Page 253 of 370
PDF/HTML Page 281 of 398
single page version
māṭe mithyādraṣhṭino shubhopayog to shuddhopayoganun kāraṇ chhe ja nahi, samyagdraṣhṭine shubhopayog
thatān nikaṭ shuddhopayoganī prāpti thāy chhe evā mukhyapaṇāthī koī ṭhekāṇe shubhopayogane
shuddhopayoganun kāraṇ paṇ kahīe chhīe
tathā te ja pramāṇe vichāramān pravartyo te samyakchāritra thayun. e pramāṇe to potāne nishchayaratnatray
thayun māne chhe; paṇ hun pratyakṣha ashuddha chhatān shuddha kevī rīte mānun
abhyāsamān ghaṇo pravartte chhe te samyaggnān thayun, tathā vratādirūp kriyāomān pravartte chhe te
samyakchāritra thayun,
sambhave. paṇ āne to satyabhūt nishchayaratnatrayanī pichhāṇ ja thaī nathī to ā e pramāṇe
kevī rīte sādhī shake? mātra āgnānusārī banī dekhādekhī sādhan kare chhe tethī tene nishchay
chhe tethī antim graiveyakasudhīnān pad prāpta kare chhe, tathā jo nishchayābhāsanī prabaḷatāthī
ashubharūp pravr̥utti thaī jāy to kugatimān paṇ gaman thāy chhe. pariṇāmānusār phaḷ pāme
chhe, parantu sansārano ja bhoktā rahe chhe, arthāt sācho mokṣhamārga pāmyā vinā siddhapadane pāmī
shakato nathī.
Page 254 of 370
PDF/HTML Page 282 of 398
single page version
ane bāhyanimitta dev
maḷyān chhe māṭe māre ā vātano barābar nirṇay karavo joīe kāraṇ ke, āmān to mārun
ja prayojan bhāse chhe; em vichārī je upadesh sāmbhaḷyo teno nirdhār karavāno udyam karyo.
joīe, eṭale vivekapūrvak ekāntamān potānā upayogamān vichār kare ke
ām chhe, tathā ām na mānīe to ām thāy,’ have temān prabaḷayukti kaī chhe tathā
nirbaḷayukti kaī chhe? je prabaḷ bhāse tene satya jāṇe; vaḷī jo e upadeshathī anyathā satya
bhāse vā temān sandeh rahe, nirdhār na thāy to je koī visheṣh gnānī hoy tene pūchhe, ane
te je uttar āpe teno vichār kare. e pramāṇe jyānsudhī nirdhār na thāy tyānsudhī prashna
temanī sāthe prashna
ja nirṇay thaī teno bhāv na bhāse tyānsudhī evo ja udyam karyā kare.
Page 255 of 370
PDF/HTML Page 283 of 398
single page version
thāy nahi, kāraṇ ke
ja chhe; paṇ jeno bhāv bhāsyo hoy tene anek prakāravaḍe paṇ anyathā māne nahi, māṭe
bhāvabhāsanasahit je pratīti thāy te ja sāchī pratīti chhe.
puruṣhanī pramāṇatā thāy chhe.
agar heyane upādey mānī le topaṇ būrun thāy.
lokamān paṇ nokarane koī kārya māṭe mokalīe chhīe tyān e nokar jo te kāryanā bhāvane
jāṇe to e kārya sudhāre, paṇ jo e nokarane teno bhāv na bhāse to koī ṭhekāṇe te chūkī
ja jāy; māṭe bhāv bhāsavā arthe hey
vidhi na maḷe tyānsudhī potānī bhūl khoḷe chhe; tem ā paṇ potānī parīkṣhāmān vichār
karyā kare.
Page 256 of 370
PDF/HTML Page 284 of 398
single page version
svarūp parīkṣhāvaḍe vā āgnāvaḍe paṇ jāṇavun, chhatān teno yathārtha bhāv na bhāse topaṇ doṣh nathī.
ane purāṇādinun kathan āgnānusār karyun eṭalā māṭe hey
tene avashya jāṇavān, tenī to parīkṣhā karavī, sāmānyapaṇe koī hetu
jāṇapaṇun karavun.
kare chhe, ityādirūp pravarte chhe, potānun kārya karavāno tene ghaṇo harṣha chhe tethī antaraṅg prītithī
tenun sādhan kare chhe.
2. jevī paryāyamān ahambuddhi chhe tevī kevaḷ ātmāmān ahambuddhi na thāy, 3. ane
hit
vā anya paryāyamān samyaktvane pāmashe.
tyān ja samyaktva thaī jāy chhe.
Page 257 of 370
PDF/HTML Page 285 of 398
single page version
vartamānamān tenun nimitta na hoy topaṇ samyaktva thaī shake chhe. siddhāntamān evun sūtra chhe ke
devādinā nimittathī thāy tene adhigamathī thayun kahīe chhīe.
thavāno adhikār nathī ane tattvavichāravāḷo e vinā paṇ samyaktvano adhikārī
thāy chhe.
to niyam chhe. e vinā samyaktva thāy nahi. vratādik hovāno niyam nathī. ghaṇā jīvo to
pahelān samyaktva thāy pachhī ja vratādik dhāraṇ kare chhe, koīne ekasāthe paṇ thaī jāy chhe.
e pramāṇe ā tattvavichāravāḷo jīv samyaktvano adhikārī chhe; parantu tene samyaktva thāy ja
evo niyam nathī, kāraṇ ke
bhāvīkāḷamān uday āvavā yogya karmonun sattārūp rahevun te upasham, evī deshaghātī spardhakonā
udayasahit karmonī avasthā tenun nām kṣhayopasham chhe, tenī je prāpti te kṣhayopashamalabdhi chhe.
Page 258 of 370
PDF/HTML Page 286 of 398
single page version
kramathī ghaṭato ja jāy ane keṭalīk pāpaprakr̥itiono bandh kramathī maṭato jāy; ityādi yogya
avasthā thavī tenun nām prāyogyalabdhi chhe.
āpī, tene jāṇī te vichār kare ke ā shikṣhā āpī te kevī rīte chhe? pachhī vichār karatān
tene
tattvopadesh āpyo tene jāṇī vichār kare ke
anya vichāramān lāgī te upadeshano nirdhār na kare to pratīti na paṇ thāy. paṇ teno udyam
to mātra tattvavichār karavāno ja chhe.
te ja jīvane karaṇalabdhi thāy chhe.
turat ja thaī jashe, tem tattva upadeshano vichār evo nirmaḷ thavā lāgyo ke jethī tene tenun
turat ja shraddhān thaī jāy, vaḷī e pariṇāmonun tāratamya kevaḷagnānavaḍe dekhyun tenun
karaṇānuyogamān nirūpaṇ karyun chhe.
chhīe
Page 259 of 370
PDF/HTML Page 287 of 398
single page version
pachhī samaye samaye anantaguṇī vishuddhatāthī vadhatā thayā, vaḷī tene jem bījā
samaye anant guṇī vishuddhatāvaḍe vadhatā hoy e pramāṇe adhaḥpravr̥uttakaraṇ jāṇavun.
jīvone karaṇano pratham samay ja hoy te anek jīvonā pariṇām paraspar samān paṇ hoy
chhe tathā adhik
hoy chhe. e ja pramāṇe jene karaṇ māṇḍye dvitīyādi samay thayā hoy, tene te samayavāḷāonā
pariṇām to paraspar samān vā asamān hoy chhe, parantu uparanā samayavāḷānā pariṇām te
samaye sarvathā samān hoy nahi paṇ apūrva ja hoy chhe. e
jīvonā pariṇām paraspar samān ja hoy chhe e ja pramāṇe dvitīyādi samayomān paraspar
samānatā jāṇavī, tathā prathamādi samayavāḷāothī dvitīyādi samayavāḷāone anantaguṇī
vishuddhatāsahit hoy chhe, e pramāṇe
Page 260 of 370
PDF/HTML Page 288 of 398
single page version
ghaṭāḍe tevo sthitikāṇḍakaghāt thāy, (2) tenāthī alpa ek ek antarmuhūrtathī pūrvakarmanā
anubhāgane ghaṭāḍe tevo anubhāgakāṇḍakaghāt thāy, (3) guṇashreṇinā kāḷamān kramathī asaṅkhyāt-
guṇā pramāṇasahit karma, nirjaravā yogya kare tevī guṇashreṇi nirjarā thāy, tathā guṇasaṅkramaṇ
ahīn thatun nathī paṇ anyatra apūrvakaraṇ thāy chhe tyān thāy chhe.
niṣhekono abhāv kare chhe; ane te paramāṇuone anya sthitirūp pariṇamāve chhe. (tene
antarakaraṇ kahevāy chhe.) te antarakaraṇ pachhī upashamakaraṇ kare chhe, arthāt antaḥkaraṇ vaḍe
abhāvarūp karelā niṣhekonā uparanā je mithyātvanā niṣhek chhe tene uday āvavāne ayogya
kare chhe, ityādi kriyāvaḍe anivr̥uttikaraṇanā antasamayanā anantar je niṣhekono abhāv karyo hato
teno uday kāḷ āvatān te kāḷe niṣheko vinā uday kono āve? tethī mithyātvano uday na
hovāthī prathamopashamasamyaktvanī prāpti thāy chhe. anādi mithyādraṣhṭine samyaktvamohanīy ane
mishramohanīyanī sattā nathī tethī te ek mithyātvakarmano ja upasham karī upashamasamyagdraṣhṭi thāy
chhe, tathā koī jīv samyaktva pāmī pachhī bhraṣhṭa thāy chhe tenī dashā paṇ anādi mithyādraṣhṭi
jevī thaī jāy chhe.
thayo ke
thayo. athavā pahelān to anyathā pratīti hatī ja, vachamān shikṣhānā vichārathī yathārtha pratīti
विसेसेण णिसेगाणमभावीकरण मंतरकरणमिदि भण्णदे
Page 261 of 370
PDF/HTML Page 289 of 398
single page version
anyathā pratīti hatī tevī ja svayam thaī gaī, tyāre te shikṣhānī pratītino abhāv thaī jāy
chhe, athavā pahelān to yathārtha pratīti karī hatī, pachhī na to koī anyathā vichār karyo ke
na ghaṇo kāḷ gayo parantu koī evā ja karmodayathī honahār anusār svayamev te pratītino
abhāv thaī anyathāpaṇun thayun. e pramāṇe anek prakārathī te shikṣhānī yathārtha pratītino abhāv
thāy chhe; tem jīvane shrījinadevano tattvādirūp upadesh thayo, tenī parīkṣhā vaḍe tene ā ‘ām
ja chhe’ evun shraddhān thayun paṇ pāchhaḷathī pahelān jem kahyun hatun tem anek prakārathī te
yathārthashraddhānano abhāv thāy chhe. ā kathan sthūḷapaṇāthī batāvyun chhe parantu tāratamyatāthī to
kevaḷagnānamān bhāse chhe ke
maḷo vā na maḷo, svayamev samyakshraddhānano abhāv thāy chhe, tathā teno uday na hoy tyāre
anya kāraṇ maḷo vā na maḷo, samyakshraddhān svayamev thaī jāy chhe. have e pramāṇe antaraṅg
samay samay sambandhī sūkṣhmadashānun jāṇavun. chhadmasthane hotun nathī tethī tene potānī mithyā
apekṣhāe guṇasthānonī palaṭanā shāstramān kahī chhe.
darshanamohanī traṇ prakr̥itionī sattā hoy chhe te traṇeno upasham karī te prathamopashamasamyaktvī
thāy chhe, athavā koīne samyakmohanīyano uday āve chhe ane be prakr̥itiono uday thato nathī
te kṣhayopashamasamyaktvī thāy chhe. tene guṇashreṇī ādi kriyā tathā anivr̥uttikaraṇ hotān nathī; koīne
mishramohanīyano uday āve chhe ane be prakr̥itiono uday thato nathī te mishraguṇasthānane prāpta
thāy chhe, tene karaṇ thatān nathī. e pramāṇe sādimithyādraṣhṭine mithyātva chhūṭatān dashā thāy chhe.
kṣhāyikasamyaktvane vedakasamyagdraṣhṭi ja pāme chhe, tethī tenun kathan ahīn karyun nathī. e pramāṇe sādi-
mithyādraṣhṭino jaghanya (kāḷ) to madhyam antarmuhūrtamātra tathā utkr̥uṣhṭa kiñchitnyūn ardhapudgal-
parāvartan mātra (kāḷ) jāṇavo.
chhe, tyāre koī jīv nityanigodamānthī nīkaḷī manuṣhya thaī āṭh varṣhanī āyumān mithyātvathī
हैं
Page 262 of 370
PDF/HTML Page 290 of 398
single page version
ja tene pharī samyaktvanī prāpti thaī jāy chhe, tathā jo ghaṇo kāḷ mithyātvano uday rahe to
jevī anādi mithyādraṣhṭinī dashā hoy chhe tevī tenī paṇ dashā thaī jāy chhe, gr̥uhītamithyātvane
paṇ te grahaṇ kare chhe tathā nigodādikamān paṇ rakhaḍe chhe, enun kāī pramāṇ nathī.
ahīn sūkṣhmakāḷamātra koī jātinā kevaḷagnānagamya pariṇām hoy chhe, tyān anantānubandhīno uday
to hoy chhe paṇ mithyātvano uday hoto nathī, tenun svarūp āgamapramāṇathī jāṇavun.
eṭale tenā pariṇām paṇ kevaḷagnānagamya chhe. ahīn eṭalun bhāse chhe ke
anyanā evā doṣh joī joīne kaṣhāyī na thavun. kāraṇ ke
Page 263 of 370
PDF/HTML Page 291 of 398
single page version
samyagdraṣhṭi thavun yogya chhe, kāraṇ ke sansāranun mūḷ mithyātva chhe, mithyātva samān
anya koī pāp nathī.
rahetān anek upāy karavā chhatān paṇ mokṣhamārga thato nathī, māṭe harakoī upāyavaḍe sarva prakāre
mithyātvano nāsh karavo yogya chhe.
narkagatyānupūrvi, narkāyu.
karmaprakr̥iti temān
ane udyot e 25 prakr̥itionī vyuchchhiti bījā sāsādan guṇasthānanā ant samayamān thāy chhe.
Page 264 of 370
PDF/HTML Page 292 of 398
single page version
svarūp kahīe chhīe
anuyogathī dharmasanmukh thāy chhe, kāraṇ ke te jīv sūkṣhmanirūpaṇane samajato nathī, paṇ laukik
vārtāone jāṇe chhe tathā tyān teno upayog lāge chhe. prathamānuyogamān laukikapravr̥uttirūp ja nirūpaṇ
hovāthī tene te barābar samajī shake chhe. vaḷī lokamān to rājādikanī kathāomān pāpanun poṣhaṇ
thāy chhe, paṇ ahīn prathamānuyogamān mahāpuruṣho je rājādik tenī kathāo to chhe parantu prayojan
to jyān
Page 265 of 370
PDF/HTML Page 293 of 398
single page version
gommaṭasāranī ṭīkāmān karyo chhe.
udāharaṇarūp thayun, vaḷī ā shubh
chhe e ja ā jāṇavāmān udāharaṇarūp thayun e ja pramāṇe anya paṇ jāṇavun.
te dharmīonī prashansā ane pāpīonī nindā jemān hoy evī koī purāṇapuruṣhonī kathā
sāmbhaḷavāthī dharmamān ati utsāhavān thāy chhe.
tenā abhyāsathī tattvagnānanī paṇ prāpti shīghra thāy chhe. vaḷī āvun sūkṣhma ane yathārtha kathan
jainamatamān ja chhe, anya ṭhekāṇe nathī
Page 266 of 370
PDF/HTML Page 294 of 398
single page version
karaṇānuyogamān karyā chhe, temān keṭalāk visheṣhaṇ to yathāvat nishchayarūp chhe tathā keṭalāk
upachārasahit vyavahārarūp chhe, keṭalāk dravya
chhe, tem ā tattvone jāṇato to hato ke ‘ā jīvādik chhe,’ parantu e tattvonā ghaṇā bhedo
jāṇe to tene tattvagnān nirmaḷ thāy chhe, ane tattvagnān nirmaḷ thatān pote ja visheṣh dharmātmā
thāy chhe.
upayogane lagāve chhe, je vaḍe kevaḷagnānavaḍe dekhelā padārthonun jāṇapaṇun tene thāy chhe. bhedamātra
tyān pratyakṣha
‘karaṇ’ eṭale gaṇitakāryanā kāraṇarūp je sūtra, teno jemān ‘anuyog’ arthāt adhikār
karavāne sanmukh thatān te jīv gr̥uhastha
rahe chhe. tyān tattvagnānanī prāpti thavānī hoy to thaī jāy.
Page 267 of 370
PDF/HTML Page 295 of 398
single page version
vītarāgatā hoy chhe tene kāryakārī jāṇe chhe. jeṭalā anshe rāg rahe chhe tene hey jāṇe chhe
tathā sampūrṇa vītarāgatāne paramadharma māne chhe.
kalpit tattvādik jūṭhān bhāse tyāre jainamatanī pratīti thāy, tathā jo tenā bhāvane oḷakhavāno
abhyās rākhe to tene turat ja tattvagnānanī prāpti thaī jāy.
jo te teno abhyās rākhyā kare to te yād rahe, na rākhe to bhūlī jāy; tem āne tattvagnān
to thayun chhe parantu jo tenā pratipādak dravyānuyogano abhyās karyā kare to te tattvagnān ṭakī
rahe, na kare to bhūlī jāy. athavā saṅkṣhepatāthī tattvagnān thayun hatun te ahīn nānā yukti
vichārānusār hoy chhe, parantu tyān prayojan anyathā hotun nathī.
hatī ane ahīn granthakartāe anyaprakārathī ja stuti karavī lakhī, parantu stutirūp prayojan
Page 268 of 370
PDF/HTML Page 296 of 398
single page version
nīkaḷyā hatā ane ahīn granthakartāe anyaprakāre kahyā, parantu tyān prayojan ek ja darshāve chhe.
nagar
poṣhak ja evī koī vārtā kahī hatī evā abhiprāyanun poṣhaṇ kare chhe. e ja pramāṇe anya
ṭhekāṇe paṇ samajavun.
ke
bhāse nahi, māṭe vairāgyanā ṭhekāṇe potānā vichārānusār thoḍun ghaṇun vairāgyapoṣhak ja kathan kare
paṇ sarāgapoṣhak na kare to tyān anyathā prayojan na thayun, tethī tene ayathārtha kahetā nathī.
e ja pramāṇe anya ṭhekāṇe paṇ samajavun.
uchchapadanī prāpti thaī tyān tene upavāsanun ja phaḷ nirūpaṇ kare chhe. e ja pramāṇe anya ṭhekāṇe
paṇ samajavun.
phaḷarūpe nirūpaṇ kare chhe. e ja pramāṇe koī pāpakārya karyun, tene tenun ja tevun phaḷ to nathī
thayun paṇ anya karmanā udayathī nīch gati prāpta thaī vā kaṣhṭādik thayān, chhatān tene te ja pāpanā
phaḷarūpe nirūpaṇ kare chhe. ityādi e ja pramāṇe samajavun.
Page 269 of 370
PDF/HTML Page 297 of 398
single page version
dharmanā phaḷane pāpanun phaḷ batāve tathā pāpanā phaḷane dharmanun phaḷ batāve. paṇ em to chhe ja
nahi. jem dash puruṣh maḷī koī kārya kare tyān upachārathī koī ek puruṣhe karyun paṇ kahīe
to tyān doṣh nathī; athavā jenā pitādike koī kārya karyun hoy tene ekajāti apekṣhāe
upachārathī putrādike karyun kahīe to tyān doṣh nathī, tem ghaṇā shubh vā ashubh kāryonun ek
phaḷ thayun. tene upachārathī ek shubh vā ashubh kāryanun phaḷ kahīe to tyān doṣh nathī; athavā
koī anya shubh vā ashubhakāryanun phaḷ je thayun hoy, tene ekajāti apekṣhāe upachārathī koī
anya ja shubh vā ashubh kāryanun phaḷ kahīe to tyān doṣh nathī. upadeshamān koī ṭhekāṇe vyavahār
varṇan chhe tathā koī ṭhekāṇe nishchay varṇan chhe. have ahīn upachārarūp vyavahār varṇan karyun chhe,
e pramāṇe tene pramāṇ kare chhe paṇ tene tāratamya (sūkṣhma) na mānī levun, tāratamyanun to
karaṇānuyogamān nirūpaṇ karyun chhe tyānthī jāṇavun.
samyaktvanā koī ek aṅgamān sampūrṇa vyavahārasamyaktvano upachār karyo; e pramāṇe tene
upachārathī samyaktva thayun kahīe chhīe. vaḷī jainashāstranun koī ek aṅg jāṇatān samyaggnān
thayun kahīe chhīe, have samyaggnān to sanshayādirahit tattvagnān thatān ja thāy, parantu ahīn
pūrvavat upachārathī samyaggnān kahīe chhīe. tathā koī rūḍun ācharaṇ thatān samyakchāritra thayun
kahīe chhīe, tyān jeṇe jainadharma aṅgīkār karyo hoy athavā koī nānī
pūrvavat upachārathī tene shrāvak kahyo chhe. uttarapurāṇamān shreṇikane shrāvakottam kahyo paṇ te to
asanyamī hato, parantu jain hato māṭe kahyo. e pramāṇe anya ṭhekāṇe paṇ samajavun. vaḷī koī
samyaktvarahit muniliṅg dhāraṇ kare vā dravyathī paṇ koī atichār lagāvato hoy chhatān tene
paṇ ahīn muni kahīe chhīe, have muni to chhaṭhṭhun ādi guṇasthānavartī thatān ja thāy chhe parantu
pūrvavat upachārathī tene muni kahyo chhe.
kahyā;
munipad chhoḍī ā kārya karavun yogya nahotun, kāraṇ ke evun kārya to gr̥uhasthadharmamān sambhave
Page 270 of 370
PDF/HTML Page 298 of 398
single page version
te to ayogya chhe. parantu vātsalyaaṅganī pradhānatāthī ahīn viṣhṇukumāranī prashansā karī; paṇ
e chhaḷavaḍe bījāoe shreṣhṭha dharma chhoḍī nīcho dharma aṅgīkār karavo yogya nathī. vaḷī jem
govāḷiyāe munine agnivaḍe tapāvyā e kārya to teṇe karuṇāthī karyun, parantu āvyā upasargane
dūr karatān to sahaj avasthāmān je shītādikano pariṣhah thāy chhe tene dūr karavāthī tyān rati
mānī levānun kāraṇ thāy chhe, ane temane rati to karavī nathī māṭe tyān to ūlaṭo upasarga
thāy chhe eṭalā māṭe vivekī to tyān shītādikano upachār karatā nathī; parantu govāḷiyo
avivekī hato ane karuṇāvaḍe teṇe ā kārya karyun tethī tenī ahīn prashansā karī, paṇ tethī
chhaḷavaḍe bījāoe dharmapaddhatimān je viruddha hoy te kārya karavun yogya nathī. vaḷī jem
vajrakaraṇ rājā sinhodar rājāne namyo nahi paṇ mudrikāmān pratimā rākhī, have moṭā moṭā
samyagdraṣhṭio rājādikane naman kare chhe temān doṣh nathī, tathā mudrikāmān pratimā rākhavāthī
avinay thāy
prashansā karī, paṇ e chhaḷathī bījāoe evān kārya karavān yogya nathī. vaḷī koī puruṣhoe
putrādikanī prāpti arthe vā rog
abhāv thāy chhe, nidānabandh nāmanun ārtadhyān thāy chhe; tathā antaraṅgamān pāpanun ja prayojan
chhe tethī pāpano ja bandh thāy chhe, parantu mohit thaīne paṇ ghaṇā pāpabandhanā kāraṇarūp
kudevādinun to pūjanādi teṇe na karyun! eṭalo ja teno guṇ grahaṇ karī ahīn tenī prashansā
karīe chhīe; paṇ e chhaḷathī bījāoe laukik kāryo arthe dharmasādhan karavun yogya nathī.
e ja pramāṇe anya ṭhekāṇe paṇ samajavun. e ja pramāṇe prathamānuyogamān anya kathan paṇ
hoy tene yathāsambhav samajavān, parantu bhramarūp thavun nahi.
ātmāne kāryakārī jīv
kanīk bhāv bhāse, e pramāṇe ahīn saṅkoch pūrvak nirūpaṇ karavāmān āve chhe. ahīn
udāharaṇ
kahyān, jīv jāṇavānā anek prakār chhe chhatān tyān mukhya chaud mārgaṇāonun nirūpaṇ karyun;
Page 271 of 370
PDF/HTML Page 299 of 398
single page version
aḍatālīs prakr̥iti kahī; traṇ lokamān anek rachanā chhe chhatān tyān mukhya rachanāonun nirūpaṇ
kare chhe, tathā pramāṇanā anant bhed chhe chhatān tyān saṅkhyātādi traṇ bhed vā tenā ekavīs bhed
nirūpaṇ karyā,
kalpanā karī tenun pramāṇ nirūpaṇ karavāmān āve chhe. ek vastumān judā judā guṇo vā paryāyono
bhed karī nirūpaṇ karīe chhīe tathā jīv
anya ṭhekāṇe paṇ samajavun.
chhe parantu tene antaraṅg samyaktva
chhe vā nidrādi vaḍe nirvichār thaī rahyā chhe topaṇ tene samyaktvādi shaktino sadbhāv hovāthī
samyagdraṣhṭi vā vratī kahīe chhīe. vaḷī koī jīvane kaṣhāyonī pravr̥utti to ghaṇī chhe paṇ jo
tene antaraṅg kaṣhāyashakti thoḍī chhe to tene mandakaṣhāyī kahīe chhīe, tathā koī jīvane kaṣhāyonī
pravr̥utti to thoḍī chhe paṇ jo tene antaraṅg kaṣhāyashakti ghaṇī chhe to tene tīvrakaṣhāyī kahīe
chhīe. jem vyantarādi devo kaṣhāyothī nagaranāshādi kārya kare chhe topaṇ temane thoḍī kaṣhāyashakti
hovāthī pītaleshyā kahī, tathā ekendriyādi jīvo kaṣhāyakārya karatā jaṇātā nathī topaṇ temane
ghaṇī kaṣhāyashakti hovāthī kr̥iṣhṇādi leshyāo kahī. vaḷī sarvārthasiddhinā devo kaṣhāyarūp thoḍā
pravarte chhe topaṇ temane ghaṇī kaṣhāyashakti hovāthī asanyamī kahyā, tathā pañchamaguṇasthānavartī jīv
vyāpār ane abrahmacharyādi kaṣhāyakāryarūp ghaṇo pravarte chhe topaṇ tene mandakaṣhāyashakti hovāthī
Page 272 of 370
PDF/HTML Page 300 of 398
single page version
e karmākarṣhaṇ shaktinī hīnatāthī alpayog kahyo. jem kevaḷagnānī gamanādikriyārahit thayā
hoy topaṇ temane ghaṇo yog kahyo, tyāre be indriyādi jīvo gamanādikriyā kare chhe topaṇ
temane alpayog kahyo. e ja pramāṇe anya ṭhekāṇe paṇ samajavun.
temane maithunasañgnā kahī; ahamindrone duḥkhanun kāraṇ vyakta nathī topaṇ temane kadāchit ashātāno
uday kahyo chhe; nārakīone sukhanun kāraṇ vyakta nathī topaṇ kadāchit shātāno uday kahyo,
e ja pramāṇe anya ṭhekāṇe paṇ samajavun.
samyagdarshanādikanā viṣhayabhūt jīvādikanun nirūpaṇ paṇ sūkṣhmabhedādisahit kare chhe, ahīn koī
karaṇānuyog anusār svayam udyam kare to tem thaī shake nahi; karaṇānuyogamān to yathārtha padārtha
jaṇāvavānun prayojan mukhya chhe, ācharaṇ karāvavānī mukhyatā nathī. māṭe pote to charaṇānuyog
anusār pravarte ane tenāthī je kārya thavānun hoy te svayam ja thāy chhe; jem pote karmono
upashamādi karavā ichchhe to kevī rīte thāy?
kevaḷagnān upajāve chhe. have evā samyaktvādinā sūkṣhmabhāv buddhigochar thatā nathī māṭe tene
karaṇānuyog anusār jem chhe tem jāṇī to le parantu pravr̥utti to buddhigochar jem bhalun thāy
tem kare.
shāstrābhyāsane kushrutagnān kahyun chhe, būrun dekhāy
kugnān chhe, samyagdraṣhṭinun badhuy gnān sugnān chhe. e ja pramāṇe anya ṭhekāṇe paṇ samajavun.
vaḷī koī ṭhekāṇe sthūḷ kathan karyun hoy tene tāratamyarūp na jāṇavun; jem vyāsathī traṇaguṇī
paridhi kahīe chhīe, paṇ sūkṣhmapaṇāthī traṇaguṇīthī kanīk adhik hoy chhe. em ja anya ṭhekāṇe