अनिष्ट अवस्थाना हेतुरूप आतापादिक हता, पण शरीर विना ते कोने कारणरूप थाय? बाह्य
अनिष्ट निमित्तो बनतां हतां पण हवे तेने अनिष्ट कोई रह्युं ज नथी; ए प्रमाणे दुःखनां
कारणोनो अभाव थयो.
वळी शाताना उदयथी किंचित् दुःख मटवाना कारणरूप जे औषधि – भोजनादिक हतां
तेनुं कांई प्रयोजन रह्युं नथी तथा कोई इष्ट कार्य पराधीन न रहेवाथी बाह्य मित्रादिकने इष्ट
मानवानुं प्रयोजन रह्युं नथी, कारण के – ए वडे दुःख मटाडवा वा इष्ट प्राप्त करवा इच्छतो
हतो पण हवे अहीं संपूर्ण दुःख नष्ट थतां संपूर्ण इष्ट पाम्यो.
आयुकर्मना निमित्तथी मरण – जीवन थतां हतां; हवे मरणवडे तो दुःख मानतो हतो
पण अहीं ज्यां अविनाशी पद प्राप्त करी लीधुं तेथी दुःखनुं कोई कारण रह्युं नहि. द्रव्यप्राणने
धारी केटलोक काळ जीववा – मरवाथी सुख मानतो हतो; तेमां पण नरक पर्यायमां दुःखनी
विशेषता होवाथी त्यां जीववा इच्छतो नहोतो, परंतु हवे आ सिद्धपर्यायमां द्रव्यप्राण विना
ज पोताना चैतन्यप्राणवडे सदाकाळ जीवे छे के ज्यां दुःखनो लवलेश पण रह्यो नथी.
नामकर्मवडे प्राप्त अशुभ गति – जाति आदिमां दुःख मानतो हतो, पण हवे ए सर्वनो
अभाव थयो एटले दुःख क्यांथी थाय? अने शुभगति – जाति आदिमां किंचित् दुःख दूर
थवाथी सुख मानतो हतो, हवे ए विना पण सर्व दुःखनो नाश तथा सर्व सुखनो प्रकाश
होवाथी तेनुं पण कांई प्रयोजन रह्युं नथी.
गोत्रकर्मना निमित्तथी नीचकुळ पामतां दुःख मानतो हतो तथा ऊंचकुळ पामतां सुख
मानतो हतो, पण अहीं नीचकुळनो अभाव थवाथी दुःखनुं कारण रह्युं नहि तथा ऊंचकुळ
विना पण त्रैलोक्यपूज्य ऊंचपदने पामे छे.
ए प्रमाणे सिद्धोने सर्व कर्मोनो नाश थवाथी सर्व दुःखोनो पण नाश थयो छे.
दुःखनुं लक्षण तो आकुळता छे. हवे आकुळता तो त्यारे ज होय के ज्यारे कंईक
इच्छा होय. ए इच्छानो वा इच्छाना कारणोनो सर्वथा अभाव होवाथी तेओ सर्व दुःखरहित
निराकुळ अनंत सुख अनुभवे छे. कारण के – निराकुळपणुं ए ज सुखनुं लक्षण छे. संसारमां
पण कोई प्रकारे निराकुळ थतां ज बधाय सुख माने छे. तो ज्यां सर्वथा निराकुळ थया त्यां
संपूर्ण सुख केम न मानीए?
ए प्रमाणे सम्यग्दर्शनादि साधन वडे सिद्धपद पामतां सर्व दुःखनो अभाव थाय छे,
सर्व सुख प्रगट थाय छे.
अहीं उपदेश करीए छीए के हे भव्य! हे भाई! तने संसारनां जे दुःखो बताव्यां
तेनो अनुभव तने थाय छे के नहि? ते विचार. तुं जे उपायो करी रह्यो छे तेनुं जूठापणुं
७६ ][ मोक्षमार्गप्रकाशक