दुःखनो उपाय भ्रम दूर करवो ए ज छे. भ्रम दूर थवाथी सम्यक्श्रद्धा थाय ए
ज साचो उपाय जाणवो.
✾ चारित्रमोहथी दुःख अने तेना उपायोनुं जूLापणुं ✾
चारित्रमोहना उदयथी जीवना भाव क्रोधादि कषायरूप वा हास्यादि नोकषायरूप थाय
छे त्यारे आ जीव क्लेशवान बनी दुःखी थतो विह्वल थई नाना प्रकारनां कुकार्योमां प्रवर्ते
छे — ए अहीं दर्शावीए छीए.
ज्यारे क्रोध ऊपजे त्यारे अन्यनुं बूरुं करवानी इच्छा थाय अने ए अर्थे अनेक उपाय
विचारे. मर्मच्छेदक – गाळी प्रदानादिरूप वचन बोले, पोतानां अंगोवडे वा शस्त्र – पाषाणादिकवडे
घात करे, अनेक कष्ट सहन करी, धनादि खर्च करी वा मरणादि वडे पोतानुं पण बूरुं करी
अन्यनुं बूरुं करवानो उद्यम करे अथवा अन्य द्वारा बूरुं थवुं जाणे तो एनुं अन्य द्वारा
बूरुं करावे. तेनुं स्वयं बूरुं थाय तो पोते अनुमोदन करे, बूरुं थतां पोतानुं कांई पण प्रयोजन
सिद्ध न थतुं होय तोपण तेनुं बूरुं करे, क्रोध थतां कोई पूज्य वा इष्टजन वच्चे आवे तो
तेमने पण बूरुं कहे – मारवा लागी जाय, क्रोधना आवेशमां कांई विचार ज रहेतो नथी. वळी
अन्यनुं बूरुं न थाय तो पोताना अंतरंगमां पोते ज घणो संतापवान थाय, पोतानां ज अंगोनो
घात करे वा विषभक्षणादि करी मरण पामे; ए आदि अवस्था क्रोध थतां थाय छे.
मान कषाय ऊपजे त्यारे बीजाने नीचो तथा पोताने ऊंचो दर्शाववानी इच्छा थाय.
ए अर्थे अनेक उपायो विचारे, अन्यनी निंदा तथा पोतानी प्रशंसा करे, अनेक प्रकारे अन्यनो
महिमा मटाडी पोतानो महिमा करवा लागे, घणां घणां कष्ट वडे धनादिनो संग्रह कर्यो होय
तेने विवाहादि कार्योमां एकदम खर्ची नाखे वा देवुं करीने पण खर्चे, मरण पछी मारो यश
रहेशे एम विचारी पोतानुं मरण करीने पण पोतानो महिमा वधारवा प्रयत्न करे, जो कोई
पोतानुं सन्मानादिक न करे तो तेने भयादिक देखाडी, दुःख उपजावी पोतानुं सन्मान करावे.
माननो उदय थतां कोई पूज्य होय – मोटा होय तेमनुं पण सन्मान न करे, कांई विचार ज
रहेतो नथी. वळी एम करतां पण अन्य नीचो तथा पोते ऊंचो न देखाय तो पोताना
अंतरंगमां पोते घणो ज संतापवान थाय छे, पोताना अंगोनो घात करे वा विषभक्षणादि
करी मरण पामे; ए आदि अवस्था मान थतां थाय छे.
माया कषाय ऊपजे त्यारे छळ वडे कार्य सिद्ध करवानी इच्छा थाय. ए अर्थे अनेक
उपाय विचारे, नाना प्रकारनां कपटना वचन कहे, शरीरनी कपटरूप अवस्था बनावे, बाह्य
वस्तुओने अन्य प्रकारे बतावे, जेथी पोतानुं मरण जाणे एवो पण छळ करे, कपट प्रगट
थतां पोतानुं घणुं बूरुं थाय – मरणादिक थाय तेने पण गणे नहि, कोई पूज्य वा इष्ट जननो
५४ ][ मोक्षमार्गप्रकाशक