Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 19 of 350
PDF/HTML Page 47 of 378

 

background image
-
દૂસરા અધિકાર ][ ૨૯
ઉસી પ્રકાર કષાય હોને પર યોગદ્વારસે કિયા હુઆ કર્મવર્ગણારૂપ પુદ્ગલપિણ્ડ
જ્ઞાનાવરણાદિ પ્રકૃતિરૂપ પરિણમિત હોતા હૈ. તથા ઉન કર્મપરમાણુઓંમેં યથાયોગ્ય કિસી
પ્રકૃતિરૂપ થોડે ઔર કિસી પ્રકૃતિરૂપ બહુત પરમાણુ હોતે હૈં. તથા ઉનમેં કઈ પરમાણુઓંકા
સમ્બન્ધ બહુત કાલ ઔર કઇયોંકા થોડે કાલ રહતા હૈ. તથા ઉન પરમાણુઓંમેં કઈ તો
અપને કાર્યકો ઉત્પન્ન કરનેકી બહુત શક્તિ રખતે હૈં ઔર કઈ થોડી શક્તિ રખતે હૈં. વહાઁ
ઐસા હોનેમેં કિસી કર્મવર્ગણારૂપ પુદ્ગલપિણ્ડકો જ્ઞાન તો હૈ નહીં કિ મૈં ઇસ પ્રકાર પરિણમન
કરૂઁ તથા ઔર ભી કોઈ પરિણમન કરાનેવાલા નહીં હૈ; ઐસા હી નિમિત્ત-નૈમિત્તિક ભાવ બન
રહા હૈ, ઉસસે વૈસે હી પરિણમન પાયા જાતા હૈ.
ઐસે તો લોકમેં નિમિત્ત-નૈમિત્તિક બહુત હી બન રહે હૈં. જૈસે મંત્રનિમિત્તસે જલાદિકમેં
રોગાદિ દૂર કરનેકી શક્તિ હોતી હૈ તથા કંકરી આદિમેં સર્પાદિ રોકનેકી શક્તિ હોતી હૈ; ઉસી
પ્રકાર જીવભાવકે નિમિત્તસે પુદ્ગલપરમાણુઓંમેં જ્ઞાનાવરણાદિરૂપ શક્તિ હોતી હૈ. યહાઁ વિચાર
કર અપને ઉદ્યમસે કાર્ય કરે તો જ્ઞાન ચાહિયે, પરન્તુ વૈસા નિમિત્ત બનને પર સ્વયમેવ વૈસે
પરિણમન હો તો વહાઁ જ્ઞાનકા કુછ પ્રયોજન નહીં હૈ.
ઇસ પ્રકાર નવીન બન્ધ હોનેકા વિધાન જાનના.
સત્તારૂપ કર્મોંકી અવસ્થા
અબ, જો પરમાણુ કર્મરૂપ પરિણમિત હુએ હૈં, ઉનકા જબ તક ઉદયકાલ ન આયે
તબ તક જીવકે પ્રદેશોંસે એકક્ષેત્રાવગાહરૂપ બંધાન રહતા હૈ. વહાઁ જીવભાવકે નિમિત્તસે કઈ
પ્રકૃતિયોંકી અવસ્થાકા પલટના ભી હો જાતા હૈ. વહાઁ કઈ અન્ય પ્રકૃતિયોંકે પરમાણુ થે
વે સંક્રમણરૂપ હોકર અન્ય પ્રકૃતિયોંકે પરમાણુ હો જાયેં. તથા કઈ પ્રકૃતિયોંકી સ્થિતિ ઔર
અનુભાગ બહુત થે સો અપકર્ષણ હોકર થોડે હો જાયેં, તથા કઈ પ્રકૃતિયોંકી સ્થિતિ એવં
અનુભાગ થોડે થે સો ઉત્કર્ષણ હોકર બહુત હો જાયેં. ઇસ પ્રકાર પૂર્વમેં બઁધે હુએ પરમાણુઓંકી
ભી જીવભાવોંકા નિમિત્ત પાકર અવસ્થા પલટતી હૈ ઔર નિમિત્ત ન બને તો નહીં પલટે, જ્યોંકી
ત્યોં રહે.
ઇસ પ્રકાર સત્તારૂપ કર્મ રહતે હૈં.
કર્મોંકી ઉદયરૂપ અવસ્થા
તથા જબ કર્મપ્રકૃતિયોંકા ઉદયકાલ આયે તબ સ્વયમેવ ઉન પ્રકૃતિયોંકે અનુભાગકે
અનુસાર કાર્ય બને, કર્મ ઉન કાર્યોંકો ઉત્પન્ન નહીં કરતે. ઉનકા ઉદયકાલ આને પર વહ
કાર્ય બનતા હૈ
ઇતના હી નિમિત્ત-નૈમિત્તિક સંબંધ જાનના. તથા જિસ સમય ફલ ઉત્પન્ન