Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 30 of 350
PDF/HTML Page 58 of 378

 

background image
-
૪૦ ] [ મોક્ષમાર્ગપ્રકાશક
નહીં હોતા, ઇસલિયે કિંચિત્ ત્યાગ ભી નહીં હો સકતા વે અપ્રત્યાખ્યાનાવરણ કષાય હૈં. તથા
જિનકા ઉદય હોને પર સકલચારિત્ર નહીં હોતા, ઇસલિયે સર્વકા ત્યાગ નહીં હો સકતા વે
પ્રત્યાખ્યાનાવરણ કષાય હૈં. તથા જિનકા ઉદય હોને પર સકલચારિત્રમેં દોષ ઉત્પન્ન હોતે રહતે
હૈં, ઇસલિયે યથાખ્યાતચારિત્ર નહીં હો સકતા વે સંજ્વલન કષાય હૈં.
અનાદિ સંસાર અવસ્થામેં ઇન ચારોં હી કા નિરન્તર ઉદય પાયા જાતા હૈ. પરમ
કૃષ્ણલેશ્યારૂપ તીવ્ર કષાય હો વહાઁ ભી ઔર શુક્લલેશ્યારૂપ મંદકષાય હો વહાઁ ભી નિરંતર
ચારોં હી કા ઉદય રહતા હૈ. ક્યોંકિ તીવ્ર-મંદકી અપેક્ષા અનન્તાનુબંધી આદિ ભેદ નહીં હૈં,
સમ્યક્ત્વાદિકા ઘાત કરનેકી અપેક્ષા યહ ભેદ હૈં. ઇન્હીં પ્રકૃતિયોંકા તીવ્ર અનુભાગ ઉદય હોને
પર તીવ્ર ક્રોધાદિક હોતે હૈં, મંદ અનુભાગ ઉદય હોને પર મંદ હોતે હૈં.
તથા મોક્ષમાર્ગ હોને પર ઇન ચારોંમેંસે તીન, દો, એકકા ઉદય હોતા હૈ; ફિ ર ચારોંકા
અભાવ હો જાતા હૈ.
તથા ક્રોધાદિક ચારોં કષાયોંમેંસે એક કાલમેં એક હી કા ઉદય હોતા હૈ. ઇન કષાયોંકે
પરસ્પર કારણકાર્યપના હૈ. ક્રોધસે માનાદિક હો જાતે હૈં, માનસે ક્રોધાદિ હો જાતે હૈં; ઇસલિયે
કિસી કાલમેં ભિન્નતા ભાસિત હોતી હૈ, કિસી કાલમેં ભાસિત નહીં હોતી.
ઇસ પ્રકાર કષાયરૂપ પરિણમન જાનના.
તથા ચારિત્રમોહકે હી ઉદયસે નોકષાય હોતી હૈં; વહાઁ હાસ્યકે ઉદયસે કહીં ઇષ્ટપના
માનકર પ્રફુ લ્લિત હોતા હૈ, હર્ષ માનતા હૈ. તથા રતિકે ઉદયસે કિસીકો ઇષ્ટ માનકર પ્રીતિ
કરતા હૈ, વહાઁ આસક્ત હોતા હૈ. તથા અરતિકે ઉદયસે કિસીકો અનિષ્ટ માનકર અપ્રીતિ
કરતા હૈ, વહાઁ ઉદ્વેગરૂપ હોતા હૈ. તથા શોકકે ઉદયસે કહીં અનિષ્ટપના માનકર દિલગીર
હોતા હૈ, વિષાદ માનતા હૈ. તથા ભયકે ઉદયસે કિસીકો અનિષ્ટ માનકર ઉસસે ડરતા હૈ,
ઉસકા સંયોગ નહીં ચાહતા. તથા જુગુપ્સાકે ઉદયસે કિસી પદાર્થકો અનિષ્ટ માનકર ઉસસે
ઘૃણા કરતા હૈ, ઉસકા વિયોગ ચાહતા હૈ.
ઇસ પ્રકાર યે હાસ્યાદિક છહ જાનના.
તથા વેદોંકે ઉદયસે કામ પરિણામ હોતે હૈં. વહાઁ સ્ત્રીવેદકે ઉદયસે પુરુષકે સાથ રમણ
કરનેકી ઇચ્છા હોતી હૈ ઔર પુરુષવેદકે ઉદયસે સ્ત્રીકે સાથ રમણ કરનેકી ઇચ્છા હોતી હૈ,
તથા નપુંસકવેદકે ઉદયસે યુગપત્
દોનોંસે રમણ કરનેકી ઇચ્છા હોતી હૈ.
ઇસ પ્રકાર યે નૌ તો નોકષાય હૈં. યહ ક્રોધાદિ સરીખે બલવાન નહીં હૈં, ઇસલિયે