Moksha-Marg Prakashak-Hindi (Gujarati transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 7 of 378

 

background image
-
ગોમ્મટસાર આદિ કરણાનુયોગ ગ્રંથ ઇતને ગહન હૈં કિ જિસકા પઠન-પાઠન વિશેષ બુદ્ધિ
વ ધારણાશક્તિવાલે વિદ્વાનોંકો ભી કષ્ટસાધ્ય હૈ. ઇસ સંબંધમેં વિદ્વાનોંકા અનુભવ સહ યહ
કહના હૈ કિ
ગોમ્મટસારકે પઠનકા કુછ રહસ્ય તો તબ હી પ્રાપ્ત હોતા હૈ જબ કિ જીવ
આજન્મ સર્વ વિષયોંકા અભ્યાસ છોડ ઇન્દ્રિયનિગ્રહતાસે માત્ર એક ઉસીકા અભ્યાસ રખેં.
ગોમ્મટસારકી ભાઁતિ ઉન જૈસે આપકે અન્ય ટીકાગ્રંથ ભી ઇતને હી મહાન હૈં. ઇસ પરસે ઇન
ગ્રંથોંકે ભાષાટીકાકાર કિતને તીક્ષ્ણબુદ્ધિકે ધારક થે, યહ સ્વયમેવ હી ઝલકતા હૈ. આપને
અપને છોટેસે જીવનકાલમેં ઇન મહાનગ્રંથોંકી ટીકા લિખી હૈ, ઇતના હી નહીં વરન્ ઇતને અલ્પ
સમયમેં સ્વમત
પરમતકે સૈકડોં ગ્રંથોંકે પઠન-પાઠનકે સાથ-સાથ ઉનકા મર્મસ્પર્શી ગહન મનન
ભી કિયા થા. યહ બાત આપકે ઇસ ‘મોક્ષમાર્ગ-પ્રકાશક’ ગ્રંથરૂપ રચનાકે મનન કરનેસે
અભ્યાસીયોંકો સ્વયં હી લક્ષગત્ હો જાય
ઐસા હૈ.
ગોમ્મટસાર આદિ પર આપને લિખે ભાષાટીકાગ્રંથ ઇતને ગહન હૈં કિ ઉનકા અભ્યાસ
માત્ર વિશેષ બુદ્ધિમાન કર સકતે હૈં; પરન્તુ અલ્પ બુદ્ધિવંત જીવોંકે લિયે લિખા ગયા યહ
સરલ દેશભાષામય ‘મોક્ષમાર્ગપ્રકાશક’ ગ્રંથ ઐસા અદ્ભુત હૈ કિ જિસકી રહસ્યપૂર્ણ ગંભીરતા ઔર
સંકલનબુદ્ધિ વિષયરચનાકો દેખ તીક્ષ્ણ બુદ્ધિવંતકી બુદ્ધિ ભી આશ્ચર્યચકિત હો જાતી હૈ. ઇસ
ગ્રંથકા નિષ્પક્ષ
ગંભીરતાસે અવગાહન કરને પર જ્ઞાત હોતા હૈ કિયહ કોઈ સાધારણ ગ્રંથ નહીં
હૈ, પરન્તુ એક અતિ ઉચ્ચકોટિકા મહત્વપૂર્ણ અનોખા ગ્રંથરાજ હૈ ઔર ઉસકે રચયિતા ભી અનેક
આગમોંકે મર્મજ્ઞ તથા પ્રતિભાસંપન્ન વિદ્વાન હૈં. ગ્રંથકે વિષયોંકા પ્રતિપાદન સર્વકો હિતકર હૈ
ઔર મહાન ગંભીર આશયપૂર્વક હુઆ હૈ.
ઇસ ‘મોક્ષમાર્ગ-પ્રકાશક’ ગ્રંથમેં નૌ અધિકાર હૈં. ઉસમેં નવવાઁ અધિકાર અપૂર્ણ હૈ,
શેષ આઠ અધિકાર અપને વિષય-નિરૂપણમેં પરિપૂર્ણ હૈં. પહલે અધિકારમેં મંગલાચરણ કરનેકે
પશ્ચાત્ ઉસકા પ્રયોજન બતાકર બાદમેં ગ્રંથકી પ્રામાણિકતાકા દિગ્દર્શન કરાયા હૈ. તત્પશ્ચાત્
શ્રવણ-પઠન કરનેયોગ્ય શાસ્ત્રકા, વક્તા તથા શ્રોતાકે સ્વરૂપકા સપ્રમાણ વિવેચનકર ‘મોક્ષમાર્ગ-
પ્રકાશક’ ગ્રંથકી સાર્થકતા બતાઈ ગઈ હૈ.
દૂસરે અધિકારમેં સંસાર અવસ્થાકે સ્વરૂપકા સામાન્ય દિગ્દર્શન કરાયા હૈ. ઉસમેં
કર્મબંધનનિદાન, નૂતન બંધ વિચાર, કર્મ ઔર જીવકા અનાદિ સંબંધ, અમૂર્તિક આત્માકે સાથ
મૂર્તિક કર્મોંકા સંબંધ, ઉન કર્મોંકે ‘ઘાતિ-અઘાતિ’ ઐસે ભેદ, યોગ ઔર કષાયસે હોનેવાલે
યથાયોગ્ય કર્મબંધકા નિર્દેશ, જડ-પુદ્ગલ પરમાણુઓંકા યથાયોગ્ય કર્મપ્રકૃતિરૂપ પરિણમનકા
ઉલ્લેખ કરકે ભાવોંસે પૂર્વબદ્ધ કર્મોંકી અવસ્થામેં હોનેવાલે પરિવર્તનકા નિર્દેશ કરનેમેં આયા
[ ૫ ]