍyā rahevāmān sukh māne, tem tun ānand māne chhe.
mānī koī sukhī thāy, tem kāīk vichār karavāmān rati mānī sukhī thāy tene tun anubhav-
janit ānand kahe chhe. vaḷī jem koī, koī ṭhekāṇe arati mānī udās thāy chhe, tem
bhāvathī samajo ke
niṣhkarmadashārūp gnānachetanāne paṇ aṅgīkār karī ja nathī, tethī teo atishay chañchaḷabhāvone dhārī rahyā
chhe, pragaṭ ane apragaṭarūp pramādanā ādhīn thaī rahyā chhe; evā jīvo mahā ashuddhopayogathī
āgāmīkāḷamān karmaphaḷachetanāthī pradhān thatā thakā vanaspatisamān jaḍ banī kevaḷ pāpane ja bāndhavāvāḷā
chhe. kahyun chhe ke
णसंति चरणकरणं बाहरिचरणालसा केई
Page 204 of 370
PDF/HTML Page 232 of 398
single page version
chhe; paṇ evān gnān
pragaṭ thāy chhe.
ane jyān sukhasāmagrī chhoḍī duḥkhasāmagrīno sanyog thatān saṅkalesh na thāy, rāg
e prakāre je jīvo kevaḷ nishchayābhāsanā avalambī chhe, te mithyādraṣhṭi jāṇavā. jem
lāge chhe.
ane potānā sivāy anya jīv
āsrav
Page 205 of 370
PDF/HTML Page 233 of 398
single page version
tethī anyathā māne chhe.
paṇ chhoḍī abhedarūp ek ātmāno anubhav karavo, paṇ enā vichārarūp vikalpomān ja phasāy
rahevun yogya nathī.
vītarāgatā sahit thāy chhe, ane tenun ja nām nirvikalpadashā chhe.
ātmāne e hotun nathī; māṭe vichār to rahe chhe.
bhāsatun nathī.
ja jāṇyā kare chhe.’’
Page 206 of 370
PDF/HTML Page 234 of 398
single page version
nathī; parane pararūp ane āpane āparūp svayam jāṇyā ja kare chhe; paṇ ahīn em nathī ke
tenun nām vikalpa chhe. tathā jyān vītarāgarūp thaī jene jāṇe chhe tene yathārtha jāṇe chhe, anya
anya gneyane jāṇavā māṭe upayogane bhamāvato nathī tyān nirvikalpadashā jāṇavī.
nahi, tyān sudhī nirvikalpadashā kahīe chhīe.
ghare jāy, ane yathāyogya pravarte to kāī doṣh nathī; tem upayogarūp pariṇati rāg
paṇ je upayogarūp pariṇati vītarāgabhāvathī paradravyone jāṇī yathāyogya pravartte to tene kāī
doṣh nathī.
Page 207 of 370
PDF/HTML Page 235 of 398
single page version
nathī.
jāṇavun ke
vītarāg pariṇati upāy karīne to rāgādik māṭe paradravyomān lāge nahi. paṇ svayam tenun jāṇavun
thaī jāy, ane tyān rāgādik na kare to te pariṇati shuddha ja chhe. tethī strī ādino pariṣhah
munijanone hoy ane tene teo jāṇe ja nahi, mātra potānā svarūpanun jāṇavun ja rahe
kevaḷībhagavānane paṇ teno abhāv thāy. jyān paradravyane būrān jāṇavān tathā nijadravyane bhalun
jāṇavun thāy tyān to rāg
em jāṇavun.
Page 208 of 370
PDF/HTML Page 236 of 398
single page version
chhe, tathā jem rāgādik maṭe te ja ācharaṇ samyakchāritra chhe ane evo ja
mokṣhamārga mānavo yogya chhe.
te vistārathī kahe chhe.
sāchā mokṣhamārgamān udyamī thato nathī, tene mokṣhamārgamān sanmukh karavā māṭe te shubharūp
pravr̥uttino paṇ niṣhedh nirūpaṇ karīe chhīe.
auṣhadhino niṣhedh sāmbhaḷī auṣhadhisādhan chhoḍī jo kupathyasevan kare to te mare chhe, temān vaidyano
kāī doṣh nathī; tem koī sansārī puṇyarūp dharmano niṣhedh sāmbhaḷī dharmasādhan chhoḍī
viṣhayakaṣhāyarūp pravarttashe, to te narakādik duḥkhane pāmashe; temān upadeshadātāno to doṣh nathī.
upadesh āpavāvāḷāno abhiprāy to asatya shraddhānādik chhoḍāvī mokṣhamārgamān lagāvavāno
ja jāṇavo.
pravarte chhe te ja pramāṇe ā paṇ pravarte chhe. jo kuḷakramathī ja dharma hoy to musalamānādi sarva
dharmātmā ja ṭhare, ane to pachhī jainadharmanun visheṣhapaṇun shun rahyun?
Page 209 of 370
PDF/HTML Page 237 of 398
single page version
daṇḍ ja āpe chhe, to trilokaprabhu jinendradevanā dharmādhikāramān shun kuḷakramānusār nyāy sambhave chhe?
jāy chhe tyān kuḷakram kayān rahyo? jo kuḷ upar ja draṣhṭi hoy to putra paṇ narakagāmī thavo
joīe, māṭe dharmamān kuḷakramanun kānīpaṇ prayojan nathī.
puruṣhoe anyathā pravr̥utti chalāvī hoy, tene paramparā mārga kevī rīte kahevāy? tathā tene chhoḍī
purātan jainashāstromān jevo dharma prarūpyo hato tem pravartte to tene navīn mārga kem kahevāy?
dharmātmā kahī shakāy nahi, kāraṇ ke
māṭe te dharmātmā nathī.
Page 210 of 370
PDF/HTML Page 238 of 398
single page version
shāstranī āgnā mānī dharmātmā thaī jāy. māṭe parīkṣhā karīne jinavachananun satyapaṇun oḷakhī
jinaāgnā mānavī yogya chhe.
e to pakṣhavaḍe ja āgnā mānavā barābar chhe.
karavāno niṣhedh karyo chhe, te kevī rīte?
parīkṣhā karavānun prayojan ja nathī, paṇ je kathano paraspar viruddha hoy, temān je kathan pratyakṣha
shāstramān je pratyakṣha
ja anyathā parīkṣhā thāy chhe.
Page 211 of 370
PDF/HTML Page 239 of 398
single page version
sarva āgnā mānavī, tathā jemān e anyathā prarūpyā hoy tenī āgnā na mānavī.
temān prayojanarahit dvīpasamudrādinun kathan anyathā kevī rīte hoy? kāraṇ ke
tyān tuchchhabuddhi bhramamān paḍī jāy chhe ke
pratīti karāvavā arthe koī koī sāchā kathan paṇ karyān, parantu chatur hoy te bhramamān paḍe nahi,
prayojanabhūt kathananī parīkṣhā karī jemān satya bhāse te matanī sarva āgnā māne.
satyashraddhān thāy tenun nām āgnāsamyaktva chhe. tathā tyān ekāgrachintavan hovāthī tenun ja nām
āgnāvichay dharmadhyān chhe.
graiveyak sudhī jāy chhe, tene mithyādraṣhṭipaṇun kevī rīte rahyun? māṭe kanīk parīkṣhā karī, āgnā
mānavāthī ja samyaktva vā dharmadhyān thāy chhe. lokamān paṇ koī prakārathī parīkṣhā karīne ja
puruṣhanī pratīti kare chhe.
thāy, tathā jo nirṇay karavā māṭe vichār karatān ja samyaktvamān doṣh lāge to aṣhṭasahasrīmān
āgnāpradhānī karatān parīkṣhāpradhānīne uttam shāmāṭe kahyo? pr̥uchchhanā ādine svādhyāyanān aṅg
kevī rīte kahyān? pramāṇ
Page 212 of 370
PDF/HTML Page 240 of 398
single page version
tenī vidhi meḷavī, vā ‘‘ā pramāṇe sambhavit chhe ke nahi?’’ evo vichār karī viruddha arthane
mithyā ja jāṇavo.
durāshayīe pote granthādik banāvī temān kartānun nām jin, gaṇadhar ane āchāryonun dharyun hoy
tyān e nāmanā bhramathī koī jūṭhun shraddhān kare, to te mithyādraṣhṭi ja thāy.
chhe’’
anyamatamān paṇ evān kāryo to hoy chhe. tethī e lakṣhaṇomān to ativyāpti doṣh hoy chhe.
chhe. e ja pramāṇe anya paṇ jāṇavān.