ए प्रमाणे शास्त्रनुं तथा वक्ता – श्रोतानुं स्वरूप कह्युं. त्यां उचित शास्त्रने उचित वक्ता
थई वांचवुं तथा उचित श्रोता थई सांभळवुं योग्य छे. हवे आ मोक्षमार्ग प्रकाशक शास्त्रनी रचना
करी छे तेनी सार्थकता दर्शावीए छीए.
२० ][ मोक्षमार्गप्रकाशक
नथी, तेम जे श्रोता अंतरंग धर्म इच्छाथी रहित छे, क्रोधादि कषायपूर्ण छे, शुद्ध धर्मना निंदक छे,
धर्मात्मा तथा वक्ताना पण निंदक छे, शुद्ध तत्त्वज्ञान, अध्यात्मतत्त्वगर्भित चर्चा जेने गमती ज नथी
उलटा तेना पण द्वेषी रह्या करे छे. अने बाह्य वेषधारी कुदेव – कुगुरुना प्रशंसक छे आवा श्रोता मसक
समान जाणवा.
७. जेम सर्पने सुंदर दूधपान कराववा छतां तेनुं अंते महा दुःखदायी विष ज थाय छे. तेम
जेने अमृत समान जिनवचन संभळाववा छतां ते सांभळीने पण जे केवळ पापबंध ज करे छे. तेओ
मात्र वक्तानुं बूरुं ज चिंतव्या करे छे. आवा धर्मद्वेषी श्रोता सर्प समान जाणवा.
८. जेम पाडो सुंदर जळाशयमां पाणी पीवा जाय त्यां पाणी तो थोडुं पीवे पण अंदर
झाडो – पेशाबादि करी ते जळाशयनी अंदर पडी तेने डहोळी नांखी बधा जळने खराब करी मूके,
पाछळ कोईने पीवा योग्य पण राखे नहि अने पोतानुं तथा परनुं अंग मलिन करी नाखे; तेम
सभामां चार अनुयोग संबंधी सुंदर तत्त्वचर्चा चालती होय, महामंगलकारी जिनवाणीनुं कथन थई
रह्युं होय त्यां कोई भोळो, मंदज्ञानी – कषायी मनुष्य कोई एवो प्रश्न करे – कोई एवी छल भरी वात
चलावी दे के जेथी आगमना कथननो विरोध थाय, अन्य सर्व श्रोताओनां चित्त उद्वेगमय बनी जाय.
आवा श्रोता पाडा समान जाणवा.
ए प्रमाणे पाषाण समान, फूटेला घडा समान, मेंढा समान, घोडा समान, चाळणी समान,
मसक समान, सर्प समान अने पाडा समान आठ प्रकारना श्रोताओ महा अशुभ जाणवा.
हवे छ प्रकारना मिश्र श्रोताओनुं स्वरूप कहीए छीए.
१. जेम कोई धर्मउद्योतकारी धर्मोपदेश थतो होय त्यां पोतानाथी तो बने नहि, परंतु
उपदेशदातानो ज घात विचारे. आवा श्रोता बिलाडा समान जाणवा.
२. जेम बगलो उपरथी उज्ज्वळ देखाय पण अंतरंगमां मलिन परिणामी रह्या करे तेम
कोई जीव बहारथी तो विनय सहित निर्मळ वचन बोले, शरीर उपर भभूतादि लगावी तनने मलिन
देखाडे, जाणे के मने शरीरादि उपर राग ज नथी, धर्मी जेवो देखाय, सुंदर साधुवेश धारण करे पण
अंतरमां महाकषायी, द्वेषी, रौद्र परिणामी होय, ते पोताना दिलमां धर्मनो घात करवो विचारे पण
धर्मसेवन न इच्छे. आवा श्रोता बगला समान जाणवा.
३. जेम पोपटने बोलावीए तेम बोले. शिखवाडीए तेम शीखे, पण तेनो भाव समजे नहि,
तेम केटलाक श्रोता जिनप्रवचननो स्वाध्याय तो करे, सांभळे, शीखे पण तेनो परमार्थरूप भाव न समजे.
आवा श्रोता पोपटरूप जाणवा.
४. जेम माटी पाणीना निमित्तथी नरम थई जाय तथा अग्निना निमित्तथी जेम लाख नरम