-
પહલા અધિકાર ][ ૧૭
મિલે તો શ્રદ્ધાનાદિક ગુણોંકે ધારી વક્તાઓંકે મુખસે હી શાસ્ત્ર સુનના. ઇસ પ્રકારકે ગુણોંકે
ધારક મુનિ અથવા શ્રાવક ઉનકે મુખસે તો શાસ્ત્ર સુનના યોગ્ય હૈ, ઔર પદ્ધતિબુદ્ધિસે અથવા
શાસ્ત્ર સુનનેકે લોભસે શ્રદ્ધાનાદિગુણરહિત પાપી પુરુષોંકે મુખસે શાસ્ત્ર સુનના ઉચિત નહીં હૈ.
કહા હૈ કિઃ —
તં જિણઆણપરેણ ય ધમ્મો સોયવ્વ સુગુરુપાસમ્મિ.
અહ ઉચિઓ સદ્ધાઓ તસ્સુવએસસ્સ કહગાઓ..
અર્થઃ — જો જિનઆજ્ઞા માનનેમેં સાવધાન હૈ ઉસે નિર્ગ્રન્થ સુગુરુ હી કે નિકટ ધર્મ સુનના
યોગ્ય હૈ, અથવા ઉન સુગુરુ હી કે ઉપદેશકો કહનેવાલા ઉચિત શ્રદ્ધાની શ્રાવક ઉસસે ધર્મ
સુનના યોગ્ય હૈ.
ઐસા જો વક્તા ધર્મબુદ્ધિસે ઉપદેશદાતા હો વહી અપના તથા અન્ય જીવોંકા ભલા કરે.
ઔર જો કષાયબુદ્ધિસે ઉપદેશ દેતા હૈ વહ અપના તથા અન્ય જીવોંકા બુરા કરતા હૈ —
ઐસા જાનના.
ઇસ પ્રકાર વક્તાકા સ્વરૂપ કહા.
શ્રોતાકા સ્વરૂપ
અબ શ્રોતાકા સ્વરૂપ કહતે હૈંઃ — ભલી હોનહાર હૈ ઇસલિએ જિસ જીવકો ઐસા વિચાર
આતા હૈ કિ મૈં કૌન હૂઁ ? મેરા ક્યા સ્વરૂપ હૈ ? યહ ચરિત્ર કૈસે બન રહા હૈ ? યે મેરે
ભાવ હોતે હૈં ઉનકા ક્યા ફલ લગેગા ? જીવ દુઃખી હો રહા હૈ સો દુઃખ દૂર હોનેકા ક્યા
ઉપાય હૈ ? — મુઝકો ઇતની બાતોંકા નિર્ણય કરકે કુછ મેરા હિત હો સો કરના — ઐસે વિચારસે
ઉદ્યમવન્ત હુઆ હૈ. પુનશ્ચ, ઇસ કાર્યકી સિદ્ધિ શાસ્ત્ર સુનનેસે હોતી હૈ ઐસા જાનકર અતિ
પ્રીતિપૂર્વક શાસ્ત્ર સુનતા હૈ; કુછ પૂછના હો સો પૂછતા હૈ; તથા ગુરુઓંકે કહે અર્થકો અપને
અન્તરઙ્ગમેં બારમ્બાર વિચારતા હૈ ઔર અપને વિચારસે સત્ય અર્થોંકા નિશ્ચય કરકે જો કર્ત્તવ્ય
હો ઉસકા ઉદ્યમી હોતા હૈ — ઐસા તો નવીન શ્રોતાકા સ્વરૂપ જાનના.
પુનશ્ચ, જો જૈનધર્મકે ગાઢ શ્રદ્ધાની હૈં તથા નાના શાસ્ત્ર સુનનેસે જિનકી બુદ્ધિ નિર્મલ
હુઈ હૈ તથા વ્યવહાર — નિશ્ચયાદિકો ભલીભાઁતિ જાનકર જિસ અર્થકો સુનતે હૈં, ઉસે યથાવત્
નિશ્ચય જાનકર અવધારણ કરતે હૈં; તથા જબ પ્રશ્ન ઉઠતા હૈ તબ અતિ વિનયવાન હોકર
પ્રશ્ન કરતે હૈં અથવા પરસ્પર અનેક પ્રશ્નોત્તર કર વસ્તુ કા નિર્ણય કરતે હૈં; શાસ્ત્રાભ્યાસમેં
અતિ આસક્ત હૈં; ધર્મબુદ્ધિસે નિંદ્ય કાર્યોંકે ત્યાગી હુએ હૈં — ઐસે ઉન શાસ્ત્રોંકે શ્રોતા હોના
ચાહિએ.